پرداختن به روشن فکری مانند شایگان موضوعی پیچیده می نماید. او در غرب به دنیا آمده و بزرگ شده و تربیتی غربی یافته، اما به یکباره به طور«غریزی» فهمیده که باید تربیت غربی اش را در «پستو» گذارد و به اصل خود باز گردد: