رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

ادبیات

همسر داستایوفسکی بودن چگونه بود؟ / نیکولاس کوتار

این مجموعه که به زندگی آنیا داستایوفسکی، همسر فیودور داستایوفسکی، نویسنده­ ی برجسته­ ی قرن ۱۹ روسیه اختصاص دارد در چندین قسمت توسط نیکولاس کوتار، مترجم و نویسنده­ ی روسی ساکن آمریکا نوشته شده است. این مجموعه در مجله­ ی “فوما” چاپ روسیه منتشر شده است.

ادامه مطلب

سایت ادبی و هنری مد و مه؛ آیا به پایان راه رسیده ایم؟

اواخر دهه هشتاد بود که شوقی قدیمی، برای داشتن نشریه‌ای ادبی و هنری، دلیل تولد سایت «مد و مه» شد. کمی بیش از یک سال دیگر، اگر «مد و مه» همچنان برپا و برقرار باشد، ده ساله خواهد شد. ده سال عمر کمی نیست برای یک وبسایت ادبی بخصوص اگر نگاهی به سیاهه بلند و…

ادامه مطلب

جهان داستان (۲۸): سه حکایت کوتاه از فرانسوا ولتر (بزرگ‌ترین نویسنده‌ی عصر روشنگری) / در جست‌وجوی عدالت

نام فرانسوا ولتر (۱۷۷۸-۱۶۹۴) به طور عجیبی با کشور فرانسه گره خورده است. او «استاد نثر فرانسه» است و «جمهوری فرانسه» بیش از هرکس مدیون او و تفکرات ترقی‌خواهانه‌اش است. ولتر در طول حیاتش بیش از هجده‌هزار نامه و دوهزار کتاب نوشت، از جمله ۲۶ داستان و حکایت که «کاندید» یکی از مهم‌ترین آنها است…

ادامه مطلب

یوکیو میشیما؛ نویسنده نابغه ژاپنی با خودکشی عجیب و دردناک

یوکیو میشیما، نویسنده و نمایشنامه نویس مشهور ژاپنی است که نوشته‌های پس از جنگ وی نیهلیستی بود و خودکشی آیینی هاراکیری (سپوکو) را انجام داد. در کودکی تخیل زیادی درباره مرگ داشت. در ۱۲‌سالگی نخستین داستانش را نوشت. او با ولع زیاد داستان‌های اسکار وایلد، ریلکه و ژاپنی را می‌خواند.

ادامه مطلب

نامه‌هایی از جنگ / سمیه مهرگان

یکی از سنت‌های جنگ، نامه‌نگاری است؛ از مهم‌ترین نامه‌نگاری‌ها یا خاطره‌نگاری‌‌های جنگ، دو کتاب است؛ یکی با سرنوشتی تراژیک و دیگری با پایانی خوش. یکی از دختر نوجوان آلمانی به‌نام آن فرانک در کتابی زیرعنوان «خاطرات یک دختر جوان» و دیگری از دختر و پسری روس در روزهای سخت اردوگاه‌های کار پس از جنگ دوم،…

ادامه مطلب

جهان داستان (۲۷): «زندگی؛ شرط یا بازی؟!» اثر کورت ونه‌گات (ترجمه: راضیه رحمانی)

کورت ونه‌گات (۲۰۰۷-۱۹۲۲) از مهاجران آلمانی‌ای بود که در قرن نوزدهم به آمریکا مهاجرت کردند. او در جنگ دوم جهانی با یونیفرم پیاده‌نظام ارتش آمریکا در آلمان اسیر شد و شاهد یکی از خونبارترین روزهای جنگ بود:

ادامه مطلب

به یاد «بهرام صادقی»، پسر کوچک خرده‌فروش نجف‌آبادی

شاید کمتر کسی فکرش را می‌کرد که آخرین بچه خرده‌فروشی جزو در نجف‌آباد اصفهان، روزی، روزگاری بشود یکی از نویسندگان نامدار این ملک و با وجود آثار نه‌چندان پرشمارش، تاثیری غیرقابل انکار بر ادبیات ایران داشته باشد.

ادامه مطلب

خوانش داستان کوتاه «آقای تینوپن» نوشته هری مولیش/ مونا رستا

خوانش داستان کوتاه «آقای تینوپن» نوشته هری مولیش حق تقدم با مرگ مونا رستا مرگ را در کنار تمام جریان‌ها، موضوعات و حتی آن دسته از حواشی که پیرامون آن شکل گرفته یا ساخته و پرداخته شده‌اند، می‌توان یکی از محورهای اصلی هر جهان‌بینی توصیف کرد. اهمیت مرگ را شاید بتوان به این اعتبار دانست…

ادامه مطلب

جهان داستان (۲۶): «مرگ؛ مساله این است!» اثر هری مولیش / ترجمه: نیلوفر شریفی

ادبیات هلند با یک نام در جهان زبانزد است، و آن نام کسی نیست مگر هری مولیش (۲۰۱۰-۱۹۲۷)؛ نویسنده‌ای که بارها به‌عنوان برنده احتمالی نوبل آینده از او یاد می‌شد، و شاهکارش «کشف آسمان» (۱۹۹۲) در جریان نظرسنجی در میان کتابخوانان هلندی (۲۰۰۷)، به‌عنوان بهترین رمان کشور هلند برای تمام دوران‌ها انتخاب شد

ادامه مطلب

روایتی خواندنی از زندگی ارنست همینگوی/ ترجمۀ مهشید میرمعزی

چندی پیش دو جلد ویژه‌نامه با عنوان «ادبیات جهان در آینه» توسط نشریه اشپیگل و به صورت کتاب الکترونیکی عرضه شد. در آنها پرونده‌ّهایی را که برای ادیبان مختلف در بعضی شماره‌های این نشریه کار شده و عکس آن ادیبان هم روی جلد نشریه آمده است، گردآوری کرده‌اند.

ادامه مطلب

یآ جسی ( برنده‌ی جایزه‌ی پن‌همینگوی): کتاب دلخواهتان را نمی‌یابید؛ خودتان آن را بنویسید

کمتر نویسنده‌ای است که با نخستین کتابش نامش عالمگیر شود. یآ جسی یکی از این نویسنده‌های کتاب اول است که با همان تک‌کتابش «خانه‌روان» که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد، توانست یک‌شبه ره صدساله را بپیماید. کتاب در همان سال انتشار توانست عنوان یکی از ده کتاب برتر سال ۲۰۱۶ را از آن خود کند…

ادامه مطلب

واپسین تاریخ در انتظار گودو / حامد داراب

این نوشته به قلم حامد داراب نخستین بار در اوایل دهه نود در مد و مه منتشر شد و از جمله مطالب پر بازدیدی که متاسفانه در تغییرات طراحی سایت که سه سال پیش اتفاق افتاد از دسترس خوانندگان خارج شد این روزها که مصادف است با سالگرد درگذشت ساموئل بکت، فرصت خوبی است…

ادامه مطلب

برنارد مالامود؛ زیر پوست شهر / رضا فکری

برنارد مالامود را باید از دسته‌ نویسندگان یهودی‌آمریکایی نیمه دوم قرن بیستم دانست و منتسب به گروهی که بسیار درگیرتر از سایر نویسندگان هم‌نسلشان به مسائل اجتماعی جامعه‌ آمریکا پرداخته‌اند. نویسندگانی که با شاخک‌های تیزشان مدام به اوضاع و احوال شهر محل زیستشان سرک کشیده‌اند و فضاهای شهری را ترسیم کرده‌اند که مهاجرهایش را پس…

ادامه مطلب

برنارد مالامود: نویسنده باید به زندگی خوانندگانش معنا بیاورد

برنارد مالامود (۱۹۸۶-۱۹۱۴) از مهم‌ترین نویسنده‌های آمریکا است که پس از مرگش جایزه‌ای نیز از سوی بنیاد قلم فاکنر به او اختصاص داده شد؛ جایزه‌ای به نام پن‌مالامود که از سال ۱۹۸۸ آغاز به کار کرد و در اولین و دومین دوره خود به جان آپدایک و سال بلو و بعدها به جویس کرول‌اوتس، توبیاس…

ادامه مطلب

کارآگاهان خصوصی در دنیای رسانه؛ از کمیک استریپ و تلوزیون گرفته تا ادبیات

کارآگاهان خصوصی توی هر رسانه‌ای که فکرش را بکنید، سرک کشیده‌اند. یکی از اولین کارآگاه‌های تاریخ را سوفوکل در نمایشنامه اودیپوس رکس خلق می‌کند. این گستردگی حضور باعث می‌شود که با هر جور از رسانه‌ای هم که سروکار داشته باشید، دست آخر گذرتان به یکی از این مردان و زنان ذره‌بین به دست خورده باشد.

ادامه مطلب

مسحوران مهتاب؛ از فاکنر تا هدایت / فرزاد طباطبایی

در روزی گرم و خشک شاید متقارن با این روز‌های واپسین تابستان، در جفرسون، شهر مرکزی سرزمین مخلوق ویلیام فاکنر، یوکناپاتافا، راوی مشکوک و در حاشیه ایستاده‌ای برای‌مان چیز‌هایی از قصه میس مینی کوپر بازمی‌گوید. در روزی از روز‌های یک سپتامبر خشک و بی‌باران. روزی و روزگاری که آنقدر خشک توصیف می‌شود که حتی هوا…

ادامه مطلب

روایتی خواندنی از زندگی ویلیام فاکنر / برگردان: مهشید میرمعزی

فاکنر تقریباً سی سال تمام، خود و داستان شخصی زندگی‌اش را پنهان کرد. تازه حالا بیشتر در انظار عمومی ظاهر می‌شود، اجازه می‌دهد از او عکس بگیرند و دوستان و آشنایانش به قدری در بارۀ او و خانواده‌اش حرف می‌زنند که یافتن دلایل و زمینه‌های داستان‌های پرهیجان و پرسرعت او امکان‌پذیر می‌شود.

ادامه مطلب

گلی ترقی؛ تهران-پاریس / سمیه مهرگان

تهرانِ ادبی، تهرانی است که در شعر و داستان‌های معاصر فارسی دو وجه دارد: یک رویش را در شعرهای محمدعلی سپانلو خوانده‌ایم که با گذشته نزدیک و دور تهران در پیوند است. از همین رو است که او را «شاعر تهران» می‌نامند.

ادامه مطلب

«بازگشت» باشکوه گلی ترقی سمیرا سهرابی

گلی ترقی (متولد ۱۳۱۸-تهران) یکی از معدود نویسنده‌های مهاجر ایرانی است که هیچ‌وقت پیوند خود را با زبان مادری و سرزمین پدری‌ قطع نکرد. پس از سال‌ها زندگی در فرانسه، البته می‌توان اینطور گفت که او سال‌ها است دو زندگی دارد: زندگی در پاریس و زندگی در تهران.

ادامه مطلب

جرالد مورنین: داستان دیوانه‌ترین نویسندۀ زندۀ دنیا

جرالد مورنین از آن دست آدم‌هایی است که فاکنر درباره‌شان گفته است «ارواح شیطانی مدام زیر گوششان زمزمه می‌کنند»: از آدم‌ها فرار کن، هواپیما سوار نشو، دست به کامپیوتر نزن، به نویسنده‌ها و روشنفکرها فحش بده، و از همه بدتر، داستان‌های عجیب‌غریبی بنویس که احدالناسی از آن‌ها سر در نیاورد. می‌گویند مورنین از گزینه‌های نوبل…

ادامه مطلب

گفتگو با الساندرو باریکو : می‌نویسم تا برای دیگران نوشتن غیرممکن شود

الساندرو باریکو (۱۹۵۸-تورین) را در همه‌جای دنیا با دو اثر به‌یادماندنی می‌شناسند: یکی «نووه چنتو» یا همان «افسانه۱۹۰۰» (۱۹۹۴) و دیگری «ابریشم» (۱۹۹۶) که در همان سال انتشارش در ایتالیا بیست‌وهفت بار تجدید چاپ شد و سپس در سال۲۰۰۲ به فهرست ۱۰۰۱ کتابی که پیش از مرگ باید خواند نیز راه یافت

ادامه مطلب

یوسا چگونه به شما «لذت خواندن» می‌دهد؟ / پرتو مهدی‌فر

نام ماریو بارگاس یوسا بیش از هر نویسنده‌ای در جهان با سیاست گره خورده است. سیاستمدار لیبرال راست‌گرا و غول ادبی که شأن عظیم و غیرقابل انکارش، راه هر گونه خرده‌گیری و خدشه، در مورد اهدای نوبل ادبی ۲۰۱۰ را بر منتقدان سد کرد. انتخابی که بیش از کسب اعتبار برای نویسنده، اعتباری برای جایزه…

ادامه مطلب

یوسا چگونه از شما «انسان متعهد» می‌سازد؟ / رضا فکری

ماریو بارگاس یوسا را باید مهم‌ترین نویسنده‌ زنده‌ آمریکای لاتین دانست. نویسنده‌ای که نامش همواره در کنار غول‌هایی چون اوکتاویو پاز، خولیو کورتاسار، خورخه لوئیس‌بورخس، کارلوس فوئنتس و گابریل گارسیامارکز می‌آید. نویسنده‌ای چندوجهی که در هشتادودو‌الگی‌اش همچنان به حوزه‌های تفکر مسلط است و هنوز هم شاخک‌های روشنفکری‌اش به اتفاق‌های روز جهان حساس‌اند.

ادامه مطلب

ادبیات به ما فرصت زندگی دوباره می‌دهد

اگر امروز از خود بپرسم چرا ادبیات را دوست می‌دارم، اولین چیزی که به ذهنم می‌رسد این است: ادبیات یاری‌ام می‌کند تا زندگی کنم.» این سطرهای درخشان تزوتان تودوروف نظریه‌پرداز فرمالیست بلغار است که نشان می‌دهد ادبیات چه سهم بسزایی در زندگی انسان دارد و می‌تواند داشته باشد تا ادبیات برای همه انسان‌ها، چیزی باشد…

ادامه مطلب

بازخوانی و بازنگری میراث فرهنگی پژوهشگران معاصر ایران / حامد اسماعیلی ( سروش علوی)

بازخوانی و بازنگری میراث فرهنگی پژوهشگران معاصر ایران عنوانی است مشخص و همانطور که از نامش بر می آید میراث و چکیده تلاش و کوشش های فرهنگ پژوهان و متفکران و اندیشمندان جامعه ایرانی را به بحث می گذارد و از مخاطبان این نوشتار نقد ها و نظرات درخور را می طلبد

ادامه مطلب

گفتگوی اختصاصی پرتو مهدی فر با اویگن روگه نویسنده «اینک خزان» / می‌دانستم که دارم کتاب خوبی می‌نویسم!

اویگن روگه (۱۹۵۴-آلمان) با نخستین رمانش «اینک خزان» (سرگذشت یک خانواده) توانست یک‌شبه ره صدساله را بپیماید. شاهکار روگه از زمان انتشارش تاکنون به بیش از سی‌و‌سه زبان ترجمه شده و موفقیت‌های بسیاری کسب کرده: سال ۲۰۰۹ توانست جایزه آلفرد دوبلین را از آن خود کند و در سال ۲۰۱۱ عنوان کتاب سال آلمان را،…

ادامه مطلب

گفتگو با مایکل فرین: مردم از نویسنده، استمرار و اعتبار می‌خواهند

مایکل فرین از نمایش‌نامه‌نویس‌ها و داستان‌نویس‌های مهم ادبیات انگلیسی است. این نویسنده‌ هشتاد‌وپنج‌ساله‌ بریتانیایی تاکنون بیش از سی نمایشنامه و ده رمان نوشته و بیش از بیست جایزه دریافت کرده. نمایشنامه‌های «دموکراسی»، «کپنهاگ»، «عطسه» و «سال‌های خرها» از شاخص‌ترین آثار نمایشی وی هستند که برخی از آنها برنده جوایز وایت‌برد، تونی، حلقه منتقدان تئاتر لندن…

ادامه مطلب

آیا هدایت همجنس‌خواه بود؟ / در حاشیه سخنان بهروز افخمی درباره صادق هدایت / حسام جنانی

یکی از نامه‌های صادق هدایت است که در اواخر سال ۱۹۴۶ به دوستی در پاریس نوشته است و مدرکی قطعی در خصوص تمایلات هم‌جنس‌گرایانه او به دست ما می‌دهد. گرایش‌های جنسی هدایت در قلمرو زندگی شخصی‌اش، مسائلی هستند خصوصی،‌ اما چنانچه بر هنرش تأثیر گذارده باشند،‌ آنگاه باید آنها را به حوزه عمومی وارد کرد…

ادامه مطلب