رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

اهالی ادبیات

اشمیت، پیامبر واقع‎گرای امید/ مانیا اربابی

اریک-امانوئل اشمیت نمایشنامه‌نویس، رمان‌نویس، فیلمنامه‌نویس، کارگردان و فیلمسازمعاصر فرانسوی- بلژیکی در سال۱۹۶۰ در لیون فرانسه چشم به جهان گشود. اشمیت که در جوانی سودای موفقیت در عالم موسیقی را در سر می‌پروراند،

ادامه مطلب

«بالزاک در آینه» (۵) اثر زیگ بریت اِسوان / طبیعت دوگانه

بالزاک جذب مطبوعات شده‌بود و احساس می‌کرد که در جای درستی ایستاده‌است. وی در پاییز ۱۸۳۰، برای خود جایگاهی یافت. او نام و شخصیتی بود که مردم در باره‌اش صحبت می‌کردند. کسی که برای نویسندگی خویش، شرایطی قائل ‌بود.

ادامه مطلب

اسکات فیتز جرالد؛ راوی سرگیجه‌های عصر جاز

همان سالی که ابراهیم گلستان در شیراز به دنیا آمد، مجموعه داستانی به نام «داستان‌های عصر جاز» در امریکا منتشر شد که در آن داستانی بود درباره تولد پسر جرالد باتن؛ «مورد عجیب بنجامین باتن». تولدی عجیب که داستانش را نویسنده‌ بیست و شش ساله‌ای‌ به ‌نام «اسکات فیتز جرالد» نوشت.

ادامه مطلب

شادترین انسان روی زمین / مری دیربورن / ترجمه داوود قلاجوری

آنچه می خوانید بریده ای از کتاب شادترین انسان روی زمین اثر مری دیربورن، با ترجمه داوود قلاجوری‌ست که زندگینامه هنری میلر از تولد تا مرگ را در بر می‌گیرد. این کتاب که متاسفانه در ایران امکان انتشار نیافت ، توسط نشر آفتاب در نروژ منتشر شده است.

ادامه مطلب

جلال آل‌احمد؛ سنگ روضه‌خوانی مدرن بر گور سنت

جلال آل‌احمد از جمله روشنفکران ایرانی‌ست که شناختنش می‌تواند به شناخت جامعه‌ای راه ببرد که او در آن می‌زیست. اسد سیف، منتقد ادبی، در صدمین زادروز آل‌احمد، با نگاهی به آثار او تلاش کرده چنین پیوندی را ترسیم کند.

ادامه مطلب

چگونه از یک داستان‌ِ ضدجنگ، به دنیای بدون جنگ می‌رسیم؟

وقتی از داستان‌های ضدجنگ سخن می‌گوییم، نگاه‌مان برمی‌گردد به ابتدای آفرینش؛ آن‌جا که قابیل با دو تکه سنگ به سر هابیل کوبید و او را کُشت. این آغازی است از کُشتنِ انسان و شروعِ داستان‌ها و اسطوره‌ها و افسانه‌های جنگی و به‌دنبال آن ضدجنگ

ادامه مطلب

یون فوسه و نوبل ۲۰۲۳/ صدای صلح و انسانیت

یون فوسه با دریافت جایزه نوبل ادبیات حالا به مشهورترین نویسنده نروژی ادبیات داستانی معاصر تبدیل شده است. او که بعد از هنریک ایبسن، بزرگ‌ترین نمایش‌نامه‌نویس نروژ است، جایزه نوبل ادبیات ۲۰۲۳ را به‌خاطر «نمایش‌نامه‌ها و نثرهای بدیعش که به ناگفتنی‌ها صدا می‌دهد» دریافت کرد

ادامه مطلب

نگاهی به یک گفتگوی بلند با ابراهیم گلستان / مهین میلانی

این مصاحبه ی طولانی حدود بیست سال پیش از انتشار، یعنی در ۸۰ سالگی ابراهیم گلستان توسط سیروس علی نژاد سردبیر مجله ی آدینه در سال های ۶۰ و ۷۰ در چند روز انجام گرفت و سال گذشته (۱۴۰۰) در صد سالگیِ وی از طریق انتشارات آسو(دفترهای آسو ۱۷) به صورت کتاب در صد صفحه…

ادامه مطلب

«بالزاک در آینه» (۴) اثر زیگ بریت اِسوان / در سایه‌‌ی انقلاب

در ماه مه ۱۸۳۰، فرستاده‌ی گروهی از اشراف‌زادگان فرانسه به نام «پُلی نی یَک[۱]» به سند مقدس، یعنی قانون اساسی حمله کرد. «سَنت بوو[۲]» که چندسالی از بالزاک کوچک‌تربود در نامه‌ای مشخص ساخته‌بود که این کار، آرامش ملی را به خطر می‌اندازد.

ادامه مطلب

ابراهیم گلستانی که من می‌شناختم / پرویز جاهد

ابراهیم گلستان، چند روز قبل در سن صد و یک سالگی از دنیا رفت. مرگ او نیز همان زندگی پرماجرایش، جنجال‌آفرین شد و زلزله‌ای در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی به پا کرد. در کنار سوگ‌نامه‌ها و مطالبی که در ستایش گلستان و دستاوردهای ادبی و سینمایی او نوشته شد، سیل فحش‌ها و ناسزاها بود…

ادامه مطلب

روبرت والرز؛دیوانه یا نابغه؟

روبرت والرز (۱۸۷۸-۱۹۵۶) یکی از نام‌های فراموش‌ شده ادبیات آلمانی‌زبان و جهان است که پس از مرگ تراژیکش از پس عمری زندگی در آسایشگاه روانی، یعنی ۲۳ سال ننوشتن، جایگاه رفیعش را در ادبیات جهان پیدا کرد.

ادامه مطلب

ابراهیم گلستان؛ مردی برای تمام فصول / محمد کشاورز

ابراهیم گلستان با نگاه مدرنش، استانداردی را برای نوشتنِ داستان به زبان فارسی پایه گذارد، که بعد از آن اگر نویسنده‌‌ای می‌خواست یک داستان خوب بنویسد، نمی‌توانست از این استاندارد پایین بیاید.

ادامه مطلب

اندیشه‌ورزی در آثار ابراهیم گلستان / احمد آرام

ابراهیم گلستان ذاتا سلیقه هنری داشت؛ و به‌قول رضا براهنی، همین سلیقه تبدیل شد به یک‌جور مدل نگرش به ادبیات؛ که از دل نثری آهنگین راه باز می‌کرد به درون پیرنگ‌های بسیار ساده‌اش، که همه موجز و جذاب می‌نمکد. با اینکه نثر ساده‌ای داشت اما در پسِ پشتِ نثر یک پیچیدگی قابل تامل وجود داشت…

ادامه مطلب

ابراهیم گلستان

یادی از ابراهیم گلستان /ابراهیم مهدی‌زاده

نگاه عمیق نیما به شعر و در یک نگان کلان به ادبیات، بعدها ابراهیم گلستان را که تازه از فعالیت‌های حزبی کنار کشیده بود، تحت‌تاثیر قرار داد. فاصله‌گیری گلستان از حزب، بر آنش داشت تا راه تازه و فارغ از وابستگی، اندیشه کند و به آموزه‌های تئوری نیما بذل توجه نماید. گلستان بیش از شاگردان…

ادامه مطلب

یادداشتی بر کتاب “سبکی غیر قابل تحمل هستی” از میلان کوندرا / مهین میلانی

سَبُک یا سنگین. پارمِنیدز می گوید: سَبُکی مثبت است. سنگینی منفی. و فلاسفه از آغاز تا اخیر هرکدام نگاه خاص خود را در این ساحت یا ساحت های مرتبط دارند. کوندرا در  کتاب “سَبُکیِ غیرقابل تحملِ هستی” یک دانای کل است به زبان اول شخص که در مقدمه ی کتاب “بازگشت جاودانی” نیچه را بن…

ادامه مطلب

همه می‌میرند، حتی نویسنده‌ها!

متاسفانه در این یکی دو روزه بازار مرگ و میر در دنیای ادبیات و کتاب داغ بوده، با این چهره ها در سطوح بسیار متفاوتی باشند، اما به هر حالی نمی‌توان منکر اهمیت آنها شد، از احمدرضا احمدیِ شاعر که روزپیش در گذشت اگر بگذریم، امروز دو نویسنده دیگر با زندگی وداع کردند؛ میلان کوندرا…

ادامه مطلب

دلتنگی یک رفیق قدیمی

حال که احمدرضا احمدی درگذشته، به سنت همیشه، از صفحات شخصی و جمعی گرفته تا رسانه‌های جدی و غیر جدی، پر شده از یاد و خاطره او؛ یکباره همه به یاد او افتاده‌اند. چند روز بعد هم به همین سرعت فضایی که از اسم و یاد او پرشده، خالی خواهد شد. هیچگاه دوست نداشته‌ام در…

ادامه مطلب

«بالزاک در آینه» (۳) اثر زیگ بریت اِسوان/ آن دو رویا

«ویکتورهوگو» هرگز متوجه نشد که بالزاک آن نقد را با چنان محتوایی بر نمایشنامه‌ی ‌«اِرنَ نی» نوشته است. این نقد به شکل کاملاً گمنامانه‌ای نوشته شد وآشکارا، جبهه‌ای ضد رمانتیسم داشت

ادامه مطلب

بالزاک

«بالزاک در آینه» (۲) اثر زیگ بریت اِسوان/ فلسفه‌ی زندگی زناشویی

بالزاک، نویسنده‌ی کُمِدی انسانی، چنان در کار خویش غرق بوده که عملاً خطوط ویژگی‌های فردی خویش را ازدست داده‌است. شخصیت او ازطریق گسترش شایعه‌ها، هرچند در معیاری بسیاری عظیم، به عنوان یک اندیشمند رؤیایی و یا تنها شخصیت یکنواخت لطیفه‌ها و طنزها، تبدیل به نوعی از کاریکاتورهای «رابله[۱]»‌ای شده‌است.

ادامه مطلب

«بالزاک در آینه» (۱) اثر زیگ بریت اِسوان/ مقدمه

بالزاک در آینه اثر زیگ بریت اِسوان ( Sigbritt Swahn ) کتابی است که به همت اشکان آویشن از زبان سوئدی به فارسی برگرانده شده است. اثری جامع و خواندنی درباره انوره دو بالزاک از مهمترین نویسندگان ادبیات کلاسیک فرانسه که خوشبختانه اغلب آثارش به فارسی ترجمه شده‌ و کم و بیش ترجمه های…

ادامه مطلب

سلین، تروتسکی: این یا آن

سلین «رمان سفر به انتهای شب» را در فاصله میان دو جنگ جهانی در ۱۹۳۲ منتشر کرد، تروتسکی که در آن زمان در تبعید به سر می‌برد، نقدی بر آن نوشت. تروتسکی (۱۹۴۰-۱۸۷۹) در میان رهبران اکتبر تنها کسی بود که به‌طور جدی به ادبیات علاقه‌مند بود و در جریان آثار ادبی قرار داشت. نقد…

ادامه مطلب

رنج عظیم / رضا فکری

دنیای سوررئال داستان‌های سمیّه مکّیان، همواره اتکایی بی‌چون‌وچرا بر ذهنِ مغشوشِ شخصیت‌های اصلی‌اش دارد. داستان برای او، پازلی با قطعه‌های ریزودرشت و ناهمگون است که مخاطب باید ذره‌ذره و با وسواس آنها را کنار هم بچیند. هر خطای جزیی در تحلیل داده‌های قصه منجر به بازگشت به نقطه‌ آغازین و از سرگرفتن دوباره‌ بازیِ روایت…

ادامه مطلب

نویسندگان روس، چه موضعی علیه جنگِ پوتین گرفتند؟/ سمیه مهرگان

صدوبیست سال پیش، امیل زولا با نوشتن مقاله‌ای تحت‌عنوان «من متهم می‌کنم»، اعتراض خود را به محاکمه غیرقانونی آلفرد دریفوس افسر یهودی ارتش فرانسه به اتهام خیانت ابراز داشت. زولا جزو اولین نویسنده‌هایی بود که در تاریخ ادبیات جهان، در نقش یک کنشگر اجتماعی‌سیاسی ایفای نقش کرد تا جلوی اعدام یک انسان بی‌گناه گرفته شود

ادامه مطلب

روزگار دوزخ/ اکبر منتجبی

روز گذشته مراسم تشییع و خاکسپاری پیکر رضا براهنی شاعر، منتقد و داستان‌نویس ایرانی در شهر تورنتو کانادا و در یک روز سرد و ابری برگزار شد. شرکت‌کنندگان که سر در لاک خود داشتند به صدای ساناز فتحی، همسر براهنی گوش می‌دادند

ادامه مطلب

آنچه از براهنی آموختیم…/ رضا فکری

رضا براهنی چهره‌ای چندوجهی در ادبیات ایران است. در درجه‌ اول، روشنفکری پرتکاپو در یکی از متلاطم‌ترین برهه‌های تاریخ معاصر به شمار می‌آید. مبارزی فعال که هم مسلح به مبانی نظری است و هم مجهز به صبغه‌های عملی

ادامه مطلب

میراث رضا براهنی برای ما و نسل‌های بعد چه خواهد بود؟/ حسن اصغری

مرگِ براهنی، مرگِ کوچکی نیست! مرگِ هرکسی نیست! او را نه می‌توان انکار کرد، و نه می‌توان آثارش را رد کرد. او انکارناپذیر است. ماندگار است. نقش او با بیش از نیم قرن حضور در ادبیات و سیاست، بسیار برجسته‌، پررنگ، تاثیرگذار و جریان‌ساز بود

ادامه مطلب