اشتراک گذاری
زوایای پنهان و راز پایان خوب
خشایار سنجری/ ماهنامه فیلم
پس از توقیف طولانی‌مدت فیلم خرس (۱۳۹۰) نام خسرو معصومی بیش از گذشته بر سر زبان‌ها افتاد؛ فیلم‌سازی كه حرفه‌ی كارگردانی را با ملاقات (۱۳۶۵) آغاز كرد و شهرتش را با رسم عاشق‌كشی (۱۳۸۱) و جایی در دوردست (۱۳۸۴) به دست آورد.
آن‌چه بر سر خرس آمده، موضوعی بسیار تکان‌دهنده است. فیلم نه‌تنها در ایران توقیف است بلکه از اکران‌های خارجی هم منع شده است؛ و این موضوع، کنجکاوی علاقه‌مندان سینمای ایران را در مورد تماشای آخرین ساخته‌ی او بیش‌تر برانگیخت. معصومی در كار كثیف سوژه‌ای متفاوت و جذاب را برگزیده و با ترسیم مخاطره‌های زندگی یك ساقی نوشیدنی‌های الكلی، به زوایای پنهان روابط انسانی ورود كرده است.
سال‌هاست روابط زناشویی و فرازونشیب‌های آن، مضمونی متواتر در سینمای ایران و جهان است، اما كار كثیف بُعد تازه‌ای از رابطه‌ی پیچیده و معماگون را هدف گرفته و بقای روابط زن‌وشوهری و فروپاشی آن را محور كارش قرار داده است. البته در انتهای پرده دوم تأكید بسیاری بر ترسیم جزییات و افزایش عمق فاجعه می‌شود، به گونه‌ای كه از حوصله مخاطب خارج است و زمان فیلم را طولانی‌تر از حد عادی می‌كند؛ موضوعی كه البته در تدوین احتمالی فیلم و نسخه اكران قابل رفع است.
معصومی همچون آثار قبلی خود، از تهران و شلوغی‌های دراماتیك آن فاصله گرفته و با بهره‌گیری از طبیعت بكر شمال كشور، قاب‌های زیبایی را خلق كرده است. این انتخاب لوكیشن، سبب تنوع بصری بیش‌تر كار كثیف نسبت به درام‌های اجتماعی این سال‌های سینمای ایران شده و دست مخاطب را در ورود به دنیای شخصیت‌ها باز گذاشته است. اما نكته‌ی برجسته‌ی فیلم، پایان‌بندی غافلگیركننده آن است كه درام را به سرمنزل مقصود می‌رساند و مخاطب را نیز به جواب سؤال‌هایش نزدیك می‌كند. این موضوع نتیجه شناخت معصومی از مقتضیات درام اجتماعی است که توانسته با استفاده از عنصر غافلگیری، درام خود را تا آخرین لحظه جذاب نگه دارد.