اشتراک گذاری
«از هر دَری حکایتی؛ گزیده جوامع‌الحکایات» نوشته محمد عوفی به گزینش و توضیح: امیربانو کریمی (مُصّفا) در نشر معین منتشر شد.
به گزارش مدومه به نقل از ایبنا، این اثر در مجموعه «گنج حکمت» در 155 صفحه به قیمت دوازده هزارتومان همراه با نسخه صوتی عرضه شده است.
در پیش‌گفتار اثر آمده است: سدیدالدّین محمد بن محمد عوفی بخارایی نَسَب خود را به عبدالرّحمان بن عوف از صحابه رسول‌اکرم(ص) می‌رساند. جدّش امام شرف‌الدّین ابوطاهر از علمای ماوراء‌النّهر بود. در بخارا به دنیا آمد. تاریخ تولّد او معلوم نیست اما به حدس و تخمین باید بین سالهای 567 تا 572 هجری قمری باشد. کودکی و نوجوانی را در بخارا به تحصیل گذراند. سال 597 از بخارا به قصد سفر و تحصیل به شهرهای خراسان بزرگ از جمله سمرقند، خوارزم، خیوه، نسا، نیشابور رهسپارشد و در هر شهری مدّتی به دیدار عالمان در کسب فیض از محضرشان اقامت کرد. سپس از طریق مرو و آموی به زادگاهش بخارا بازگشت. حاصل این سیر و سفر ملاقات باکثیری از علما و صاحب‌منصبان این نواحی و کسب شهرت و نام در وعظ و روایت بود. در این ایام آشوب و بیقراری حاکم بر خراسان و دسترسی به موقع و مقامی که در هیچ‌کدام از سفرها توفیق به دست آوردنش را نیافته بود او را به سوی هندوستان کشاند. با ظهور توفان هولناک مغولان و شهرت روزافزون شاهزادگان حاکم در هند به لاهور به خدمت ملک ناصرالدّین قَباجَه می‌رود و در حمایت وزیر او عین‌الملک به سال 617 به تألیف تذکرة لباب‌الالباب و به سال 620 به ترجمه فرج‌بعدالشدّة پرداخت. طرح جوامع‌الحکایات را نیز به خواهش سلطان قباجه و در ایّام دولت او ریخت ولی با حمله مغولان که جلال‌الدّین خوارزمشاه را تعقیب می‌کردند و به مولتان آمده بودند اساس حکومت قباجه بهم ریخت و رقیبش اِلتُتْمِش که مؤسس سلسله شمسیه دهلی بود بر او ظفر یافت و قلعه بکر به دست او افتاد و ملک ناصرالدّین قباجه خودکشی کرد. عوفی که رد این حصار اقامت داشت و جان سالم به در برده بود از التتمش امان خواست و در سلک پناه‌یافتگان جای گرفت و شروع به تألیف کتابی کرد که قرار بود به اسم سلطان قباجه باشد، و آن را به نام وزیر التتمش موسوم به نظام‌الملک ابوسعد جنیدی به آخر رساند.
همچنین درباره این اثر آمده است: تألیف جوامع‌الحکایات که شاهکار عوفی است به مدت 5 سال از 625 تا 630 او را به خود مشغول داشت. در این کتاب مؤلّف 2113 حکایت را از 93 مأخذی که نام برده و نیز از مأخذ دیگری که نام نبرده است جمع آورده و به نثری ساده و بی‌تکلّف به شیوه‌ای که خود می‌خواسته در چهار قسم و هر قسم بیست و پنج باب مرتب کرده است. اغلب موضوعات رایج زمان از قصّه و افسانه، تاریخ و واقعه، سنّت و ادب، جغرافیا و حیوان‌شناسی در این اثر گرد آمده، و در واقع دایرة‌المعارف گونه‌ای است از عصری که سدید عوفی در آن می‌زیست. نسخ بسیاری از این کتاب در اطراف دنیا پراکنده است که نشان از اقبال عموم به این اثر دارد. ترجمه‌هایی هم به زبان ترکی از این کتاب شده است و نیز در آثار نویسندگان بعد از عوفی روایات متعدّدی از این کتاب مذکور است. تاریخ وفات او معلوم نیست از وی تا سال 630 که تاریخ اتمام جوامع است باخبریم.