این مقاله را به اشتراک بگذارید
به گزارش مدومه به نق از مهر، فرهنگ موضوعی فارسی فرهنگی است که در آن واژه‌ها و اصطلاحات فارسی امروز بر اساس دسته‌بندی موضوعی و معنایی مرتب شده‌اند، نه بر اساس ترتیب الفبایی؛ بدین معنی که در این فرهنگ واژه‌هایی که ازلحاظ موضوعی و معنایی با یکدیگر در ارتباط‌اند در کنار هم می‌آیند. مهم‌ترین کاربرد فرهنگ موضوعی این است که به مخاطب در یافتن واژه‌ها و اصطلاحات مناسب برای بیان اندیشه‌هایش یاری می‌رساند.
فرهنگ حاضر گنجینه دسته‌بندی‌شده و مقوله‌بندی‌شده‌ای از ۳۵ هزار واژه و اصطلاح رایجِ فارسی امروز است که در قالب ۲۲ فصل و ۱۲۵۰ مقوله آمده‌اند؛ بدین صورت که ابتدا تمام مفاهیم زبان در یک دسته‌بندی کلی به ۲۲ دسته موضوعی تقسیم شده‌اند، سپس دسته‌بندی‌ها جزئی‌تر شده و «مقوله‌ها» یا «خوشه‌های معنایی» تشکیل گشته‌اند و نهایتاً واژه‌ها و اصطلاحات هر مقوله، به ترتیب الفبا، آمده و تعریف شده‌اند.
چهارچوب فرهنگ حاضر فارسی امروز است، اما مؤلف، برای تنوع و اطلاع‌رسانی بیشتر، در بعضی از مدخل‌ها معادل‌های قدیمی واژه را هم آورده است. دسته‌بندی ۲۲گانه فرهنگ موضوعی فارسی عبارت است از: ۱. زندگی، تولد، مرگ؛ ۲. جانداران، گیاهان، جانوران، انسان؛ ۳. بدن، اندام‌ها و کارهایشان؛ ۴. بیماری‌ها، پزشکی، بهداشت، آرایش؛ ۵. خوردن، خوردنی‌ها، آشپزی؛ ۶. جهان، طبیعت، نور، رنگ، دما؛ ۷. مکان، جهت، حرکت، فشار، ضربه، حمل و نقل، سفر، وسایل نقلیه؛ ۸. زمان، تاریخ، تقویم، شروع، پایان؛ ۹. مقدار، تعداد، اعداد، ریاضیات، شکل، حجم؛ ۱۰. ماده، صنعت، وسایل، ابزارها، سلاح، ساختمان، خانه و لوازمش، پوشش؛ ۱۱. داشتن، مالکیت، بخشیدن، خریدوفروش، اقتصاد، پول؛ ۱۲. کار، توانایی، فعالیت، تصمیم، نیاز؛ ۱۳. سرگرمی، بازی، ورزش؛ ۱۴. کشور، جامعه، خانواده، فامیل، دوستی، رفت‌وآمد، ازدواج؛ ۱۵. قانون، حکومت، سیاست، جرم، مجازات، جنگ، ارتش؛ ۱۶. فکر، ذهن، آگاهی، اطلاع‌رسانی، توجه، جست‌وجو؛ ۱۷. زبان، خواندن و نوشتن، آموزش، ادبیات، تصویر، هنر؛ ۱۸. احساس، عواطف، اخلاق، رفتار؛ ۱۹. اعتقاد، دین، خرافات، افسانه؛ ۲۰. وجود، حقیقت، روی دادن، شدن، تغییر؛ ۲۱. آشکار، پنهان، نشان دادن، به نظر رسیدن؛ ۲۲. مقولات دیگر: تأثیر، رابطه، شباهت، ویژگی.
مطابق فهرست، محتوای فرهنگ موضوعی فارسی از این قرار است: پیشگفتار؛ منابع؛ دسته‌بندی بیست‌ودوگانه مفاهیم؛ مقولات؛ فرهنگ موضوعیِ فارسی (متن کتاب)؛ نمایه الفبایی که با استفاده از آن می‌توان جایگاه هر واژه و اصطلاح را در متن فرهنگ یافت.
فرهنگ موضوعی فارسی: راهنمای واژه‌یابی، نوشته بهروز صفرزاده است که نشر نو با همکاری نشر آسیم آن را در ۲۰۸۰ صفحه و با شمارگان ۷۷۰ نسخه، به بهای ۲۰۰ هزار تومان منتشر کرده است.