تأملاتی درباره ی ادبیات و سینما؛ یادداشتی از مسعود کیمیایی دورانی که دیگر شاهکارهای ماندنی در ادبیات به‎وجود نمی‎آید! از مسعودکیمیایی، نویسنده و فیلمساز بزرگ و جریان‎ساز این دیار خواستیم برای ما از ادبیات بنویسد و سرانجام بعد از پیگیری‎های مکرر(که شرحش را در انتهای نوشته‎ی او آورده‎ام) پذیرفت و نوشت، یادداشتی که حکایت…

ی «درانتظار گودو» اثر ساموئل بکت واپسین تاریخ در انتظار گودو/ حامد داراب بدون هیچ تردیدی، جنبش مشهور به پست مدرن، جهان اجتماعی و فرهنگی ما را در بر گرفته است، از معماری گرفته، تا موسیقی، از نقاشی تا شعر، و از همه ی این ها گذشته با آنکه ممکن است برداشت شود که…

رمان امروز چگونه رمانی‎ست؟ مسی الن/ حسین پاینده عنوان این مقاله پرسشهایی را به ذهن متبادر می‏کند و به همین سبب لازم است که ابتدا تعریفی از آن ارائه کنیم. در واقع چیزی به نام «رمانِ امروز» وجود ندارد، بلکه صرفاً مجموعه‏ای از انواع گوناگون رمان در دسترس است. هر سال چندصد اثر داستانی…

گمنامی مهلک زندگی انسان (در جهان آثار کافکا) میشل زرافا/ ترجمه: شاپور بهیان در نوشته های کافکاست که به معنایی جامعه شناختی در عام ترین و نزدیک ترین مفهوم آن برمی خوریم. رمان های او با ساختار بنیادی جامعه و نیز با تغییر اجتماعی از آغاز قرن بیستم تاکنون سروکار دارند؛ اگر این فرض…

درآمدی بر مدرنیسم‏ و پست مدرنیسم روی بوین، لی رتانسی/ مترجم:خیام فولادی تالاری     اشاره: روی بوین استاد دانشگاه پلی تکنیک تاین در نیوکاسل است. او کتاب‏هاب متعددی دربارهء اندیشه اجتماعی روپایی‏ معاصر و یک کتاب درباره نظریه فرهنگی فرانسه در اواخر بیستم منتشر کرده است. او مؤلف کتاب«فوکو و دریدا: سوی دیگر…

جنگ در ادبیات همایون نوراحمر از آغاز تاریخ،  جنگ موضوع مهمی برای ادبیات بوده است،  و آثاری رزمی چون ایلیاد اثر همر (که از محاصره‎ی افسانه‏ای تروا به وسیله‎ی یونانیان سخن به میان می‏ آورد)  و سرود رولان‏۱(که مرگ رولان و تمام‏ قهرمانان را در رونسوال و انتقام شارلمانی را به تصویر می‏کشد)  و…

وی اس نایپل در مقام منتقد گذری به هند (اثر ای ام فورستر) کتاب مزخرفی ست!   سرویدیانایپل، نویسنده بریتانیایی زاده‎ی ترینیداد، ‎که به علت نثر روایی هوشمندانه خود و بررسی دقیق اوضاع‏ و احوال مردمان سرکوب شده و سرگذشتهای به محاق‏ فراموشی سپرده شده به جایزه نوبل سال ۲۰۰۱ دست‏ یافت، سرشتی منتقد…

رمان پلیسی – جنایی چیست؟ تکنیک رمان پلیسی بعد از انتشار نوشته‎ای کوتاه درباره سرگذشت ترجمه آثار پلیسی جنایی و سیاهه صد اثر برتر در این گونه‎ی ادبی این دومین مطلب از سری مطالبی‎ست که تحت عنوان «پرونده ادبیات پلیسی و جنایی» در «مد و مه» منتشرمی‎شود. پرونده‎ای به مناسبت رویکرد تازه‎ای که به…

نقد و منتقد از نگاه نویسندگان بزرگ: خرمگسان معرکه! نقد نشانه شکست و ناکامی در ابداع است! (استاندال) گاه نویسندگان ادعا می کنند نقد‎هایی که توسط منتقدان بر آثارشان نوشته می‎شود، نمی‎خوانند. اما در مقام عمل می‎بینیم که به وقتش خط به خط این نقدها را هم می خوانند! نویسندگان در مورد منتقدان نظرات…

نقد و بررسی آثار هوشنگ گلشیری به مناسبت سیزدهمین سال مرگ هوشنگ گلشیری هوشنگ گلشیری، داستان‌نویس صاحب نام معاصر، نوشتن را در مکتب بهرام صادقی آغاز کرد. اولین شعرها، داستانها و نقدهایش از سال‌های ۴۰ به‌بعد در پیام نوین و جنگ اصفهان به‌چاپ رسید. بعد، سرودن شعر را به‌‌شاعران وانهاد و راه اصلی‌اش، داستان‌نویسی،…

منتقدان از نگاه نویسندگان بزرگ (۲) منتقدان علیه نویسندگان! اظهار نظر نویسندگان در مورد منتقدان اغلب ضد و نقیض است، گاه با دلخوری، گاه از سر احترام و… در روزهای گذشته یک بخش از تظر منتقدان در باره نویسندگان را خواندیم، امروز بخش دیگری از آن را می‎خوانیم که دربردارنده نکات جالب توجهی‎ست، در…

آنجا که مرزهای قابل تصور سخن شکسته می شود! مقدمه‎ای بر ادبیات پست مدرن / پیتر ویدوسون (مترجم: مینا صرافی) در بیست سال گذشته و بیشتر، منتقدان و مورخان فرهنگی درباره‌ی اصطلاح «پست‌مدرنیسم» بحث کرده‌اند. بعضی آنها را صرفاً ادامه و بسط اندیشه‌های مدرنیستی می‌دانند و بعضی دیگر عقیده دارند که هنر پست‌مدرن با…

چگونه می توان یک داستان دینی نوشت؟ لحظه خلق داستان دینی/ علی رضا آرام سینمای دینی، رمان دینی و در یک نگاه کلی‎تر ادبیات و هنر دینی از جمله آن مفاهیمی‎ست که درباره چگونگی و مصادیق آن نظرات ضد و نقیضی وجود دارد، برخی بر این باورند که تقسیم‎بندی ادبیات و هنر به نوع…

آنجا که مرزهای قابل تصور سخن شکسته می شود! مقدمه‎ای بر ادبیات پست مدرن / پیتر ویدوسون (مترجم: مینا صرافی) در بیست سال گذشته و بیشتر، منتقدان و مورخان فرهنگی درباره‌ی اصطلاح «پست‌مدرنیسم» بحث کرده‌اند. بعضی آنها را صرفاً ادامه و بسط اندیشه‌های مدرنیستی می‌دانند و بعضی دیگر عقیده دارند که هنر پست‌مدرن با…

نگاهی گذرا به گوتیک در ادبیات داستانی (ژان باتیست بارونیه) رمان‏ گوتیک و نمایش اضطرابهای درونی درست است که از گونه‎ی گوتیک به دلیل ویژگی‎هایش که به شکلی عمیق ریشه در فرهنگ و معماری دیگر کشورها دارد،  رد و نشان چندانی در ادبیات ایران نمی‎توان دید؛ اما چه بسیار شاهکارهایی جهانی که در محدوده‎ی…

زنان در آثار صادق چوبک معصومه میرابوطالبی زنان در آثار چوبک دو دسته‎‎‎‎‎‎‎اند. دسته اول زنانی هستند که خصلت مادری‎‎‎‎‎‎‎شان تمام زن بودن‎شان را تحت تاثیر قرار می‎دهد. بعد از خواندن زندگی چوبک، این دسته از زنان ما را به یاد مادر چوبک می‎‎‎‎‎‎‎اندازند. جنبه مادری این دسته از زن‎‎‎‎‎‎‎ها به آنها انرژی حیات…

رمان نویس به ما چه می دهد ویرجینیا وولف/ ترجمه؛ صفدر تقی زاده می توان به سادگی گفت که چون کتاب ها موضوع ها و زمینه های گونه گونی دارند؛ از داستان گرفته تا زندگینامه و شعر، باید آنها را از هم جدا کنیم و آنچه را که بیشتر درخور و مناسب حال ماست،…

مرگ به‌یادماندنی تاریخ ادبیات به انتخاب دیلی تلگراف مرگ های به یادماندنی در ادبیات داستانی کم نیستند،به خصوص وقتی برای شخصیت هایی که مخاطب ارتباط خوبی با آنها برقرار کرده حادث می شود. دیلی تلگراف ده تا از این مرگ ها را انتخاب کرده که بر روی خوانندگان بسیار اثر گذاشته و در ذهن…

نگاهی گذرا به گوتیک در ادبیات داستانی (ژان باتیست بارونیه) رمان‏ گوتیک و نمایش اضطرابهای درونی درست است که از گونه‎ی گوتیک به دلیل ویژگی‎هایش که به شکلی عمیق ریشه در فرهنگ و معماری دیگر کشورها دارد،  رد و نشان چندانی در ادبیات ایران نمی‎توان دید؛ اما چه بسیار شاهکارهایی جهانی که در محدوده‎ی…

کافکا و هذیان در«نقب»: ردپای پارانویا! ترجمه ی شعله رجایی مد و مه: پارانویا را به زبانی ساده چنین ترجمه کرده اند : «پارانویا، در تعریف عام آن، حالتی است که شخص در آن با اهمیت فوق العاده و خارج از اندازه‌ای که به سلامت جانی و مالی خود می‌دهد، خود را شکنجه می‌دهند.…

رسالت ادبیات چیست؟ خوشبختی یا التیام زخمها؟ آرنون گرونبرگ*/ ترجمه‎ی آنیتا صالح «نمی‏ توانم رمانی را بدون ترس و اضطراب بنویسم» پیش داوری مردم، حقیقی یا صوری، مانع بروز خلاقیت می‏شود. اضطراب شاید عکس العملی به اکثر رفتارهای انسان باشد.  اضطراب پاسخگوی سؤال زیر است. چرا این کار را انجام دادم،  چرا این کار…

پرسیدن از خود برای شناختن خود و گره زدن روایت‎ خودشناسی به روایت گسترده‎تر تاریخ و فرهنگ.کاویدن دیروز برای شناختن ریشه‎ی نابسامانی‎های امروز دانش‎ روانکاوی و ادیپ سوفوکل را به هم نزدیک می‎کند

اضطراب نوشتن آنیس ورله/ ترجمهء آنیتا صالح محصور در میل به نوشتن، حتی محصور در لزوم نوشتن و مضطرب از این‎که نتوان نوشت. نوشتن هر چیزی، موقعیتی است‎ که نزد بار تلبی مشاهده می‎شود، نویسنده‎ای که دائما تکرار می‎کند:«می‎خواهم ننویسم». بی‎شک در نوشتن لذتی نهفته است، اما اضطرابی که نزد تعداد زیادی از نویسندگان…

هستی و گریز از نیستی در ادبیات پلیسی یک پرونده بدون قاتل داستان‎‎های پلیسی: رویایی متفاوت برای کتابخوان‎ها، خواندن داستان‎‎های پلیسی ـ کارآگاهی همواره تجربه متفاوتی به‎همراه داشته است. چه، این موضوع در مورد کسانی که خواندن داستان را به سایر خواندنی‎ها ترجیح می‎دهند مصداق بیشتری دارد. نمی‎توان برای اثبات این تجربه متفاوت به‎دنبال…

شیوه های روایت و خلق شخصیت در آثار هوشنگ گلشیری فریدون فرّخ شهرت هوشنگ گلشیری به عنوان داستان نویس و مفسر و منتقد ادبی و اجتماعی در میان روشنفکران و اهل ادب به هنگام مرگش، در بهار سال ١٣٧٩ در تهران، کاملاً تثبیت شده بود. نوشته ای که به قلم احمد کریمی حکّاک در…

مروری بر تاریخ ادبیات پلیسی سرنخ! هر چند در کشور ما عده بسیاری از فضلا رمان پلیسی را شایسته عنوان «ادبی» نمی دانند، اما طبق نظرسنجی ای که چندی پیش در یکی از کشورهای غربی انجام شد، «شرلوک هلمز» مشهورترین شخصیت «ادبی» در میان عامه مردم شناخته شد. هر چند در کشور ما چنین…

هوشنگ گلشیری؛ نجات از طریق قلم (از چشم غربی!) درخت و خنجر و خاطره/ اشتفان وایدنر {در سال ۱۹۹۸ مجموعه کارهایی از هوشنگ گلشیری که شامل شازده احتجاب، مردی با کراوات سرخ، گرگ و چند داستان دیگر بود به زبان آلمانی منتشر شد. عنوان این کتاب «مردی با کراوات سرخ» که توسط آنالیزه قهرمان…

جایگاه میرزا ملکم خان در دگردیسی نثر فارسی مسعود بُربُر  از نخستین سال‌های سده دهم هجری، زبان اصلی در دانش‌های شرعی و نوشته‌های علمی عربی بود و جز متون ادبی آنچه به زبان فارسی نوشته آمده اگرچه کم نیست اما همواره در شمار رساله‌های درجه دوم و سوم به شمار می‌آمده است. پارسی‌نویسان که…