حتماً شما هم وقتی میروید کتابخانه، آه بلندی میکشید و حسرت میخورید: «چقدر کتاب هست که من نخواندهام». امبرتو اکو عاشق این احساس بود. او میگفت «هرچقدر هم سختکوش باشی، هیچوقت نمیتوانی تمام دانستههای گذشتگان را بدانی. کتابخانه جای یادگیری نیست، جای گمشدن است
سرگذشت دو تن از شخصيتهاي تاريخي به شکل عجيبي مثل اين روزهاي همه ما که در قرنطينه ميگذرد، با قرنطينه گره خورده است. قرنطينه نه به شکل امروزي، اما آنچه بر آن دو اتفاق افتاد، چيزي کم از قرنطينه نداشت. آدولف هيتلر و آن فرانک. هر دو در قرنطينه دو کتاب تاثيرگذار نوشتند که تاثير…
از ترور ولیعهد اتریش در سال 1914 در سارایوو تا تسلیم بیقیدوشرط ژاپن در سال 1945 جهان شاهد آشوب و هرجومرجی بیسابقه بود. تا انفجار بمب اتم. بعد از آن سرنوشت جهان بهکل تغییر کرد. اگر به قول اریک هابزبام، در کتاب «عصر نهایتها»، جنگ جهانی اول مسئلهای را حل نکرد ولی جنگ جهانی دوم…
هنگام مرگ فقط ۴۴ سال داشت. روزهای آخر عمر در مشهد بود. مردی که اسبش همیشه زینکرده و همیشه آمادۀ رزم بود، فهمیده بود مرگ به زودی کلون خانهاش را میکوبد. تا دم آخر جنگید، حتی رفتنش به مشهد برای جنگی بود که در هرات جریان داشت. روی کاغذ، او از بزرگترین بازندگان تاریخ ایران…
کارکردن در گوگل یا فیسبوک رؤیای دستنیافتنی خیلی از آدمهاست. بههرحال، سیلیکونولی سرزمین فرصتهاست. کسی در شرکتهای آنجا به بنبست و بحران فکر نمیکند. مدیرانش دائماً با ایدههایی ناب جهان را غافلگیر میکنند. اما داستان آنا وینر فرق دارد. او از بیستوچندسالگی در آنجا کار کرده و اکنون داستانی افشاگرانه از رازهای آنجا نوشته
«در انتظار تاریکی، در انتظار روشنایی»، نوشته ایوان کلیما روایتگر زندگی هنرمندی در بلوک شرق است که درگیر فعالیت در چهارچوبهای حکومتی توتالیتر است. او برای تلویزیون دولتی این کشور کار میکند و باید از تظاهراتهای ضد حکومت طوری فیلمبرداری کند که قابل پخش در تلویزیون باشد.
اگر اهل خاطرهنوشتن باشید، حتماً میدانید که عمومیترین احساسی که هنگام خواندن نوشتههای گذشته به آدم دست میدهد این است: «خدایا! چقدر احمق بودم!» اما اگر دربارۀ خود آیندهمان نوشته باشیم، داستان جالبتر هم میشود. خود گذشتهمان را میبینیم که برای آیندۀ خیالیاش رؤیا میبافد و بعد یادمان میآید که زندگی چقدر فراز و نشیب…
این بخشی از کتاب «تزار عشق و تکنو» از آنتونی مارا است که مدتی پیش با ترجمه مریم حسینزاده در نشر نو منتشر شد. آنتونی مارا، از نویسندگان معاصر آمریکایی است که در سال 1984 متولد شد و تحصیلات تکمیلیاش را در رشته نویسندگی خلاق سپری کرد. مارا اولین رمانش را با عنوان «منظومهای از…
«در خیابان مینتولاسا» اثر میرچا الیاده، عنوانِ کتابی است شاملِ یک رمان و دو نوول کوتاه که از مجموعه «دوستی با دیونیس» از زبان رمانیایی ترجمه شده است. محمدعلی صوتی، مترجم کتاب در مقدمه کوتاه خود اشاره میکند که میرچا الیاده متولدِ 1907 در بخارست، با اینکه در زمینه تاریخ ادیان، اسطورهشناسی و شرقشناسی استادی…
فردريش ويلهلم نيچه (1900-1844 م.) متفكر بنيانافكن آلماني بدون شك در رديف افلاطون و ارسطو و كانت، يكي از بزرگترين فلاسفه تاريخ بشري است كه از قضا ايرانيان و فارسيزبانان نيز با او ناآشنا نيستند. اگر چه ممكن است در اين آشناييها كژتابيها و سوءفهمهايي نيز صورت گرفته باشد، اين آشنايي به دلايل مختلف به…
جرد میسون دایموند، دانشمند و متفکر آمریکایی و استاد جغرافیا و فیزیولوژی در دانشگاه کالیفرنیا، لسآنجلس، است. او علاوه بر آثار علمی و مقالاتی در زمینههای محیط زیست، بومشناسی و پرندهشناسی چندین کتاب علمی رایج و عامه هم نوشته که شهرتش نیز بیشتر به همین دلیل است
“از دانشجویانم در کارگاه نوشتن خواستهام که نوشتن یادداشتهای روزانه را شروع کنند. همه باید این کار را بکنند. ما مسلما دوره فاجعهبار و در عین حال تاریخی را میگذرانیم. از امروز تا فردا، زندگی روزانهمان به چیزی منحصرفرد تبدیل میشود، عجیب و غیرقابل فهم. زندگیمان دگرگون شده، بازگویش کنید. به آنان سفارش کردم که…
داستان کوتاهی از ویکتور ارافیف (نویسندهی رمان «استالین خوب»)؛ در روزگار کرونا / ایلوتبار ویروسها
این روزها، درگوشهوکنار جهان، یک نام بیشتر از همه نامها شنیده و خوانده میشود، و آن «کرونا» است: ویروسی که حالا از دنیای زیست آدمها به دنیای ادبیات وارد شده. یکی از داستانهایی که در اینباره نوشته شده، داستان کوتاه «ایلوتبار ویروسها» نوشته ویکتور ارافیف (1947-مسکو) نویسنده برجسته روس است که نویسنده آن را در…
کیست به یاد صادق باشد آنگاه که هدایت مرده است؟ اگر فرهنگ حیران است و زبان نیز ویران، اگر زیستن و ماندن در چنین فرهنگی که “الگوریتم” آن واژگون شده را نه می دانی و نه می خواهی پس صادق بخوان شاید “هدایت” شوی. وُلگاریزه شدن فرهنگ و خلط نابجای آن با مفهوم “تمدن” آسیب…
عرض شود از قدیم اغلب کسانی که برای اولین بار به اتاق من (و حالا به خانه ما) آمده با دیدن خیل کتابها با از من پرسیده: همه این کتابها رو خوندی؟
قول مشهوری است که داستاننویس برجسته کترین منسفیلد (Katherine Mansfield) چند بار کوشید تا رمان بنویسد، اما هیچیک از تلاشهای او قرین موفقیت نشد (مایسْزُر Myszor ۲۰۰۱: ۳۷). همچنین در بسیاری از کتابهای مربوط به ادبیات داستانی از نویسندهی برجستهی آمریکایی ویلیام فاکنر William Faulkner نقلقول شده که نوشتن داستان کوتاه، به مراتب طاقتفرساتر از…
در تقسیمبندی که معمولاً کلینت ایستوود به عنوان فیلمسازی گاه مؤلف و گاه تکنسین میشود، «ریچارد جول» را میتوان فیلم ایستوودِ مؤلف دانست و نه ایستوودِ تکنسین
“آخرین روزهای زندگی هلاله” عنوان رمانی از نویسندهی نام آشنای کورد “عطا نهایی” است که توسط نشر افراز و با ترجمه رضا کریممجاور به فارسی منتشر شده است. رمان روایتگر زندگی دختری کُرد به نام هلاله است که پس از وقوع درگیریهای اوائل انقلاب در ایران، راهی کردستان عراق و سپس به عنوان پناهنده راهی…
سال ۲۰۲۰ را به مناسبت دویست و پنجاهمین سالگرد تولد لودویگ فان بتهوون، سال بتهوون نامگذاری کردهاند. تئودور آدورنو، فیلسوف و موسیقی شناس بزرگ یهودی-آلمانی، در نقد و تحلیل آثار بتهوون نقش مهمی دارد. جستار «سبک متأخر بتهوون» که از او به مناسبت بزرگداشت بتهوون برای ترجمه برگزیدهایم، همچنان پس از هشتاد و سه سال…
فروید شکل مفروضی برای آغاز جوامع انسانی متصور بود که آن را «دسته ی وحشی» می نامید. در تعریف این جامعه آمده است: «جماعتی از موجودات شبه انسانی که در آن یک پدر (نرینه) زورگو و بی رحم که بر دسته خود حکم می راند، همه زنها را از آن خود می کند و مردان…
در روزگار کرونا زدگی ایران و جهان و قرنطینه شدن و خانه نشینی مردمان، بازخوانی رمان هایی چون «کوری» ساراماگو و «طاعون» کامو، چه از سوی مخاطبان نخبه و مانوس با ادبیات جدی و جاندار جهان و چه عامه مردم کتابخوان، دور از انتظار نیست
آنچه می خوانید گفتگوی مهدی سالاری نسب با منوچهر انور است که به مناسبت انتشار کتاب زبان زنده (انتشارات کارنامه، 1398) انجام شده و در آن دامنه بحث به معضلات امروزۀ زبان فارسی نیز گسترش یافته است. گفتنی است این گفتگو نخست در ماهنامه تجربه منتشر شده است و سپس برای نشر در فضای…
به سنت بیشتر نشریههای معتبر دنیا، که در پایان سال، برترین کتابها را در همه حوزهها انتخاب میکنند، گروه ادبیات وکتاب روزنامه آرمان ملی نیز، مثل سالهای پیش، دست به انتخاب کتابهای برتر در حوزه ادبیات داستانی و غیرداستانی زده است که شرح آن را در مد و مه می خوانید. گفتنی ست انتخاب کتابها…
.سروش حبیبی که از چهرههای تکرارنشدنی تاریخ ترجمه ادبی در ایران است خود در یکی از آشفتهترین دورههای ترجمه در ایران در سال ۱۳۱۲ قدم به این جهان گذاشت. سالهای۱۳۰۰ تا ۱۳۲۰ که فضای استبدادی بر کیفیت آنچه نشرمییافت نیز تأثیر گذاشته بود، دوره اوج ترجمه آثار پیشپاافتادۀ تاریخی و سانتیمانتال فرانسوی مثل کتابهای جرجی…
برخلاف آنچه بسیاری تصور میکنند، نقصانهای اغلب آثار سینمای وودی آلن در دو دههی گذشته، پیش و بیش از آنکه به حوزهی متن برگردند، مربوط به ساحت اجرا هستند؛ اجرا چه در حوزهی بازیگری، چه در ساحت کارگردانی و چه به مفهوم انتخاب سکانسهایی که قرار است در نسخهی نهایی فیلم مورد استفاده قرار گیرند
«فلسفه ادبيات» عنوان كتابي است از پيتر لامارك كه دو سال پيش با ترجمه ميثم محمداميني در نشر نو منتشر شد و بهتازگی چاپ جدیدی از آن منتشر شده است. پيتر لامارك استاد فلسفه دانشگاه يورك است و در سال 1948 متولد شده است. او از كالج مالبرو ليسانس ادبيات انگليسي گرفته و در كويينزكالج…
تري ايگلتون در «رويداد ادبيات» از موضع قبلياش مبني بر تعريفناپذيربودن ادبيات فاصله ميگيرد و ادبيات را رويدادي در نظر ميگيرد كه ميتوان مؤلفههايي مشترك برايش در نظر گرفت. ايگلتون در «پيشدرآمدي بر نظريه ادبي» با موضعي ذاتستيزانه معتقد بود كه ادبيات چيزي به نام ذات يا جوهر ندارد و هر نوشتهاي كه با عنوان…
به سنت بیشتر نشریههای معتبر دنیا، که در پایان سال، برترین کتابها را در همه حوزهها انتخاب میکنند، گروه ادبیات و کتاب روزنامه آرمان ملی نیز، مثل سالهای پیش، دست به انتخاب کتابهای برتر در حوزه ادبیات داستانی و غیرداستانی زده است. به نقل این روزنامه این انتخابها را در مد و مه می خوانید.
سال های دهۀ ۴۰، تئاتر در ایران عمدتا محافظه کار بود و کم و بیش پرچمدار سنت؛ درام ایرانی تازه چشم گشوده بود و داشت با جلوه گری در آثاری چون «بلبل سرگشته»، «از پشت شیشه ها»، «پهلوان اکبر»، «چوب به دست های ورزیل» و «گلدان» به گُل می نشست و در گوشه و کنار…
امروز در ایران نسلی پای میگیرد که با تجربیات پیشین ِ خود مطلقا بیگانهست، تجربهی زیسته شدهاش از آپارتمان نشینی فراتر نمیرود، دیدگاهش محدود به ترجمههای دست دوم ِ از زیر سانسور درآمده و فیلمهای جایزه گرفتهی زیرنویس شده است. این نسل نمیتواند گلستان را بفهمد، در گلشیری درجا میزند، به هدایت نمیرسد. اوج ِ…