Skip to content Skip to sidebar Skip to footer

ادبیات

با صفدر تقي‌زاده؛ از واكاوي جهان همينگوي تا كشف رازو رمز شيمبورسكا

صفدر تقي‌زاده را از زماني كه دبير بخش داستان در ماهنامه دنياي سخن بود مي‌شناسم. او را همواره در اين سال‌ها فردي ديده‌ام خوش اخلاق، گشاده‌رو و علاقه‌مند به كمك و ياري ديگران و دوري از هرگونه غوغاسالاري؛ آنچنان كه در منش بسياري از اهالي فرهنگ و هنر امروز وديروز شايع بوده است

Read more

شکل‌های زندگی: شصت سال پس از مدیر مدرسه / نادر شهریوری (صدقی)

داستان‌های آل‌احمد با آیرونی* (irony) همراه است، آیرونی شکل‌های گوناگون دارد. آیرونی آل‌احمد ریشخند توأم با طنز و کنایه است. در ادبیات آل‌احمد خواننده شاهد حضور گسترده شخصیت‌های داستانی نه‌چندان متنوع اما پرماجرا است که نقادانه و از جایگاهی بالا به محیط پیرامون خود توجه دارند.

Read more

نگاهی به دنباله نویسی در ادبیات با تمرکز بر نغمه یخ و آتش / پیمان خسروتهرانی

به اتمام رساندن نگارش آثار دنباله دار کار مشکلی است و هر نویسنده ای از پس آن بر نمی آید.وقتی جورج آر.آر مارتین اعلام کرد که هنوز کتاب ششم ترانه یخ و آتش را به اتمام نرسانده با واکنش های مختلفی مواجه شد.عده ای گفتند دوستداران وی از این بی خیالی در ارائه اثر بعدی…

Read more

محبوبه میرقدیری باید از درک حضور دیگری گفت

محبوبه میرقدیری مثل آدم‌های داستان‌هایش، نویسنده‌ای به دور از حاشیه است؛ به دور از پایتخت، شعر و قصه‌اش را می‌نویسد، بی‌آنکه در پی نام و مطرح‌شدن باشد. میرقدیری با رمان «و ديگران» که در سال ۸۵ منتشر شد بیشتر دیده و شنیده و خوانده شد: این رمان توانست جایزه‌ مهرگان ادب را به‌عنوان بهترین رمان…

Read more

شكل‌هاي زندگي: هجده‌سال پس از شاملو / نادر شهريوري (صدقي)

شعر اگرچه به حيات خود ادامه مي‌دهد، اما موقعيت هژمونيك خويش را نسبت به دهه‌هاي گذشته از دست داده است. اين مسئله با حال‌وهواي سياست‌زدايي‌شده در دهه‌هاي گذشته و همين‌طور ضدِ سياست غالب بر جهان كنوني بي‌ارتباط نيست. هنگامي كه آدورنو مي‌گويد، پس از آشويتس سرودن شعر جنايت است

Read more

بامداد دیگری آغاز شد/ روایت حافظ موسوی از روز خاک‌سپاری «شاعر»

صبح روز دوشنبه سوم مرداد 1379 آقای محمود دولت‌آبادی به من تلفن کرد و با صدایی گرفته و غمگین گفت: «شاملو تمام کرد» و از من خواست که عصر همان روز به منزل او بروم. دولت‌آبادی عضو هیئت دبیران کانون بود و من صندوق‌دار کانون. عصر آن روز علاوه بر دبیران کانون، تعدادی از دوستان…

Read more

گفتگو با ریچارد فورد (نویسنده معاصر امریکایی) / ادبیات دریچه‌ای برای دیدن اهمیت زندگی است

نخستین داستانی که ریچارد فورد برای گرانتا نوشت، در هشتمین شماره، «رئالیست کثیف»، در سال ۱۹۸۳ چاپ شد. فورد که زاده جکسون می‌سی‌سی‌پی بود، آن موقع در شرف چهل‌سالگی قرار داشت و تا آن زمان دو رمان به نام‌های «تکه‌ای از قلبم» و «واپسین بخت» را چاپ کرده بود.

Read more

نگاهی به داستان نویسی علی اشرف درویشیان / رضا ملکیان

علیجان درویش، لطیف تلخستانی یا علی اشرف درویشیان؟ اصلا چه اهمیتی دارد؟ وقتی مردی با تن و ذهنش درد می کشد و این درد تبدیل می شود به حرف، به کلمه و کنار هم می نشیند و داستان هایش را می سازد. اصلا چه اهمیتی دارد نویسنده ای ممنوع القلم شود، سانسور شود ، از…

Read more

هاينريش فون كلايست؛ نویسنده ای که کافکا دوستش می‌داشت

ميشائيل كلهاس» نوولي است كه محمود حدادي، مترجم ادبيات آلمان، آن را از زبان آلماني ترجمه كرده و نويسنده اش، هاينريش فون كلايست، را به فارسي زبانان معرفي كرده است. كتاب «ميشائيل كلهاس» كه ناشرش «نشر ماهي» است علاوه بر نوول فوق، سه داستان ديگر نيز دارد

Read more

گفتگو با اینگو شولتسه / کشورها باید از نویسندگانشان حمایت کنند

اینگو شولتسه از نویسنده‌های برجسته و مطرح امروز آلمان است که کتاب‌هایش به بسیاری از زبان‌های زنده دنیا ترجمه شده است از جمله فارسی: «موبایل» (داستان‌هایی به سبک‌وسیاق گذشته)، ترجمه محمود حسینی‌زاد، نشر افق، «آدام و اِوِلین»، ترجمه حسین تهرانی، نشر کتاب کوله‌پشتی، «داستان‌های ساده» ترجمه حسین تهرانی، نشر چشمه. شولتسه، متولد ۱۹۶۲ در درسدن…

Read more

هنوز از نويسنده شدنم متعجب هستم / آن تایلر از نویسندگی می گوید

  آن تايلر، نويسنده جامع‌الاطرافي است كه همواره آثار مرغوبي را به خواننده عرضه كرده و همين مرغوبيت دليلي براي خو گرفتن به سبك متمايز او شده است. منزوي‌ها، ناجورها، بي‌عرضه‌ها، خانواده‌هاي سودازده و از هم پاشيده‌شده شخصيت‌هاي داستان‌هاي او را تشكيل مي‌دهند

Read more

چيکيتا کالوينو و زیستن در کنار خالق بارون درخت نشین/ نوشته ماريو بارنگي

در شناسنامه، نامش استرجوديت سينگر بود، ولي از همان دوران کودکي در آرژانتين همه او را چيکيتا صدا مي‌زدند. کمي رگه روسي و کمي بيشتر ريشه يهودي داشت. در محيط بورژوايي بوئنوس‌آيرس بزرگ شده و خيلي زود با دنياي هنر و ادبيات رابطه پيدا کرده بود.

Read more

ایتالو‌کالوینو و چیکیتا، همدل و همسرش / غلامرضا امامی

ایتالو کالوینو به سال ۱۹۲۳ در کوبا زاده شد. در خانواده‌ای دانشور که به آن کشور مهاجرت کرده بودند. پدر و مادرش هردو گیاه‌شناس بودند و شیفته طبیعت و محیط زیست. ازهمین‌رو تأثیر والدینش و تربیت آنان بر وی در طبیعت‌گرایی و شناخت عمیق کالوینو از گیاهان در آثارش نمایان است.

Read more

فیلسوفان همیشه داستان گفته‌اند، اما از نوعی دیگر / کاستیکا براداتان

در سنت دانشگاهیِ عصر ما، آنچه می‌خواهد فلسفه را از هر دانش دیگری جدا کند استدلال عقلانی است. اما وقتی به آثار بزرگ‌ترین فیلسوفان جهان سرک می‌کشیم، چیز دیگری فاش می‌شود: فلسفه از اساس به شعر و داستان آمیخته شده، تاحدی که گاه نمی‌توان فرق فیلسوف و شاعر را فهمید: «تمثیل غار» افلاطون قصه‌ای خیالی…

Read more

بخش‌هايي از سخنراني كازوئو ايشي‌گورو در مراسم نوبل ٢٠١٧ / سال‌هاست ساكن حبابم

تازگي‌ها فهميده‌ام سال‌هاست ساكن يك حبابم. متوجه نااميدي‌ و تشويش‌هاي آدم‌هاي اطرافم نشده‌ام. فهميده‌ام دنياي من- دنياي متمدن، مكاني برانگيزاننده كه با آدم‌هاي طعنه‌‌آميز و با ديدگاه‌هاي ليبرال پر شده است- خيلي كوچك‌تر از آن چيزي است كه فكرش را مي‌كردم. سال ٢٠١٦، سال رويدادهاي سياسي شوكه‌كننده- و براي من افسرده‌كننده- در اروپا و امريكا،…

Read more

شکل‌های زندگی: ماکیاولی همچون نمایشنامه‌نویس

شهرت ماکیاولی (1469- 1527) به ایده‌های او درباره قدرت و سیاست ارتباط دارد و کمتر کسی او را به‌عنوان نمایشنامه‌نویس می‌شناسد. اما از ماکیاولی چند اثر ادبی در فرم کمدی باقی مانده است که مهم‌ترین‌شان کمدی «ماندراگولا»* است. ماکیاولی این کمدی را در 1518 نوشت که بعدها در رم و فلورانس به نمایش درآمد

Read more

گفتگو با قباد آذرآیین / فریاد سرکوب‌شده «نفت‌آباد»ی ‌هاست

قباد آذرآیین (۱۳۲۷- مسجدسلیمان) نزدیک به نیم قرن است که قلم میزند. اولین داستان او به نام «باران» در سال ۱۳۴۶ در نشریه «بازار» رشت چاپ شد، آنموقعی که کلاس پنجم ادبی بوده است. اولین کتابش را هم نشر ققنوس در سال ۱۳۵۷ منتشر میکند: کتابی لاغر که یک داستان سیصفحهای برای نوجوانان بوده:

Read more

گفتگو با آنتوان لورن / ادبیات عشق اول من است!

آنتوان لورن (۱۹۷۲-پاریس) یکی از نویسندگان برجسته معاصر فرانسوی است که آثارش به بسیاری از زبان‌های دنیا ترجمه شده است. او کارش را با روزنامه‌نگاری شروع کرد و سپس به نوشتن روی آورد و البته فیلمسازی را نیز در کارنامه خود دارد. هرچند که تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته سینما به اتمام رسانید و…

Read more

گفتگو با مجتبي گلستاني پيرامون دلايل افت نقد ادبي در ايران/ نقد خوب پشتوانه می خواهد

نقد ادبي در ايران سابقه‌اي دور و دراز دارد و چهره‌هايي متعدد در صدساله گذشته در اين زمينه قلم زده‌اند و منشأ تاثيراتي مثبت در روند رشد ادبيات شده‌اند اما اين گرايش ادبي، امروزه آنگونه كه بايد و شايد نمود بارزي ندارد. درباره فرازو نشيب‌هاي نقد ادبي حرف‌و حديث‌هاي زيادي مطرح است كه پرداختن به…

Read more

سوتلانا آلکسیِویچ : فقط عشق می‌تواند ما را که آغشتۀ نفرتیم نجات دهد

کتاب‌های سوتلانا آلکسیویچ نوشته‌هایی عجیب و تکان‌دهنده‌اند. خودش آن‌ها را رمان می‌داند، اما رمان‌هایی که در واقع از هزاران صدای واقعی، از سال‌ها مصاحبه با دیگران ساخته شده‌اند، رمان‌هایی که نویسنده در آن‌ها شبیهِ کسی است که سوار قطاری شده است و دارد از پنجره به دنیای بیرون می‌نگرد. آلکسیویچ در این مصاحبه از درک…

Read more

استیون میلهاوزر و شاهکارش «مارتین درسلر: داستان یک خیال‌پرداز آمریکایی»

«داستان‌ها، مانند حقه‌هایی افسونگر، خلق شده‌اند چون تاریخ حامی رویاهامان نیست.» آنطور که استیون میلهاوزر در شاهکارش «مارتین درسلر: داستان یک خیال‌پرداز آمریکایی» این کار را می‌کند. این رمان حیرت‌انگیز در اصل حکایتی اخلاقی و نمایی خیالی از چیزهایی است که قرن‌ بیستم میلادی وارثشان است

Read more

گفتگوی جیم شپرد با استیون میلهاوزر / هر نویسنده از یک کتاب به دنیا می‌آید

استیون میلهاوزر (۱۹۴۳-نیویورک) با نخستین کتابش «ادوین مولهاوس: داستان زندگی و مرگ یک نویسنده آمـریـکایی: ۱۹۴۳-۱۹۵۴ نـوشتـه جفری کارترایت» که در ۱۹۷۲ منتشر شد، تا امروز چهار رمان و ده کتاب داستان در کارنامه خود دارد و حتی برای کتاب «مارتین درسلر: داستان یک خیالپرداز آمریکایی» در سال ۱۹۹۷ جایزه پولیتزر را از آن خود…

Read more

استیون میلهاوزر و داستان‌های جادویی و فانتزی‌اش

داستان «آیزنهایم شعبده‌باز» داستان شعبده‌بازی است که نزدیک به دویست سال پیش، «زمانی که هنر سحر و جادو در اوج شکوفایی بوده»، می‌زیسته است. او که تردستی بی‌همتاست، نمایش‌هایی شوم و شیطانی بر صحنه می‌آورد و از مهارت خود برای از میدان به‌درکردن رقبا مدد می‌جوید.

Read more

شکل‌های زندگی: به مناسبت انتشار نمایشنامه‌هایی از كارلو گولدونی / من خودم نیستم

بالزاک درباره گوبسک‌ می‌گوید او شبیه به پول بود: سرد، مطمئن و نفوذناپذیر. این به‌راستی تعریفی دقیق از پول است که نه از عهده اقتصاددانان، بلکه تنها از عهده هنرمندی مانند بالزاک برمی‌آید. مطابق شکل معینی زندگی‌کردن و هیجانات ناشی از آن گاه می‌تواند تا بدان حد قوی باشد که اثراتش تا مدت‌ها و گاه…

Read more

فرض کن همۀ اگزیستانسیالیست‌ها در کافه‌ای جمع باشند / مروری بر کتاب «در کافۀ اگزیستانسیالیستی» نوشتۀ سارا بیک‌ول

«در کافۀ اگزیستانسیالیستی» نگاهی تازه و بانشاط به ایده‌هایی است که زمانی کهنه و فرسوده قلمداد شده بودند و به محیطی می‌پردازد که این ایده‌ها در آن بالیده‌اند. رویکرد خانم بیک‌ول فریبنده و خارق‌العاده است. او در کتاب چون نویسنده‌ای دانای کل ظاهر نمی‌شود که نقش منتقد، زندگی‌نامه‌نویس و راهنمای تور را بازی می‌کند؛ بلکه…

Read more

رضا جولایی، روایت تاریخ در ساحت ادبیات

در سال‌های اخیر تجدیدچاپ برخی از آثار این نویسنده مانند «سوءقصد به ذات همایونی» یا «شب ظلمانی یلدا» و چاپ نخست رمان جدیدی به نام «یک پرونده کهنه» -که برایش جایزه بهترین رمان سال احمد محمود را هم به ارمغان آورد- به‌زعم بسیاری از منتقدان نشان از پیشرفت و قوام‌یافتن مولفه‌های آثار جولایی در سال‌های…

Read more

هر چه می‌گذرد گویی به جای آنکه از دنیای داستایفسکی دور شویم، به آن نزدیک‌تر می‌شویم!

سوالی که داستایفسکی در رمان شگفت‌آور «جنایت و مکافات» پرسید، یک قرن است که ما را رها نکرده: آیا می‌توان انسانی ستمگر و خبیث را برای رسیدن به جامعه‌ای بهتر کُشت؟ عقلانیت سردِ فایده‌گرایی می‌گوید آری. و در حقیقت آنچه داستایفسکی را بیشتر از خودِ قتل به وحشت انداخته بود، عقلانی جلوه‌کردنِ آن بود. اما…

Read more

جهان داستان (24): «حواری» داستانی از گرهارت هاوپتمان با ترجمه محمود حدادي

گرهارت هاوپتمان (1946-1862) نماينده‏ي فرهنگ و ادبيات آلمان در قرن نوزده و بيست بود و در مقام شاعر ملي حتي مورد احترام دولت‏هاي وقت آلمان. از وي بيش از همه نمايش‏نامه به يادگار مانده است و در آن ميان درام «بافندگان»، شرح نخستين قيام‏هاي كارگري در آلمان، برايش اعتباري جهاني آورد.

Read more