وقتی از نقد ادبی حرف میزنیم از چه حرف میزنیم؟ پرسشی که وقتی از درون ادبیات فارسی، آن را جستوجو میکنیم، به نامهایی میرسیم که هر کدام در دورهای بر زمینهای ناهموار آن را بسط دادهاند. شاید یکی از نخستین نامهایی که در نشریات دهههای چهل و پنجاه با نوشتن ریویوها و نقدهای ادبی ما…
شرلوک هولمز چهره ای محبوب میان اهالی ادبیات و هنر هفتم است. کلاه شکاری، پیپ کج، ویولن، ذره بین و حتی دمپایی ایرانی نمادهای این کاراگاه دانشمند، مبارزِ عدالتطلب و قهرمان زبل در جهان اند. دایره المعارف داستان های پلیسی او را “بزرگترین کاراگاه در عرصه ی ادبیات” و “شاید سرشناس ترین مخلوق ادبی تمام…
حسین پاینده (۱۳۴۱- تهران) بیش از دو دهه است که در فضای دانشگاهی و ادبی ایران قلم میزند، درس میدهد، و تاثیر بسزایی بهویژه در نقد ادبی داشته است. این تاثیرگذاری را میتوان هم در تدریس نظریه و نقد ادبی در دانشگاه و کارگاههای بیرون از دانشگاه دید، و هم در کتابهای تالیفی و ترجمه…
آنچه در پی می آید ترجمه دو مقاله درباره رمان “بارون درخت نشین” اثر ایتالو کالوینو است رمانی که با برگردان درخشان مهدی سحابی به فارسی ترجمه شده است خواندن این دو مقاله در کنار هم به در فهم وجوه ناپیدای ساختار رمان بسیار سودمند است.
داسـتـایـوفـسـکـی در یـک بـیـمـارسـتـان ویـژۀ فـقـرا در حـومـۀ مـسـکـو، کـه پـدرش( یـک پـزشک نـظـامـی) از سـال 1821 در آن بـه اسـتـخـدام درآمـد، دیـده بـه جـهـان گـشـود، و دورۀ کـودکـیـش را در جـنـاحـی از آن بـیـمـارسـتـان کـه بـه صـورت مـنـزل دولـتـی دراخـتـیـار پـدر او گـذارده شـد، سـپـری سـاخـت
«تاریخ بیهقی به روایتی دیگر»، تازهترین کتاب محمدرضا مرعشیپور است که مدتی است توسط نشر نیلوفر منتشر شده است. مرعشیپور در این کتاب، برخلاف شیوه مرسوم مواجهه با آثار کلاسیک، مواجههای خلاقانه با «تاریخ بیهقی» داشته و روایتی امروزی از آن به دست داده است.
بلای سیل*
روز شنبه میان دو نماز، بارانکی خُردخُرد میبارید؛ چندان که زمین را اندکی تر میکرد و گروهی از گلهداران در بستر رود غزنین فرود آمده و گاوها را آنجا نگه داشته بودند. هرچه گفتند از آنجا برخیزید که در راهِ گذرِ سیل ماندن خطاست، فرمان نمیبردند تا باران قویتر شد. پس، کاهلانه برخاستند…
ژانر «نوآر» در زبان فارسی به «ادبیات سیاه» مشهور است. «نوآر» که ریشه در زبان فرانسوی دارد و سیاهی معنی می دهد، صفت زیر ژانری جنایی قرار گرفته است که قهرمان داستانش لزوماً پلیس یا کارآگاه نیست بلکه می تواند قربانی، مظنون و یا حتی تبهکار باشد. هیچ کاراکتری خارج از داستان برای حل جنایت…
گراهام گرین (۱۹۰۴-۱۹۹۱)، یکی از بزرگترین نویسندههای انگلیسیزبان در قرن بیستم است. او در سال ۱۹۶۷ نامزد جایزه نوبل ادبیات شده بود، همچنین، جایزه یادبود تیتبلاک را برای رمان «جان کلام» و جایزههاثورن را برای رمان «قدرت و جلال» در سالهای ۱۹۴۱ و ۱۹۴۹ از آن خود کرده بود. رمان «قدرت و جلال» در سال…
سعید نفیسی مردی بسیار پر کار و خلاق که انسان را از این همه تنوع و چیره دستی شگفت زده می کند و مصداق این سخن است که صبر بسیار بباید پدر پیر فلک را که دگرباره مادر گیتی فرزندی چون او بزاید و بپروراند.
آدمی را فرض كنید كه در راهروی یك هتل از سوراخ كلیدی به اتاق نگاه میكند. چنین آدمی قاعدتا خیال میكند، كسی به او نگاه نمیكند، اگر كه جز این بود از سوراخ كلید به اتاق نگاه نمیكرد، اما به ناگاه متوجه میشود یكی از كارمندان هتل و یا یكی از میهمانان هتل در گوشهای…
داستایووسکی (1) به مدت چهار سال زنجیر پنج پوندی به پا کرد. در زندان صحرایی ام.اس.کا، مکانی که برای تنبیه به آنجا فرستاده شده بود ؛ با محکومیت به اغتشاش و طغیان. در محلی که به منظور ویژه ای ، قسمتی از بخش را به سلول های انفرادی مخصوص زندانیان سیاسی ای که برای…
انتشار مهمترین اثر ادبی هلدرلین، یعنی رمان «گوشهنشین در یونان» (هیپریون) با ترجمه محمود حدادی در ابتدای دهه نود از سوی نشر نیلوفر، یکبار دیگر ما را با نویسندهای مواجه کرد که از او بهعنوان تنها شاعر اسطورهای آلمان عصر کلاسیک یاد میشود
طی یکی، دو دهه گذشته، ترجمه از زبان آلمانی رشد چشمگیری داشته است. سهم محمود حدادی در شکوفایی ترجمههای آلمانی در ایران، چشمگیر است. مترجمی که هم زبان فارسی را خوب میشناسد و هم زبان آلمانی را. این را در ترجمههای او از آلمانی میتوان به خوبی دید
توسل به مفهوم اصالت یا وجود اصیل متن و بازنمایی آن از طریق ترجمه یکی از پیشفرضهایی است که به نحو غیرانتقادی در نقد ترجمه در ایران پذیرفته شده است. در اینگونه نقدها همواره متن اصلی از متن ترجمه جدا و بیگانه انگاشته میشود و متن ترجمه را مازاد و وجودی فرعی قلمداد میکنند
محمدرضا گودرزی (داستان نویس و منتقد)، از 24 موردی می گوید که به راحتی می توانید از طریق آنها رمان های عامه پسند (زرد) را شناسایی کنید.
«ادبیات ادعانامهای است علیه کارگزارانِ نظم، یا فراتر از آن ادعانامهای بهمراتب شدیدتر علیه نظم مستقر». فیلیپ مالوری با این تلقی، پیوند مسألهزای ادبیات و حقوق را پیش کشیده و در کتاب «ادبیات و حقوق»١ از سوفوکل و سروانتس و رنه دکارت تا راسین و روسو و بالزاک و داستایفسکی و کافکا و آندره مالرو…
رمانی با محوریت تروریسم و اتفاقات روز جهان به قلم احمد آرام منتشر میشود.
به گزارش مد و مه احمد آرام (نویسنده) در گفتوگو با ایلنا، از اتمام نگارش آخرین رمانش خبر داد و گفت: رمان «باغ استخوانهای نمور» به مسئله امروز منطقه و جهان میپردازد و پیرامون مسئله تروریسم داستانی را مطرح میکند. رمان…
تبریک دولتآبادی به جامعه دانشگاهی برای خارج کردن شاملو از تحریم
به گزارش مد و مه به نقل از خبرنگار ایلنا، مراسم بزرگداشت احمد شاملو با عنوان «نوروزی در زمستان» عصر دیروز (یکشنبه پنجم دی ماه) با حضور هنرمندان و اهالی قلم همچون محمود دولت آبادی، جواد مجابی، ایران درودی، علی رفیعی، فرزان سجودی، حافظ…
پارسال در همین روزها در کنفرانس الیاس کانتی در زادگاهش روسه (روسچوک) در بلغارستان، شرکت داشتم با نوشتهای به زبان آلمانی با عنوان «الیاس کانتی در ایران». روسه شهر کوچکی است که کانتی سالهای کودکی خود را در آن گذراند؛ شهرکی در مرز رومانی بلغارستان بر کنار رود دانوب که زمانی محل دیدار زبانها و…
الیاس کانتی، نویسنده چندفرهنگی-چندزبانی است که در گستره مرزهای سیاسی یک کشور خاص تعریف نمیشود: او را میتوان در گستره فرهنگی-زبانی بلغاری، انگلیسی، اسپانیایی، فرانسوی، آلمانی، و حتی فراتر از این مرزهای سیاسی و فرهنگی و زبانی قرار داد. آکادمی نوبل ادبیات، آثار کانتی را «از آنجا که نوشتههایش معرف چشماندازی گسترده، گنجینهای از ایدهها،…
يادداشتي از رضا زاهد
دربارهی کاظم رضا
سالها پیش، کاظم رضا مأموریتی را تعریف کرده بود که متن آن در گاهنامهی «دیدار» چاپ شد و من امروز- به مناسبت- به یادش افتادم و میخواهم آن را در این صفحه یادآوری کنم. شاید از این طریق بشود چیزی دربارهی نویسندهاش و اگر شد دربارهی نویسندگی و…
مجلاتِ «جار» و «لوح» شاید نخستین مواجهاتِ جدی كاظم رضا بود در ادبیات دورانی كه گرچه پُربار بود، اما تا حدِ بسیاری یكدست بود و یكسر متفاوت با كاری كه رضا میكرد. از كارنامه كاظم رضا پیداست كه «ادبیات» تنها و تنها خط و رسمی بود كه او برای چاپ و طبعِ آثار خود و…
خطاهای شناختی بشر بیپایان است؛ خطاهائی که هر روز سروشکلی تازه پیدا میکند. معروف است که اولینبار که عدهای روبروی پردهی سینما نشستند، با اینکه قبل از نمایش وارسی کرده بودند پردهی آویزان به دیوار را، وقتی قطار به سمت دوربین آمد از روی صندلیها بلند شدند و فرار کردند. تا مدتها همین آش و…
ممکن است عشق ایبسن به «هدا گابلر» مانند عشق فلوبر به «اما بوواری» و عشق تولستوی به «آنا کارنینا» باشد اما معشوق ایبسن از نظر خلقوخوی و شخصیت از آن دو متفاوتتر است.
دو رمان تازه از جي.كي. رولينگ در راه است
بهـار سرلـك
جي.كيرولينگ گفته بود مجموعه داستانهاي «هري پاتر» بالاخره تمام شدهاند اما اين جمله به اين معني نيست كه نوشتن رمان را كنار گذاشته است. اين نويسنده روز چهارشنبه در صفحه توييترش درباره پروژهاي كه در حال كار روي آن است، صحبت كرد؛ او…
«اسکات فیتز جرالد» درسال 1896 میلادی در شهر «سن پل» در ایالت «مینوزوتا» در یک خانواده ی کاتولیک ایرلندی تبار به دنیا آمد. پدر از اهالی جنوب و وارث آرمان های جنگ داخلی، برابری و برادری بود و برای کسب و کار ساخته نشده بود و بالاخره کارخانه اش ورشکسته شد و مجبور گردید به…
مهرماه 1356، در حالی که کانون نویسندگان با همکاری انستیتو گوته، درحال تدارک ده شب شعر بود، هیچ کس تصور این حجم استقبال را نداشت. در این شبها، “شعر اجتماعی” که رسالتش توجه به مسائل جامعه به جای مسائل فردی است، باغ مجموعه فرهنگی ایران و آلمان را به تسخیر در آورده…
سولانژ به خواهرش کلر یک آینه دستی میدهد، کلر با خوشحالی خود را در آینه نگاه میکند و میگوید: «در آینه زیباترم.»١ «آینه» در نمایشهای ژنه حضوری تعیینکننده دارد و نقش بازی میکند. در نمایشنامه «بالکن» (١٩٦٠) حداقل در هر پرده از نمایش یک آینه وجود دارد و تعداد آینهها در پرده چهارم سهبرابر میشود.
داستانهای آیزاک باشویس سینگر به زبان ییدیش در دهه پنجاه میلادی به تدریج نظر مترجمان مختلفی از جمله سال بلوی جوان را که بعدها و حتی زودتر از خود سینگر به جایزه نوبل ادبیات دست یافت جلب کرد.