Skip to content Skip to sidebar Skip to footer

Yearly Archives: 2018

نگاهی به کتاب «چرا توفیق را توقیف کردند؟»/ حمیدرضا امیدی سرور

درباره دلایل توقیف شدن مجله توفیق شایعات زیادی بر سر زبان‌ها افتاده بود. اما بی‌گمان یکی از بهترین کسانی که می‌تواند در این باره توضیح بدهد، دکتر عباس توفیق بود، یکی از سه رکن اصلی نشریه توفیق که نامشان با ذکر سمت زیر لوگوی نشریه درج می‌شد و ریاست تحریریه مجله را بر عهده داشت

Read more

نگاهی به کتاب «پیرمرد مهربان و دختر زیبا»/ نیره رحمانی

جذابیت رمان مدیون بازگویی سرگردانی پیرمرد در میان انبوهی از احساسات گوناگون است که او را در برگرفته و بعید نیست تا مرز جنون پیش ببرد. درک این واقعیت که چگونه امیال و غرایز ما می‌تواند سرنوشت دیگری را دگرگون کرده و او را در سراشیبی سقوط قرار دهد

Read more

ادبیات به‌مثابۀ «در»/ خندیدن با کافکا

همه فکر می‌کنند باید با کافکا ترسید، یا غمگین شد. اما حسی از طنازی نیز در داستان‌های کوتاه و کوبندۀ او وجود دارد. داستان کوتاه‌های او شباهتی عجیب به جُک دارند: افزایش مرحله‌به‌مرحلۀ فشار بر خواننده، و ناگهان، انفجار. گویا پشت یک در منتظر مانده‌اید، می‌کوبید می‌کوبید و می‌کوبید، و وقتی بالاخره در باز می‌شود،…

Read more

هر خواننده‌ای آستین خودش را دارد/ جین آستین همه‌چیز است

دویست‌سال از مرگ جین آستین گذشته است. اما به‌جای از یاد رفتن، هر روز بر شهرت او افزوده می‌شود. کتاب‌های او با آن نثر شگفت و حال‌وهوای روستایی‌شان بسیار می‌فروشند و بازار نقدها و پژوهش‌های ادبی دربارۀ او داغ است. گویی او برای هر کس، هر چه بخواهد را در چنته دارد. برای دسته‌ای زنی…

Read more

نگاهی به کتاب «عقب‌گرد یک پیاده شطرنج»/ علیرضا پژمان

داستان غلامرضا معصومی، داستان جذابی است. «عقب گردِ یک پیاده‌ی شطرنج» رمانی موجز و قصه‌گوست که مخاطب را دنبال خودش می‌کشاند. نثر رمان، نثری پرشتاب است که در گیرو دار آرایه‌های لفظی گرفتار نیست، قصه می‌گوید و به اقتصادی‌ترین وجه کلمه روایت اصلی داستان را دنبال می‌کند

Read more

آفرینش خواننده/ دربارۀ کتاب‌های ناخوانده

اومبرتو اکو هیولای کتاب‌خوانی بود. این عشق بی‌مرز به کتاب حتی در رمان‌هایش هم کاملاً مشهود است. معلوم نیست اگر برای چنین آدمی توضیح بدهید که چرا نباید کتاب خواند، چه عواقبی منتظرتان خواهد بود. بااین‌حال، گویا پی‌یر بایار چنین کاری کرده است. و جالب اینجاست که اکو استدلال او را کمابیش قانع‌کننده می‌بیند: هیچکس…

Read more

نگاهی به «خرگوش‏هاى نقره‏اى» اثر پرويز صمدى مقدم / نقد حالِ ما

مجموعه داستان”خرگوش‏هاى نقره‏اى” نوشته پرويز صمدى مقدم، تازه‏ترين اثر نويسنده‏اى است كه به گواه داستان‏ها و رمان‏هاي پرشماری كه طى دو دهه اخير از او منتشر شده، به تاملات فلسفى و دغدغه‏هاى تاريخى و اجتماعى خود با سبك‏ها و رويكردهاى روايى متنوع، قالب و كالبدى ادبى مى‏بخشد.

Read more

نکاهی به کتاب «شهرهای گمشده» اثر آیدا مرادی آهنی/ مریم طباطبائیها

مثل هواپیمایی در آسمان شب که دنیای اطرافت سیاه باشد و نامعلوم؛ این بهترین تصویری است که می‌شود از زندگی محیا قوامیان در زمستان 2014 داد… «شهرهای گمشده» با همین جمله آغاز می‌شود؛ جمله‌ای که در یک کلام می‌تواند کاراکتر اصلی ماجرا را تا حدودی به خواننده معرفی کند. زنی که ظاهرا به دنبال خیلی…

Read more

نگاهی به کتاب «فانوس جادویی زمان» اثر داریوش شایگان

والتر بنیامین فیلسوف و مترجم بخشی از رمان «در جست‌وجوی زمان از دست رفته» به زبان آلمانی در نامه‌ای خطاب به تئودور آدورنو دیگر فیلسوف نئومارکسیست آلمانی می‌نویسد: «دیگر یک کلام بیش از آنچه برای کار ترجمه‌ام ضرورت دارد از پروست نخواهم خواند، از بیم اینکه سخت معتادش شوم و این اعتیاد سرچشمه خلاقیتم را…

Read more

چه کسی این شاهکارهای ادبیات روس را ترجمه کرده؟ / حمیدرضا امیدی‌سرور

جریان آزاد و سریع اطلاعات در دنیای امروز، با تمرکززدایی و شکستن انحصار در فضای رسانه‌ای به‌نوعی معجزه کرده و تا آنجا پیش رفته که هر فرد خود به یک رسانه بدل شده؛ اما این فضای مجازی به‌خصوص در اشکال جدیدش، در کنار صورت زیبایی که دارد، از سیرت خطرناکی برخوردار است که گاه شکل…

Read more

درباره هوشنگ ابتهاج (سایه) به مناسبت 90 سالگی او

چرخه حیات در کره زمین ادامه دارد، انسان‌ها می‌آیند و می‌روند اما هستند افرادی که اگر به دنیا نمی‌آمدند، دنیا چیزی کم داشت چیزی کم دارد یکی از انسان‌های بزرگی که اگر به دنیا نمی‌آمد به یقین جای خالی او کاملا محسوس بود، هوشنگ ابتهاج است. کسی که اگر نبود، چندین عرصه و پهنه جای…

Read more

فلسفۀ میانسالی/ اگر می‌خواهید حال یک میانسال را بفهمید، شوپنهاور بخوانید

در مقایسه با جوان‌ها و سالمندان، میانسال‌ها با شدت بیشتری از زندگی‌شان ناراضی‌اند. احساس می‌کنند به چیزهایی که می‌خواسته‌اند نرسیده‌اند و چیزهایی که به آن رسیده‌اند هم دیگر رنگ و بویی برایشان ندارد. کارشان ملال‌آور و تکراری است و زندگی روزمره‌شان خسته‌کننده و غم‌بار. به این حالت بحران میانسالی گفته می‌شود. موضوعی که فلاسفه هنوز…

Read more

آثار جورجو آگامبن در زبان فارسی

فلسفه جورجو آگامبن به رشته‌ها، سنت‌ها و مباحث گوناگونی سر می‌زند و مرزهایشان را زیر پا می‌گذارد تا پرسش‌هایی دقیق و انتقادی در فلسفه و سیاست مطرح کند. از قلمرو دین، حقوق و زبان می‌گذرد و پا در بحث‌های سرمایه‌داری، کار، حاکمیت و بحران خانمان‌سوز اقتصادی می‌گذارد: بدین‌سان تفکر او منظرهایی تازه برای وارسی وضع…

Read more

گفت‌وگویی با جورجو آگامبن / تفكر يعني شهامت نومیدشدن

صداي ناقوس كليساي تراستوره كه به گوش مي‌آيد – محلي كه قرار ملاقات گذاشته‌ايم- چهره او در ذهن نقش مي‌بندد… جورجو آگامبن در نقش فيليپ، يكي از دوازده حواري مسيح، در فیلم «انجيل به روايت متي» پير پائولو پازوليني (١٩٦٤) ظاهر شد. درآن زمان دانشجوي جوان رشته حقوق بود، متولد ١٩٤٢ در شهر رم، با…

Read more

نگاهی به کتاب «پدینگتون کمک می‌کند»/ احسان راسخی

اگر شنیدید کسی پیدا شده که ماجراجویی و شیطنت و سادگی او منجر به خراب شدن همه کارها می‌شود و از قضا خرس هم هست بدانید او کسی نیست جز پدینگنون. خرسی که از عواقب کارش نه تنها عصبانی نمی‌شوی بلکه خنده‌ات هم می‌گیرد.

Read more

مسئله «شناخت»، ابراهیم گلستان و ادبیات ما

«قصه‌نويسي براي گور ‌پدرتان نگفتن است، براي شناختن و شناساندن است.» ابراهيم گلستان در جايي از کتاب «از روزگار رفته»١، از دوران كودكي و خاطراتش حرف به‌ميان مي‌آورد. اينكه چرا در اغلب داستان‌هايش ميلي به بازگشت به دوران كودكي ديده مي‌شود. گلستان در مقامِ پاسخ دوگانه‌اي را پيش مي‌كشد كه سختْ به كارِ مخمصه ادبيات…

Read more

وداع با «ملکه مارها»!/ به بهانه درگذشت ستاره سینمای هند، سریدیوی کاپور

آیا مرگ نابه‌هنگام سریدیوی کاپور به معنی پایان دوره تولید فیلم‌های زن‌محور در بالیوود است؟ این بازیگر که هنگام مرگ ۵۴ سال داشت، در دنیای مردانه و اکشن سینمای مردم‌پسند هند، بازیگر فیلم‌هایی بود که زنان در آن‌ها نقش اصلی داشتند و حضورشان پررنگ بود. حتی منتقدان و رسانه‌های هندی هم زمانی که قصد تعریف…

Read more

تحشیه‌ای بر «خروس» اثر ابراهیم گلستان

داستانِ بلندِ «خروس» اغلب در معرض رمزگشایی‌ها و تفسیرهای سیاسی و تاریخی بوده و در چارچوب همین رمزگشایی‌ها و تفسیرها به تمثیلی پیشگویانه در باب انقلاب بدل شده است. «چندکلمه»‌ای هم که ابراهیم گلستان در ابتدای نخستین چاپ کاملِ آن به سال ١٣٨٤ آورده، به این خصلت تمثیلی دامن زده است

Read more

ابراهیم گلستان: اعتقادی به «شاملوی بزرگ» که می‌گویند، ندارم

ابراهیم گلستان با کسی تعارف ندارد، حتی با خودش. با تملق‌ها و تعارف‌های مرسوم ایرانیان نمی‌توان دلش را به‌دست آورد. همین نکته است که انتقادات گزنده‌اش را ارزشمند می‌کند. حرف‌ها، نقدها و نظراتش بیانگر دیدگاهش به هستی است، از رعونت و خودشیفتگی و توهمی که اغلب این روزها به‌ آن گرفتاریم، بَری است.

Read more

امیر نظام گروسی، فال حافظ و دکتر مصدق/ به مناسبت زادروز دکتر محمد مصدق

دکتر مصدق در خاطرات خود از دیدار خویش با رجال شهیر عصر ناصرالدین شاه، حسنعلی خان امیر نظام گروسی یاد می کند، میرزا محمد خان ۹ ساله پسر میرزا هدایت الله وزیر دفتر بوده که به نیابت از پدر برای عیادت از امیر نظام گروسی به منزل وی می رود، امیر نظام مردی بزرگ…

Read more

گفتگو با ژان اشنوز نویسنده برجسته فرانسوی برنده جایزه گنکور

از زمان اولین رمان ژان اشنوز، «نصف‌النهار گرینویچ» که در سال ۱۹۷۹ منتشر شد، تا زمان انتشار آخرین کتابش «نماینده ویژه» درسال ۲۰۱۶، از او هفده کتاب منتشرشده که بسیاری از آنها برایش جایزه‌های معتبری را به ارمغان آورده است. جایزه گنکور و عنوان بهترین رمان سال ۱۹۹۹ از سوی مجله معتبر فرانسوی «lire» برای…

Read more

نگاهی به کتاب «در مدح عشق»/ دکتر علی غزالی‌فر

از آن‌جایی که عشق با انکشاف حقیقت ربط دارد، پس برای فلسفه شرط لازم است و بدون آن هیچ‌کس فیلسوف نمی‌شود؛ همان‌گونه که علم، هنر و سیاست نیز سه شرط ضروری دیگر فلسفه هستند. از نظر بدیو فیلسوف، عاشقی است که در عین حال فعال سیاسی و شاعر و دانشمند است

Read more

از گوجه تا نژادپرستی/ چگونه برگه‌های فهرست‌نویسی هرج و مرج دنیا را سامان دادند؟

قبل از اینکه جست‌وجوی کامپیوتری در مخزن کتابخانه‌ها رایج شود، اگر می‌خواستید دنبال کتابی بگردید، باید در جعبه‌های چوبی‌ای که در هر کدامشان صدها برگه چیده شده بود، بالا و پایین می‌کردید. شاید برای خودتان هم برگه‌های فهرست‌نویسی تهیه کرده باشید و اطلاعاتتان را روی آن‌ها نظم و ترتیب داده باشید. برخلاف ظاهر خنثی و…

Read more