پرداختن به روشن فکری مانند شایگان موضوعی پیچیده می نماید. او در غرب به دنیا آمده و بزرگ شده و تربیتی غربی یافته، اما به یکباره به طور«غریزی» فهمیده که باید تربیت غربی اش را در «پستو» گذارد و به اصل خود باز گردد:
اهمیت مطلب زیر به واسطه نام نویسنده و مواضع فکری کاملا متفاوت او با صادق هدایت است. در ستایش هدایت و مقام شامخ انسانی اش بسیار نوشته شده؛ اما این مطلب توسط کسی نوشته شده که چنان تفعنی در منش و روش او دیده می شد به ندرت زبان به تعریف کسی می گشود.…