Skip to content Skip to sidebar Skip to footer

ادبیات

آیا نویسنده بی طرف داریم یا اینکه همه ژست های فریب دهنده است؟

بت عینیت و بی‌طرفی در قرن هجدهم ساخته شد، زمانی که برخی متفکران علم را کلیدی به آزادی فردی دانستند و کم‌کم امیدوار شدند که خرد جهانی جانشین دیدگاه‌های فرقه‌ای در ایمان مذهبی یا خرافه شود. البته، از آن زمان تاکنون اتفاقات زیادی افتاده که سبب می‌شود در این اعتقادِ عصر روشنگری به معیارهای عینی…

Read more

عشق لنین به ادبیاتْ انقلاب روسیه را شکل داد / طارق علی

ادبیات در فرهنگِ سیاسی‌ای که ولادیمیر لنین در آن بزرگ شد، نقش بسزایی داشت. در رژیم تزاری، انتشار متونِ سیاسی دشوار بود ولی با شعر و رمان سهل‌گیرانه‌تر برخورد می‌شد. سیاست، از همین طریق به ادبیات روسیه نفوذ کرده بود، تاجایی‌که پدر اتحاد جماهیر شوروی، دوست داشت دشمنانش را با شخصیت‌های رمان‌ها مقایسه کند. طارق…

Read more

کافکا چگونه از رؤیاهایش الهام می‌گرفت؟

آثار کافکا نمایانگر اوضاع آشفته اروپای قرن بیستم است. او نوشتن را چنین توصیف می‌کند که دریای یخ زده و منجمدی در او هست و نوشتن به مثابه داسی عمل می‌کند که توسط آن یخ‌ها را می‌شکافد و راهی برای نجات پیدا می‌کند.

Read more

داستان امروز (1): «مردی با موهای یک دست سیاه» نوشته م ح عباسپور

از پله ها بالا می روم. روی پاگرد طبقه ی اول کمی مکث می کنم. چیز خوشایندی از ذهنم می گذرد. دوباره بالا می روم. فقط وقتهایی که خیلی عجله دارم و نمی خواهم به چیزی فکر کنم از آسانسور استفاده می کنم. می رسم به شماره شش. کلید را توی قفل در می چرخانم…

Read more

استاد بی معنایی / نوشته ای خواندنی از بابک احمدی درباره فرانس کافکا

کافکا بنا به ملاک های آشنا داستان سرا نبود. مثل جین آستین رمان نمی نوشت و خواننده را به دنبال شخصیت ها و گره های داستان نمی کشاند. مثل چخوف قصه کوتاه نمی نوشت و رویدادهای به ظاهر بی اهمیت و کوچک را به عظمت تنهایی و رنج انسان ها گره نمی زد.

Read more

تأملی بر مقوله «رمان پلیسی» با تمرکز روی رمان «مرد سوم» / کاوه فولادی‌نسب

رمان پلیسی را رمانی تعریف می‌کنند که در آن جرمی -که معمولا هم آدمکشی است- روی داده و کارآگاهی با تفسیرها و فرض‌ها و تعبیرهای مختلف، مجرم را شناسایی می‌کند. این البته ساده‌ترین، ابتدایی‌ترین و عمومی‌ترین تعریف برای رمان پلیسی است.

Read more

پنجاه و هفت سال از مرگ بوریس پاسترناک گذشت

بوریس پاسترناک از نسل نویسندگانِ بزرگ روس در دوران اتحاد جماهیر شوروی است. او در کنار چهره‌های مهمی مانند آنا آخماتوا، میخائیل بولگاکف، اوسیپ ماندلشتام و تنی چند از دیگر نویسندگان و شاعران روس راوی روز‌های خفقان نظام برخواسته از انقلاب کمونیستی 1917 هستند

Read more

مارگارت اتوود: پايان «١٩٨٤» را اشتباه خوانده‌ايم

«يكي از دلايلي كه ‍[رمان‌هاي پادآرمانشهري] بايد با جملات خوشبينانه به نتيجه برسند اين است كه نوشتن رماني كه در انتهاي آن همه شخصيت‌ها را به قتل برسانيد خيلي دشوار است.» اين جمله را مارگارت اتوود، نويسنده رمان «قصه كلفت» با آن شوخ‌طبعي خشكش به خبرنگار CBC گفته است

Read more

نگاه دیگری از دیدگاه سارتر / سارتر و فلسفه در ادبیات

سارتر از جمله فیلسوفانی است که مبحث “دیگری” را در بخش اعظم کتاب هستی و نیستی اش قرار داده است. در این مقاله قصد داریم تا نگرش سارتر درباره ی دیگری بالاخص نگاه دیگری را در هستی و نیستی و در آثار ادبی اش مورد مداقه قرار دهیم. سارتر هیچ گاه درصدد این…

Read more

ژان پل سارتر در ایران / یکی از اولین مقالات فارسی درباره سارتر به قلم مصطفی فرزانه

معرفی ژان پل سارتر به ایرانیان نخستین بار توسط صادق هدایت انجام شد، با داستان «دیوار» که در مجله سخن به سال 1324 منتشر شد. کمی بعد از آن هم عبدالحسین نوشین که چهره ای پیشرو در شکل گیری تئاتر نوین ایران بود، نمایشنامه «روسپی بزرگوار» سارتر را ترجمه و در نشریه نامه مردم…

Read more

اومبرتو اکو؛ فیلسوف شوخ طبع و رسانه پرداز

اومبرتو اکو (زاده ۵ ژانویه ۱۹۳۲ و درگذشته ۱۹ فوریه). اگرچه ولتر میگوید که “نوابغ از تمامی‌ قواعد مستثنی هستند” اما همگان و از جمله نوابغ را نیز آغاز و پایانی است محتوم و ناگریز. خجسته‌ترین میلاد نیز اجبار پیوست به عدم را دارد. عدمی‌ که به گفته مولانای بزرگ بلخ کارگاه یزدان است.

Read more

منادی دایره / شکل‌های زندگی: درباره ماکس فریش و نمایش‌هایش

شخصیت اصلی نمایش‌نامه «وقتی جنگ پایان یافت» اثر ماکس فریش (١٩٩١-١٩١١) آگنس است. آگنس همسر افسری آلمانی است که بعد از شکست آلمان‌ها از متفقین، همسر خود را در زیرزمین خانه‌اش پنهان می‌کند، بعد از مدتی خانه‌ به دست روس‌ها (قوای متفقین می‌افتد و فرمانده روسی با سربازان خود در آن خانه مستقر می‌شوند.

Read more

از «مولوی» ما تا رومیِ «پست مدرن» آنها / اسماعیل نوشاد

امروزه به دلیل تقارن تصادفی جریان پست مدرن در آمریکا وعرفان مولانا، «رومی» به نماد تصوف در جهان تبدیل شده است. حتی می توان گفت نوعی صنعت توریسم بر گردِ رازآلودگیِ سطحیِ برآمده از بازتولیدِ هالیوودیِ برخی عادت های صوفیه مانند سماع و مراقبه شکل گرفته است. اما آیا رابطه ما نیز به عنوان یک…

Read more

درباره گفت‌و‌گوهاي ژان بوفره با هایدگر

در مواجهه با هر کتابی، یکی از پرسش‌های مهمی که می‌تواند معیار فوق‌العاده‌ای برای ارزیابی آن در اختیارمان بگذارد این است که: این کتاب برای چه نوشته شده است؟ قرار است چه تأثیري در زندگی‌هامان بگذارد؟ اگر این کتاب نوشته نمی‌شد کجای کار جهان می‌لنگید؟! یافتن پاسخ برای این پرسش‌های مطایبه‌آمیز در واقع وظیفه‌ای بسیار…

Read more

درباره دشمنی دیرینه ولادیمیر نابوکف با نظریه ادبی؛ به بهانه سالروز تولدش

زمانی دوبرولیوف، منتقد بزرگ روس و یکی از اولین کسانی که به اروپا باوراند روسیه، همان روستای بزرگ و پرخاش‌گری که اروپا سال‌ها به چشم تحقیر به آن نگاه کرده ‌بود و آن را انگلی تصور می‌کرد که بدش نمی‌آید خودش را به اروپا بچسباند

Read more

ریموند کارور از اهمیت حک و اصلاح داستان می گوید: باید صبور باشیم

ریموند کارور، یکی از بهترین داستان‌کوتاه‌نویسان معاصر می​گوید که بارها و بارها داستان‌هایش را اصلاح می‌کند. ریموند کارو(متولد 25 مه 1938، متوفی دوم اوت 1988) نویسنده داستان‌های کوتاه و شاعر آمریکایی بود. او یکی از نویسندگان مطرح قرن بیستم و هم‌چنین از جمله افرادی است که موجب تجدید حیات داستان کوتاه در دهه 1980 شده‌اند.

Read more

اورهان پاموک؛ جهانی‌ترین نویسنده ترک

اورهان پاموک این روزها دارد گام به شصت سالگی می‌گذرد. جهانی‌ترین نویسنده ترک بعد از یاشار کمال و یکی از مطرح‌ترین رمان‌نویسان ترکیه که به‌عنوان یکی از جوان‌ترین نویسندگانی که توانسته‌اند جایزه نوبل را به دست آورند، شناخته می‌شود.

Read more

گفتگو با لوران گوده/ از کارگاه‌های داستان، نویسنده بیرون نمی‌آید

لوران گوده (۱۹۷۲-پاریس) نمایشنامه‌نویس و رمان‌نویس برجسته فرانسوی، در سال ۲۰۰۴ با رمان «خورشید خانواده اسکورتا» توانست جوایز گنکور و ژان ژیونو را به خود اختصاص بدهد که به دنبالش موجب شهرت بین‌المللی‌اش شد، و از آن پس بود که از او به عنوان یکی از برجسته‌ترین نویسنده‌های معاصر جهان نام برده می‌شود.

Read more

«هرتا مولر» آزادی‌خواه از علایق ادبی خود می‌گوید

هرتا مولر، نویسنده بزرگی است که نامش بیشتر با جایزه نوبل ادبی که در‌ سال ٢٠٠٩ به او اهدا شد به‌خاطر آورده می‌شود. اما این‌که این نویسنده بزرگ و محبوب را صرفا به واسطه نوبلی که گرفته تعریف کنیم، به‌نظر بی‌انصافی است.

Read more

گفت‌وگو با امیرحسن چهل‌تن به مناسبت تجدید چاپ «تالار آیینه» و «مهرگیاه»

«تالار آیینه» و «مهرگیاه»، دو رمان امیرحسن چهل‌تن، اخیرا در نشر نگاه تجدید چاپ شده‌اند. دو رمانی که در کارنامه رمان‌نویسی چهل‌تن به لحاظ ترتیب تاریخی پشت سر هم قرار می‌گیرند و در واقع شروع دوره‌ای از داستان‌نویسی او هستند که تاریخ و وقایع سیاسی و اجتماعی ایران معاصر به‌عنوان پس‌زمینه وارد داستان‌های او می‌شوند

Read more

یادی از هوشنگ گلشیری و جن نامه اش / تلاش برای تفسیر دوباره جهان

کسی گفته بود، «دريا چه تغييرها كرده از نگاه فراوان آدم‌ها.» و اين دگرگونى بزرگ را مى‌شود حس كرد، اگر خوب به دريا خيره شويم. اما بر جهان ما همچنان تغيير يعنى جابجايى چيزى يا جانشينى كسى. برای بررسی رمان «جن نامه» که بر بنیاد ایستایی یا تغییر جهان بنا شده، این گفتاورد شاید چنان…

Read more

یافتن اشعار و عکس‌های شاعر زن سرشناس پس از ۵۰ سال

به گزارش مدومه به نقل از ایسنا، دو قطعه شعر و تعدادی عکس از سیویا پلات نویسنده کتاب «حباب شیشه» پس از پنج دهه در میان دفترهای قدیمی این شاعر آمریکایی پیدا شد.   محققانی که در پی نگارش کتاب جدیدی درباره «سیلویا پلات» بودند، موفق شدند در میان دفترهای این شاعر مطرح آمریکایی و…

Read more

دنیس جانسون شاعر و نویسنده آمریکایی درگذشت

به گزارشمدومه به نقل از خبرآنلاین، دنیس جانسون در اثر ابتلا به بیماری سرطان کبد از دنیا رفت. او که بیش از همه برای مجموعه داستان کوتاه «پسر مسیح‌» شناخته می‌شد سال ۲۰۰۷ برای کتاب «درختی از دود» جایزه ملی کتاب آمریکا را از آن خود کرد. جانسون دو نامزد جایزه پولیتزر شده بود و…

Read more

سه چهره مشهور که در زندان، شعرشان گُل کرد

حبسیه یا ادبیات زندان، گوشه ای از ادبیات است که به توصیف وضعیت زندان، روحیات فرد زندانی شده، خاطرات دوران سخت زندان و رنج های این دوران از لابلای دیوارهای بلند زندان و روزگاران سخت حبس به شیوه ای موثر می پردازد.

Read more

كاترين هيوز : دنياي ادبيات سرشار از زنان بااستعداد است

رمان «نامه» اثر كاترين هيوز به‌تازگي از سوي نشر آموت و با ترجمه سودابه قيصري منتشر شده است. «نامه» داستان زندگي دو زن را بازگو مي‌كند كه در دهه‌هاي مختلفي به دنيا آمده‌اند ولي سرنوشت، آن دو را به هم پيوند مي‌دهد و نشان مي‌دهد كه چگونه تباهي و نابودي يكي از آنها به رهايي…

Read more

نوشتن برای پول / پول همه چیز را کثیف می کند حتی نوشتن را!

بارها به ما گفته‌اند که نویسندگیِ خوب زادۀ عشق است نه آز. اما این تصویرِ رمانتیک از نویسنده‌ای که، بی‌چشم‌داشت به پول، سخت کار می‌کند داستانی بیش نیست، داستانی که ریشه‌های آن به چند هزاره قبل‌تر بازمی‌گردد و امروز نیز با اثرات آن درگیریم. اگر پولْ همه‌چیز را می‌آلاید، چرا نتواند نوشتن را نیز بیالاید؟…

Read more

ادبیات پلیسی و جنایی و کم رغبتی مخاطبان ایرانی / در گفتگو با عباس آگاهی

آنچه امروزه از آن با عنوان رمان پلیسی یاد می شود، ذیل عنوان ادبیات سیاه قرار می گیرد که تفاوت هایی با شکل پیشین خود یعنی رمان پلیسی – معمایی دارد، چه این که ادبیات پلیسی مدرن درصدد واکاوی، رفتارباوری و بررسی دلایل ناهنجاری انسان مدرن است.

Read more

شولوخوف؛ راوی جنگ عشق و زمین

«اولین چیز در ارزیابی نویسنده این است که آثار او را باید خواند. اما مشکل می‌شود گفت که یک نویسنده خوب است یا بد. زمان،داور هنر است. زمان حتما خواهد گفت. اگر مردم عادی بخواهند یک اثر را بیش از یک بار بخوانند احتمالا نویسنده آن، نویسنده خوبی است.»

Read more

شكل‌هاي زندگي: درباره بالزاك به بهانه انتشار آثاري از وي / نادر شهريوري (صدقي)

بالزاك از ميان علوم به علم شيمي علاقه بيشتري داشت. از نظرش شيمي علمي زنده و ارگانيك است. علم تركيب مواد با يكديگر، حل‌شدنشان در هم و به‌وجودآمدن تركيبات متنوع است. به نظر بالزاك اجتماع و شهر چيزي از جنس شيمي است.* شهر به‌مثابه حلاّلي قوي و برنده همچون ماده‌اي ارگانيك آدم‌ها را به‌سوي خود…

Read more

يادداشتي از ناصر زراعتی درباره «حدیثِ مُرده بر دار کردنِ آن سوار که خواهد آمد» اثر هوشنگ گلشیری

می‌گفت (نقلِ به مضمون): نثرِ کهنِ فارسی را باید بخوانیم: خوب و دقیق و پیوسته… خواندنِ نثرهایِ زیبا و درخشانِ کهن نوعی شُست‌وشو و پاکیزه کردنِ ذهن است از آلودگی‌هایی که ذهن و حافظۀ ما را می‌آلایند: خواندنِ و شنیدنِ این نثرهایِِ مغلوطِ رسانه‌ها و نیز نوشته‌هایِ شَلختۀ نویسندگانی که زبانِ فارسی یادنگرفته، دائم نوشته…

Read more