Skip to content Skip to sidebar Skip to footer

Yearly Archives: 2020

شکل‌های زندگی: کلود سیمون، وسواس واقعیت / نادر شهریوری (صدقی)

کلود سیمون (2005-1913) دوست داشت نقاش شود. به آکادمی نقاشی رفت و نقاشی آموخت، پس از آن به سفرهای دور و نزدیک پرداخت، در جنگ‌های داخلی اسپانیا مدافع جمهوری‌خواهان شد و با شروع جنگ جهانی دوم به جبهه رفت، خیلی زود اسیر شد و خیلی زود توانست از زندان آلمان‌ها فرار کند

Read more

زبان پنهان/ آمریکای لاتین و زبان اسپانیایی به روایت ماریو بارگاس یوسا

سهم اسپانیا در کشف و تسخیر آمریکای لاتین چه بوده است؟ پاسخ آنهایی که دارای باورهای دینی هستند کلیسای کاتولیک، مسیح و دینی حقیقی است. پروتستان‌های انجیلی، که در حال حاضر تعدادشان در قاره جدید بسیار زیاد است، تا حدودی با هم اختلاف ‌نظر دارند، اما احتمالا این پاسخ را درنهایت می‌پذیرند.

Read more

تنهایی ما را به کجا می‌کشاند؟ / هانا آرنت و تنهایی

آنچه انسان‌ها را برای پذیرش سلطۀ توتالیتاریسم در جهانی غیر توتالیتر آماده می‌سازد، تبدیل شدن «تنهایی» به تجربه‌ای روزمره است؛ تجربه‌ای مرزی که پیش از این به شرایط اجتماعی خاصی در حاشیه جامعه، مانند کهنسالی، محدود بود [و اینک] به تجربه‌ای عمومی بدل شده است.

Read more

گفت‌وگو با حمید شوکت: ملكي از شاه خواست شكاف پيش آمده پس از 28 مرداد را عميق‌تر نكند

خلیل ملکی، یکی از فیگورهای مهم تاریخی سیاسی ایران است که چه قبل از انقلاب و چه پس از آن، صحبت درباره فعالیت سیاسی او بسیار است. او از اعضای ۵۳ نفر بود که در دوره پهلوی اول به زندان افتاد و پس از سقوط رضاشاه، به حزب توده پیوست و سپس در سال ۱۳۲۶…

Read more

جهان داستان(36): «کلاه کلمنتیس»، اثرمیلان کوندرا ترجمه احمد میرعلائی

در فوریهٔ ۱۹۴۸، رهبر کمونیست، کلمنت گوتوالد2 در پراگ بر مهتابی قصری به‌سبک باروک قدم گذاشت تا برای صدها هزار نفر انسانی که در میدان شهر قدیم ازدحام کرده بودند سخن بگوید. لحظه‌ئی حساس در تاریخ قوم چک بود. از آن لحظات سرنوشت‌سازی که فقط یکی دوبار در هر هزار سال پیش می‌آید.

Read more

«جهان مکتوب» اثر مارتین پوکنر؛ جادوی ادبیات / مهدی کریمی

مارتین پوکنر در کتاب «جهان مکتوب» (چگونه ادبیات تاریخ را شکل داد) ما را به سفری شگفت‌انگیز و اعجاب‌آور دعوت می‌کند تا نشان دهد که ادبیات به‌قول ژرژ باتای یا همه‌چیز است یا هیچ‌چیز. چیزی که مارتین پوکنر استاد دانشگاه هاروارد نشان می‌دهد «همه‌چیز» است؛ جهان ما براساس و برپایه ادبیات شکل گرفته. آنچه می‌خوانید…

Read more

«پنج شب»؛ روایتِ مرگ در یک آسایشگاه روانی / سمیه مهرگان

سمیه مکّیان (1363-تهران) پس از موفقیت کتاب اولش «غروبدار»، کتاب دوم خود «پنج شب» را منتشر کرده است. «غروبدار» در ابتدای سال 97 منتشر شد و در همه جوایز ادبی آن سال درخشید: به‌مرحله نهایی جایزه احمد محمود و جایزه هفت‌اقلیم راه یافت، و توانست کتاب دوم جایزه ادبی بوشهر را از آن خود کند.…

Read more

بر شانه‌های شعر / پرتو شریعتمداری

سوم آذر ماه چراغ عمر مادربزرگم خاموش شد. دو هفته پیش از مرگش از کلام افتاد و صدای مهربانش را دیگر از تلفن نشنیدم. دو روز پیش از مرگش به خوابم آمد. یک تکه بافتنی سیاهرنگ و نیمه‌کاره را که هنوز به میل بود جلوی چشمان من نگه داشت و با نگاهی متبسم اما خاموش…

Read more

الهیات سکولار و حافظه تاریخ / علی محمد اسکندری جو

تاریخ شکل ماهرانه ای از حافظه است که یک حادثه یا فاجعه در گذشته رخ داده را تفسیر و تاویل می کند تا اینکه شاید پاسخی برای علت آن بحران بیابد. تاریخ را می توان به دو پاره یا در دو بُردار نیز دید؛ یکی آگاهی تاریخی که اندیشیدنی و منطقی اما ثابت است…

Read more

کوتاه درباره «دومین اول‌شخص مفرد» اثر یوریک کریم‌مسیحی

دومین اول‌شخص مفرد، 110 عکس دارد در 101 موضوع که نگارنده 101 قصه از آنها را برخوانده و گمان کرده است که با زبان عامیانه و از زاویه دید اول‌شخص مفرد تعریف‌کردن آنها به سلیقه او، به عکس‌ها و به صدایی که از آنها می‌شنود و به زندگی روزمره آب و خاکی که در آنیم…

Read more

میراث سارتر / نادر شهريوري (صدقي)

سارتر قبل از مرگش به تاریخ پیوسته بود، در ده سال آخر عمرش هر چقدر کمتر می‌نوشت شهرتش بیشتر می‌شد، این به موقعیت نمادین او برمی‌گشت. «نماد» او بیشتر بیانگر دیدگاه سیاسی و فلسفی‌اش بود و این ورای آثار ادبی‌اش قرار می‌گرفت.

Read more

رمان جدید دان دلیلو، سکوت، به طرز ترسناکی از آینده‌ای می‌گوید که شبیه امروز است

دان دلیلو از پرآوازه‌ترین رمان‌نویسان جهان است. حالا او در ۸۳ سالگی رمان جدیدی منتشر کرده که از نظر برخی از خوانندگانش بی‌سرو‌ته و عجولانه آمده و برخی دیگر آن را نشانۀ نبوغ و قدرتِ خارق‌العادۀ دلیلو در توصیف وضعیت امروزی جهان و مخاطرات پیش روی ما انسان‌ها می‌

Read more

داستان آدینه (23): «فارسی شكر است» اثر محمدعلی جمال‌زاده

سیدمحمدعلی جمالزاده را به واسطه انتشار «یکی بود یکی نبود»ا پایه‌گذار داستان‌نویسی جدید ادبیات فارسی بر شمرده‌اند. داستان‌های “فارسی شکر است”،”رجل سیاسی”،”دوستی خاله خرسه”،درددل ملاقربانعلی”، بیله دیگ بیله‌چغندر” و”ویلان‌الدوله” در این کتاب منتشر شده اند.

Read more

شکل‌های زندگی: موراویا و دنیا همان است که هست / نادر شهريوري (صدقي)

نئورئالیسم اگرچه بیشتر سبکی از سینمای بعد از جنگ جهانی دوم و ظهور کارگردانان بزرگی همچون دسیکا، روسلینی و… را به ذهن می‌آورد اما زمینه‌های آن متأثر از رئالیسم ادبی نیز است. این هر دو واقعیت‌های عینی و زندگی روزمره مردم عادی را نمایان می‌ساختند. با‌این‌حال،‌ آنچه ظهور نئورئالیسم را به پدیده‌ای قابل‌تأمل بدل می‌سازد،…

Read more

«کنسرت» در «پایان پائیز»؛ دادگاه دموکراتیک مجازی!/ مهین میلانی

گاهی خبرهایی می‌شنوی که ابتدا باور نمی‌کنی. به خود می‌گویی: حتما شوخی است! اما بعد که دقت می‌کنی، می فهمی نه تنها شوخی نیست که از قضا خیلی هم جدی است و می‌تواند در عادات یا ویژگی های مبتذل هر یک از ما ریشه داشته باشد

Read more

«رضا موتوری» ۵۰ ساله شد: با چشم‌های محروم، با پا‌های خسته / سعید مروتی

نیم قرن گذشت و خاطره «رضا موتوری» همچنان زنده است. خاطره فیلمبر سابقی که با زخمی بر پهلو روی موتور خیابان‌های تهران را زیر پا می‌گذارد تا فرهاد «مرد تنها» را در رثایش بخواند. رضایی که لحظه آخر آخرین جمله‌اش پیغامی به رفیق است: «به عباس قراضه بگید رضا موتوری مرد.» رضایی که رد خونی…

Read more

معجزه هدایت و انکارِ قاسم هاشمی‌نژاد / شیما بهره‌مند

وقت آن رسیده است که از جدالِ تاریخی دوگانه «ادبیات قصه‌پرداز» و «ادبیات متعهد یا سیاسی» دست برداریم و از نو بپردازیم به بازخوانی و کشف تاریخ ادبیات معاصرمان، با تکیه‌بر مفاهیم و نظریات نو. این رویکرد دوگانه‌ساز به ادبیات که با هم‌نوایی اهل ادبیات دست‌کم از دهه هفتاد نواختن گرفت و رفته‌رفته به اکتاو…

Read more

جوابیه نشر برج به انتشار مطلب «هانا آرنت چقدر می‌فروشد؟»

انتشار مطلب «هانا آرنت چقدر می‌فروشد؟» که به نقل از روزنامه شرق در مد و مه منتشر شده بود، توضیح ناشر محترم کتاب (نشر برج) را به همراه داشت که عینا در ادامه می خوانید. لازم به توضیح است انعکاس آن نوشته صرفا به دلیل طرح یکی از معضلات حوزه نشر بود نه غرض ورزی…

Read more

هانا آرنت چقدر می‌فروشد؟ / علی سالم

اوضاع کتاب و نشر سال‌هاست که در ایران بحرانی است. این بحران به دلایلی ساختاری باز می‌گردد که شاید ذکر فهرست‌وار آنها از فرط تکرار و نبود هیچ چشم‌اندازی برای رفع مشکل کسالت‌بار باشد. پایین‌بودن میزان سرانه مطالعه در جامعه ایران، سانسور و مسئله آزادی بیان، مشکلات اقتصادی، مسائل فرهنگی و دلایلی از این دست…

Read more

داگلاس استوارت، برندۀ جایزۀ بوکر امسال، و دیگر نامزدهای جایزۀ بوکر از کتاب‌هایشان می‌گویند

هیئت داوران جایزۀ بوکر، داگلاس استوارت را برای رمان شاگی بین، به‌عنوان برندۀ جایزۀ ‌بوکر سال ۲۰۲۰ اعلام کردند. استوارت طراح لباسی اسکاتلندی است که در آمریکا زندگی می‌کند و شاگی بین اولین رمانی است که نوشته است

Read more

ماریو بارگاس یوسا؛ صداهای دیگر، قلمروهای دیگر / برگردان منوچهر یزدانی

آخرین‌باری که در کاراکاس بودم، سوفیا ایمبر1 آن روز هولناکِ 15 ژانویه 1988 را با جزئیات تمام برای من تعریف کرد. او و کارلوس رانخِل2 طبق معمول سحرگاه برای دیدن برنامه تلویزیونی محبوب خود «صبح بخیر»، که بسیار آرام و بدون هیاهو و جنجال‌های معمول سپری می‌شد، از خواب برخاستند.

Read more

احمد محمود؛ راوی غریبی و غربت آدمی / محسن حاجی‌پور

احمد محمود سال ۱۳۷۱ بر آن شد تا گزیده‌ای از داستان‌های کوتاهش را گردآوری و چاپ کند، نتیجه تجربه‌هایش در نوشتن، از میان «داستان‌هایی که بین سال‌های ۱۳۳۸ تا ۱۳۵۲ در مطبوعات، منتخبات و یا مجموعه‌ داستان‌ها چاپ شده است»، و به پیروی از الگوی ذهنی‌اش بیست‌وسه داستان از حدود پنجاه، شصت داستان‌ کوتاهی را…

Read more

شرایط ظهور علوم انسانی / نگاهی به كتاب «الفاظ و اشيا» اثر ميشل فوكو

میشل فوکو (1984-1926) فیلسوف، نظریه‌پرداز، مورخ اندیشه، منتقد ادبی و از تأثیرگذارترین متفكران فرانسوی قرن بیستم است. فوكو را نمی‌توان به صورت شسته‌رفته فیلسوف، مورخ یا جامعه‌شناس نامید. او با پ‍‍‍ژوهش‌های نوآورانه خود تحت تأثیر ماركس، فروید و نیچه رویكردی جدید در این سه حوزه گشود. تحلیل روابط قدرت و معرفت و شكل‌گیری فردیت مهم‌ترین…

Read more

گفت‌و‌گو با ميشل فوكو : «الفاظ و اشيا» تاریخ تشابه و همسانی و این‌همانی است

كتاب «الفاظ و اشیا؛ باستان‌شناسی علوم انسانی» (1966) پنجمین كتاب و اثری ویژه در میان آثار میشل فوكو است كه او را به یكی از مطرح‌ترین چهره‌های فكری فرانسه تبدیل كرد. فوكو در این كتاب با تحلیل باستان‌شناختی سه قلمرو دانش (زبان، علوم طبیعی و زیستی، اقتصاد) از عصر رنسانس تا دوران معاصر و با…

Read more

کار خوب همیشه تازه می ماند… / نیره رحمانی

شمیم بهار از جمله انگشت شمار نویسندگانی است که عزلت گزین بود و گزیده کار، اما عجیب اینکه با همین اندک آثاری که از او دردست مانده، حضورش تاثیر گذار بود و نوشته‌های‌شان ماندگار. جالب اینکه همین آثار نیز عمدتا به صورت پراکنده در نشریات دهه چهل منتشر شده بودند، که دسترسی به…

Read more