Skip to content Skip to sidebar Skip to footer

Yearly Archives: 2020

وقتی که امبرتو اکو بر شانۀ غول‌ها ایستاد / آخر داستان، باید کتابخانه‌ات آتش بگیرد

حتماً شما هم وقتی می‌روید کتابخانه، آه بلندی می‌کشید و حسرت می‌خورید: «چقدر کتاب هست که من نخوانده‌ام». امبرتو اکو عاشق این احساس بود. او می‌گفت «هرچقدر هم سخت‌کوش باشی، هیچ‌وقت نمی‌توانی تمام دانسته‌های گذشتگان را بدانی. کتابخانه جای یادگیری نیست، جای گم‌شدن است

Read more

قرنطینه؛ از هیتلر تا آن فرانک / سمیه مهرگان

سرگذشت دو تن از شخصيت‌هاي تاريخي به شکل عجيبي مثل اين روزهاي همه ما که در قرنطينه مي‌گذرد، با قرنطينه گره خورده است. قرنطينه نه به شکل امروزي، اما آنچه بر آن دو اتفاق افتاد، چيزي کم از قرنطينه نداشت. آدولف هيتلر و آن فرانک. هر دو در قرنطينه دو کتاب تاثيرگذار نوشتند که تاثير…

Read more

از تبار جنگ یا انقلاب/ نگاهی به «ملاحظاتی درباره مارکسیسم غربی» اثر پری اندرسون

از ترور ولیعهد اتریش در سال 1914 در سارایوو تا تسلیم بی‌قیدوشرط ژاپن در سال 1945 جهان شاهد آشوب و هرج‌ومرجی بی‌سابقه بود. تا انفجار بمب اتم. بعد از آن سرنوشت جهان به‌کل تغییر کرد. اگر به قول اریک هابزبام، در کتاب «عصر نهایت‌ها»، جنگ جهانی اول مسئله‌ای را حل نکرد ولی جنگ جهانی دوم…

Read more

شاه‌زاده‌ی سرباز؛ درنگی بر زندگی و خدمات عباس میرزا

هنگام مرگ فقط ۴۴ سال داشت. روزهای آخر عمر در مشهد بود. مردی که اسبش همیشه زین‌کرده و همیشه آمادۀ رزم بود، فهمیده بود مرگ به زودی کلون خانه‌اش را می‌کوبد. تا دم آخر جنگید، حتی رفتنش به مشهد برای جنگی بود که در هرات جریان داشت. روی کاغذ، او از بزرگ‌ترین بازندگان تاریخ ایران…

Read more

خاطراتی پرسروصدا که رازهای سیلیکون‌ولی را برملا می‌کند

کارکردن در گوگل یا فیسبوک رؤیای دست‌نیافتنی خیلی از آدم‌هاست. به‌هرحال، سیلیکون‌ولی سرزمین فرصت‌هاست. کسی در شرکت‌های آنجا به بن‌بست و بحران فکر نمی‌کند. مدیرانش دائماً با ایده‌هایی ناب جهان را غافل‌گیر می‌کنند. اما داستان آنا وینر فرق دارد. او از بیست‌وچندسالگی در آنجا کار کرده و اکنون داستانی افشاگرانه از رازهای آنجا نوشته

Read more

زندگی در سرزمین سیم خاردارها/ درباره «در انتظار تاریکی، در انتظار روشنایی» اثر ایوان کلیما

«در انتظار تاریکی، در انتظار روشنایی»، نوشته ایوان کلیما روایت‌گر زندگی هنرمندی در بلوک شرق است که درگیر فعالیت در چهارچوب‌های حکومتی توتالیتر است. او برای تلویزیون دولتی این کشور کار می‌‌کند و باید از تظاهرات‌های ضد حکومت طوری فیلمبرداری کند که قابل پخش در تلویزیون باشد.

Read more

«منِ عزیز»: نامه‌های یک رمان‌نویس به خودِ آینده‌اش

اگر اهل خاطره‌نوشتن باشید، حتماً می‌دانید که عمومی‌ترین احساسی که هنگام خواندن نوشته‌های گذشته به آدم دست می‌دهد این است: «خدایا! چقدر احمق بودم!» اما اگر دربارۀ خود آینده‌مان نوشته باشیم، داستان جالب‌تر هم می‌شود. خود گذشته‌مان را می‌بینیم که برای آیندۀ خیالی‌اش رؤیا می‌بافد و بعد یادمان می‌آید که زندگی چقدر فراز و نشیب…

Read more

کوتاه درباره «تزار عشق و تکنو» اثر آنتونی مارا / از تاریخ به سالی نامعلوم

این بخشی از کتاب «تزار عشق و تکنو» از آنتونی مارا است که مدتی پیش با ترجمه مریم حسین‌زاده در نشر نو منتشر شد. آنتونی مارا، از نویسندگان معاصر آمریکایی است که در سال 1984 متولد شد و تحصیلات تکمیلی‌اش را در رشته نویسندگی خلاق سپری کرد. مارا اولین رمانش را با عنوان «منظومه‌ای از…

Read more

هزار و یک شب قرن معاصر / کوتاه درباره «در خیابان مینتولاسا» اثر میرچا الیاده

«در خیابان مینتولاسا» اثر میرچا الیاده، عنوانِ کتابی است شاملِ یک رمان و دو نوول کوتاه که از مجموعه «دوستی با دیونیس» از زبان رمانیایی ترجمه شده است. محمدعلی صوتی، مترجم کتاب در مقدمه کوتاه خود اشاره می‌کند که میرچا الیاده متولدِ 1907 در بخارست، با اینکه در زمینه تاریخ ادیان، اسطوره‌شناسی و شرق‌شناسی استادی…

Read more

گفت‌وگو با منوچهر اسدي، به بهانه ترجمه «چنين گفت زرتشت» / ترجمه آشوری راه به جایی در فهم نیچه نمی‌برد!

فردريش ويلهلم نيچه (1900-1844 م.) متفكر بنيان‌افكن آلماني بدون شك در رديف افلاطون و ارسطو و كانت، يكي از بزرگ‌ترين فلاسفه تاريخ بشري است كه از قضا ايرانيان و فارسي‌زبانان نيز با او ناآشنا نيستند. اگر چه ممكن است در اين آشنايي‌ها كژتابي‌ها و سوءفهم‌هايي نيز صورت گرفته باشد، اين آشنايي به دلايل مختلف به…

Read more

کوتاه درباره «فروپاشی» اثر جرد میسون دایموند / داستان گذشته و آینده ما

جرد میسون دایموند، دانشمند و متفکر آمریکایی و استاد جغرافیا و فیزیولوژی در دانشگاه کالیفرنیا، لس‌آنجلس، است. او علاوه بر آثار علمی و مقالاتی در زمینه‌های محیط زیست، بوم‌شناسی و پرنده‌شناسی چندین کتاب علمی رایج و عامه هم نوشته که شهرتش نیز بیشتر به همین دلیل است

Read more

درس‌هایی از مارسل پروست و آن فرانک / چگونه در قرنطینه بنویسیم؟

“از دانشجویانم در کارگاه نوشتن خواسته‌ام که نوشتن یادداشت‌های روزانه را شروع کنند. همه باید این کار را بکنند. ما مسلما دوره فاجعه‌بار و در عین حال تاریخی را می‌گذرانیم. از امروز تا فردا، زندگی روزانه‌مان به چیزی منحصرفرد تبدیل می‌شود، عجیب و غیرقابل فهم. زندگی‌مان دگرگون شده، بازگویش کنید. به آنان سفارش کردم که…

Read more

داستان کوتاهی از ویکتور ارافیف (نویسنده‌ی رمان «استالین خوب»)؛ در روزگار کرونا / ایل‌و‌تبار ویروس‌ها

این روزها، درگوشه‌وکنار جهان، یک نام بیشتر از همه‌ نام‌ها شنیده و خوانده می‌شود، و آن «کرونا» است: ویروسی که حالا از دنیای زیست آدم‌ها به دنیای ادبیات وارد شده. یکی از داستان‌هایی که در اینباره نوشته شده، داستان کوتاه «ایل‌وتبار ویروس‌ها» نوشته ویکتور ارافیف (1947-مسکو) نویسنده برجسته روس است که نویسنده آن را در…

Read more

درنگی بر مرگ صادق و فرهنگ هدایت / علی­محمد اسکندری جو

کیست به یاد صادق باشد آنگاه که هدایت مرده است؟ اگر فرهنگ حیران است و زبان نیز ویران، اگر زیستن و ماندن در چنین فرهنگی که “الگوریتم” آن واژگون شده را نه می دانی و نه می خواهی پس صادق بخوان شاید “هدایت” شوی. وُلگاریزه شدن فرهنگ و خلط نابجای آن با مفهوم “تمدن” آسیب…

Read more

رمان شکل بسط یافته ی داستان کوتاه نیست / دکتر حسین پاینده

قول مشهوری است که داستان‌نویس برجسته کترین منسفیلد (Katherine Mansfield) چند بار کوشید تا رمان بنویسد، اما هیچ‌یک از تلاش‌های او قرین موفقیت نشد (مایسْزُر Myszor ۲۰۰۱: ۳۷). همچنین در بسیاری از کتاب‌های مربوط به ادبیات داستانی از نویسنده‌ی برجسته‌ی آمریکایی ویلیام فاکنر William Faulkner نقل‌قول شده که نوشتن داستان کوتاه، به مراتب طاقت‌فرساتر از…

Read more

خنجرهای دست‌آموز / یادداشتی بر رمان «آخرین روزهای زندگی هلاله» اثر عطا نهایی

“آخرین روزهای زندگی هلاله” عنوان رمانی از نویسنده‌ی نام آشنای کورد “عطا نهایی” است که توسط نشر افراز و با ترجمه رضا کریم‌مجاور به فارسی منتشر شده است. رمان روایتگر زندگی دختری کُرد به نام هلاله است که پس از وقوع درگیری‌های اوائل انقلاب در ایران، راهی کردستان عراق و سپس به عنوان پناهنده راهی…

Read more

بتهوون به روایت آدورنو / ترجمه : پیمان خسروتهرانی

سال ۲۰۲۰ را به مناسبت دویست و پنجاهمین سالگرد تولد لودویگ فان بتهوون، سال بتهوون نامگذاری کرده‌اند. تئودور آدورنو، فیلسوف و موسیقی شناس بزرگ یهودی-آلمانی، در نقد و تحلیل آثار بتهوون نقش مهمی دارد. جستار «سبک متأخر بتهوون» که از او به مناسبت بزرگداشت بتهوون برای ترجمه برگزیده‌ایم، همچنان پس از هشتاد و سه سال…

Read more

«در نقد ذهن های زندانی؛ حصار و سگ های پدرم» نوشته شیرزاد حسن/ علیرضا آقائی راد

فروید شکل مفروضی برای آغاز جوامع انسانی متصور بود که آن را «دسته ی وحشی» می نامید. در تعریف این جامعه آمده است: «جماعتی از موجودات شبه انسانی که در آن یک پدر (نرینه) زورگو و بی رحم که بر دسته خود حکم می راند، همه زنها را از آن خود می کند و مردان…

Read more

طاعون خوانی در کوران کرونا / نورالله نصرتی

در روزگار کرونا زدگی ایران و جهان و قرنطینه شدن و خانه نشینی مردمان، بازخوانی رمان هایی چون «کوری» ساراماگو و «طاعون» کامو، چه از سوی مخاطبان نخبه و مانوس با ادبیات جدی و جاندار جهان و چه عامه مردم کتابخوان، دور از انتظار نیست

Read more

گفت و گوی مهدی سالاری نسب با استاد منوچهر انور / فارسی زنده است و ما به زبان استادن بزرگ خود سخن می گوییم

آنچه می خوانید گفتگوی مهدی سالاری نسب با منوچهر انور است که به مناسبت انتشار کتاب زبان زنده (انتشارات کارنامه، 1398) انجام شده و در آن دامنه بحث به معضلات امروزۀ زبان فارسی نیز گسترش یافته است. گفتنی است این گفتگو نخست در ماهنامه تجربه منتشر شده است و سپس برای نشر در فضای…

Read more

بهترین‌های ادبیات داستانی و غیرداستانی فارسی در سال 1398

به سنت بیشتر نشریه‌های معتبر دنیا، که در پایان سال، برترین کتاب‌ها را در همه حوزه‌ها انتخاب می‌کنند، گروه ادبیات وکتاب روزنامه آرمان ملی نیز، مثل سال‌های پیش، دست به انتخاب کتاب‌های برتر در حوزه ادبیات داستانی و غیرداستانی زده است که شرح آن را در مد و مه می خوانید. گفتنی ست انتخاب کتاب‌ها…

Read more

شکستِ آبلوموف درون علیرضا اکبری

.سروش حبیبی که از چهره‌های تکرارنشدنی تاریخ ترجمه ادبی در ایران است خود در یکی از آشفته‌ترین دوره‌های ترجمه در ایران در سال ۱۳۱۲ قدم به این جهان گذاشت. سال‌های۱۳۰۰ تا ۱۳۲۰ که فضای استبدادی بر کیفیت آنچه نشرمی‌یافت نیز تأثیر گذاشته بود، دوره اوج ترجمه آثار پیش‌پاافتادۀ تاریخی و سانتی‌مانتال فرانسوی مثل کتاب‌های جرجی…

Read more

نگاهی گذرا به فیلم‌های «یک روز بارانی در نیویورک» و «دیروز» / کاوه قادری

برخلاف آنچه بسیاری تصور می‌کنند، نقصان‌های اغلب آثار سینمای وودی آلن در دو دهه‌ی گذشته، پیش و بیش از آنکه به حوزه‌ی متن برگردند، مربوط به ساحت اجرا هستند؛ اجرا چه در حوزه‌ی بازیگری، چه در ساحت کارگردانی و چه به مفهوم انتخاب سکانس‌هایی که قرار است در نسخه‌ی نهایی فیلم مورد استفاده قرار گیرند

Read more

مروری بر «فلسفه ادبيات» اثر پيتر لامارك / آنچه می توان ادبیات خواند!

«فلسفه ادبيات» عنوان كتابي است از پيتر لامارك كه دو سال پيش با ترجمه ميثم محمداميني در نشر نو منتشر شد و به‌تازگی چاپ جدیدی از آن منتشر شده است. پيتر لامارك استاد فلسفه دانشگاه يورك است و در سال 1948 متولد شده است. او از كالج مالبرو ليسانس ادبيات انگليسي گرفته و در كويينزكالج…

Read more

درباره «رويداد ادبيات» تري ايگلتون/ ادبيات و نظم آرماني/ پیام حیدری قزوینی

تري ايگلتون در «رويداد ادبيات» از موضع قبلي‌اش مبني بر تعريف‌ناپذيربودن ادبيات فاصله مي‌گيرد و ادبيات را رويدادي در نظر مي‌گيرد كه مي‌توان مؤلفه‌هايي مشترك برايش در نظر گرفت. ايگلتون در «پيش‌درآمدي بر نظريه ادبي» با موضعي ذات‌ستيزانه معتقد بود كه ادبيات چيزي به نام ذات يا جوهر ندارد و هر نوشته‌اي كه با عنوان…

Read more

بهترین کتابهای ترجمه در سالی که گذشت (1398)

به سنت بیشتر نشریه‌های معتبر دنیا، که در پایان سال، برترین کتاب‌ها را در همه حوزه‌ها انتخاب می‌کنند، گروه ادبیات و کتاب روزنامه آرمان ملی نیز، مثل سال‌های پیش، دست به انتخاب کتاب‌های برتر در حوزه ادبیات داستانی و غیرداستانی زده است. به نقل این روزنامه این انتخابها را در مد و مه می خوانید.

Read more

یادی از عباس نعلبندیان؛ راوی روایت‌های متروک/ فروزان جمشیدنژاد

سال‌ های دهۀ ۴۰، تئاتر در ایران عمدتا محافظه کار بود و کم و بیش پرچمدار سنت؛ درام ایرانی تازه چشم گشوده بود و داشت با جلوه گری در آثاری چون «بلبل سرگشته»، «از پشت شیشه ها»، «پهلوان اکبر»، «چوب به دست های ورزیل» و «گلدان» به گُل می نشست و در گوشه و کنار…

Read more

طاعونی به نام عباس نعلبندیان / انوشیروان مسعودی

امروز در ایران نسلی پای می‌گیرد که با تجربیات پیشین ِ خود مطلقا بیگانه‌ست، تجربه‌ی زیسته شده‌اش از آپارتمان نشینی فراتر نمی‌رود، دیدگاهش محدود به ترجمه‌های دست دوم ِ از زیر سانسور درآمده و فیلم‌های جایزه گرفته‌ی زیرنویس شده است. این نسل نمی‌تواند گلستان را بفهمد، در گلشیری درجا می‌زند، به هدایت نمی‌رسد. اوج ِ…

Read more