اشتراک گذاری
نگاهی به رمان سرگذشت ندیمه
هارولد بلوم
مترجم: فرزام کریمی
در آغاز کارم به عنوان یک منتقد برایم ماندگاری ادبی یک اثر در اولویت قرار نداشت اما حال که پیر شده ام و جامه ها پاره کرده ام تنها پرسشی که با آن مواجه هستم همین پرسش بنیادین است که آیا یک اثر ادبی از ماندگاری و دوام برخوردار خواهد بود؟ با توجه به اندک تسلط بنده به ایدئولوژی های فمنیستی مارکسیستی,تاریخ گرایی و با توجه به مطالعات ادبی که داشته ام وجهه ی انتقادی آتوود بر دیگر ابعاد وی برتری دارند,نظرات من در باب سرگذشت ندیمه مدیون نظریات آتوود است بنابراین اگر اختلاف نظری با آتوود دارم و یا به او با شک و تردید مینگرم اما نمیتوان این نکته را انکار کنم که وی یکی از نویسندگان ماندگار ادبیات است.
سرگذشت ندیمه را برای نخستین بار در سال 1986 خواندم و مجددا در سال 1999 آن را بازخوانی کردم,خوانش این اثر برایم تجربه ای به غایت وحشتناک بود بر این باور هستم که حتی اگر کسی در شهر دیگری زیست کند و در ماساچوست زندگی نکرده باشد میتواند ظلم و تحقیرهایی که در جمهوری فاشیستی گیلاد و در طول رمان روایت میشود را با تمام وجودش احساس کند,آتوود در تو.صیف رمانش از آن به عنوان یک پاد آرمان شهر یاد میکند و سرگذشت ندیمه را همزاد دنیای قشنگ نو اثر آلدوس هاکسلی بر میشمارد,تئوکراسی که در این رمان به چشم میخورد به واقع تهدیدی برای زیست بشر است,آتوود در باب این رمان میگوید که این اثر روایتی خیالی و شرحی نامتعارف در باره ی زنانی ست که میخواهند به شیوه ای منطقی زیست کنند البته که امکان دارد کنایه ای سوئیفتی در این جمله وجود داشته باشد و حال من را وادار به غرولند کند تا این پرسش را مطرح سازم که جهان آتود و مخاطبانش در کجا واقع شده است که وی تصور میکند که این روایات نامتعارف است؟ما در دورانی زیست میکنیم که نمیتوانیم به زنها بگوییم که درون خانه بمانند و یا عروسک کوکی و دست ساخته ی ما باشند آتوود زمانی که در باب مسیحیت و تاریخ به ما هشدار میدهد نکات بحث برانگیز کمتری را مطرح میسازد در حالیکه این قبیل تهدیدها به غایت خطیر و طولانی مدت هستند,رمان های اندیشه محور از رمان های ناتانیل هاثورن تا مارگارت آتوود سعی میکنند تا به جنبه های تاریک زیستن بپردازند,بی شک میتوان سرگذشت ندیمه را اثری قوی با توجه به حساسیت های آتوود در ارائه ی آثارش دانست هر چند که سرگذشت ندیمه بسیار گوتیک است و ترکیب آن در فرم پادآرمانشهر توانسته معجونی غریب را پدید آورد حتی اگر اعتراف نکنیم که آتوود نمونه ای بی مانند در نوشتن نثر به زیبایی نظم است اما میتوانیم قاطعانه بگوییم که او یکی از ادامه دهندگان سنت خواهران برونته و مری شلی است.
روزنامه ستاره صبح