شاید چندان برایتان معمول نباشد داستانی را شروع کنید که در نیمه‌ی داستان راوی بمیرد و همچنان ورای وقایع –و حتی واقعیت مرگ خویش- بایستد و روایت را ادامه دهد. در کومالا هیچ‌کس زنده نیست و این را زمانی خواهیم فهمید که بسیار دیر شده است
روبرتو بولانیو پیش از تبدیل شدن به رسا‌ترین صدای ادبیات معاصر آمریکای لاتین و تنها کسی که به اعتبار و شهرتی هم‌پایه‌ی رمان‌نویسان بوم دست یافت، مسیر ناهمواری طی کرد
در این مقاله هدف اینست تا به پژوهشی در این زمینه با نگاهی به کتاب چراغ ها را من خاموش میکنم اثر زویا پیرزاد و داستان کوتاه جهنم-بهشت اثر جومپا لاهیری که از نگاه بررسی تطبیقی این ظرفیت را در خود دارند، پرداخته شود
اسکار وایلد، که خودش آدم خیلی زیرکی بود، جایی نوشته است «من از زیرکی به ستوه آمده‌ام، این روزها همه زیرک‌اند». لودویگ ویتگنشتاینِ فیلسوف هم از این فکر که «صرفاً زیرک» است در عذاب بود و به خودش و دیگران خرده می‌گرفت که چرا زیرکی را بالاتر از خِرد و حکمت حقیقی می‌نشانند. زیرکی، حتی…
رمان “مرشد و مارگریتا” یکی از سخت خوان ترین رمانهای قرن بیستم است؛ تا آنجا که بسیاری از منتقدان ادبی هم حتی در خوانش آن، کمتر همداستان هستند
به باور “کوندرا” رمان نویس باید پیوسته “دغدغه ی فورم” داشته باشد و از خود، چیزی به سنن و مواریث داستان نویسی گذشته یا سنتی بیفزاید و با هنجارشکنی در شگردهای روایی، آن را سرشارکند. زیبایی شناسی رمان های خودش، بهترین گواه بر این گونه حساسیت هنری است. او مانند بسیاری از فورمالیستهای روسی،…
“داستان کوتاه مدرن” به عنوان یک “نوع ادبی” (Genre ) تازه، هنجارها، ظرایف و دقایقی دارد که در صورت کاربست به قاعده ی آنها، همان ویژگی ای را خواهد داشت که “اِ. آ. پو” (E. A. Poe) از آن به “تأثیر یگانه” (Single Effect) تعبیر میکرد.
با انتشار جُنگ “سایه‌ی صادق” (تهران: نشر ژیل، 1400) و مطالعه ی آنچه “جهانگیر هدایت” برادرزاده ی “صادق هدایت” در باره ی او گفته است، به دریافتهای تازه ای رسیدم. من در مصاحبه ای ـ که در همین مجموعه انتشار یافته ـ بیشترین توجه و تحلیل خود را بر سویه های روانشناختی آثار نویسنده…
روایت زندگی پرملال در دوران پس از استالین
مروری بر کتاب «نه فرشته نه قدیس»
ایوان کلیما نویسنده بزرگی است که او را در این چند سال اخیر شناخته ایم. این نویسنده اهل چک از معدود شاهدان قلم به دستی است که از دوران سیاه جنگ جهانی دوم باقی مانده است.
برترین ها – محمودرضا…
(1)
هنر، آرزوي مبهمي است که همه‌ی اشياه‌ی دارند. کلمات سرگشته مشتاقند به شعر وارد شوند، مناظر بي‌نوا، خود را در تصاوير کامل مي‌کنند. بيماران در آن زيبا مي‌شوند. چنين مي‌شود: هنرمند اشيايي را که براي عرضه کردن برمي‌گزيند، از ميان بسياري روابط قراردادي‌شان از سر اتفاق بيرون مي‌کشد. آنها را گرد هم مي‌آورد…
انور خامه‌ای،نویسنده/
نوشته‌های اولین سیمین بهبهانی در‌کتاب‌هایی مانند «سه‌تار شکسته»، «جای‌پا»، «چلچراغ و مرمر»، نمونه‌هایی است که دقیقا نشان می‌دهد که او آشنایی و اشراف کاملی به ادبیات کلاسیک ایران دارد. اشعار او علاوه بر مضامین اجتماعی و به تصویر کشیدن رنج و درد طبقه محروم، صاحب ویژگیِ تازه‌ای است و آن ویژگی اعلام موجودیت شاعر…
حضار محترم! در ديداري که يکي از دولتمردان سوئد از جمهوري فدرال آلمان به عمل آورد، به نظارة فضا و مکان ميرا و گذرايي پرداخت که ما از آن آمده‌ايم و در آن زندگي مي‌کنيم. اين پهنه چندان بکر و دست نخورده و يا چندان بدون آلودگي نيست و هرگز به آرامش و سکون…
آنچه در زير مي‌خوانيد مقاله‌اي است که ماريو بارگاس يوسا، برنده‌‌ي جايزه‌‌ي نوبل ادبيات در سال 2010، درباره‌‌ي نقش نويسندگان آمريکاي لاتين و درگيري آنان با واقعيت‌هاي اجتماعي نوشته است. اين مقاله در سال 1978 در مجله‌‌ي ايندکس منتشر شده بود.
خوزه ماريا آرگوئداس، نويسنده‌‌ي اهل پرو در دوم دسامبر 1969 در يکي از کلاس‌هاي دانشگاه…
ترانه شبانه «کوچه‌ها باریکن، دکونا بسته‌س» از شاملو یک ترانه گلایه است، گو اینکه شاعر می‌گوید: «به خوب امید و از بد گله ندارد» اما این ظاهر قضیه است که برعکس، بی‌گلایگی شاعر نشان از گلایه‌ای عمیق دارد درواقع گلایه شاعر از ناهماهنگی میان نوعی از مردن با نوع دیگری از زندگی کردن است، گویی…
موریس بلانشو هم منتقد است و هم رمان‌نویس و این یعنی که او رمان‌نویسی است که فرصت تامل در اصول هنر خود را داشته است. در نتیجه، از میان تمام نویسندگان معاصر ادبیات داستانی فرانسه، او سخت‌گیرترین و سخت‌خوان‌ترین است. هدف رمان از نظر او هستی داستانی شخصیت‌ها یا ترسیم جهانی خیالی نیست، چه رسد…
در سال‌های اخیر مدام از طرف رسانه‌ها با سوال‌هایی مواجه می‌شویم با این مضمون که کارگاه‌های داستان‌نویسی به چه دردی می‌خورند؟ یا اینکه اساسا به دردی می‌خورند یا نه؟ به‌تازه‌گی با پرسش‌هایی جدید نیز روبه‌رو می‌شویم. در مورد تعدد و تکثر این کارگاه‌ها و تاثیر مخرب آنها بر آثاری که قرار است به وجود بیایند.…
با وجود اینکه کارگردانان بزرگ سینما ساعات و روزهای زیادی را با وسواس فراوان صرف ساخت فیلم‌هایشان می‌کنند، اما این لزوما به این معنا نیست که آنها نمی‌توانند از فیلم‌های حتی موفق خود متنفر نباشند.
برخی از فیلم‌های ساخته شده توسط کارگردانان سرشناس سینما گرچه با استقبال سینمادوستان همراه می‌شود، اما بعضأ نتیجه نهایی ساخت فیلم…
برخلاف سینما که گونه پلیسی ـ جنایی و مشخصا سینمای نوار (درام‌های جنایی هالیوودی)، از بدو ظهور تفاوتی با دیگر گونه‌ها نداشت؛ ادبیات جنایی مسیری کم و بیش پرفراز و نشیب را پشت‌سر گذاشت تا در جایگاه یک اثر ادبی صرف‌نظر از ویژگی ژانری خود، پذیرفته شد.
با وجود این که از ادگار آلن پو (شاعر…
آخرین رمان جیمز باند اثر «یان فلمینگ / Ian Fleming » که پیش از مرگش آن را نوشته، از سوی برخی منتقدان به داشتن ضعف در طرح داستان و حضور قهرمانان معمولی و کسل‌کننده متهم شده، اما «ویلیام بوید/ William Boyd ») نویسنده جدیدترین رمان جیمزباند که سپتامبر 2013 با عنوان «سولو» وارد بازار کتاب…
امسال، صدمين سالگرد آغاز جنگ جهانی اول همزمان شده است با نودمين سالمرگ فرانتس کافکا. اين دو رويداد در نگاه نخست با هم نسبتی ندارند؛ چرا که کافکا نه به خدمت سربازی رفت، نه هرگز در جبهه‌های جنگ حضور يافت و نه در آثارش مستقيماً به پديده جنگ پرداخت. اما جنگ جهانی اول، اين "نخستين…
رُمان در زبان فارسی پدیده‌ئی است تقریباً جوان که همزمان با سال‌های آگاهی و نهضت مشروطیت مورد توجه جدی قرار گرفته است. امّا مدت‌ها نویسندگان روشنفکر بیش‌تر به‌‌قصهٔ کوتاه عنایت داشته‌اند، از این رو رمان فارسی بیش‌تر سرگذشت خود را در گرایش‌های عوام‌پسند رمان تاریخی که به‌تقلید از ترجمه‌های غربی نوشته می‌شد طی کرده است.…
ادبيات به عنوان بخشي از فرهنگ جامعه انعکاس اوضاع و احوال سياسي، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي آن است. در عين حال بيانگر آرمانها و آرزوها و از سوي ديگر نظام ارزشي حاکم بر آن است ادبيات بيان حال جامعه است و نهادي است اجتماعي که زندگي را به نمايش در مي آورد.1
ادبيات جديد ايران…
هدایت بزرگ‌ترین نویسنده ایران در قرن بیستم است. بنابراین عجیب نیست که به‌رغم فراز و فرودهای گوناگون همچنان به عنوان یک عنصر برجسته ایرانی مورد علاقه و احترام باشد. شایان تأکید است که هدایت در وهله اوّل یک نویسنده بود و ویژگی‌های فردی و اجتماعی دیگر او بر مبنای نویسنده بودنش قرار داشت. اما این…
آب و آتش/ یادداشتهای حمید رضا امیدی سرور:
درباره صادق هدایت بسیار نوشته شده است درباره آثارش، اهمیت تاریخی آنها در داستان‌نویسی مدرن ایران، نوآوری و جریانسازی او در حوزههایی که پیش از آن زیاد جدی گرفته نمیشدند ( همانند جمع آوری فلکلور وفرهنگ توده، پیشگاه بودن در ترجمه ادبیات مدرن اروپا و..)، تاثیری که…
رمان محلی رمانی ست که توجهی ویژه به مردم یک منطقه خاص دارد. علاوه براینکه کلیت داستان در آن منطقه اتفاق افتاده (محل وقوع داستان آن منطقه خاص است) سعی می کند در خلال ماجراهای رمان به آداب و رسوم، سنتهای تاریخی، نوع گویش، تاریخ و فرهنگ و حتی پوشش مردم آن ناحیهی معین را…
خوزه ماریا آرگوئه داس یکی از نویسندگان اهل پرو، روز دوم ماه دسامبر سال ۱۹۶۹ در یکی از کلاس های درس دانشگاه کشاورزی لامولینا در شهر لیما خودکشی کرد. آرگوئه داس بسیار دوراندیش و بصیر بود و برای این که به‌‌علت خودکشی‌اش کسی مزاحم همکاران و دانشجویان نشود، منتظر مانده بود تا همه، دانشگاه را…
روز پیش بالاخره چشمم به جمال زوال کلنل محمود دولت آبادی روشن شد. ماجرا ازآنجا شروع شد که دوست فیلمسازم مهرشاد کارخانی از من دعوت کرد تا تازهترین فیلمش «در بست آزادی» را در دفتر تهیه آن تماشا کنیم که فیلمی خیابانی و گرم بود (که شرحش بماند برای فرصتی دیگر)؛ نزدیک غروب هنگام بازگشت…
در رمان جای خالی سلوچ اثر محمود دولت آبادی خواننده از همان ابتدای داستان همراه همسر سلوچ با جای خالی او روبه رو می شود و در طول این رمان حجیم با اینکه هیچگاه سلوچ حضوری مشخص و عینی پیدا نمی کند اما چنان سایه ای روی زندگی و روابط شخصیت های دیگر می اندازد…
از نخستین سال‌های سده دهم هجری، زبان اصلی در دانش‌های شرعی و نوشته‌های علمی عربی بود و جز متون ادبی آنچه به زبان فارسی نوشته آمده اگرچه کم نیست اما همواره در شمار رساله‌های درجه دوم و سوم به شمار می‌آمده است. پارسی‌نویسان که زبان پارسی برای‌شان به مثابه ابزاری ادبی بود، دغدغه‌شان بیش‌تر مسائل زیبایی‌شناختی…
ادبيات به عنوان بخشي از فرهنگ جامعه انعکاس اوضاع و احوال سياسي، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي آن است. در عين حال بيانگر آرمانها و آرزوها و از سوي ديگر نظام ارزشي حاکم بر آن است ادبيات بيان حال جامعه است و نهادي است اجتماعي که زندگي را به نمايش در مي آورد.1
ادبيات جديد…