Skip to content Skip to sidebar Skip to footer

Author page: بابک ونداد

نگاهی مختصر به عروسک خانه اثر هنریک ایبسن

«عروسک‌خانه» یا «خانه عروسک» یکی از نمایشنامه‌های مشهور هنریک ایبسن است که در آن روایتی از موقیعت زنان در اواخر قرن نوزدهم به دست داده شده است. نورا، شخصیت اصلی این نمایشنامه ایبسن است و ایبسن به‌خوبی نشان می‌دهد که در آن زمانه، زنی متأهل مثل نورا، تنها به‌واسطه حضور یک مرد می‌تواند صاحب درآمد…

Read more

نگاهی کوتاه به «آلیس در بستر» اثر سوزان سانتاگ

سوزان سانتاگ در میان آثار مختلفی که در فرم‌های مختلف نوشتاری نوشته است، نمایشنامه‌ای دارد با عنوان «آلیس در بستر» که درواقع تنها اثر او در عرصه نمایشنامه‌نویسی است. «آلیس در بستر» پیش‌تر با ترجمه فرزانه قوجلو به فارسی منتشر شده بود و به‌تازگی نیز ترجمه دیگری از آن به چاپ رسیده که مترجمش مریم…

Read more

نگاهی کوتاه به اثر متفاوت ویکتور هوگو، آخرین روز یک محکوم

«آخرین روز یک محکوم» اثر متفاوتی از ویکتور هوگو است که با ترجمه بنفشه فریس‌آبادی اخیرا در نشر چشمه به چاپ پنجم رسیده است. در مقدمه کتاب آمده است «برای درک چیستیِ این کتاب دو راه وجود دارد: یکی آن‌که فرض کنیم دسته‌ای ورق‌پاره‌ی زرد در اندازه‌های مختلف پیدا شده که به کمک آن‌ها می‌توان…

Read more

نگاهی به «پرده‌خوان» اثر گرت هوفمان / در آغاز نور بود

«بابابزرگم کارل هوفمان سال‌ها توی سینما آپولو کار می‌کرد، تو خیابان هلنه، لیمباخ/زاکسن. من سال‌های آخر عمرش را دیدم. کلاه هنری سرش می‌گذاشت و عصای پیاده‌روی دست می‌گرفت و حلقه ازدواج پهنی داشت که هرازگاهی در بنگاه کارگشایی کمنیتس گرو گذاشته می‌شد و همیشه هم صحیح و سالم به انگشتش برمی‌گشت. فکر پیاده‌روی با عصا…

Read more

یک کتاب، دو نویسنده: زمستان 62 اسماعیل فصیح، به‌ روایت احمد غلامی و علی خدایی

داستان «زمستان 62»، داستانی واقع‌گرایانه است. شرح رخدادها و وقایعی که درست در سال 62 رخ داده است. البته سال 62 از یک منظر گرانیگاه رمان فصیح است. فصیح جنگ را مرز بین دوران قبل و بعد انقلاب قرار داده است. وقتی می‌خواهیم درباره این رمان حرف بزنیم باید روشن کنیم تفاوتِ این رمان با…

Read more

از «پترزبورگ‌‌هاي» فارسي کدام ترجمه حق مطلب را اداکرده؟

«پترزبورگ» يا «پطرزبورگ» شاهکار آند‌‌‌‌ري بيه‌لي (بِلي) نه‌تنها براي نويسند‌‌‌‌ه‌اش حکايتي بس عجيب د‌‌‌‌اشته، که ترجمه فارسي آن نيز از عجايب روزگار است. کتابي که يک قرن پيش چاپ شد‌‌‌‌ه و د‌‌‌‌ر طول اين يک قرن هيچ مترجمي سراغي از آن نگرفته بود‌‌‌‌، به ناگاه و د‌‌‌‌ر عرض کمتر از چند‌‌‌‌ ماه، سه ترجمه از…

Read more

الکساند‌‌‌‌ر سولژنیتسین از «پترزبورگ» میگوید: شاهکاری لجام‌گسیخته

«پترزبورگ» شاهکار آند‌‌‌‌ر‌ی بیه‌لی د‌‌‌‌ر ۱۹۱۳ منتشر شد‌‌‌‌، اما د‌‌‌‌ر سال ۱۹۵۹ بود‌‌‌‌ که به انگلیسی ترجمه شد‌‌‌‌ و به شهرت جهانی رسید‌‌‌‌؛ تاجایی‌که ولاد‌‌‌‌یمیر ناباکوف آن را د‌‌‌‌ر کنار «اولیس»، «مسخ» و «د‌‌‌‌ر جست‌وجوی زمان از د‌‌‌‌ست‌رفته» قرار د‌‌‌‌اد‌‌‌‌ و از آن به‌عنوان یکی از چهار رمان بزرگ قرن بیستم یاد‌‌‌‌ کرد‌‌‌‌. ترجمه فارسی…

Read more

هنر ترجمه / مارک پولیتزوتی / برگردان علی قاسمی منفرد

حدود چهل سال پیش، مثل خیلی از هم‌‌دانشگاهی‌‌هایم، کتاب صد سال تنهایی (1967)، نوشته‌‌ی گابریل گارسیا مارکز، را خواندم. متأسفانه با اینکه از آن زمان بخش زیادی از دانسته‌‌هایم درباره‌‌ی رمان محو شده، همچنان یک چیز برایم فراموش نشدنی‌‌ست: احساس گیجی و سرگردانی از غوطه خوردن عمیق در فضای کتاب که تا حدود یک ساعت…

Read more

سه نگاه به رمان «غیاب دانیال» اثر امیر احمدی آریان / گورستان ابژه‌ها!

آنچه خواهید خواند حاصل سه نگاه است به رمان «غیاب دانیال» اثر امیر احمدی آریان که از دل جمع خوانی این رمان توسط گروهی از نویسندگان و علاقمندان ادبیات داستانی برآمده است. البته تعداد یادداشت‌ها بیش از این بود اما از آنجا که برخی بازتاب دهنده اظهار نظرهای درون گروهی در این جمع دوستانه بودند…

Read more

رسیدن به فهم ژرف‌تری از ادبیات / محمدصادق رئیسی

مجموعه زیبایی‌شناسی به پرسش‌ها و مباحث زیبایی‌شناختی مطرح‌شده در همه اشکال هنری می‌پردازد. «زیبایی‌شناسی و ادبیات» یکی از کتاب‌های این مجموعه بزرگ است که نشر نقش جهان با ترجمه عبداله سالاروند منتشر کرده است. در این کتاب دیوید دیویس استاد دانشگاه مک‌گیل که دکترای فلسفه دارد، چهار گونه پرسش را که فیلسوفان در حوزه هنری…

Read more

هنر ترجمه 1 مارک پولیتزوتی

هنر ترجمه 1 مارک پولیتزوتی2 مترجم: علی قاسمی منفرد حدود چهل سال پیش، مثل خیلی از هم­دانشگاهی­هایم، کتاب صد سال تنهایی (1967)، نوشته­ی گابریل گارسیا مارکز، را خواندم. متأسفانه با اینکه از آن زمان بخش زیادی از دانسته­هایم درباره­ی رمان محو شده، همچنان یک چیز برایم فراموش نشدنی­ست: احساس گیجی و سرگردانی از غوطه خوردن…

Read more

درسی که “تاجر ونیزی” در مورد تنفر قومی و تخیل ادبی به من آموخت / نوشته استیفن گرینبلت ترجمه: علی قاسمی منفرد

من در جهانی بسیار متفاوت نسبت به آنچه که در حال حاضر در آن زندگی و تدریس می‌کنم به دانشگاه وارد شدم. در همان ابتدا، کالج ییل که در سال 1961 به آن وارد شدم، به کلی مردانه بود. زنان تا پنج سال پس از آنکه من مدرک کارشناسی هنر را بگیرم در آنجا پذیرفته…

Read more

ادبیات نفرین شده / پیام رنجبران

«فلیسه» اصلا وجود ندارد! البته زنی به نام «فلیسه باوئر» بوده است که کافکا برای او نامه می‌نوشته اما فلیسه‌ای در کار نیست. این زن در واقع نیمه‌ی دورمانده‌ای است که کافکا مدام صدایش می‌زند. «آنیما»یی که برای رسیدن به وحدت شخصی‌اش او را تمنا می‌کند، برای پر کردن دوگانگی و شکاف هولناک درونی‌اش، برای…

Read more

هوشنگ گلشیری چگونه می‌نوشت / رضا براهنی

هوشنگ گلشیری در زندگی نه چندان طولانی از نظر ماه و سال، اما بسیار پربار از لحاظ تولید فرهنگی و ادبی و نیز وقف بیش از دو دهه از زندگی پربارش در راه ” آزادی اندیشه و بیان بی هیچ حصر و استثناء”¹ بر ادبیات ایران تاثیری عمیق گذاشته است. گرد فراموشی بر چهره او…

Read more

رمان‌نویسی که، کمی قبل از کرونا، همه‌چیز را پیشگویی کرد

اگر نویسنده‌ای، تنها کمی قبل از کرونا، رمانی دربارۀ عالم‌گیرشدن ویروسی کشنده تحویل انتشارات بدهد، بیشتر باید جزو پیشگوها حسابش کرد تا رمان‌نویس‌ها. حتی شاید همه‌چیز بوی توطئه بگیرد. اما لارنس رایت برای نوشتن آخرین رمانش نه از الهام استفاده کرده و نه از اطلاعات سری. او، وقتی می‌خواهد رمان بنویسد، مثل روزنامه‌نگارها دربارۀ موضوع…

Read more

جهان داستان (33): «شناسنامه» اثر ویکتوریا توکاروا

ویکتوریا توکاروا متولد 1937 در لنینگراد (اتحاد جماهیر شوروی) است. عشق او به ادبیات از دوازده‌سالگی شروع شد، وقتی مادرش داستان «ویولن روتشیلد» از چخوف را برایش می‌خواند. این عشق به ادبیات خیلی زود جایش را به داستان‌نویسی و فیلمنامه‌نویسی داد. از دهه شصت تا امروز آثار زیادی در حوزه ادبیات داستانی و نمایشی خلق…

Read more

آرونداتی روی و «خدای چیزهای کوچک» / تاریک، اما نزدیک / پرتو مهدی‌فر

«خدای چیزهای کوچک» بنای سحرآمیزی است از روایت «بی‌خود»شد‌گی انسان در بستر ارزش‌های‌ ترکیبی که با معماری مقتدرانه‌اش ما را به تماشای دنیایی می‌نشاند که در ازدحام کثرت، آدم‌هایش را به انزوایی ناگزیر می‌راند؛ دنیایی‌که به‌شدت نیازمند لمس یگانگی و گذر از زیرساخت‌های هولناکِ بدفرجام و چندگانه است.

Read more

نهاد عجيبي به نام ادبيات / گفت‌وگو با ژاك دريدا

ژاك دريدا به سال 1930 در الجزيره متولد شد و در نوزده سالگي به فرانسه رفت و در آنجا به تحصيل و بعد تدريس فلسفه پرداخت. مدت ها در اكول زمان پاريس استاد فلسفه بود اما با اين وجود تاثير او بر ادبيات و مطالعات ادبي بيشتر از فلسفه بوده است. در سال 1967 دريدا…

Read more

پرسه ای در دنیای غلامحسین ساعدی / نسیم خاکسار

متن حاضر سخنرانی نسیم خاکسار در مراسم هفنادمین سالگرد تولد غلامحسین ساعدی در دانشكده پژوهش های آسیائی و آفریقائی است كه به همت این دانشكده و سازمان هنرمندان بدون مرز در لندن برگزار شد. در این برنامه علاوه بر نسیم خاکسار، در قسمت اول، خانم دكتر شاداب وجدی ( شاعر) و محمد جلالی سحر…

Read more

شعر و موسیقی و عشق علیه جنگ / نگاهی به «سونیا بالای دار تاب می‌خورد» اثر مارک بینچک

نام لهستان با نام‌های بزرگی در هنر و ادبیات گره خورده: از رومن پولانسکی در سینما، تادئوش روژه‌ویچ و اسلاوی مرژوک در تئاتر تا آیزاک بشویس‌سینگر و استانسیلاو لِم در داستان، چسلاو میلوش، ویسواوا شیمبورسکا و آدام میتسکیه‌ویچ در شعر. مارک بینچک (1956- ورشو) هم یکی از نام‌های بزرگ در ادبیات معاصر لهستان است

Read more

جهان داستان (32):« غار بادی» اثر هاروکی موراکامی

پانزده ساله که بودم خواهرم مرد. مرگش ناگهانی اتفاق افتاد. آنموقع او دوازده سال داشت و سال اول پیش دبیرستان بود. با مشکل قلبی مادرزاد بدنیا آمده بود، اما بعد از آخرین جراحی‌‌هایش، در سال آخر ابتدایی، دیگر علائمی از بیماری بروز نداده بود، و خانواده‌ی ما دوباره قوت قلب گرفته بود

Read more

تغییرِ مسیرِ تاریخیِ شعرِ زنان از احساس به اندیشه/ جانان رستگار

گلچینی منتشر شده است از شاعرانِ زنِ جهان، از هزاره‌‌‌‌های قبل از میلاد تا امروز، از مترجمی که مورد اعتمادِ خوانندگان و علاقمندان شعر جهان است.رکتاب با اشعار سافو آغاز می‌شود؛ متعلق به قرن ششم قبل از میلاد. به رغمِ این که خانواده‌ي سافو به خاطر برخي فعاليت‌هاي سياسي به سيسيل تبعيد شدند و سافو…

Read more

آشپزی؛ آفرینش و درد / رضا ملکیان

چرا خوردنی­ها بخش جدانشدنی از آیین­ها و ادیان الهی یا اسطوره­ای شمرده می­شوند؟ از نان و شراب گرفته تا فطیر یهود و چای و قهوه­ی بودیسست­ها و انواع نذری­ها. چه حکمتی ست که در طب سنتی و بهتر بگویم طب عوام­پذیر موجود در کشورمان آنقدر به سرد و گرم بودن غذاها تاکید می­کنند؟ چه ارتباطی…

Read more

این قرن، بی‌رحم‌ترین دوره تاریخ است/ گفت‌وگوی رادیوچک با ایوان کلیما

زمانی که ایوان کلیما کودک بود، می‌دانست روزی نویسنده خواهد‌شد. و امروز او یکی از بزرگ‌ترین چهره های ادبیات چک است. مسیر زندگی‌ او از اسارت در اردوگاه یهودیان نازی، عضویت در حزب کمونیست، زندگی در انزوا و سپس اخراج، تا پیوستن به جنبش اپوزیسیون چک‌اسلواکی، سراسر شگفتی است. در آخرین کتابش “قرن دیوانه…

Read more

آشپزی؛ آفرینش و درد / رضا ملکیان

 آشپزی؛ آفرینش و درد رضا ملکیان   چرا خوردنی­ها بخش جدانشدنی از آیین­ها و ادیان الهی یا اسطوره­ای شمرده می­شوند؟ از نان و شراب گرفته تا فطیر یهود و چای و قهوه­ی بودیسست­ها و انواع نذری­ها. چه حکمتی ست که در طب سنتی و بهتر بگویم طب عوام­پذیر موجود در کشورمان آنقدر به سرد و…

Read more

قرنی بر مدار جنون / نگاه پرتو مهدی‌فر به «قرن دیوانه من» اثر ایوان کلیما

“در این جهان هرگز کسی به آزادی نمی‌رسد؛ اگر آزادی را در خود نیابد و هیچ‌کس نمی‌تواند به کسی عظمت اخلاقی ببخشد، اگر آن عظمت از درون روح او زاده نشود، همانگونه که هیچ‌کس نمی‌تواند دیگری را از بندهایش برهاند، اگر آن دیگری، غل و زنجیرهای خودساخته‌اش را دور نریزد. اگر کسی بخواهد به‌طریقی در…

Read more

ملاقات سعید و سارتر، در آپارتمان فوکو/ خاطره‌ای از ادوارد سعید

ابتدای ۱۹۷۹، تلگرافی به دست ادوارد سعید رسید که او را به شرکت در همایش «صلح خاورمیانه» دعوت می‌کرد. زیر نامه را سارتر و دوبوار امضا کرده بودند. سعید ابتدا نامه را به شوخی گرفت، اما وقتی مطمئن شد کسی دستش نمی‌اندازد، معطل نکرد. به پاریس که رسید، فهمید «به‌دلایل امنیتی مکان جلسه به خانۀ…

Read more

کرونا در ادبیات؛ داستانی از اولگا توکارچوک/ جهانی جدید از پنجره‌ی من

در روزهایی که جهانْ با ویروس کرونا دست و پنجه نرم می‌کند بعضی از نویسندگان، دست به قلم شده‌اند و ، اینجا و آنجا ، در حال و هوای این روزها مطالبی نوشته‌اند. اولگا توکارچوک، نویسنده‌ی لهستانیِ برنده‌ی جایزه‌ی نوبلِ ادبیاتِ سال 2019 یکی از این نویسندگان است که ترجمه‌ی انگلیسی نوشته‌ی او در…

Read more

غول‌ها در سرزمین نفتی/ به بهانه خداحافظی نجف دریابندری / پیمان خسروتهرانی

نجف دریابندری از مدرسه‌اش که فرار کرد، یک راست رفت شرکت نفت. آن روزهای ایران، نفت جریان خون کشور بود. آن‌جا بود که مدام از واحدی به واحدی منتقل شد، از کارگزینی و کشتیرانی و .. نهایت کشتی‌اش در بخش انتشارات این شرکت آرام گرفت؛ بوی سرب با روح‌اش سازگار درآمد.

Read more