نقد و بررسی فیلم «چه خوبه که برگشتی» ساخته داریوش مهرجویی

اشاره‎ای دیگر به تازه‎ترین فیلم داریوش مهرجویی

همیشه دود از کنده بلند نمی شود!

مانی کسروی (مد و مه):

از نوشتن این نکته هیچ خوشحال نیستم، دوست دارم که حدسم به خطا برود و نظرم پرت و کاملا بی‎اساس باشد و مدتی بعد که مهرجویی فیلم تازه‎اش را ساخت نادرستی آن ثابت شود، و دوستان هم با من تماس بگیرند که فلانی دیدی حرف مفت می‎زدی! چندی پیش وقتی فیلم نارنجی پوش را دیدم و بعد هم کتاب در خرابات مغان را خواندم، به این جمع بندی رسیدم که بعید به نظر می رسد مهرجویی باز هم بتواند به روزهای اوجش بازگردد. می گفتند «چه خوبه که برگشتی» فیلمی‎ست در مایه‎های مهمان مامان، خیلی امیدوار بودم این گونه باشد که نبود. دیدن دوباره فیلم هم افاقه نکرد، چه می‎توان گفت درباره این آدمها و موقعیت‎های غریب، سفینه و آدم غیر زمینی کجا و سینمای مهرجویی کجا! با این ایده که «دود از کنده بلند می شود» در سالن رسانه‎های گروهی کم نبودند کسانی که در طول هفته اول جشنواره منتظر تماشای فیلم مهرجویی بودند اما این انتظار به نتیجه چندان دلگرم کننده ای نرسید.

به عنوان کسی که با فیلمهای مهرجویی نوجوانی و جوانی ام را گذرانده و بابرخی از آنها زندگی کرده‎ام امیدوارم سال بعد یا دو سه سال بعد مهرجویی یک فیلم در حد و اندازه‎های نام و اعتبار خودش بسازد و بعد هم خداحافظ! فوتبالیست‎ها  کفش ها را آویزان می کنند، فیلمسازان لابد باید دوربین‎شان را خاموش کنند! مشکل تازه مهرجویی البته ضعف پرداخت سینمایی نیست، هنوز هم کارگردانی او کم نقص و قابل توجه است. مشکل سر برداشت و تلقی او و همچنین دستمایه‎هایی‎ست که برای کار استفاده می کند. برخی صحنه‎های چه خوبه که برگشتی همانند نارنجی پوش چنان کم و کیفی دارند که آدم فراموش می کند مشغول تماشای فیلمی از داریوش مهرجویی‎ست. متاسفانه اغلب دوستان منتقدی هم که فیلم را دیده‎اند آن را نپسندیده‎اند، هرچند برخی می‎کوشند رعایت موی سفید و جایگاه استادی مهرجویی را نگه دارند و از کنار آن بی سروصدا رد شوند.

هنگام تماشای فیلم دلم سوخت برای جامد بهداد که چه انرژی و تلاشی برای ارائه یک بازی درخور نام سازنده فیلم خرج آن کرده اما نه نتیجه کار از آنجا که نه موقعیت ها منطقی و درستند و نه روابط پذیرفتنی کارکرد معکوس پیدا کرده است (چقدر حیف که این بازیگر توانا در بدترین دوران کارنامه مهرجویی همکاری با او را آغاز کرد!). تقریبا همه به اتفاق براینباورند که بهترین بازی فیلم کار رضا عطاران است که گویی او هم شگردها و ظرافت های معمول بازی هایش را بدون اینکه به دیگران کار داشته باشد در این جا نیز بروز می دهد و جور فیلم را تا حد زیادی بر دوش می کشد.

و سرانجام  اینکه مهرجویی هم در نشست پرسش و پاسخ فیلم در کاخ جشنواره شرکت نکرد، او شش سالی هست که در برای اهالی رسانه در این نشست ها حاضر نشده اما این بار ظاهرا تصمیمش درست تر از هر زمان دیگری بود!

همزمان با اکران عمومی فیلم چه خوبه که برگشتی

گفتگوی داریوش مهرجویی و دفاع از فیلمش!

بی وسواسی من عین وسواس است!

این مطلب خواندنی را اینجا بخوانید:

https://madomeh.com/1392/04/02/56789/

***

و اشاره ای به دهلیز ساخته بهروز شعیبی 

فرق اساسی کارگردان جوانی که از او شناختی نداری با کارگردان صاحب‎نام و باسابقه که او را خوب می‎شناسی، در این است که از اولی هیچ انتظاری نداری بنابراین خیلی راحت می‎تواند تورا غافلگیر کرده و به وجد بیاورد اما از دومی کلی انتظار داری که اگر بخشی از آن را هم برآورده نکند می‎تواند نظر تو را تحت الشعاع قرار بدهد. این درست حکایت آخرین فیلم مهرجویی ست و اولین فیلم بهروز شعیبی، فیلمهایی که خیلی اتفاقی اینجا در کنار هم به آنها اشاره می کنیم و تنها نقطه مشترک آنها این است که از قضا رضاعطاران در هر دوی آنها حضور دارد! اولی تو را ناامید می کند و دومی تو را امیدوار. حتی اگر استادی مهرجویی از پرداخت سینمایی فیلمش در قیاس با تجربه کمتر شعیبی آشکار باشد! در دهلیز رضا عطاران با ظاهر شدن در نقشی کاملا جدی از کلیشه های آشنا و شیرین کارهایش دور شده و تصویری تازه از توانایی هایش را بروز می دهد اما در چه خوب که برگشتی آزاد است که  هرکار دلش خواست بکند و تازه وزنه اصلی فیلم هم باشد! هرچند که بی اغماض دهلیز فیلمی ست که پرداخت سینمایی شسته رفته و بسیار فراتر از حد انتظار بازیگری کری دارد که با چهره ای محجوب بیش از همه او را در فیلم طلا و مس همایون اسعدیان به یاد می آوریم.

 ***

نگاه محسن آرزم به فیلم داریوش مهرجویی: 

بعد از جهانِ هولوگرافیک (آسمانِ محبوب) و فنگ شویی (نارنجی‌پوش) این‌بار نوبتِ سنگ‌درمانی‌ست و البته بشقاب‌پرنده و چیزهای شگفت‌انگیزِ دیگر. یک فیلمِ ظاهراً کمدی درباره‌ی دو دوست که دوستیِ دیرینه‌شان کم‌کم دچارِ خدشه می‌شود. یکی رضا عطاران است و یکی حامد بهداد. امّا نارنجی‌پوش (با همه‌ی ضعف‌هاش) در مقایسه با چه خوبه که برگشتی یک کمدیِ اکشنِ بامزّه محسوب می‌شود! فیلمِ دیگری در ادامه‌ی فیلم‌های عجیب‌وغریب و باورنکردنیِ دوره‌ی متأخرِ کارنامه‌ی مهرجویی که خبر از تغییرِ دنیای فیلم‌ساز می‌دهد. نتیجه‌ی کار؟ به دیدنش نمی‌ارزد. (وبسایت شمال از شمال غربی)

نگاه هومن داودی به فیلم چه خوب که برگشتی:

چه خوبه که برگشتی دقیقاً همان فیلمی است که می‌شود و باید از سازنده‌ی فیلم‌هایی مثل نارنجی‌پوش و آسمان محبوب انتظار داشت. فیلم در ادامه‌ی سیر منطقی آن فیلم‌ها، چنان ایرادهای روایی و ساختاری بزرگ و آشکاری دارد که ردیف کردن‌شان باعث نمی‌شود کسی باهوش به نظر برسد. اما نکته‌ی جالب این‌جاست که درست مثل نارنجی‌پوش که یک لیلا حاتمی خوب داشت که بدون در نظر گرفتن آن‌چه دوروبرش می‌گذشت بازی چشم‌گیرش را به رخ می‌کشید، چه خوبه که برگشتی هم یک رضا عطاران خوب دارد که یک‌تنه کل بار فیلم را به دوش می‌کشد و با شوخی‌هایی که مشخص است فی‌البداهه اجرا کرده، تحمل فیلم را ممکن می‌کند. البته جنس شوخی‌های او تقریباً از جنس همان مکث‌ها و جمله‌های کوتاه تک‌ضربی است که خنده‌های زودگذری را بر لب می‌نشانند و باعث پرفروش و محبوب شدن کمدی‌های او شده است. در ملغمه‌ی بی‌سروسامانی که به نام چه خوبه که برگشتیروبه‌روی‌مان قرار می‌گیرد و با همه‌ی ستاره‌های قدیم و جدیدی که بی‌دلیل جلوی چشمان‌مان رژه می‌روند و کارگردان کهنه‌کاری که به شکلی مستأصل می‌خواهد فیلم درخشانش اجاره‌نشین‌ها را بازآفرینی کند، رضا عطاران بهترین و دوست‌داشتنی‌ترین عنصر فیلم است. (وبسایت مجله فیلم)

نگاه مهرزاد دانش به اثر تازه مهرجویی:

 ایده‌ی مرکزی فیلم خوب است: درگیری پرتنش دو دوست بر سر موضوعی حاشیه‌ای که به‌تدریج وخیم می‌شود؛ یعنی همان اوضاعی که در اوایل فیلم با ارجاع به یکی از کمدی‌های لورل و هاردی مورد اشاره قرار می‌گیرد. اما این ایده در طول درام پرورش مناسب پیدا نمی‌کند و با تمرکزی غیراصولی بر سر مواردی همچون بشقاب‌پرنده، پتانسیل خود را تا حدی از دست می‌دهد. با این حال فیلم در مقایسه با نارنجی‌پوش و طهران‌تهران اثر بهتری است و شنگولی و مشنگی موقعیت‌ها تا حدی متناسب با بافت متن است و از آن بیرون نمی‌زند. (وب سایت مجله فیلم)

***

نگاه یزدان سلحشور به فیلم «چه خوبه که برگشتی» ساخته داریوش مهرجویی

آقای مهرجویی! خوبه که برگشتی… جدی می‌گم! 

 

برای نوشتن درباره یک فیلم آدم نیازمند یک جای دست است مثل اینکه بخواهی صخره‌نوردی کنی. این فقط مختص فیلم‌های خوب نیست مختص فیلم‌های بد هم هست. حتی وقتی جای دست، خوب نباشد یا نیمه باشد یا جایی که باید نباشد، باز متن شما شکل می‌گیرد. متأسفانه فیلم تازه داریوش مهرجویی اصلاً جای دست ندارد.

الان عزا گرفته‌ام که چه بنویسم درباره «چه خوبه که برگشتی»؟ این فیلم حتی به روایت فیلم صامت لورل هاردی که در ابتدای فیلم آن را می‌بینیم یک کمدی بزن بکوب هم نیست یا مثلاً ادای دینی به پلیس‌های کیستون یا هر چه. فیلم، دقیقاً هیچی‌ست. نه! اشتباه نکنید! منظورم این نیست که بازآفرینی هنری «هیچی» باشد مثل کارهای برادران مارکس یا نمایشنامه‌های یونسکو، اصلاً «هیچی» ست. حتی حضور زبانی کلمه «هیچی» نیست دقیقاً این است [ببینید!]: «»

مهرجویی چند سالی‌ست که فیلم بد می‌سازد اما هیچ وقت به این بدی نبوده. یک نفر اگر بتواند فیلمنامه را در این کار به من نشان بدهد من می‌فرستمش به‌‌ همان جزیره مورد نظر وودی آلن در هاوایی که قرار بوده تمام فیلم‌های باب هوپ را در آن دوره کند.

به طور معمول کلاس بالای بازی‌ها در آثار مهرجویی مثال زدنی بود اما در این فیلم، غیر از عطاران که خودش داشت گلیم‌اش را از آب بیرون می‌کشید و شگردهای گذشته را خرج فیلم می‌کرد باقی بازی‌ها ناامیدکننده بود حتی حامد بهداد هم که در فیلم‌های متوسط و با کارگردان‌هایی خیلی کم‌سابقه‌تر بازی‌های درخشانی ارایه داده، در این فیلم بازی متصنعانه و غیرقابل باوری دارد انگار که داریم او را در یک تله‌تئا‌تر می‌بینیم نه در یک فیلم سینمایی. واقعاً جای حیرت است که مهرجویی بزرگ که روزگاری از نابازیگر‌ها هم بازی چشمگیر می‌گرفت در فیلمی که بهترین‌ها در آن حضور دارند تحقیقاً غایب است. انگار پشت دوربین نیست. انگار مثل واپسین آثار دالی که روی بوم سفید امضا می‌کرد و زنش این بوم‌های سفید را با قیمت‌های گزاف به شاگردان یا مجموعه‌داران می‌فروخت، فقط امضاش هست و خودش نیست.

یک موقعی تلویزیون ایران تبلیغ می‌کرد که قرار است بازی تیم منتخب جهان با تیم ملی ما را نمایش بدهد و ما هم ذوق کرده بودیم که چه شود! اما در ‌‌نهایت دیدیم که چند ستاره بازنشسته که به زور می‌توانستند ۲۰ متر بدوند و چربی‌های شکمشان موقع راه رفتن بالا و پایین می‌رفت، جلوی تیم ملی ایران قرار گرفتند. آقای مهرجویی! خوبه که برگشتی… جدی می‌گم! شاید این جوان‌ها دلشان قرص شود که فیلمشان از فیلم شما بهتر است مثل بچه‌ای که در کوچه‌های ریودوژانیرو توپ می‌زند و با دیدن «پله» توی کوچه‌شان، این ستاره نامیرای فوتبال جهان را در این سن و سال دریبل می‌کند با این همه ترجیح می‌دادم کمی هم تمرین داشتید لااقل در حد سن و سالتان. (خبر آنلاین)

***

نشست پرسش و پاسخ فیلم سینمایی «دهلیز» ساخته  بهروز شعیبی

نشست پرسش و پاسخ فیلم سینمایی «دهلیز» با حضور بهروز شعیبی کارگردان، محمود رضوی تهیه کننده، رضا عطاران، هانیه توسلی، رضا شیرخانلو در سالن سعدی مرکز همایش های برج میلاد برگزار شد.

بهروز شعیبی در مورد روند ساخت فیلم گفت: کار را از آغاز بر اساس طرحی که از سالها پیش در ذهنم بود پیش بردیم و این طرح را با علی اصغری مطرح و پس از دریافت پروانه ساخت از ۱۵ آذرماه سال جاری فیلمبرداری این اثر سینمایی را آغاز کردیم و خوشحالم که در همین ماه بهمن شاهد پخش این اثر سینمایی بودیم.

وی در مورد انتخاب های بازیگران ادامه داد: رضا عطاران و هانیه توسلی انتخاب های اول ما بودند، ضمن اینکه فکر کردم عطاران به عنوان بازیگر و کارگردان می تواند به ما کمک زیادی کند.

شعیبی همچنین گفت: تجربه کار قبلی با هانیه توسلی را در فیلم «شبهای روشن» داشتم که تجربه بسیار خوبی بود و امیدوار بودم تا بتوانم دوباره با ایشان کار کنم.

وی ادامه داد: زمانی که با ایشان تماس گرفتیم سر کار دیگری بودند اما خوشبختانه آن کار به موقع تمام شد و ایشان به کار ما هم رسیدند.

شعیبی در مورد انتخاب نقش امیرعلی نیز توضیح داد: برای نقش امیر علی از ۱۰۰ پسر بچه تست گرفتیم و حتی یک صبح تا ظهر ما کار را با یک بازیگر دیگری شروع کردیم تا اینکه رضا شیرخانلو به ما معرفی شد. در اینجا باید از خانواده رضا مخصوصا مادرش تشکر کنم که با حضورشان سر سکانس های مربوط به امیرعلی بسار به گروه کمک کردند. من خودم سابقه بازیگری داشته ام و به بخش بازیگیری از بازیگرها بسیار علاقمند هستم.

وی در مورد اینکه نقش عطاران که به نوعی ریسک بود، توضیح داد: نگرانی من در مورد نقش رضا عطاران کم بود زیرا عطاران در مرحله ای است که سیر تعالی را طی می کند و امیدوارم این مسیر برای او ادامه داشته باشد. نقش او در این فیلم کاملا جدی بود البته در فیلم کاهانی هم این مدل شخصیت را تجربه کرده بود.

شعیبی ادامه داد: خوشبختانه در سینمای امروز بازیگرانی داریم که از تئاتر برخواسته اند و به خوبی از عهده نقش هایشان بر می آیند. اینکه یک بازیگر طنز در نقشی جدی ظاهر شود ریسک نیست بلکه پتانسیل بازیگر را نشان می دهد.

محمود رضوی تهیه کننده فیلم که در جلسه حضور داشت گفت: قرار بود با شعیبی یک کار تلویزیونی را به سرانجام برسانیم اما به دلایلی ساخت این فیلم جلو افتاد. درباره هزینه های تولید هم باید بگوییم که «دهلیز» با اینکه فیلم سختی بود اما به هیچ عنوان گران نبود. دو ماه زمان برد تا پروانه ساخت گرفتیم.

علی اصغری در این نشست گفت: خط قصه در مورد زنی است که سرپرست خانواده است و زندگی آبرومندی دارد. شاید در جاهایی ارتباط پدر و پسر پر رنگ باشد اما محور قصه در مورد مادر خانواده است.

رضا عطاران در مورد انتخاب نقش گفت: در ابتدا داستان فیلم توجه ام را جلب کرد و با کمال میل قبول کردم که در این فیلم بازی کنم ضمن اینکه همیشه دوست داشتم نقش جدی بازی کنم و با اعتمادی که به کار شعیبی داشتم مطمئن بودم که کار خوبی از آب درخواهد آمد.

وی ادامه داد:هر بازیگری دوست دارد نفش های متفاوتی را تجربه کند و با توجه به نقش هایی که من این اواخر ایفا کرده بودم این نقس بسیار متفاوت بود. باید یادآور شوم با شناخت و اطمینانی که از شعیبی داشتم و نمونه کارهایی که از ایشان دیده بودم این کار را با کمال میل پذیرفتم، ضمن اینکه بخشی از کار بازیگر ریسک است.

عطاران توضیح داد: از همان ابتدا تفکر کارگردان برای من مشخص بود که یک نقش کاملا جدی سوای از طنزهایی که تا به حال اجرا کرده بودم باید داشته باشم و از همان سکانس های اولیه سعی کردم این موضوع را در مورد این شخصیت به خوبی نشان دهم.

هانیه توسلی نیز گفت: خیلی خوشحالم که در فیلم «دهلیز» حضور داشتم. بهروز شعیبی کارگردان با اخلاقی هستند که به تمام گروه انرژی می دهند. شعیبی علاوه بر فیلم سینمایی تجربه چند تله فیلم را هم در کارنامه هنری خود دارند.

***