در سنت دانشگاهیِ عصر ما، آنچه می‌خواهد فلسفه را از هر دانش دیگری جدا کند استدلال عقلانی است. اما وقتی به آثار بزرگ‌ترین فیلسوفان جهان سرک می‌کشیم، چیز دیگری فاش می‌شود: فلسفه از اساس به شعر و داستان آمیخته شده، تاحدی که گاه نمی‌توان فرق فیلسوف و شاعر را فهمید: «تمثیل غار» افلاطون قصه‌ای خیالی…

تازگي‌ها فهميده‌ام سال‌هاست ساكن يك حبابم. متوجه نااميدي‌ و تشويش‌هاي آدم‌هاي اطرافم نشده‌ام. فهميده‌ام دنياي من- دنياي متمدن، مكاني برانگيزاننده كه با آدم‌هاي طعنه‌‌آميز و با ديدگاه‌هاي ليبرال پر شده است- خيلي كوچك‌تر از آن چيزي است كه فكرش را مي‌كردم. سال ٢٠١٦، سال رويدادهاي سياسي شوكه‌كننده- و براي من افسرده‌كننده- در اروپا و امريكا،…

شهرت ماکیاولی (1469- 1527) به ایده‌های او درباره قدرت و سیاست ارتباط دارد و کمتر کسی او را به‌عنوان نمایشنامه‌نویس می‌شناسد. اما از ماکیاولی چند اثر ادبی در فرم کمدی باقی مانده است که مهم‌ترین‌شان کمدی «ماندراگولا»* است. ماکیاولی این کمدی را در 1518 نوشت که بعدها در رم و فلورانس به نمایش درآمد

قباد آذرآیین (۱۳۲۷- مسجدسلیمان) نزدیک به نیم قرن است که قلم میزند. اولین داستان او به نام «باران» در سال ۱۳۴۶ در نشریه «بازار» رشت چاپ شد، آنموقعی که کلاس پنجم ادبی بوده است. اولین کتابش را هم نشر ققنوس در سال ۱۳۵۷ منتشر میکند: کتابی لاغر که یک داستان سیصفحهای برای نوجوانان بوده:

آنتوان لورن (۱۹۷۲-پاریس) یکی از نویسندگان برجسته معاصر فرانسوی است که آثارش به بسیاری از زبان‌های دنیا ترجمه شده است. او کارش را با روزنامه‌نگاری شروع کرد و سپس به نوشتن روی آورد و البته فیلمسازی را نیز در کارنامه خود دارد. هرچند که تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته سینما به اتمام رسانید و…

نقد ادبي در ايران سابقه‌اي دور و دراز دارد و چهره‌هايي متعدد در صدساله گذشته در اين زمينه قلم زده‌اند و منشأ تاثيراتي مثبت در روند رشد ادبيات شده‌اند اما اين گرايش ادبي، امروزه آنگونه كه بايد و شايد نمود بارزي ندارد. درباره فرازو نشيب‌هاي نقد ادبي حرف‌و حديث‌هاي زيادي مطرح است كه پرداختن به…

کتاب‌های سوتلانا آلکسیویچ نوشته‌هایی عجیب و تکان‌دهنده‌اند. خودش آن‌ها را رمان می‌داند، اما رمان‌هایی که در واقع از هزاران صدای واقعی، از سال‌ها مصاحبه با دیگران ساخته شده‌اند، رمان‌هایی که نویسنده در آن‌ها شبیهِ کسی است که سوار قطاری شده است و دارد از پنجره به دنیای بیرون می‌نگرد. آلکسیویچ در این مصاحبه از درک…

استیون میلهاوزر (۱۹۴۳-نیویورک) با نخستین کتابش «ادوین مولهاوس: داستان زندگی و مرگ یک نویسنده آمـریـکایی: ۱۹۴۳-۱۹۵۴ نـوشتـه جفری کارترایت» که در ۱۹۷۲ منتشر شد، تا امروز چهار رمان و ده کتاب داستان در کارنامه خود دارد و حتی برای کتاب «مارتین درسلر: داستان یک خیالپرداز آمریکایی» در سال ۱۹۹۷ جایزه پولیتزر را از آن خود…

بالزاک درباره گوبسک‌ می‌گوید او شبیه به پول بود: سرد، مطمئن و نفوذناپذیر. این به‌راستی تعریفی دقیق از پول است که نه از عهده اقتصاددانان، بلکه تنها از عهده هنرمندی مانند بالزاک برمی‌آید. مطابق شکل معینی زندگی‌کردن و هیجانات ناشی از آن گاه می‌تواند تا بدان حد قوی باشد که اثراتش تا مدت‌ها و گاه…

«در کافۀ اگزیستانسیالیستی» نگاهی تازه و بانشاط به ایده‌هایی است که زمانی کهنه و فرسوده قلمداد شده بودند و به محیطی می‌پردازد که این ایده‌ها در آن بالیده‌اند. رویکرد خانم بیک‌ول فریبنده و خارق‌العاده است. او در کتاب چون نویسنده‌ای دانای کل ظاهر نمی‌شود که نقش منتقد، زندگی‌نامه‌نویس و راهنمای تور را بازی می‌کند؛ بلکه…

در سال‌های اخیر تجدیدچاپ برخی از آثار این نویسنده مانند «سوءقصد به ذات همایونی» یا «شب ظلمانی یلدا» و چاپ نخست رمان جدیدی به نام «یک پرونده کهنه» -که برایش جایزه بهترین رمان سال احمد محمود را هم به ارمغان آورد- به‌زعم بسیاری از منتقدان نشان از پیشرفت و قوام‌یافتن مولفه‌های آثار جولایی در سال‌های…

سوالی که داستایفسکی در رمان شگفت‌آور «جنایت و مکافات» پرسید، یک قرن است که ما را رها نکرده: آیا می‌توان انسانی ستمگر و خبیث را برای رسیدن به جامعه‌ای بهتر کُشت؟ عقلانیت سردِ فایده‌گرایی می‌گوید آری. و در حقیقت آنچه داستایفسکی را بیشتر از خودِ قتل به وحشت انداخته بود، عقلانی جلوه‌کردنِ آن بود. اما…

گرهارت هاوپتمان (1946-1862) نماينده‏ي فرهنگ و ادبيات آلمان در قرن نوزده و بيست بود و در مقام شاعر ملي حتي مورد احترام دولت‏هاي وقت آلمان. از وي بيش از همه نمايش‏نامه به يادگار مانده است و در آن ميان درام «بافندگان»، شرح نخستين قيام‏هاي كارگري در آلمان، برايش اعتباري جهاني آورد.

فرانسواز ساگان (۲۰۰۴-۱۹۳۵) یکی از معدود نویسنده‌های جهان است که در سن هجده‌ساگی با انتشار اولین کتابش توانست نام خود را در ادبیات جهان جاودانه کند. «سلام بر غم» وقتی در ۱۹۵۴ منتشر شد، فرانسوا موریاک (نویسنده فرانسوی برنده نوبل ادبیات ۱۹۵۲) با توصیف ساگان به «یک هیولای کوچک هجده‌ساله فریبنده» موجب سروصدای زیادی شد…

بعد از مرگ كافكا آثار او با تفسيرهاي مختلف و متعددي روبرو شدند و از پي اين تفسيرها كم‌كم چهره‌هايی خيالي نيز از خود او ساخته شد كه گاه اين چهره‌ها در تضاد با يكديگر قرار داشته‌اند. اگرچه اين موضوع در مورد بسياري ديگر از نويسندگان هم صادق است اما درباره كافكا ماجرا كمي پيچيده‌تر…

كافكا هرگز خود را ناگريز از حس‌كردن يا تكرار‌كردن اين كلام هوراس به ماسيانس در برابر كسي نمي‌ديد. زماني كه يك‌بار ديگر اين ابيات هوراس را مي‌خواندم، ناگهان تفاوت اساسي اين دو شخصيت برايم چشمگير شد و به نظرم رسيد كه آن‌ها، حتا اگر تمام هنرهاي درباري رومي‌ها را ناديده بگيريم، بسياري از ويژگي‌هاي شخصيتي…

با کتاب‌شهر شدن، بسیاری از این روستاها و شهرهای کوچک توانستند اقتصاد و فرهنگشان را به جلو پرتاب کنند. این روستاها تنها مراکزی برای فروش کتاب نیستند؛ بلکه اقامت‌گاه هنرمندان و افزارمندان و نویسندگان و کافه‌داران و نگارخانه‌داران است

نویسندگی همیشه کار سختی بوده است. نوشتن، اساسا کار نان و آب داری نیست و کمتر قلم به دستی توانسته است به این کار به عنوان شغل نگاه کند. افلاس و بی پولی نویسندگان، کلیشه ای به قدمت چند قرن است و همچنان نیز واقعیت دارد.

محمدرضا صفدری (۱۳۳۲-خورموج، بوشهر) از برجسته‌ترین داستان‌نویسان معاصر است که از دهه پنجاه با چاپ داستان‌هایش توسط احمد شاملو، و بعدها که محمدعلی سپانلو در کتاب «در جست‌وجوی واقعیت» یکی از داستان‌های «سیاسنبو» را آورد، حضوری موفق داشت، هرچند به‌قول خودش، سانسور و جلوگیری از چاپ کتاب‌هایش او را به یکی از «بدشانس‌ترین» نویسنده‌های ایرانی…

دو شاهکار بی‌بدیل تاریخ ادبیات جهان «انتخاب سوفی» و «اعترافات نات ترنر» با کاراکترهای بی‌نظیرشان سوفی و ترنر، نام ویلیام استایرن (2006-1925) را برای همیشه در تاریخ ادبیات آمریکا و جهان جاودانه کرد: استایرن برای «اعترافات نات ترنر» در سال 1968 جایزه پولیتزر را از آن خود کرد و برای «انتخاب سوفی» جایزه کتاب ملی…

اگر سخن بالزاک درست باشد که سکوت درباره خویش شرط مطلق آداب‌دانی است، آن‌گاه موریس بلانشو (1907-2002) از آداب‌دان‌ترین پدیده‌های قرن بیستم است. بلانشو به‌رغم زندگی طولانی و تجربه رویدادهای قرن و ارائه نظراتی تأثیرگذار درباره ادبیات، فلسفه و… درباره زندگی خویش مطلقا سکوت می‌کند.* خاموشی بلانشو نه همچون آداب‌دانی بورژوازی فرانسه که بخش