در طول صد و پنجاه سال گذشته هیچ مقوله ای به اندازه فهم «تجدد» و چگونگی تعامل با آن برای جامعه ایرانی اهمیت نداشته است؛ چه در روزگار قاجار، زمانی که با درک انحطاط و عقب ماندگی ایران در قیاس با دیگر کشورها پاره ای روشنفکران و سیاست مردان ایرانی به فکر چاره افتادند و…
پس از وقوع جنگ اول جهانی و اشغال ایران توسط بیگانگان که به فروپاشی نظام سیاسی متمرکز قاجار انجامیده بود، نهضتهای جداییطلبانه در نقاط مختلف ایران شکل گرفته بود. خطر از هم پاشیدن ایران بود که روشنفکران ایرانی را به سوی ناسیونالیسم سوق داد