طرح کلی فیلم خط آشنایی دارد حکایت آدم شهرستانی صاف و ساده ای که در دام فریبکاری و دروغ هموطنان تهرانی اش گرفتار می شود. اما همین خط تکرای یکی از مهمترین امتیازات فیلم را پیش روی ما میگذارد، اینکه اگر نویسنده فیلمنامه با ظرفیت های کارش آشنا باشد می تواند از یک خط تکراری…
ادبیات شكل پیچیده ای برای بیان مسائل ساده نیست بلكه ساده ترین شكل برای بیان مسائل پیچیده است.
ژان كوكتو
آلن رب گری یه در ۱۸ اوت ۱۹۹۲ در شهر برست در شمال غربی فرانسه به دنیا آمد. او نخستین رمانش «جوانی» را در بیست و دو سالگی نوشت ولی این رمان هرگز منتشر نشد. در سال…
این مقاله تلاشی است برای مقایسه دو متن ادبی از منظر تاریخ و فرهنگ. متون بررسی شده دو ترانه ایرانی «جمعه» و «شبانه» هستند که توسط خوانندهٔ مشهور راک ایرانی، فرهاد مهراد به اجرا درآمدهاند. ترانه نخست «جمعه»، توسط یکی از مشهورترین ترانهسرایان ایرانی، شهیار قنبری در اوایل دههٔ ۱۹۷۰ نوشته و نخستین بار به…
پسری نوجوان، جعفرنام، برآمده از روستا، رنجدیده از ظلم اربابان، در آستانه انقلاب به صف انقلابیون میپیوندد؛ در جریان جنگ، تجربه میاندوزد و به فرماندهی، پخته و سردوگرمچشیده بدل میشود؛ فرماندهی که همزمان با فعالیت مسوولانه در رزم، عشق و صلح را در دل میپروراند.
زنی به نام پوران؛ لبریز از شور زندگی، همیشه دلواپس مرگ…
نویسنده امریکایی (1891-1980) فرزند خیاطی بود. در نیویورک زاده شد و در محله بروکلین، محله مهاجران آلمانی و ایتالیایی و ایرلندی و یهودی، دوره کودکی دشوار و آشفتهای را گذراند که در سراسر زندگی از تأثیر آن برکنار نماند و در آثارش تنوعی شگفتانگیز از گروههای بشری پدید آورد که از خاطرههای گذشته سرچشمه داشت.…
مهرناز منتظری: «برادران کوئن» که در اواخر سال هاي دهه 50 سالگي شان قرار دارند، مجموعه اي نفيس از جوايز سينمايي مختلف را در خانه و کارنامه خود جاي داده اند. از جمله اين جوايز مي توان به جوايز مربوط به فيلم «جايي براي پيرمردها نيست»، اقتباس آنها از رمان جذاب «کورمک مک کارتي» اشاره…
چند سال پیش در حین پژوهش بر روی تاریخ پاورقی نویسی در ایران (که بخشهایی از آن به صورت پراکنده در چند نشریه منتشر شد)، هنگام کار روی نخستین نشانه های رمان نویسی در ایران که متاثر از آشنایی با فرهنگ غرب بود؛ توجه ام به جریان تجدد در ایران و نقش آن در حوزه…
زندگی و عشق های دوروتی ال. سایرز/
تصویری که از دوروتی ال. سایرز {خالق شخصیت لرد پیتر ویمسی که بدون شک یکی از بزرگترین کارآگاهای جهان داستان در دهه های 20 و 30 بود} در اذهان مخاطبان باقیمانده یادآور زنی مسن است با لباسهای مردانه و عینکی بر چشم و صورتی گرد {نشان چندانی از…
سوم اسفند، کودتای ایرانی یا انگلیسی/
14سال بیشتر از انقلاب مشروطه نگذشته بود که صبح روز سوم اسفند سال 1299 و درحالی که هنوز سپیده نزده بود، هنگ قزاق از قزوین وارد تهران شد. رضاخان معروف به «میرپنج» فرمانده تیپ همدان جلودار بود. قزاقها بلافاصله نظمیه، وزارتخانهها، پستخانه و ادارات دولتی و مراکز حساس تهران را…
این نوشته در سال 1358 در پانزدهمین شماره کتاب جمعه که به سردبیری اجمد شاملو منتشر می شد، به چاپ رسیده؛ همانگونه که در ابتدای نوشته آمده بهانه نگارش آن نمایش تازهٔ کارهای نصرت کریمی در انستیتو گوته، تهران بوده است. نصرت کریمی به حق از خلاق ترین بزرگان هنر این دیار بود که هیچگاه…
نویسندگان بزرگ همیشه میراثی بیش از آثارشان از خود بهجا میگذارند. اینان، هر کدام تصوّر خود را از ماهیت هنر، روانشناسی نوشته ی خلاق، ساخت هنری و سایر مقولات هنر بهشیوهئی خاص و متفاوت از دیگران بیان میکنند، و بدین ترتیب از طریق برخوردی ویژه با جهان هستی، زیر نهاد و فرضیه ی هنر را…
پیدایش و پویش نخستین اندیشهها و تکاپوهای تجددطلبانه در ایران عصر قاجار، از پیوند تنگاتنگی با اندیشه ترقی و اصلاحات در ایران برخوردار است.
وجود حکومت استبداد مطلقه داخلی، افزایش نفوذ و سلطه استعمارگران خارجی در ایران، انباشت عقبماندگی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و ناکارآمدی ساختار سنتی حکومت و جامعه به افزایش نارضایتی از وضع موجود…
طبقهی هساث / طبقهی حساس (كمال تبریزی)
محسن بیگآقا: نیمهشب ۲۱ بهمن عادل فردوسیپور که مجبور شد برنامهی نود را بهخاطر برنامهی هفت زودتر تمام کند، در پایان برنامه گفت: «تیتراژ برنامهی ما هم رفت و بحث نیمهکاره ماند. مثل فیلمهای جشنوارهی فجر امسال که پایانشان نامعلوم است!» این حرف را تنها فردوسیپور نمیزند. بسیاری از…
در رمان جای خالی سلوچ اثر محمود دولت آبادی خواننده از همان ابتدای داستان همراه همسر سلوچ با جای خالی او روبه رو می شود و در طول این رمان حجیم با اینکه هیچگاه سلوچ حضوری مشخص و عینی پیدا نمی کند اما چنان سایه ای روی زندگی و روابط شخصیت های دیگر می اندازد…
سیزده (هومن سیدی)
مهرزاد دانش: ترسیم یک موقعیت پستمدرنیستی بر بستر سوژهای اخلاقی همچون تأکید روی لطمههای اجتماعی طلاق والدین بر فرزندان، دشواریهای خاص خود را دارد که البته هومن سیدی تا حد زیادی توانسته است از عهدهی این کار برآید. تمهیدات بازیگوشانهی او در بستر صدا و موسیقی و حرکتهای اسلوموشن سوژه و ابژه…
بیداری برای سه روز (مسعود امینی تیرانی)
رضا حسینی: بهراحتی میشود هر نوشته و نقدی دربارهی یك فیلم تجربی را با توسل به ماهیت این گونه فیلمها، یعنی تجربی بودنشان رد كرد و آن را در تقابل با ذات تجربهی موجود قلمداد كرد. اما میدانیم كه هر فیلمی (حتی یك اثر تجربی) به عنوان یك…
مهمترین حاشیهی مراسم اختتامیهی سیودومین جشنوارهی فیلم فجر حذف ناگهانی فیلم سینمایی «عصبانی نیستم» از گردونه داوری بهدرخواست تهیهکننده و به دلیل برخی مسائل حاشیهای بود. اعلامی که البته توسط مدیران جشنواره انجام شد.
فیلم سینمایی «عصبانی نیستم» ساخته رضا درمیشیان در تعدادی از بخشها نامزد دریافت سیمرغ بلورین بود. اما سرانجام فشارهای برخی رسانههای خاص…
ماهی و گربه (شهرام مکری)
مهرزاد دانش: کیفیت شگفتآور این فیلم منحصر به فرد، صرفاً به فرایند دشوار ساختش در قالب یک سکانسپلان دو ساعت و ده دقیقهای معطوف نیست، بلکه فرم ساختاریاش در یک هندسهی دوار و توالیها و تکرارها و تلاقیهای مداوم که بهشدت با درونمایهای شامل سیالیت فضا در مفاهیم مختلف عشق،…
خانوم (تینا پاکروان)
محسن بیگآقا: تینا پاكروان پس از دستیارى كارگردانهایی مثل بهرام بیضایى، مسعود كیمیایى، فریدون جیرانى و... حالا اولین فیلمش را ساخته است. خانوم زندگى سه زن در سه خانواده مختلف را روایت میكند كه هر یك مشكلات خاص و متفاوتى دارند. یكی زن ثروتمندی كه با ورشكستگى شوهرش حالا حتی فرش زیرپا…
آرایش غلیظ (حمید نعمتالله)
مهرزاد دانش: فیلم بین دو لحن رئال و فانتزی معلق است و گرچه در برخی لحظات قدرت خنداندن مخاطب را دارد، اما روی هم رفته بافت لرزانی در زمینهی کمدی دارد. نکاتی مانند عشق سریعالوقوع و نهچندان باورپذیر دختر به پسر خلافکار، فضای غریب مرد برقی که بیش از آنکه خندهآور…
حقِ سکوت (هادی ناییجی)
محسن بیگآقا: حق سکوت با اینکه یک فیلماولی است، چند نکتهی خوب در خود دارد که تماشایش را جذاب میکند. فیلم دربارهی زندگی یک طلبهی جوان است که مشکلاتش از قهر کردن همسرش شروع میشود، اما به کشیدن چک بیمحل و دشواری تهیهی داروی باروری هم ختم نمیشود! واقعگرایی و قابل…
خانهی پدری (کیانوش عیاری)
محمد شکیبی: سینمای ایران به نسبت حجم بالای تولیدات سالانهاش در نیم قرن اخیر، در زمینهی مصورسازی واقعگرا و واقعینمای زندگی شهری و روستایی پنجاه سال اول سدهی اخیر تاریخ معاصرمان بسیار خست به خرج داده و از این بابت فقیر است. در کوران این تنگدستی مفرط، کیانوش عیاری یک نعمت…
اشباح (داریوش مهرجویی)
نیما عباسپور: اشباح بازگشت داریوش مهرجویی به دوران اوج نیست، اما ثمرهی تلاش او برای ساخت فیلمی خوب است؛ و به همین خاطر قابل احترام است. این بار مهرجویی بیقیدی و بیحوصلگیای كه در سه فیلم پیشینش دیده میشد را كنار گذاشته و تلاش كرده با دمدستترین امكانات، در محدودهی حریم امن…
پنجاه قدم آخر (کیومرث پوراحمد)
مهرزاد دانش: فیلم شروع خوبی دارد. تا به حال در سینمای جنگی ایران، فیلم جدی درباره فرد غیرنظامی که قرار است مدتی محدود در جبهه ها حضور داشته باشد، ساخته نشده بود. این نوآوری آغاز فیلم پوراحمد را جذابتر نشان میدهد و نکاتی همانند وسوسه اولیه مرد جوان، رابطه عاطفی…
همه چیز برای فروش (امیر ثقفی)
هومن داودی: امیر ثقفی با همین دو فیلم (و حتی از همان اولین فیلمش مرگ کسبوکار من است) نشان میدهد که سبک کارگردانی خاص خودش را دارد و امضای شخصیاش پای فیلمهایش است. در این برهوت بیهویتی و بیتشخصی اجراهای کارگردانهای تازهکار و جوان، نمیشود بهراحتی چشم بر این…
مهمان داریم (محمدمهدی عسکرپور)
مهرزاد دانش: مهمان داریم فیلم متوسطی است. از یک طرف برخی از موقعیتهای بیش از احساسات گرایانهاش آزاردهنده است و از طرف دیگر روی هم رفته فضای گرمی در ترسیم مناسبات خانوادگی دارد. از یک طرف ورود ارواح شهدا به زندگی خانواده داستان، زیادی رو است و برای همین آن تعلیق…
رد کارپت (رضا عطاران)
مهرزاد دانش: لُب کلام درباره رد کارپت را شاید بتوان در همین عبارات کوتاه خلاصه کرد: مجموعهای نامرتب از پارهای شوخیهای اغلب بامزه اما پراکنده. شوخیهای عطاران در چند وجه کلامی (شوخی با نوع گویش انگلیسی شخصیت اصلی)، بصری/میزانسنی (شطرنجی کردن پوستر و یا نمایش کنسرو ماهی در ته چمدان)،…
امروز (رضا میرکریمی)
نیما عباسپور: در امروز همه چیز مهیاست تا فیلمی درخشان ساخته شود، اما فیلمنامهای متوسط مانع آن شده است. تصور كنید شما رانندهای هستید كه مصدوم یا بیماری را از روی خیرخواهی یا وظیفه به بیمارستانی میرسانید، منطقاً نخستین حرفی كه به زبان میآورید این است كه نسبتی با بیمار ندارید تا…
پنجستاره (مهشید افشارزاده)
مهرزاد دانش: فیلم با مقدمهی طولانیاش دربارهی دانشگاه رفتن شخصیت اصلیاش شروع میشود؛ مقدمهای که در آن از قطع برق موقع ثبت نام تا امضا کردن طومارهای اعتراضی علیه کیفیت پخت غذای دانشگاه و تا دختری که ظاهری غیر رسمی دارد و دنبال اعتراض و کفش پاشنه بلند و موسیقی بلند غربی…
تركيدن بغض/ نگاهی به دومین فیلم رضا دمیشیان
سعید مروتی: اسمش را ميتوانيد اغراق يا سياهنمايي بگذاريد. ميتوانيد با ديدگاه مطرح شده در فيلم موافق نباشيد. ميتوانيد فيلم را حاصل نگاهي زيادي عصباني بدانيد ولي نميتوانيد انكار كنيد كه سازنده «عصباني نيستم» فيلم جذاب و خوش ريتمي ساخته است. فيلمي كه سينماست و پر از…