Share This Article
در ایران آنقدر ناشناخته بود که وقتی مُرد، تنها یک یا دو روزنامه در چند سطر به انعکاس این خبر پرداختند، آن هم به عنوان نویسنده فیلمنامه «پرندگان» اثر آلفرد هیچکاک. هرچند او با کارگردانان مشهور دیگری همچون کوروساوا، دلبرت مان، فرانک پری، کلود شابرول و تعدادی دیگر نیز به عنوان فیلمنامه نویس همکاری داشت، اما مهمترین ویژگی اش که در ایران مغفول مانده بود، توان داستان نویسی اش بود.
به عنوان داستان نویس او را با نام اد مک بین می شناختند که نام مستعار ایوان هانتر فیلمنامه نویس بود، اما ایوان هانتر هم خود نامی مستعار بود. به سال ۱۹۲۶ در نيويورك متولد شد، پدر و مادرش نام «سالواتور لومبينو» گذاشتند. اما او بعدها زمانی که اولین اثرش را در ژانر علمی تخیلی (!) با عنوان «خوش آمدید مریخی ها» نوشت نام ایوان هانتر را برگزید و مدتی بعد هم رسما در مراجع قانونی نامش را به همین تغییر داد.
کودکی اش در محله معروف و خلاف خیز برانکس گذشت، در جوانی به تحصیل در رشته هنر پرداخت، هنگام جنگ جهانی به نیروی دریایی پیوست و بعد از جنگ هم یک چند روزی به تدریس در دبیرستان پرداخت که بعدها بسیار به دردش خورد. دست آخر در آژانس اسکات مردیت به عنوان ویراستار مشغول به کار شد که آشنایی با برخی نویسندگان مشهور آن دوره، مشوق او در نویسندگی شد تا رمان ناموفق «خوش آمدید مریخی ها» را بنویسد.
«اد مك‌بين» علاوه بر نوشتن فیلمنامه در عرصه نمايشنامه‌نويسي نيز فعالیت داشت، اما بی شک مهمترین هنر او خلق آثار پلیسی جنایی بود. بيش از صد رمان، نمايشنامه و فيلمنامه نوشت. رمانهاي پليسي ـ جنايي درخشانی خلق کرده كه در مرز بین آثار پلیسی جدی و سرگرم کننده جای می گیرد و در مجموع بيش از صد ميليون نسخه از آنها در سطح جهان به فروش رفته است.
هفتاد و هشت سال زندگی کرد؛ در سال ۲۰۰۲ بود که بيماري سرطان حنجره گرفتارش کرد و حنجره خود را براي هميشه از دست داد. ولي با بازگشت سرطان سرانجام خودش نیز تسليم مرگ شد.
موفقیت زمانی به سراغ او آمد که آدم فضایی ها و حال و هوای علمی تخیلی را رها کرد و سراغ نوشتن داستانی واقعگرایانه رفت. برای این منظور تجربه هفده روزه تدریس در دبیرستان به کارش آمد و حاصل رمانی شد با عنوان «جنگل تخته سياه» به سرعت او را به شهرت رساند.
این رمان ماجرای معلم یک دبیرستان بود که در برابر مناسبات افسارگسیخته و دیوانه واری که میان شاگردانش بر قرار است، می ایستد. واقع گرايي جذاب و پر از جزئيات هانتر و رویکرد اجتماعی گرایانه او از ويژگي هاي مثبت رمان جنگل تخته سياه است. این رمان به فروشي بيش از پنج ميليون نسخه رسيد و فيلم موفقی به همین نام در سال ۱۹۵۷ توسط ريچارد بروکس، از روي آن ساخته شد که آغازگر مجموعه اي از فيلم ها با درونمايه هاي مشابه بود و در این بین ایوان هانتر در حوزه رمان نویسی و همچنین در هالیوود شهرتی برای خودش دست و پا کرد.
استفاده از موسيقي راک در فيلم جنگل تخته سياه، بر روی تماشاگران سينما به ويژه جوانان و نوجوانان آمريکايي تاثیر بسیار گذاشت، چرا که جوشش و غليان احساس هاي فروخفته و انرژي مهارشده در درونشان را برپرده سينما می دیدند. آن ها به کمک موسيقي راک و جست و خيزهاي افسارگسيخته، مدرسه را به جنگلي وحشي تبديل کردند و در پي آن نه تنها معلمان و مديران محافظه کار و سنتي مدرسه، بلکه پدران و مادران نسل خود را نيزبه وحشت انداختند.
این مدرسه در واقع کنایه ای از خود آمریکا بود، یک دهه از پایان جنگ جهانی می گذشت و گویی جامعه آمريکا، نیازمند به دگرگونی هایی بود که بتواند انرژی درونی این نسل عصیان زده را مهار کند و سمت تعامل با نسلهای قبلی سوق دهد. اما ماجرا به این سادگی نبود، روزگار عصیان بود و ظهور شمایل هایی همانند جیمز دین که کمی پیش از آن ظهور کرده و با مرگ زود هنگام جاودانه شده بود.
با توفیق این فیلم در گيشه و جلب مخاطبان جوان و نوجوان، صنعت سينماي آمريکا و بعد از آن کشورهاي ديگر، ساخت فيلم هايي با دورنمايه هاي اعتراض و عصيان جوانان را در دستور کار اصلي خود قرار دادند اين فيلم، تعارض نسل جوان با نسل گذشته را به موضوعي هميشگي در فرهنگ سينمايي تبديل کرد.
همین شهرت هيچکاک را که قصد داشت فيلم «پرندگان» را بسازد، به همکاری با «ايوان هانتر» ترغیب کرد با این فرض که استفاده از شهرت هانتر درجلب توجه منتقدان سرسخت هاليوود و جذب تماشاگر موثر خواهد بود.
هانتر روایت می کند اگر چه پیش از آن در سری مجموعه تلويزيوني «آلفرد هيچکاک تقديم مي کند»، با او همکاری داشته اما از هيچکاک می خواهد تا فرصت دهد نخست داستان «پرندگان» دافنه دوموريه را بخواند. «پس از خواندن «پرندگان» دافنه دوموريه، پيشنهاد هيچکاک را پذيرفتم. چون ايده آن به نظرم جالب آمد، اما زماني که با او صحبت کردم به من گفت: «ايوان! داستان را فراموش کن. ما فقط از اسم و ايده اصلي داستان بهره مي گيريم. يعني فقط حمله پرندگان. متوجه شدي! فقط به حمله پرندگان فکر کن! وقتي هم که آمدي، بايد از خودت ايده هايي داشته باشي. البته من هم نظراتي دارم که آن ها را با هم در ميان مي گذاريم…. دو روز نخست، فکرهايمان را روي هم ريختيم و کارمان را از صفر آغاز کرديم. بعد از آن هیچکاک روی مسائل فنی نظارت داشت و من روی منطقی بودن داستان.»
این همکاری زمانی شکل گرفت که چندسالی از تولد ادبی «اد مک بین» می گذشت. بخش دیگری از شخصیت هانتر که به نوشتن رمانهای پلیسی جنایی می پرداخت. نام اد مک بين با مجموعه داستان هاي پليسي و جنايي «کلانتری ۸۷» به شهرت رسید و در ادبیات پلیسی جنایی امریکا ماندگار شد.
در کلانتری ۸۷ شخصیت های اصلی و ثابت پلیس های نیویورک هستند و رمانها هر بار به ماجرای جنایی تازه ای اختصاص دارند که با پیگیری و هوشیاری پليس هاي نیویورکی از آن رازگشایی می شود.
اين مجموعه بالغ بر پنجاه داستان شد که اد مک بین در خلال نوشتن آنها و از طريق روایت داستان ها تحولات اجتماعي شهر و جامعه را در طول چند دهه به دقت به تصوير کشيد. علاوه براين، اين مجموعه داستاني را مي توان تاريخ تحولات شيوه هاي بازجويي و تحقيق اداره پليس خواند؛ چيزي که او را شايسته لقب استاد روش هاي پليسي کرد و حتی برخی از این رمانها به عنوان تاریخ نیمه دوم قرن بیستم پلیس نیویورک یاد کرده اند.
ايوان هانتر بسيار سریع مي نوشت و از اين رو هر چند ماه يک کتاب منتشر مي کرد. روایت است هانتر تصميم گرفت تا داستان هاي ادبي خود را از داستان هاي پليسي جدا کند و به همين خاطر نامي ديگر به پای رمانهای پلیسی اش گذاشت. او علاوه بر نام ادبي اد مک بين، با نام هاي کرت کنن، هانت کالينز، ريچرد مرستن، نيز مي نوشت،حتي در سال ۲۰۰۰ داستاني منتشر کرد که نام دو نويسنده، يعني ايوان هانتر و اد مک بين را بر خود داشت!
تجربه نیم قرن داستان نویسی بي شک او را به یکی از مهم ترين و موثرترين نويسندگان داستان هاي عامه پسند قرن بيستم در ادبيات آمريکا بدل ساخته است. نويسنده اي چون استفن کينگ رمز موفقيت هانتر را در آميختن ماهرانه واقع گرايي و خيال مي داند.
«تا وقتی مرگ شما را از هم جدا کند» اثر اد مک بین، یکی از رمانهای پلیسی مجموعه کلانتری ۸۷ است. این رمان که در سال ۱۹۷۶ منتشر شده نه تنها یکی از بهترین آثار این نویسنده است، بلکه یکی از موفق ترین رمانها «کلانتری ۸۷ » نیز هست. رمانی که با استقبال مخاطبان رو به رو شده و به سرعت به چاپ های مکرر رسید. نیویورک تایمز در صفحه نقد کتاب خود، این رمان پلیسی را جذاب، پرتعلیق و سرشار از خلاقیت توصیف کرده است.
این رمان صرف نظر از مایه های واقع گرایانه ای که حاصل تاثیر پذیری از جریان «هارد بویلد» و رمان پلیسی واقعگرای امریکایی ست، با تغییر و تحولاتی که حاصل سبک خاص اد مک بین محسوب می شود، از طنزی جذاب نیز بهره می برد.
رامین آذر بهرام که پیش از این در مجموعه آثار پلیسی نشر مروارید، ترجمه هایی خواندنی از نویسندگانی چون ژرژ سیمنون، جان دیکنسون کار و… ارائه کرده بود، این بار با ترجمه رمان خواندنی «تا وقتی مرگ شما را از هم جدا کند» اثر اد مک بین یکی دیگر از نویسندگان قابل اعتنای ادبیات پلیسی جنایی امریکا را به علاقمندان فارسی زبان این ژانر معرفی می کند.
از این رو علاوه بر کیفیت مقبول این ترجمه، فرصت تازه ای پیش روی مخاطبان آثار پلیسی قرار می گیرد تا بیش از پیش به این نکته توجه داشته باشند که این ژانر تنها درآثار نویسندگانی که اغلب مترجمان به ترجمه آثار آنان توجه نشان داده اند خلاصه نشده و نویسندگان شاخص کم ندارد.
«تا وقتی مرگ شما را از هم جدا کند» اثر اد مک بین و با برگردان رامین آذربهرام در ۱۹۱ صفحه و قیمت ۸۵۰۰ تومان توسط نشر فرهنگ تارا (با همکاری نشر مروارید) وارد بازار کتاب شده است.
تا وقتی مرگ شما را از هم جدا کند
نوشته: اد مک بین
ترجمه: رامین آذر بهرام
انتشارات فرهنگ تارا (با همکاری نشر مروارید)، چاپ اول بهار ۱۳۹۳
شمارگان ۱۰۰۰ نسخه
۱۹۱ صفحه، ۸۵۰۰ تومان
الف کتاب/ مد و مه / شهریور 1393