Share This Article
77 سال مقاومت ادبی
بيش از نيم‌قرن از روزگاري كه محمود دولت‌آبادي نوشتن آغاز كرد مي‌گذرد، و هفتادوهفت سال از عمرِ اين نويسنده مطرح معاصر. غروب روز سه‌شنبه در كافه نزديك، اهالي فرهنگ و دوستداران نويسنده «كليدر» گرد آمدند تا سالروز او را به جشن بنشينند و حضورِ مدامِ پنجاه‌‌ساله‌اش در عرصه فرهنگ را گرامي بدارند. همين اواخر از محمود دولت‌آبادي مجموعه‌داستاني درآمد با عنوان «بني‌آدم» كه برخي از داستان‌هاي او فضايي متفاوت از ديگر آثار اين نويسنده صاحب‌سبك داشت و تجربه تازه‌اي به‌شمار مي‌آمد، و كتابي شامل گفت‌وگوهاي اخير او با عنوانِ «اين گفت و سخن‌ها…»، كه به‌قول دولت‌آبادي «جُنگي است از گفت‌وگوهاي او با مطبوعات در اين مسير اين ده، بيست‌ساله كه مثل باد گذشت.»
در اين گفت‌‌و‌سخن‌ها بحث از ادبيات است و نوشتن. دولت‌آبادي در يكي از همين نشست‌ها به‌مناسبت تجديدچاپ «روزگار سپري‌شده مردم سالخورده»، از مسير نيم‌قرن نوشتن خود مي‌گويد، «دنبال چيزي نبودم تا به آن برسم مگر خودِ نوشتن، و از نظر من نوشتن يك ضرورت بود و من اين ضرورت را به انجام رساندم و هنوز در حال انجامش هستم. به‌يادم ندارم هرگز چيز خاصي در ازاي نوشتن خواسته باشم به‌دست بياورم مگر امكان نوشتن و انتشار آن اگر ممكن بشود!» از دولت‌آبادي هنوز در آستانه هفتادوهفت‌سالگي آثاري مانده است كه به‌چاپ درنيامده و سالياني است در انتظار چاپ مانده است: «طريق بسمل‌شدن» و رمان پُرماجراي «زوال كلنل» كه بارها به آستانه چاپ رسيد و سرانجام از انتشار بازماند، و زندگينامه‌اي به قلمِ خود او با عنوان «عبور از خود».
مراسم زادروز محمود دولت‌آبادي در ميان اصحاب فرهنگ و دوستان قديم او برگزار شد. در اين مراسم چهره‌هايي چون لوريس چكناواريان، حسين عليزاده، جعفر پناهي، بهرام دبيري، محمد شمس‌لنگرودي، حافظ موسوي، سيدعلي صالحي، حسين سناپور، محمود معتقدي، حسن كيائيان، محمدعلي جعفريه و عده‌اي ديگر از اهالي هنر، سينما و تئاتر حضور داشتند. در ابتدا محمود دولت‌آبادي كتاب‌هايش را براي علاقه‌مندان زيادي كه در اين مراسم حضور داشتند امضا كرد و سپس برنامه با اجراي يارتا ياران آغاز شد. سپس محمود معتقدي شعري خواند و آن را به محمود دولت‌آبادي تقديم كرد و بعد محمد شمس‌لنگرودي با اشاره به تاريخ بشر كه با مرگ هابيل آغاز شد و امروز به داعش رسيد گفت: «هنرمندان زندگي را مديريت مي‌كنند و سياستمداران مرگ را. آقاي دولت‌آبادي ما شما را دوست داريم چون زندگي را مديريت كرديد و ما به شما افتخار مي‌كنيم و ممنونيم كه به دنيا آمديد». حسين سناپور هم با اشاره به نامه‌اي كه نويسندگان در آستانه انتخابات در حمايت از روحاني نوشتند و بندي را به درخواست انتشار آثار دولت‌آبادي اختصاص دادند چون او را نماينده روح جمعي داستان‌نويسي ايران مي‌دانند، درباره جايگاه دولت‌آبادي در عرصه ادبيات و فرهنگ صحبت كرد. جواد مجابي هم زادروز رفيق قديمش را تبريك گفت و او را از معدود هنرمنداني خواند كه محبوب خاص و عام هستند. در پايان مراسم نيز محمود دولت‌آبادي با تشكر از حضور اهالي ادبيات و فرهنگ به صحبت پرداخت. او با اشاره به امكاني كه اخيرا فراهم شده است براي داستان‌نويسان تا دور هم جمع شوند و تئاترهاي بسياري كه روي صحنه مي‌رود گفت: «ما خواهان همين گشودگي‌ها هستيم و من آرزو مي‌كنم جوانان جامعه ما به سمت نوع زندگي‌اي بروند كه بيشتر رفاقت باشد تا سوءظن. دليلي براي دشمني وجود ندارد». همچنين فيلمي هم در اين مراسم پخش شد كه در آن دولت‌آبادي از زندگي روزانه، عادات نوشتنش و همچنين ادبيات و هنر صحبت كرده است. در اين فيلم دولت‌آبادي از عشق به مادر و پدرش مي‌گويد و درباره داستان‌نويسي و شيوه نوشتنش هم صحبت مي‌كند. او در بخش‌هايي از اين فيلم مي‌گويد: «من هنر را از كاركردن ياد گرفتم نه از تئوري‌هاي ادبي… هروقت نتوانستم كار كنم بدانيد كه انگيزه‌هاي اجتماعي در من كم شده… من هميشه روزها كار مي‌كردم و طبعا شب بايستي مي‌نوشتم. ديگر اين‌كه فضيلت شب آن است كه انسان خودش هست و خدا و هيچ‌كس ديگري جز شما نيست و صفحه سفيد كاغذ و احساس آزادي تمام… بعدا كه با مولوي آشنا شدم متوجه شدم كه او هم شب را خوب مي‌شناخته.»
به نقل از شرق