Share This Article
پاتریشیا های اسمیت، نویسنده داستان های معمایی و جنایی در سال ۱۹۲۱ در شهر تگزاس آمریكا متولد شد اما دوران كودكی او در نیویورك گذشت. پدر و مادرش هر دو از بازیگران فیلم های تبلیغاتی بوده و قبل از تولد او از هم جدا شده بودند. های اسمیت تا سن دوازده سالگی پدرش را ندید. نام خانوادگی او متعلق به ناپدری اش بوده است. مادربزرگ مادریهای اسمیت با نام ویلی مایی، نقش مهمی در دوران كودكی او داشته و های اسمیت در گفته ها و نقل قولهایش همواره از او یاد كرده است. این مادربزرگ، یك خانم اسكاتلندی بود كه در زمان كودكی های اسمیت علی رغم این كه از شدت بیماری، رنجور به نظر می رسید با او با حسی توام با شوخی و ملایمت برخورد می كرد.
های اسمیت تحصیلاتش را در دبیرستان جولیا ریچموند در نیویورك ادامه داد و سپس به كالج كلمبیا رفت و در آن جا به یادگیری زبان لاتین پرداخت و در سال ۱۹۴۲ فارغ التحصیل شد. مطابق برخی منابع، مدتی بعد از فارغ التحصیلی به نوشتن داستان های كمدی پرداخته و گویا فیلمنامه هایی برای فیلم های ترور سیاه و كاپیتان آمریكا نوشته است.
او از همان كودكی استعداد خود را در هنر نشان داده بود. مثلاً در دوران نوجوانی مدتی به مجسمه سازی روی آورد كه البته این رشته را تا پایان عمرش كم و بیش ادامه داد. در دوران پس از فارغ التحصیلی، علاوه بر نویسندگی، شغلی در فروشگاهی در نیویورك داشت تا این كه در سال ۱۹۵۰ نخستین رمان خود با عنوان “بیگانگان در ترن” را به چاپ رساند كه یكی از آثار مشهور او به شمار می رود. در این رمان با دو مرد روبه رو هستیم كه یكی آرشیتكت و دیگری جنایتكاری روانی است. این دو در قطار با هم ملاقات می كنند و در آن جا تصمیم می گیرند كه قتل هایشان را با هم عوض كنند. یكی از این شخصیت ها در بخشی از رمان می گوید: “هر شخصی می تواند قتل انجام دهد و این بستگی به شرایط و محیط دارد و برخلاف تصور عمومی به مزاج و خصوصیات فردی شخص ارتباطی ندارد. همه آدم ها بر اثر فشار زندگی در لبه پرتگاه قتل قرار می گیرند و با افزایش تنگنا به آن سقوط می كنند. ”
چنین دیدگاهی كم و بیش در تمامی رمان های پاتریشیا های اسمیت وجود دارد. آلفرد هیچكاك براساس رمان بیگانگان در ترن فیلمی به همین نام كارگردانی كرد كه یكی از كلاسیك های تاریخی سینما به شمار می رود. او در نوشتن فیلمنامه این فیلم از ریموند چندلر كمك گرفت. همچنین در سال ۱۹۶۹ فیلمی دیگر از این رمان اقتباس شد كه كارگردان آن رابرت استار نام داشت. این فیلم به هیچ وجه ارزش های رمان را انتقال نمی داد اما دنی دویتو در سال ۱۹۸۷ فیلمی با عنوان Throw Momma From the Train از روی رمان بیگانگان در ترن اقتباس كرد كه یك كمدی سیاه به شمار می رفت و از ساختاری بسیار خوب بهره می برد.
اما “تام ریپلی” محبوب ترین شخصیت داستان های
های اسمیت در سال ۱۹۵۵ با رمان آقای ریپلی با استعداد به جهانیان معرفی شد و مورد استقبالی بی نظیر قرار گرفت. تام ریپلی شخصیتی فریبكار داشت كه از جهاتی می توان او را قاتلی دوست داشتنی لقب داد. رمان آقای ریپلی با استعداد در سال ۱۹۸۷ در فهرست صد رمان برتر جنایی قرن قرار گرفت. از این رمان اقتباس های سینمایی زیادی صورت گرفته كه اولین آن در سال ۱۹۶۰ در فرانسه توسط رنه كلمان ساخته شد. نام این فیلم ظهر ارغوانی بود و در آن آلن دلون به ایفای نقش می پرداخت. دیگر اقتباس از این رمان توسط ویم وندرس در سال ۱۹۷۷ با عنوان دوست آمریكایی صورت گرفت كه بازیگران آن دنیس هاپر، ساموئل فولر و نیكلاس ری بودند. همچنین آنتونی مینگلا در سال ۱۹۹۹ فیلمی با همین نام (یعنی آقای ریپلی با استعداد) با شركت مت دیمون ساخت كه در آن بیش از سایر فیلم ها به خصوصیت اخلاقی تام ریپلی توجه شده است.
در رمان هایی كه های اسمیت بر مبنای شخصیت تام ریپلی نوشته، هیجان اصلی بر این قرار گرفته كه او چگونه می خواهد از دست جرم های زیادی كه انجام داده، بگریزد. های اسمیت بعد از رمان آقای ریپلی با استعداد، داستان این شخصیت را در رمان های ریپلی در خفا (۱۹۷۰) ، بازی ریپلی (۱۹۷۴) ، پسری كه همراه ریپلی بود (۱۹۸۰) و ریپلی در آب (۱۹۹۱) كه آخرین ماجرای آن به شمار می رفت، ادامه داد.
اما شخصیت خود های اسمیت هم از جهاتی جذاب و قابل مطالعه بوده است. او بسیار گوشه گیر بوده و بیشتر عمرش را در تنهایی به سر برده است. ضمن این كه فیلیپس نگی، نمایشنامه نویس آمریكایی درباره او گفته كه “اغلب مردم فراموش می كنند كه او بسیار محافظه كار بوده است. ”
های اسمیت در سال ۱۹۵۹ جایزه ادبی بزرگی از كشور فرانسه گرفت و در سال ۱۹۶۴ هم از سوی انجمن جنایی نویسندگان انگلستان جایزه خنجر نقره ای را كسب كرد. او از سال ۱۹۶۳ برای همیشه به اروپا رفت و در فرانسه و شرق انگلستان اقامت گزید. با این حال هیچگاه نوع پوشش تگزاسی اش را ترك نكرد. همه او را با لباس سایز ۳۴ و كمربند Levis و كفش كتانی و دستمال گردن مخصوص دیده اند. او در سال پایانی عمرش به لوكارنوی سوئیس رفت و در نزدیكی مرز سوئیس و ایتالیا خانه ای تهیه كرد. پاتریشیا های اسمیت در چهارم فوریه ۱۹۹۵ درگذشت.
(ایرانشهر) انتشار در مد و مه یهمن ماه 1391