ساحت نقد و نظر، عرصه تفاوت دیدگاه هاست، تفاوت هایی که اگر وجود نداشته باشدن، غیر طبیعی ست. درباره فرانتس کافکا مطالب ستایش آمیز بسیار خوانده ایم، اما بد نیست خواننده مطلب انتقادی از دیدگاهی دیگر باشیم. خواندن نظرات متفاوت درباره یک سوژه، آموزنده و برای رسیدن دریافت بهتر نسبت به ضعف ها و قوت…
قول مشهوری است که داستاننویس برجسته کترین منسفیلد چند بار کوشید تا رمان بنویسد، اما هیچیک از تلاشهای او قرین موفقیت نشد (مایسْزُر Myszor ۲۰۰۱: ۳۷). همچنین در بسیاری از کتابهای مربوط به ادبیات داستانی از نویسندهی برجستهی آمریکایی ویلیام فاکنر نقلقول شده که نوشتن داستان کوتاه، به مراتب طاقتفرساتر از نوشتن رمان است (همان:…
درگفتگویی با احمد بیگدلی، اشاره به نکتهای جالب داشت که آن را باید علت بروز یکی از معضلات ملموس در ادبیات داستانی ایران در سالهای اخیر دانست، معضلی که از جنبههای گوناگونی میتوان رد تاثیر منفی آن را مشاهده کرد. در اوایل دهه هشتاد بیگدلی که تجربه سالها داستاننویسی را در کارنامه داشت، و حتی…
بیست و پنجمین داستان آدینهی «مد و مه»، اولین داستان ما در سال جدید، اثری ویژه از ابراهیم گلستان است. ویژه بدین معنا که این داستان کمتر دیده و خوانده شده است. اثری که در هیچ یک از کتابهای داستانی گلستان نیامده و از این منظر میتوان آن را اثری منتشر نشده به حساب آورد.…
گابریل گارسیا مارکز ، گفته است:" روزي که متوجه شدم از تنها چيزي که واقعاً از آن لذت ميبرم ، داستانسرايي است، تصميم گرفتم همهی چيزهاي لازم براي تامين و تعميم اين لذت را فراهم کنم ، به خودم گفتم : اين مال من است! هيچ کس و هيچ چيز نمي تواند مرا وادار به…
داستاننویسی و رمان گونههایی از داستانگویی هستند که ورود آنها به ایران حاصل آشنایی ایرانیان با فرهنگ و ادبیات اروپا بود که در میانه دوران حکومت قاجار (پیش از عصر مشروطه)، شکل گرفت. این شیوه جدید ابتدا با سنتهای داستانگویی ایرانی آمیزش یافته و به نوشتن رمانگونههایی انجامید که به تدریج پس از شکلگیری نهضت…
حالا درست شش ماه از تولد «مد و مه» میگذرد، و مصادف شدن شش ماهگی این طفل نوپا با آغازین روزهای سال 1390، مجال خوبیست برای آنکه در اولین مطلب سال جدید، بعد از تبریک و شادباش برای فرا رسیدن عید نوروز و آرزوی موفقیت برای همهی آنها که «مد و مه» میخوانند و همهی…
در روزهای پیش بخش نخست این نوشته که به بازتاب زندگی ائمه و معصومین، در داستانهای عامهپسند قدیمی میپردازد، از نظر شما گذشت. در بخش نخست علاوه بر مقدمهای برای شناسایی این گونه آثار، نگاهی داشتیم به داستانهای تاریخی و یا مذهبیای که جواد فاضل و ذبیح الله منصوری ارائه کرده بودند، امروز بخش پایانی…
آخرین داستان آدینه امسال را اختصاص دادیم به اثری از هوشنگ گلشیری، نویسنده ای که در بیست و پنج سال پایانی حیات خود، مهمترین و در عین حال تاثیر گذارترین نویسنده ایرانی بود؛ تاثیر گذاریای که همچنان ادامه دارد و چه بسا پررنگتر از گذشته نیز محسوس است. علت واضح آن نیز نه تنها حضور…
چرا مینویسید؟ این یکی از مهمترین سوالاتی ست که میتواند پیش روی یک نویسنده قرار بگیرد و پاسخ آن نیز میتواند روشن کننده خیلی نکات کلیدی و جالب توجه برای شناخت آن نویسنده و همچنین آموزنده علاقمندان داستاننویسی باشد. حتی شاید براساس این پاسخ بتوان نویسندگان را دستهبندی کرد، مطمعنا از نویسندهای که به دلیل…
«همنوایی شبانه ارکستر چوبها» از جمله رمانهای قابلی ست که درطول یک دهه گذشته منتشر شده، و باوجود گذشت این سالها هنوز خواندنیست و احتمالا این مسئله تداوم نیز داشته باشد، پرداختن به دلایل این نکته البته مطلب مستقلی را میطلبد که در آینده به آن خواهیم پرداخت. انتخاب این گفتگو که انجام آن به…
از نسل نویسندگان شاخصی که آثار بزرگ و ماندگاری در ادبیات داستانی معاصر ایران خلق کردند، حالا تنها محمود دولت آبادی مانده که «کلیدر»ش و ایضا «جای خالی سلوچ» او بر تارک ادبیات داستانی ایران میدرخشند. دولت آبادی هرچند که با رمانهایش درادبیات ایران شهره است، اما داستانهای کوتاهی نیز نوشته که البته بیشتر به…
ادبیات محفلی، واژگان ویژه خود دارد. اگرچه کمتر تعریف صریحی از آن به دست داده میشود، با وجود این، غالباً نقش مسلطی را در جامعه روشنفکری یا شبهروشنفکری ایفا میکند و تأکیدهایش را تا حد شعار یا دستورالعمل صرف، ساده میسازد و سپس آن را به اذهان معمولاً از پیش آمادهای حقنه میکند که گویی…
گفتههای ابراهیم گلستان همواره شنیدنی، جذاب و آموزنده است (و البته در بسیاری موارد جنجال برانگیز)، شاید برخی با این عقیده چندان موافق نباشند، که این هم بر میگردد به همان ویژگی جنجال برانگیزی این حرفها، چرا که گلستان رک و بیتعارف حرف میزند. درباره برخی چهره زمانی به تناسب مثبت نظر داده و زمانی…
خواندن تجربهها و عادتهای نویسندگان بزرگ راهگشاست، حداقل اینکه به نویسندگان کم تجربه کمک میکند که با استفاده از این تجربهها به غنای کار خود بیفزایند. هرچند که آگاهی و اشراف به این نکات آموزنده به تنهایی نمیتواند از کسی یک نویسنده بسازد، اما وقتی در کنار دیگر عوامل موثردر این زمینه قرار گیرد، نتایج…
«قضيه» در آثار صادق هدايت "قضيه" در ادبيات فارسي يک گونه يا ژانر (genre) از ادبيات است که شخص صادق هدايت را بايد مبتکر آن دانست.1 قضيه را در سنّت ادبيّات فارسي مي توان همان "نقيضه" دانست و در اصطلاح ادبي غربي پارودي (parody) را برابر آن شمرد. نقيضه ساز يا پارودي پرداز سبک و…
داستانهای «عروس بید» برگرفته زندگی و روزگار اهالی یکی از روستاهای اطراف قزوین؛ روستای الموت. اما نه از آن دسته روستاهایی که ما در ذهن خود تجسم می کنیم. روستای الموت جایی است جادویی و شگفت انگیز. با طبیعتی منحصر به فرد و رویایی. شخصیت ها و مکان هایی که نویسنده در کتاب عروس بید…
داستان بیست و دوم آدینه را نیز اختصاص دادیم به اثری معروف از صادق هدایت که از مجموعه داستان سایه روشن انتخاب شده، داستان کوتاه « زني كه مردش را گم كرد » آنقدر معروف هست که بینیاز از معرفی باشد، پس بدون توضیح اضافی میرویم سراغ خود داستان، فقط این اشاره ضروری به نظر…
سوزان سانتاک از اواسط دهه شصت میلادی مطرح شد، و به خطا نرفتهایم اگر او را یکی از مهمترین و موثرترین مفسران فرهنگ و ادبیات و هنر معاصر به حساب بیاوریم. سانتاک در امریکا به دنیا آمد و درهمین کشور نیز رشد کرده و به تحصیل پرداخت، اما به شدت شیفته فرهنگ اروپایی بهویژه همزمان…
شبیه عطری در نسیم ظاهرا تجربهای کارگاهی در رمان نویسیست که این روزها نمونههایش نیز فراوان شده و البته با توجه به این که در چنین کارگاههایی اغلب نویسندهای با تجربه نیز به عنوان استاد یا مدرس حضور دارد، برخورداری از این نتایج قابل قبول چندان دور از ذهن نباید باشد. رضیه انصاری با رمان…
«مدت هاست که بیشتر زنهایی که برای فال پیش من میآیند منتظر چیزی نیستند یا مدت ها از زمانی که منتظر بودهاند گذشته، چندان امید و رمقی هم برای چشم به راه بودن یا چندان باور و اعتقادی به وقوع یک معجزه ندارند. بعضیهاشان هم به این خاطر اصلا منتظر نیستند. چون آن قدر به…
رمان «بهار خاکستری» از جمله آثاریست که ظاهرا بر مبنای یکسری وقایع واقعی نوشته شده است و از این منظر چیزی نیست جز به متن آمدن یک واقعیت. این کتاب دستمایه رمان حول مضمون رنج و تقدیر آدمی میگردد، به جبر زندگی آدمی میپردازد و از منظر مضمونی می توان آن را در ژانر اجتماعی…
اختصاصی «مد و مه»: سومین نشست از سلسله نشست های نقد آموت بعدازظهر روز گذشته (پنجشنبه 5 اسفند) برگزار شد. این نشست، به بهانه انتشار رمان «شب آفتابی» نوشته نسرین ثامنی، ادبیات عامه پسند، با حضور «محمدرضا گودرزی» نویسنده و منتقد، «رسول یونان» شاعر، نویسنده و منتقد، «حمیدرضا امیدی سرور» نویسنده و منتقد و «میثم…
از سال 1930 نظریه افعال گفتاری توسط فیلسوف آكسفوردی جان آستین مطرح شد. این نظریه بعدها در دهه 1960 به بعد بازتقریر شد و كسانی همچون سرل و باخ و هارنیش زوایایی دیگر بر آن افزودند. نظریه افعال گفتاری مدعی است واحد معنادار زبان جمله نیست. بلكه یك «كار» است. و ادای جملهی معنادار تنها…
متن زیر را میتوان یکی از جامع ترین تحقیقات درباره زندگی هدایت دانست که بدون زیاده گویی و با زبانی تقریبا موجز، و با رویکردی تبار شناسانه به خاندان او، نوشته شده است. نویسنده مطلب محمود کتیرایی است که از نخستین محققان در زندگی و احوال هدایت به شمار می آید و یکی از کتابهای…
متن زیر سخنرانی دکتر محمد صنعتیست در مراسم یكصد و یكمین زاد روز صادق هدایت که به بحث مسئله مرگ نویسنده و صادق هدایت میپردازد. این نوشته خواندنی و درخور نکات جالب توجهیست که بیهیچ توضیحی از شما دعوت میکنیم که خواننده آن باشید. از دکتر صنعتی در سالهای گذشته کتاب «صادق هدایت و هراس…
صادق هدایت اگرچه هیچگاه عضو حزب توده نشد، و حتی در لفظ آن را نوعی جنقولک بازی میدانست(!)، اما در میان دوستانش از اعضای خزب توده بسیار بودند و حتی روایت است در دوران بگیر و ببندها، گاه این رفقا جلسات خود را در اتاق هدایت برگزار میکردند! احسان طبری هم یکی از همین سنخ…
متن زیر یکی از مهمترین نوشتههاست درباره صادق هدایت، اهمیت آن نه به دلیل طرح نکاتی تازه و بدیع درباره هدایت (هرچند که از این جهت هم خالی از ارزش نیست)، بلکه از آن روست که توسط سید احمد فردید نوشته شده است. چهره ای که اگر اندک شناختی درباره او و مواضع فکری و…