رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

رستاخیز آب/ نگاهی به «سنگ اقبال» اثر مجید قیصری

در آثار داستانی متنوع مجید قیصری دامنه‌ی گسترده‌ای از موضوعات را می‌توان یافت؛ از دغدغه‌های اجتماعیِ روز گرفته تا پرداختن به فرهنگ‌ها و اقلیم‌های متفاوت. او اغلب در تلاش است تا رویکردی متفاوت برای تجزیه و تحلیل وقایع بیابد. به طور نمونه در کتاب «دیگر اسمت را عوض نکن» او در پس تمام صحنه‌های تاریک…

ادامه مطلب

تماشای دوباره یک فیلم: «شتاب» به کارگردانی ران هاوارد

در سینمای هالیوود، ساختن فیلم‌هایی که هم جذاب باشند و هم به دام جذابیت‌های کاذب نیفتند، چالشی بزرگ است. در این میان، درام‌های ورزشی کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند و شاید مجموعه فیلم‌های “راکی” توانسته‌اند اندکی موفق باشند. اما “شتاب”، اثر ران هاوارد، یک اثر قابل توجه است؛ فیلمی که بر اساس یک رویداد واقعی…

ادامه مطلب

ادبیات و توتالیتاریسم / جورج اورول

در عصری زندگی می‌کنیم که فرد مستقل کم‌کم دیگر وجود ندارد ــ یا شاید باید گفت برای فرد حتی پندار مستقل بودن دیگر وجود ندارد. ما در هر آنچه در باب ادبیات و (از همه مهمتر) در باب نقد می‌گوییم، به نحو غریزی استقلال فرد را مسلم می‌گیریم

ادامه مطلب

زندگی وزمانه‌ی روبرتو بولانیو؛ پرچم‌دار موج نوی ادبیات آمریکای لاتین / پرتو مهدی‌فر

روبرتو بولانیو پیش از تبدیل شدن به رسا‌ترین صدای ادبیات معاصر آمریکای لاتین و  تنها کسی که به اعتبار و شهرتی هم‌پایه‌ی رمان‌نویسان بوم دست یافت، مسیر ناهمواری طی کرد

ادامه مطلب

نگاهی به «لنگرگاهی در شن روان» / شش مواجهه با سوگ و مرگ

درجغرافیایی که مرگ از شش جهتش می ریزد و سوگ، خبر هر روزه اش هست، آدم ها عادت می کنند به شنیدن خبر درد و مرگ. با از دست دادن راحت تر روبرو میشوند و دیدن تصاویر جنازه و مثله شدن برایشان بسیار طبیعی ست. در جاییکه مرگ عادی هست و رنج کشیدن دیگران برایت…

ادامه مطلب

نگاهی به «با بوطیقای نو در آثار صادق چوبک» اثر جواد اسحاقیان

   این کتاب، کوششی برای بازخوانی برخی از آثار “صادق چوبک” است که متأسفانه به دلیل ضعف تئوری ادبی یا “نقد و نظریه‌ی ادبی معاصر” در دهه‌های چهل و پنجاه و پیش از “انقلاب” – چنان که شایسته‌‌ی آن بود – شناخته نشد.

ادامه مطلب

حریفی برای کهن‌ترین بازی‌های جهان/ نگاهی به«استاد» اثر یاسوناری کاواباتا

یاسوناری کاواباتا، اولین برنده‌ی ژاپنی نوبل ادبی، نویسنده‌ای ماجراجو و سرسخت در دنبال کردن وقایع دراماتیک اطرافش بود و شغل روزنامه‌نگاری‌اش چنین روحیه‌ای را در او تقویت می‌نمود. در تهیه‌ی گزارش برای روزنامه به تحقیقاتی چند روزه اکتفا نمی‌کرد و گاه ممکن بود ماه‌ها درگیر یک پرونده باشد و تا بسته شدن آن به پیگیری‌اش…

ادامه مطلب

نگاه جواد اسحاقیان به رمان “هری پاتر و سنگ جادو”

“این توفیق برجسته، افق انتظاراتی را در خواننده افزایش می‌دهد که در هیچ یک از دیگر آثار نویسنده‌گان مطرح نشده و “رولینگ” را به یک سوپر استار بین المللی تبدیل کرده است که تا کنون نصیب هیچ ستاره‌ی موسیقی پاپ، ستاره‌گان سینمایی و سوپر مدل‌ها هم نشده است

ادامه مطلب

مهین میلانی در واکنش به نوشته دکترعزّت مصلی نژاد درباره کتاب “صدرالدّین الهی دستم بگرفت و پا به پا برد…”

نقد، نقد هوشیارانه، نقد از جانب کسانی که باسوادند، یعنی تاریخ و اجتماع و فلسفه از دغدغه های اصلیشان است، و کسانی که چندوجهی اند و جانبداری نمی کنند، در ایرانِ امروز، مهمترین تلاشی است که باید صورت بگیرد. و جامعه ی ما به شدت در این زمینه کم کار می کند

ادامه مطلب

نوروز

نوروز و آیین‌های باستانی/ جواد اسحاقیان

در آیین‌های نوروزی باستانی ما، برای هر جشن، آیین‌هایی ویژه می‌بوده که جز گذاشتن ابزار ویژه چون “آتشدان” یا “مَنقَل” بر روی “خوان” یا “سفره” خوراکی‌هایی هم بر خوان می‌نهاده اند که خوردن آن‌ها لازم بوده و “مَیَزد” نام داشته و کسی را که امروزه “میزبان” یا “میهمان‌دار” می‌نامیم، در روزگاران باستان “مَیَزدبان” می‌گفته ان

ادامه مطلب

گزارشی از نظر منتقدان درباره آخرین کتاب چاپ شده مارکز

«تا آگوست» باید به عنوان رمانی «بازکشف شده» یاد کرد که مارکز استاد کلمبیایی در حالی آن را نوشت که حافظه‌اش شروع به نقصان کرده بود. در حالی که آخرین رمان گابریل گارسیا مارکز، ۱۰ سال پس از مرگش بنا به تصمیم پسرانش و خلاف میل این نویسنده منتشر شده، منتقدان صاحب نظر امتیازهایی از…

ادامه مطلب

«بالزاک در آینه» (۶) اثر زیگ بریت اِسوان/ هنرمند به مثابه دانشمند

بخشی از «چرم ساغری»، نماد جنسی دارد. هرمقدار که در آن، از طلسم استفاده شود، نیروی کمتری باقی می‌ماند. بدین ترتیب، این نماد جنسیت، با کیسه‌ی پول پیوند می‌یابد. به علت آن‌که آرزوهای اشراف‌زاده «رفَه اِل دو وَلونتَن[۱]» با طلسم برآورده می‌شد، دوران زندگی‌اش کوتاه بود

ادامه مطلب

در حصار خرافه / «مه‌لقا» اثر شهرام خلج

ماجراهای کتاب در یک اقلیم خاص و در دهه‌ی پنجاه شمسی رخ می‌دهد و به تناسب چنین موقعیتی معضلات هم شکل متفاوتی پیدا کرده‌اند. در نگاه اول به نظر می‌رسد بن‌مایه‌ی داستان را کلیشه‌ی «زن سرخور» بسازد که در میان بسیاری از اقوام و اقالیم ممکن است همچنان اعتبار داشته باشد

ادامه مطلب

رقابت یا همکاری دو مدیوم؛ تفاوت جهان سینما و علم روانشناسی

در سال های اخیر چندین فیلم روانشناسانه دیده‌ام که به نظرم با طبیعت و هنر سینما توفیر داشته است. این آثار فقط به ارائه مفاهیم و مسائل روانشناختی، فلسفی و جامعه‌شناختیِ خود بسنده کرده‌اند و از سینما به عنوان یک ظرف برای انتقال آن‌ها استفاده کرده‌اند.

ادامه مطلب

آغاز ایوب، پایان یوزف روت / هوشمند مشایخی

آغاز ایوب عهد عتیق مقدمات قمار خدا و شیطان را تصویر می‌‌کند، قمار بر سر خدمتگزار بی‌‌گناهی که بی‌‌خبر از شرطی که در آسمان بر سر زندگی‌‌اش بسته می‌‌شود، در کنج ساکتی روزگار می‌‌گذراند. این آغازی است که باورش می-کنیم حتی اگر خداوند دلش بخواهد بازی را به دست شیطان بسپارد: «خداوند به شیطان گفت:…

ادامه مطلب

دیوید هربرت لارنس

نگاه جواد اسحاقیان به «عاشق لیدی چَترلی» نوشته‌ی «د. ایچ. لارنس»

“عاشق لیدی چترلی”نوشته‌ی “دی. ایچ، لارنس” نویسنده‌ی انگلیسی (۱۹۳۰-۱۸۸۵) یکی از برجسته‌ترین و در همان حال، مباحثاتی‌ترین آثار داستانی این نویسنده است که در سال ۱۹۲۸ در شهر “فلورانس” ایتالیا نوشت اما به دلیل محافظه کاری و نظام مرد‌سالارانه ی چیره بر “عصر ویکتوریایی” به بهانه ی فرونهادن “حد” و این پندار ناروا – که…

ادامه مطلب

سیاستِ داستان جنایی/ میشائیل نیمن

گرایشات سیاسی داستان جنایی کدامند؟ در طول چند سال گذشته، برخی نویسندگان مشهور گرایش مترقی یا محافظه‌کارانه ژانر مذکور را روشن و قابل‌فهم ساخته‌اند. تشریک مساعی من به این بحثِ در جریان، به جای افزودن شواهد بیشتر به گرایشات چپ‌گرا یا راست‌گرا، پرداختن به پرسشی شالوده‌ای‌تر است. داستان جنایی چگونه صرف‌نظر از سوگیری خاصّ خود،…

ادامه مطلب

نبرد برتون با کار؛ با نگاهی به رمان نادیا /اَلِستِر هِمِنز

شاید برخی از بارزترین نمونه‌‌‌‌‌های نقد سورئالیستی آندره برتون به کار را بتوان در رمان نادیا(۱۹۲۸) یافت. کتاب به ظاهر، درباره ارتباط کوتاهی است که برتون با یک زن جوان هنگام قدم زدن در پاریس پیدا می‌‌‌‌‌کند.

ادامه مطلب

اشمیت، پیامبر واقع‎گرای امید/ مانیا اربابی

اریک-امانوئل اشمیت نمایشنامه‌نویس، رمان‌نویس، فیلمنامه‌نویس، کارگردان و فیلمسازمعاصر فرانسوی- بلژیکی در سال۱۹۶۰ در لیون فرانسه چشم به جهان گشود. اشمیت که در جوانی سودای موفقیت در عالم موسیقی را در سر می‌پروراند،

ادامه مطلب

«جاده‌ی شهر» اثر ناتالیا گینزبورگ؛ رنج و محرومیت حاشیه نشینی

تقریباً همزمان با ظهور نئورئالیسم در سینما و در آثار فیلمسازانی همچون ویتوریو دسیکا، ادبیات داستانی نیز شاهد شکوفایی این سبک در کتاب‌های نویسندگانی مانند ناتالیا گینزبورگ بوده است. به نظر می‌آید ماهیت زندگی، به‌ویژه در دهه‌های چهل و پنجاه چنین سبکی از روایت را می‌طلبید. ا

ادامه مطلب

عادات و آداب نوشتن نویسندگان مشهور دنیا/حسن مهرابی

عده زیادی از افراد در کنار علاقه به آثار نویسندگان مختلف و فریضه دانستن خواندن هر کتاب و مطلب جدید از یک نویسنده؛ علاقه‌مند و کنجکاو هستند که از عادت‌های نویسندگان معروف هم مطلع باشند. شاید دلیل این موضوع یک کنجکاوی ساده باشد، یا شاید راهی برای احساس نزدیکتر شدن به کتاب‌های محبوب و قهرمانان…

ادامه مطلب

جلوگیری از ادبیات / جروج اُرول / دکتر عزت الله فولادوند

این‌ مقاله‌ در ۱۹۴۶ در اوج‌ اقتدار جهانی‌ رژیم‌ استالین‌ نوشته‌ شده‌ است‌، در عصری‌ که‌ هنوز نه‌ تلویزیون‌ به‌ این‌ حد از پیشرفت‌ فنی‌ رسیده‌ بود و نه‌ از اینترنت‌ خبری‌ بود. ولی‌ آنچه‌ ارول‌ ۶۵ سال‌ پیش‌ در زمینه‌های‌ فکری‌ و اجتماعی‌ و فرهنگی‌ و سیاسی‌ می‌گوید نه‌تنها همچنان‌ به‌ ارزش‌ خود…

ادامه مطلب

چگونه جریان تبادل اطلاعات جهان را دگرگون کرد!

در روزگاری که جهان چنان دستخوش تغییر و تحول شده که جمیع جماعت به نوشته‌های تلگرافی خو کرده‌اند، اگر بخواهیم مختصر و مفید به کتاب «عصر اطلاعات» اثر مانوئل کاستلز بپردازیم؛ به گمانم این اشاره از همه گویاتر است که اثر حاضر به لحاظ اهمیت، کتابی است همپایه‌ی «سرمایه» اثر کارل مارکس

ادامه مطلب

خوانش رمان “شانتارام” به عنوان “رمان رُشد”

اصطلاح “Bildungsroman” به معنی “رمان تکوین یا رشد شخصیت” هنوز هم یکی از پُرکاربردترین و افزون بر آن، مباحثاتی‌ترین اصطلاحاتی است که ادبای آلمانی در مطالعات ادبی و لغوی خود با آن مواجه هستند. با این همه، وقتی از “کوهستان جادو” (The Magic Mountain) نوشته ی “مان” Mann)) و “تصویر هنرمند به عنوان یک مرد…

ادامه مطلب

برشی از رمان «سکسوس» اثر هنری میلر/ داوود قلاجوری

آنچه در ادامه می خوانید برشی از رمان «سکسوس» اثر هنری میلر است که داوود قلاجوری ترجمه آن را تمام کرده است و در آینده نزدیک توسط نشر آفتاب نروژ منتشر می‌شود. از قلاجوری که همیشه به مد و مه محبت داشته بابت اینکه بخشی از ترجمه را برای انتشار در اختیارمان قرار داد تشکر…

ادامه مطلب

«درک یک [نا] پایان» / هوشمند مشایخی

«در رمان شما موظفید پیچیدگی‌‌‌های جهان را به کاملترین وجه بازتاب بدهید.»[۱]  بارنز این وظیفه را شوخ طبعانه بر خودش هموار می‌‌‌کند و به سادگی هم از عهده‌‌‌اش بر می‌‌‌آید. چقدر حسادت برانگیز و حسرت آور است.

ادامه مطلب

چگونه یک سانسورچی خوبی شویم؟/ آریامن احمدی

ابوالفضل بیهقی نویسنده‌ی «تاریخ بیهقی» که از او به‌عنوان پدر نثر فارسی یاد می‌شود و در تقویم رسمی جمهوی اسلامی نیز روز اول آبان به نامِ او است، هفت قرن پیش نوشته بود: «به دستِ من امروز جز این قلم نیست به امیدِ آن‌که خدمتی کرده باشم»؛ خدمتی که در ذهنیتِ انسانِ ایرانی که هماره…

ادامه مطلب

زیاد و کم گوگول/ احمد اخوّت

راوى نمازخانه کوچک من، هوشنگ گلشیرى، مى‏گوید: پدرش گفت همه دارند. هر کس را که نگاه کنى یک چیزى دارد، اضافه یا کم. در مورد راوى چیز اضافه تکه گوشت سرخى بى‏ناخن کنار انگشت کوچک پاى چپش است. نمى‏شود گفت شش انگشتى است. فقط تکه‏اى گوشت زاید دارد که هر چند کوچک و ظاهراً بى‏اهمیت…

ادامه مطلب