با گذشت نزدیک به ۶۰ سال از وقایع ۲۸ مرداد، هنوز تأثیر عمیق آن بر تفکرات سیاسی مردم ایران محسوس است. تحولی که مسیر سیاسی ایران را در روز ۲۸ مرداد تغییر داد و زخم هایی که بر جای گذاشت مشابه ضربههایی است که از یک جنگ داخلی بر جای می ماند.
آن سه مرد با لباسهای نازک ویژه مناطق حاره بر روی صندلیهای سفید در پارک اقامتگاه تابستانی واقع در شمیران در نزدیکی تهران لم داده بودند. سروصدای فنجانهای گرانقیمت چای شنیده میشد و لبخند آن سه مرد در پشت آن عینکهای آفتابی کمی اسرارآمیز اما دوستانه به نظر میرسید.
چرا کودتای ١۵ جولای ٢٠١۶ نتوانست به سقوط دولت رجب طیب اردوغان بینجامد اما کودتای ٢٨ مرداد ١٣٣٢ توانست دولت محمد مصدق را ساقط کند؟ این سوالی است که سعی کردهایم به مناسبت سالروز کودتای ٢٨ مرداد به آن بپردازیم و در حد بضاعت مان پاسخی برای آن بیابیم.
روزنامه کیهان در تاریخ ۲۱ و ۲۶ فروردین ۱۳۵۸ متن مصاحبه کرمیت روزولت طراح کودتای ۲۸ مرداد با روزنامه «لوسآنجلس تایمز» چاپ آمریکا را به چاپ رساند. وی در این مصاحبه برای اولین بار پرده از جزئیاتی راجع به این کودتا برداشته است. با هم این گزارش را میخوانیم:
دکتر حسین فاطمی، وزیر امور خارجه دولت مصدق در فاصله بین دو کودتای ۲۵ تا ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، در روزنامه باختر امروز که مدیریتش را برعهده داشت، سه سرمقاله آتشین نوشت؛ همان شد که روز ۲۸ مرداد دفتر روزنامه باختر امروز که از سال ۱۳۲۸ منتشر میشد، توسط عوامل کودتا غارت شد و آن لحن…
۶۲ سال پیش دوران نخستوزیری پیرمحمد احمدآبادی، دکتر محمد مصدق، با کودتای ۲۸مرداد به سرآمد. در این روز دیگر خیابانهای تهران هیچ کدام از شعارهای زندهباد مصدق را به خود ندید. در عوض درست مثل ابر و باد و مه و خورشید و فلک، همه نیروهای ضد ملی در کار بودند
دکتر محمد مصدق، رهبر نهضت ملی نفت و نخستوزیر ایران خود میدانست که در حبسوحصر خواهد مرد. در آخرین دفاعیاتش در دادگاه نظامی گفته بود: «…آری تنها گناه من و گناه بسیاربزرگ من این است که صنعت نفت ایران را ملی کردهام و بساط استعمار و اعمال نفوذ سیاسی و اقتصادی عظیمترین امپراتوریهای جهان را…