«گونتر گراس» بي‌شك آخرين بازمانده از غول‌هاي ادبيات قرن بيستم اروپا بود؛ نويسنده‌اي متفكر و سازش ناپذير، روشنفكري عملگرا و وجدان بيدار نه تنها ژرمن‌ها كه گوشه گوشه‌ دنيا. منتقدي جان‌سخت كه تا آخرين نفس‌هايش هم از نقد بي‌واسطه قدرت دست نكشيد.