فوت‌ و فن جنایی نویسی ریموند چندلر بخش یکم: رقابت با مردگان/برگردان: مصطفی حسینیون ادبیات داستانی (fiction1) در تمام فرم‌هایش همیشه واقع‌گرا بودن را دوست داشته است. رمان‌های قدیمی و از مدافتاده که امروز به‌نظر ما خیلی تصنعی و به‌طرز مضحکی قابل‌پیش‌بینی هستند در چشمِ اولین خوانندگانشان اصلا این طور نبودند. مثلا نویسنده‌هایی مثل…

ادبیات جنایی ـ پلیسی چگونه جدی شد حمید رضا امیدی سرور برخلاف سینما که گونه پلیسی ـ جنایی و مشخصا سینمای نوار (درام‌های جنایی هالیوودی)، از بدو ظهور تفاوتی با دیگر گونه‌ها نداشت؛ ادبیات جنایی مسیری کم و بیش پرفراز و نشیب را پشت‌سر گذاشت تا در جایگاه یک اثر ادبی صرف‌نظر از ویژگی…

فلیپ مارلو؛ شمایلی جاودان در ادبیات و سینما خداحافظی با مارلوی خسته/ مهدی یزدانی خرم فیلپ مارلو مخلوق ریموند چندلر بزرگ، ازجمله شمایل‎های ماندگار و فراموش‎ناشدنی دنیای ادبیات  است. کاراگاهی تلخ‎اندیش و حاضر جواب که در زمان لازم با دیالوگ‎های طلایی چندلر، دیگران را متلک باران می‎کند، متلک‎هایی که اگر خنده ‎را بر لبان…

نگاهی به «به‎خاطر بلیندا» اثر شارل اگزبرایا، ترجمه عباس آگاهی اقتدا به سنت های رمان کاراگاهی/ حمید رضا امیدی سرور «به‎خاطر بلیندا» نخستین رمانی‎ست که از شارل اگزبرایا به فارسی در آمده، آن هم با ترجمه‎ای شایسته از عباس آگاهی، مترجم پرکار و علاقه‌مند به ادبیات پلیسی جنایی که ظرف دو سه سال اخیر،…

بزرگان ادبیات پلیسی(۱): آگاتا کریستی ملکه ی جنایت/ علی رضا افشاری “من پیش از هرچیز منظورم از نوشتن کتاب پلیسی، سرگرم کردن خواننده است و بعد ساختن دنیائی خوب و خالی‎ از گناه. می‎دانید که در قدیم اخلاقیون تمام آثارشان را با نابودی‎ ظالم و امحای ستم خاتمه می‎دادند. از این نظر من هم…

رمان سیاه چیست؟ متن زیر نوشته کوتاهی‎ست در تعریف رمان پلیسی، به شکلی کلی‎نگرانه و فرهنگنامه‎ای، از این منظر که نوع پلیسی جنایی به عنوان یکی از گونه‎های رمان‎نویسی دارای چه ویژگی‎هایی‎ست. در ادامه نیز یادداشت کوتاهی خواهید خواند درباره رمان سیاه که در واقع نوع دگرگون شده رمان پلیسی‎ست، و از نیمه نخست…

شناسی داستان پلیسی علی رضا افشاری ادگار آلن‎پو، شاعر و نویسنده آمریکایی (۱۸۴۹-۱۸۰۹) با نوشتن داستان “قتلهای خیابان مورگ” که در آن فردی هوشیار از جنایتکاران و پلیس سبقت می‎گیرد، کارآگاه دوپین را خلق‎ کرد: این شخصیت مورد توجه نویسندگان دیگر قرار گرفت و کم‎کم “سبک پلیسی” یا “ادبیات سیاه” شکل گرفت. داستان پلیسی،…

قصه ‏های من، شرح دردهایم بوده ابراهیم گلستان چهره ای ست یگانه در تاریخ ادبیات داستانی معاصر و همچنین تاریخ سینمای این دیار خاصه سینمای مستند، از معدود کسانی که اگر چه به یک حوزه از هنر بسنده نکرد و تجربه ی کار در حوزه ای دیگر را نیز به کارنامه خود افزود، اما…

بالاتر از هر بلند و بالایی دیدار با ابراهیم گلستان/ سیروس علی نژاد گفته‎های ابراهیم گلستان همواره شنیدنی، جذاب و آموزنده است (و البته در بسیاری موارد جنجال برانگیز)، شاید برخی با این عقیده چندان موافق نباشند، که این هم بر می‎گردد به همان ویژگی جنجال برانگیزی این حرفها، چرا که گلستان رک و…

نامه ها (۲): نامه ابراهیم گلستان به نادر ابراهیمی این چه جور تاریخ و اسطوره ای ست؟ حرفها و نقطه نظرات ابراهیم گلستان در سال های دور و نزدیک پر حاشیه و البته از سوی برخی با واکنش همراه بوده، مخصوصا در این چند سال اخیر و با انتشار گفتگوهایی طولانی با او (و…

«خشت و آینه» به روایت ایراهیم گلستان؛ در نشست مدرسه فیلم لندن اصغر فرهادی مخش کار می‌کند، اما دیگران مثل اینکه این جور نیستند! ابراهیم گلستان نویسنده و فیلمساز شاخص ایرانی ۱۶ژانویه در برنامه نمایش فیلم «خشت  و آینه» در سالن نمایش فیلم مدرسه فیلم لندن (London Film School) شرکت کرد. ترتیب دهندگان این…

ابراهیم گلستان، احمد شاملو، آیدا، ایرج پزشکزاد و… به روایت ناصر تقوایی پای صحبت های ناصر تقوایی نویسنده و فیلمساز ‌تصویر سال امسال با اتفاقی متفاوت همراه بود و آن برگزاری مستر کلاس‌هایی است با حضور بزرگان عرصه تصویر از سینما گرفته تا عکس و انیمیشن و… . در این میان «ناصر تقوایی» ‌هم…

داستان آینه(۳۸): «عافیت» اثر بهرام صادقی از کتاب سنگر و قمقمه های خالی کمتر نویسنده ای در تاریخ ادبیات داستانی ایران توانسته هم پای بهرام صادقی داستانهایی بنویسد که به عمق روح و جان مخاطب تفوذ کند، کمتر نویسنده ای توانسته چون او دست روی موقعیت های پوچ و ملال انگیز و البته مضحک…

مجله نگین (۱۳۴۹): سنگر و قمقمه‌های خالی، به‌همت کتاب‌ زمان، زیور طبع یافت! معرفی و نقد سنگر و قمقمه های خالی و ملکوت در زمان نخستین انتشار نوشته زیر را می توان اولین معرفی و نقد مجموعه آثار بهرام صادقی به حساب آورد، نوشته ای که در مجله نگین در ۳۱ تیر ماه ۱۳۴۹،…

ادبیات داستانی، کار نویسنده و بزرگان داستان در ایران، به روایت بهرام صادقی نویسندگان ما خیال می‎کنند اگر ده تا کتاب ننویسند، نویسنده نیستند! آنچه در ادامه می آید دیدگاه های بهرام صادقی ست، از زبان خودش، درباره نوشتن و نویسندگان ایرانی و خارجی که خواندن آن خالی از لطف نیست. بهرام صادقی سال‎ها…

آشنایی با قوانین داستان‌های کارآگاهی/ (مختصر و مفید!) ویلار هانتیگتون رایت/ مترجم: امین حسینیون این یادداشت را در سال ۱۹۲۸ ویلارد هانتیگتون رایت که با نام مستعار اس.‌اس.‌ون داین داستان پلیسی می‌نوشته، جمع و جور و منتشر کرده است. قوانینش در این سال و روز شاید کمی متعصبانه به نظر برسند، اما هنوز هم…

نکته‌های طلایی برای نویسنده شدن از زبان بزرگان ادبیات توصیه هایی برای آنها که تازه قلم بدست گرفته اند! بایدها و نبایدهای هر کاری را از افرادی می‌پرسند که عمری را در آن حرفه‌ سپری کرده و مویی را در پستی‌ها و بلندی‌هایش سپید کرده‌اند. نویسندگی هم از شغل‌های تمام‌وقتی است که لحظه‌لحظه‌ تفکر…

«ملکوت» بهرام صادقی اثری‎ست بی‎اهمیت! عبدالعلی دستغیب درمیانه‎ی دهه شصت نجف دریابندری گفتگویی کرد که در زمان خود بسیار جنجالی بود، او ضمن منحط خواندن بوف کور (البته منحط به معنایی خودش مراد می کرد) عقیده داشت بوف کور به سبک و سیاقی نوشته شده که برخلاف تصور هدایت که فکر می‎کرد بسیار نوبرانه…

بهرام صادقی: روح سرگردان خیابان‌های تاریک به مناسبت هفتاد و ششمین زادروز بهرام صادقی  مهم‌ترین مضمون داستان‌های بهرام صادقی ذهنیت بازماندگان نسل بعد از کودتای ۲۸ مرداد است. آرمان‌ها از دست رفته، روشنفکران هزیمت کرده‌اند و عده‌ای از آن‌ها برای گذران زندگی کارمند شده‌اند. در همان حال لایه‌ اجتماعی تازه‌ای هم پدید آمده که…

گفتگویی با محمد رضا اصلانی (فیلمساز) درباره بهرام صادقی و آثارش ‎ ناتورالیسم فلسفی‎ در آثار بهرام صادقی گفتگوی زیر که به زندگی و آثار بهرام صادقی می‎پردازد، حاصل نشستی‎ست با محمد رضا اصلانی نویسنده، مستند ساز و فیلمساز ایرانی که آثاری نامتعارف در کارنامه خود ثبت کرده (همانند شطرنج باد و آتش سبز)،…

رضا سید حسینی: بهرام صادقی‎ و استعداد عجیب‎ داستان‎سازی او یک خاطره از نویسنده ای که دیگر داستانهایش را نمی نوشت! اواسط دهه‎ی چهل بود. از فرانسه برگشته‎ بودم و دوباره سردبیری سخن را به عهده گرفته‎ بودم. هفته‎ای یک شب نویسنده‎های مجله‎ گردهم می‎آمدند. دکتر خانلری هم می‎آمد و درباره‎ی مطالب آن شماره…

بهرام صادقی نویسنده؛ صهبا مقداری شاعر! بهرام صادقی شعر هم می‎گفت، حتی پیش از آن‎که قصه‎نویسی را آغاز کند، شعرهایش را اغلب نام مستعار چاپ میکرد، نام مستعاری که با ترکیب حروف نام اصلی‎اش ساخته بود: صهبا مقداری. البته شعرهای صادقی به قوت داستانهایش نیست. داستان نویس بی همتا و نابغه معاصر، در شعر و…

آن لبخندهای دوست داشتنی/ هوشنگ اعلم بهرام صادقی شخصیت غریبی است، آرام بود و صمیمی، اما این ظاهر او بود ظاهری که همچون پرده‎ای‎ ضخیم، درون پرتلاطم و ناآرام او را از دیدرس غریبه‎ هایی که قادر به درک او نبودند پنهان می‎کرد. دومین باری که بهرام صادقی را دیدم، پیش از ظهری‎ بود…

گفتگو کننده جلال سرفراز به عنوان نقطه آغاز پرونده‎ای برای ادبیات دهه‎های سی و چهل، هیچ‎کس مناسب‎تر از بهرام صادقی، به‎نظر نمی‎رسد. چهره‎ای که نه فقط در میان این نسل که درمیان نویسندگان همه‎ی نسل های بعد از خود نیز چهره‎‎ای ممتاز و سرآمد بود. خوشبحتانه از صادقی چند گفتگو باقی مانده که می‎تواند…

داستان آدینه (۴۶): «آقای نویسنده تازه کار است» از بهرام صادقی به مناسبت هفتاد و ششمین زادروز بهرام صادقی  “آقای نویسنده تازه کار است “ ، اما خواهش می‌کنم، از حضورتان صمیمانه خواهش می‌کنم که فراموش نکنید عنوان استان این نیست، چیز دیگری است:  “ آقای اسبقی برمی گردد . ” البته من هم…

داستان آدینه (۴۵): «صراحت و قاطعیت» داستانی از بهرام صادقی به مناسبت زاد روز بهرام صادقی در گردش‌گاه بزرگ شهر به هم بر خوردند، امّا ما خیلی زود کار خود را فیصله دادیم. حقیقت این است که آن‌ها پس از طیّ مقدّمات هیجان‌انگیزی به هم رسیدند. این مقدّمات چه بود؟  اوّل، جوان نجیب و…

زبان پریشی و بستر های شکل گیری آن (از نگاه رومن یاکوسن) اختلال در مشابهت/ فريما مويد طلوع تحقیق و مطالعه یاکوبسن درباره زبان پریشی و نتایجی که به آن دست یافت، نمونه خوبی است از اینکه چطور با بررسی یک مهارت آسیب دیده می‌توانیم به عملکرد واقعی آن پی بریم. او کشف کرد…

تجددخواهیِ ادبیِ هدایت؛ مقاله ای از دکتر حسین پاینده با تاکید به داستان کوتاه «فردا» اثر صادق هدایت صادق هدایت را عموماً در زمره‌ی نوگراترین و بدعت‌گذارترین نویسندگان ایران می‌دانند. بررسی داستان‌های هدایت، بویژه با توجه به برهه‌ی زمانی‌ای که این داستان‌ها در آن نوشته شدند، مؤیِدِ این دیدگاه است که او از تکنیک‌ها…

برداشت آذر نفیسی از «آقای نویسنده تازه کار است» اثر بهرام صادقی اندر باب نقش بازی در داستان/ به مناسبت زاد روز بهرام صادقی برخی داستان‌ها گویی که با مخاطب خود سر شوخی دارند و برخی مخاطبان را وامی‌دارند تا مدام بپرسند ماجرا چیست، نویسنده چه می‌خواهد بگوید، آیا قصد شوخی و بازی دارد؟…