«بدبینی فکر، خوش‌بینی اراده». شاید هیچ‌کس بهتر از سی. رایت میلز، منتقد اجتماعی رادیکال، تحقق این شعار نباشد. این روزها صدمین سالروز تولد اوست. صدسال پیش او در تگزاس به دنیا آمد، زادبومی غریب و نامحتمل برای یکی از مهم‌ترین روشنفکران آمریکایی چپ‌گرای قرن گذشته. این تکزاسی تنومند راه خود را برای رسیدن به نیویورک…

طی 15 سال گذشته تغییر گسترده ای در حالات تئاتر خیابانی اتفاق افتاده است. بطوری که در اواخر دهه ی 70 قرن 20، بازیگران خیابانی دستگیر می شدند و گدا و مخلان معابر خوانده می شدند. هرچند که مقامات محلی لندن هنوز که هنوز است، سعی می کنند کنترلی جامع بر مکان، زمان و چگونگی…

«صنف» در لغت به معنی گونه، نوع و دسته‌ای از هر چیز است. در جامعه اسلامی از همان آغاز به جماعت‌ها و گروه‌های پیشه‌ور، عبارت صنف اطلاق می‌شده است مانند صنف صرافان و صنف رنگرزان. به عبارت دیگر در اصطلاح، دسته‌هایی مستقل از پیشه‌وران که فعالیتی مشابه دارند، ناچار به سبب منابع مشترک، دسته‌هایی ثابت…

شیوه منحصربه‌فرد سوگواری تاریخی ایرانیان در ماه محرم، بسیار در قاب نگاه تاریخ‌نگاران ایرانی و غیر ایرانی در دوره‌های متاخر تاریخ ایران نشسته است. همچنین پس از ورود دوربین عکاسی به ایران، بخشی از گنجینه عکاسان ایرانی و غیر ایرانی به آیین‌های سوگواری محرم اختصاص یافته است. تاریخ‌نگاران به ویژه جهانگردان اروپایی به همراه عکاسان…

دانش آمار در روزگار کنونی، در شمار یکی از ساخت‌مندترین حوزه‌های دانش کاربردی شناخته می‌شود که همه علوم و حوزه‌های دیگر، خود را ناگزیر بهره‌گیری از متدها، ابزار و دست‌آوردهای آن می‌شناسند. این که دانشی با سنجه‌های کمّی و کاملا مرتبط با ریاضیات، خود را چنین در پیوند و ارتباطی تنگاتنگ با همه حوزه‌ها حتی…

«روز بیست و پنجم از شوسه‌ای که شاه عباس کبیر ساخته و هنوز بعضی از قسمت‌های آن خوب مانده است به راه افتاده به جانب قافلانکوه پیش رفتیم». با این توصیف کوتاه، پای در جاده‌ای می‌گذاریم که دویست سال پیش مسافر آلمانی، موریس دوکوتزبوئه در آن روانه شده است.

یکی از خرده‌هایی که بر دکتر جواد طباطبایی و «پروژه‌ی نظری» او می‌گیرند این است که او هیچ‌گاه منظور خود را از «اندیشیدن» روشن نکرده است و معلوم نیست در وضعیتی که به‌زعم او تفکر ممتنع است، کاری که او و شاگردانش می‌کنند، چیست. اما این خرده‌گیری‌های منطقی چندان بجا و منصفانه به‌نظر نمی‌رسند. درست…

مشروطه یکی از نقاط عطف تاریخ ایران است. زمانه‌ای که آن را می‌توان با بینش‌های متفاوتی دید و ارزیابی کرد. اما نمی‌توان مشروطه را از شرایط اقتصادی پیش و پس از آن جدا ساخت. در واقع این دوران را می‌توان نقطه شروع یا آغاز رسمی پیدایش نهادهای مدرن اقتصادی در ایران دانست.

بخشی بزرگ از تاریخ اجتماعی هر سرزمین، در ارتباط با فرهنگ آن قابل طرح و مطالعه است. وقتی از فرهنگ سخن می‌رانیم، اغلب ناخودآگاه ذهن خواننده یا مشاهده‌گر، در پی جزیی از آن فرهنگ می‌رود که نمونه‌های شاخص و به عبارتی فاخر از آن فرهنگ را دربرمی‌گیرد و بنا به تجربه بیش‌تر خاستگاه آن میان…

زنده‌یاد عبدالحسین زرین‌کوب در ابتدای اثر مهم خود «تاریخ در ترازو» خاطره‌ای از دوران دانش‌آموزی آورده که از معلم تاریخ مدرسه پرسیده بودند «چرا تاریخ می‌خوانیم؟» و پاسخی از سر بی‌حوصلگی شنیده «فایده تاریخ این است که دانستن آن مایة قبولی در امتحان می‌شود!». فارغ از چنان فایدتی که آن معلم برای مطالعه تاریخ متصور…

«موقعی که به شهر قم وارد شدیم شب بود و نمی‌توانستیم شهر را تماشا کنیم. پس از عبور از چند کوچه به کاروانسرای بزرگی رسیدیم. قسمت عمده شهر در طرف چپ ما واقع شده و چراغ‌ها در مناره بلند مقبره مانند ستارگان در فضا درخشان بود». تاکنون اندیشیده‌اید ایران و مناطق گوناگون آن به ویژه…

آخرین شاه ایران، تمامی برنامه‌های مدرنیزاسیون کشور را بر پایه‌ سکولاریسم و بی‌حجاب‌ کردن زنان سنتی بنا نهاد. او از زنان خواست تا چادرهایشان را از سر بردارند، به دانشگاه بروند و در عرصه جامعه حضور یابند.

در این دو، سه دهه اخیر در منابع مختلف بومی و بین‌المللی درباره موضوع پوپولیسم بحث به میان می‌آید و کنش‌ها و رفتارهای پوپولیستی توصیف و تحلیل می‌شود. در کشور ما در رسانه‌های ملی، به‌‌ویژه در رسانه‌های کاغذی (روزنامه‌نگاری) به تناوب بحث‌هایی دراین‌باره مطرح می‌شود. شاید به‌‌این‌دلیل است که اطلاع‌رسانی دراین‌باره ضروری به‌ نظر می‌رسد؛…

خاطرات و مصاحبه‌های اعضای گروه شیدا را مرور می‌کنم و میان خاطراتشان به شنبه ۱۸ شهریور ۵۷ تا آن اتاق تمرین ساختمان رادیو در میدان ارگ می‌روم؛ اتاقی که همه سازهایشان را بر زمین گذاشته بودند. یک روز بعد از جمعه سیاه شهریور ۵۷ خون‌های ریخته شده در مرکز میدان ژاله نت‌های سکوتی شد و…

آلن بدیوی فیلسوف در ۷۹ سالگی از جوانی و جوان‌ها می‌نویسد: جوان‌هایی که لیبرالیسم بدون جهت‌یاب و قطب‌نما رهاشان کرده است، جوان‌هایی که داعش اغواشان کرده و البته جوانی خودش که مُهر کمونیسم بر آن خورده و او هنوز بدان وفادار است. در جستار کوتاهی که بدیو بعد از وقایع ۱۳ نوامبر سال گذشته و…

در تاریخ ۲۱ آوریل ۱۹۳۳ یعنی درست سه ماه پس از به قدرت رسیدن حزب ناسیونال سوسیالیست آلمان پروفسور هایدگر به‌عنوان رئیس دانشگاه فرایبورگ انتخاب شد. امروزه هرکس از خود می‌پرسد که آیا گرایش سیاسی هایدگر با فلسفه او مرتبط است یا بحث سیاسی را نباید با دیدگاه‌های فلسفی خلط نمود؟