این مقاله را به اشتراک بگذارید
اگر تعصب را کنار بگذاریم باید قبول بکنیم که ترکیه به عنوان یک کشور جهان سومی همسایه ما، که نه پیشینه و فرهنگ غنی ما را دارد و نه منابع طبیعی و خدادای ما را بهتر از ما پیش رفته، اصلا قرار نیست وارد بحثهای سیاسی و نظایر آن شویم، امروز چند عکس جالب دیدیم که بلنگری هستند برای طرح این مسئله که چرا ترکها که تقریبا در خیلی مسائل (در سده اخیر) همزمان با ما حرکت خود را شروع کردند، موفق تر بودهاند.
عکسهایی که در این مطلب مشاهده می کنید خیلی ساده این جریان را توضیح میدهد. فعلا این عکسها را تماشا کرده و نظر خود را بنویسید تا بعدا چند خطی هم ما به آنها اضافه کنیم.
توضیح اینکه در این عکسها مصطفی کمال آتاتورک را به اتفاق همسرش لطیفه میبینید، شما برای ما بنویسید نکته جالب در این میان چیست؟ اجازه بدهید یک راهنمایی خیلی تابلو هم به آن اضافه کنیم که آتاتورک بنیانگذار ترکیه نوین طراح کشف حجاب در این کشور نیز بود، درست مثل رضا شاه خودمان. راستی هیچ فکر کردهاید چرا خیلی از علاقمندان نظام سلطنتی هم هیچ علاقه خاصی به رضا خان احساس نمی کنند، اما مردم ترکیه این چنین آتاتورک را (با نقشی به ظاهر مشابه رضا شاه در ترکیه) دوست دارند؟ این عکسها حرفهای زیادی برای گفتن دارند!
تجدد رصا خان زورکی و کشف حجابش با ضرب چماق بود، او بیش از اعتقاد راستین به تجدد، دلبسته ظاهر آن بود، به تصور واهی در پیشرفت مملکتی که زمین هایش را به زور از مردم می گرفت (چه شجاعتی داشته کسروی که در اوج قدرت پهلوی اول و در یکی از این دعواهای حقوقی در جایگاه قاضی حکم به محکومیت رضا خان و نفع صاحبان واقعی آن املاک داد، قیافه رصا خان بعد از شنیدن این حکم دیدن داشته!)، بگذریم فرق رضا خان با آتاتورک در اعتقاد ذاتی به دموکراسی بود، آتاتورک اگرچه کشف حجاب را ترویج کرد، اما آنقدر به حق و حقوق زنان و دموکراسی احترام قائل بود که به زور حجاب از سر زن خود برندارد،کاری که رضاخان در ایران با خانواده خود و زنان ایرانی انجام داد. روایت است رضا خان در دیدار تارخی خود از ترکیه نوین در زمان آتاتورک، وقتی از مجلس این کشور دیدن می کند در یکی از اتاق ها نمایندگانی را می بیند که گرم داد و بیداد و بحث هستند، وقتی از آتاتورک می پرسد جریان چیست، جواب می شنود که این ها نمایندگان مخالف دولت در مجلس هستند. رضا خان با شنیدن این جمله می گوید ما در ایران نمایندگان مخالف را اصلا به مجلس راه نمی دهیم!
متاسفانه آن بنایی که در ترکیه آتاتورک پایه گذاری کرد، در ایران با فهم رضا خانی و تفکر دیکتاتوری، کج پایه گذاری شد و هنوز که هنوز است بسیاری از ما در فهم و پذیرش دموکراسی مشکل داریم…
5 نظر
Irani
دوست عزیز مسایل رو به این سادگی نمیشه قضاوت کرد.
اولا ممکنه که اتاتورک در مورد حجاب سختگیری زیادی مثل رضاشاه نکرده باشه ولی در مساله برخورد با دین و اخوندها خیلی تندتر از رضاشاه عمل کرده. میگویند روزس رضاشاه به اتاتورک گفت من عمامه از سر اخوندها برداشتم. اتاتورک در جواب میگوید من عمامه را با سر برداشتم.
خوب اگر بخواهیم به روش شما قضاوت کنیم باید بگوییم اتاتورک در مورد اخوندها دموکراسی رو رعایت نکرده و همه را با هم از بین برده. ولی رضاشاه دراین مورد نرمی بیشتری بکار برده.
ضمن اینکه چه کسی میگوید در مجلس زمان رضاشاه مخالفین دولت نبوده اند؟ پس مدرس کی بود؟
البته کاشکی رضاشاه هم دقیقا مثل اتاتورک با اخوندها برخورد میکرد. شاید الان وضعمون بهتر بود.
درضمن شما فرمودید علاقه مندان نظام شاهنشاهی زیاد به رضاشاه علاقه ندارند!!!
از کجا به این درک رسیده اید؟
امروزه نه تنها طرفداران پادشاهی بلکه مخالفین ان هم به خدمات رضاشاه اذعان دارند.
…………………..
دوست عزیز ممنون از پیامی که گذاشتید
اما توجه بفرمایید که بحث من خدمات رضا خان نبوده، بی شک رضا خان هم همچون هر حاکم یا دولت مردی خدماتی هم داشته، نمونهاش شکل گیری عدلیه (سیستم قضایی نوین) و راه آهن سرتاسری (که برخلاف خیلی ها من این توهم راهم ندارم که برای خدمت به اشغالگران ایران بوده بلکه اشغالگران از این خدمت رضا خان سوءاستفاده کرده اند) و تشکیل تعلیم تربیت مدرن مدرسه و دانشگاه و … اما با همه این ها هیچ فرقی نمی کند رضا شاه یک دیکتاتور بود این را اگر کسی شک کند در سلامت قضاوتش باید تردید کرد، مردم ترکیه عاشقانه آتاتورک را دوست دارند هنوز عکس هایش زینت بخش خانه هاست (و این اغلب شکل دستوری هم ندارد!)، اما آیا در ایران آنها که به خدمات رضا خان هم اذعان دارند او را به عنوان یک رهبر بزرگ دوست دارند ! بحث ما این بود.
از سوی دیگر حضور مخالفان رضاشاه در مجلس (همانند مدرس) برمی گردد به زمانی که هنوز به مقام شاهی نرسیده و قدرت متمرکز و بی رقیب را تمام و کمال در دست نداشته (زمانی که وزیر جنگ یییا نخست وزیز احمد شاه بوده)…او بعد گذاشتن تاج بر سر اغلب مخالفان اسمی خود را در انتخاباتی فرمایشی از مجلس بیرون کرد. مدرس را که با آن وضعیت به کام مرگ فرستاد و حتی دکتر مصدق را که آن زمان نماینده مجلس بود و در نطقی به هنگام مطرح شدن بحث تغییر سلطنت با رندی به خدمات رضا خان تاکید بسیار کرده و گفته بود نباید کسی را که این همه خدمت در یک مقام اجرایی می تواند انجام بدهد با دادن مقام شاهی ( که در قانون اساسی چندان قدرت اجرایی نداشته)، دستش را بسته و کشور را از خدماتش محروم کنیم! رضا شاه در هنگام قدرت همین آدم را که تازه این قدر دست به عصا حرف زده بود به صورتی دستگیر کرده و به تبعید فرستاد که دخترش با دیدن این صحنه اعتدال روانی اش را از دست داد و خود مصدق هم در طول راه بارها تصمیم به خودکشی گرفت (خاطرات مصدق را بخوانید!) در خدمات رضا خان بحثی نیست اما در عالم دموکراسی وضعش آنقدر خراب است که هیچ دفاعی از او نمی توان کرد و ذرهای هم علاقه به او نمیتوان داشت! این را هم به شما قول می دهم که اگر رضا خان با آخوندها بدتر از آن تا می کرد وضع الان بهتر که نبود شاید بدتر هم می شد. تازه برادر من رضا خان در زدن و کشتن آخوندها مگر کم مایه گذاشت؟ من فکر نمی کنم آتاتورک ماجرایی مثل مسجد گوهر شاد و آن بگیر و ببندها که رضا شاه به راه انداخته بود را انجام داده باشد. تنها در یک صورت وضع امروز می توانست متفاوت باشد و آن اینکه رضا شاه و یا پسرش (که خیلی هم از او ملایم تر بود) دیکتا تور نبودند که متاسفانه هر دو بودند و از نوع تابلوی آن هم بودند. اگر خدماتی هم داشتند به خاطر آن بود که ایران را ملک پدری خود حساب کرده و مردم را رعیت محسوب می کردند!
حمید رضا امیدی سرور
Irani
دوست عزیز من به شما واقعا پیشنهاد میکنم تاریخ معاصر ترکیه از زمان اتاتورک را مطالعه بفرمایید. کشتاری که اتاتورک در ترکیه انجام داد تا بتواند ترکیه امروزی رو پایه ریزی کند از چشم هیچکس دور نیست. وی به مراتب از رضاشاه سختگیرتر و به زعم شما دیکتاتور تر بود. که اگر نبود ترکیه ای هم به شکل امروزی درست نمیشد.
شما انچنان از دیکتاتوری رضاشاه صجبت میکنید که انگار ایران در سال ۱۳۰۰ سوییس بوده و رضاشاه هم امده و داغونش کرده. بابا برای قضاوت در مورد یک عصر باید خودتون رو در اون عصر قرار بدید در کشوری که بالای ۹۰ درصد بیسواد و تراخمی حاصل حکومت قجرها وجود داشته شما انتظار داشتی یک دفعه دموکراسی به سبک قرن بیست و یکم توش ایجاد بشه?
اصلا به نظر شما در کدوم کشوری در دنیا یک شبه دموکراسی بوجود اومده که در ایران سال ۱۲۹۹ باید بوجود می امده?
اصلا باشه شما درست میگی پهلوی ها بد دیکتاتور بودن. قبل از پهلوی ها چرا ما به دموکراسی نرسیدیم?
بعد از پهلوی ها چرا ما به دموکراسی نرسیدیم?
دوست عزیز دموکراسی در ایران اصلا ربطی به قجر و پهلوی و خمینی نداره. دموکراسی چیزیه که از تو خونه های مردم شروع میشه. هر وقت من و شما به عنوان یک ایرانی تو خونه خودمون نسبت به زن و بچمون دموکراسی رو رعایت کردیم اونوقت میتونیم انتظار داشته باشیم که بیست سال بعدش یعنی یک نسل بعدش جامعه هم به دموکراسی برسه. ربطی هم به هیچ دولت ونظامی نداره.
دموکراسی از بالا به پایین شکل نمیگیره بلکه از پایین به بالا ایجاد میشه.
حالا ما میتونیم صد سال دیگه وایسیم و داد بزنیم بگیم ای رضاشاه بد بود این خوب بود و مصدق اینجور بود و اونجور بود تا ببینیم اخرش به کحا میرسیم.
درضمن یک چیزی هم خدمت شما یادم رفت بگم در ترکیه هم هستند کسانی که میگویند اتاتورک دیکتاتور بوده. اینجور نیست که شما میگید ملت ترکیه از اتاتورک دفاع میکنند.
میدونی چرا? چون طبق قانون انتقاد از اتاتورک در ترکیه جرمه و کسی جرات نداره حرفی بزنه. اگر یه روزی در ترکیه هم مثل ایران مردم خوشی زد زیر دلشون و انقلاب کردن اونوقت میبینیم چه حرفهایی پشت اتاتورکشون میزنن.
فرشاد
سلام دوستان بحث واقعا جالب بود دوست داشتم من نظر بدم به عقیده من روسری را با زور چماق برداشتن یا به زور به سر نگه داشتن خیلی با هم فرق ندارد…. ……..
turk
{باسلام خدمت دوستان}.بنده کسی هستم که تاریخ خوندم و با فرهنگ و اجتماع ترکیه اشنایی خوبی دارم-دررابطه با اتاتورک خصوصا در مناطق غربی ترکیه بعنوان قهرمان ملی یاد میشه.من اصلی ترین عامل را در پیشرفت ترکیه بدلایل فرهنگی میدونم تو کشور خود ما حکومت فعلی از خود مردم بیرون اومدند نه از کره ماه.سطح درصد روشنفکر سیاسی و مدنی تو ترکیه از جامعه ایران بالاست.وخصوصا ترکیه بدلایل تعامل با نظام جهانی در منطقه خاورمیانه بهترین الگو هست.اتاتورک بعد از سلسه جنگهای استقلال با دعوت از کشورهای قدرتمند جهان ودراز کردن دست دوستی بنوعی تونست از دخالت اونها تو اصلاحات و امور داخلی ترکیه را مهار کنه.ولی تو ایران هرچند رضا شاه و پسرش در ظاهر خواستن خودشونو دوست غرب جلوه بدن ولی در اصل بخاطر نزدیکی دضا خان به رایش سوم و خواست افزایش قیمت نفت اوپک وتقابل رودررو با بریتانیانتونستن ارامش سیاسی لازم را حاصل کنند.بهتره بگیم ترکها و اتاتورک از هوش سیاسی بیشتری نسبت بما برخورداربودند.ترکیه از لحاظ پایبندی به اصول اساسی اتاتورک صادق هستند چون در هر لحاظ منافع ترکیه را در نظر میگیره.تو دهکده جهانی کشوری موفقتره که با اجماع جهانی حرکت کنه و ترکیه با عضویت در ناتو و چندین پیمان غربی اینرو ثابت کرده.اتاتورک نسبت به رضاخان هوش سیاسی بالاتری داشت و روشنفکرترین شخصیت خاورمیانه بود+*+*+*+*
turk
خلاصه دوستان جلوگیری از تنشهای سیاسی منطقه ای و حفظ توازن فرامنطقه ای اصلی ترین فاکتور زمان رضا خان و اتاتورک برای اجرای اصلاحات بود که رضا خان موفق نشد.در اوایل جنگ جهانی دوم فون مولتکه سفیر هیتلر در انکارا در پیامی دوستانه از طرف هیتلر براد ملت ترک و شخص عصمت اینونو خواست به نفع نازیها علیه روسیه و بریتانیا وارد جنگ بشه ولی اینونو با رد پیشنهاد حرف اتاتورک دا خاطر نشان کرد که ما با تمامی ملل دوست خواهیم ماند واز فلاکت جنگ کنار ماند.قانون چند حزبی ترکیه رمز پیشرفت در ۱۰ سال اخیره.