رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

برگه نویسنده: بابک ونداد

نویسندگانی جهانی با تباری ایرانی

مارشا مهران سه چهار‌سال بیشتر هم نداشت که خانواده‌اش از ایران رفتند. رفتند آرژانتین و آنجا رستورانی زدند که دست‌مایه اصلی رمان مارشا مهران شد. به فارسی نمی‌نوشت، اما جالب است طعم طعام سرزمین مادری همچنان چاشنی کارش بود. در «آش انار» از «دلمه» دارد تا «زعفران ایرانی».

ادامه مطلب

«شیطان وجود ندارد» نگاتیوی که خود را نفی می‌کند/ مهین میلانی

در گزارۀ “شیطان وجود ندارد” آن قدرت نهایی موجود است که در زبان و در مرگ وجود دارد. در دو جایی که بشر در آن اسکان می‌گزیند. و آن قدرت “نگاتیویتی” است. به اعتبار هگل هستی “آن چیزی است که نیست و نیست آن چه که هست” و به گفتۀ هایدگر “کسی که نگهدارندۀ نگاتیویتی…

ادامه مطلب

زندگی و کار نجف دریابندری/ احمد راسخی لنگرودی

“ترجمه کردن برای من همیشه نوعی تفریح و تفنن بوده است، … وسیله‌ای برای انصراف خاطر از زحمت‌هایی که در زندگی پیش می‌آید و آدم از آنها گریزی ندارد.» این سخنان کسی است که بیش از نیم قرن آثار قلمی او بر دنیای ادبیات سایه افکند و تشنگان وادی ادبیات را سیراب کرد؛ نجف…

ادامه مطلب

نگاهی به «آرتور و جورج» اثر جولین بارنز / تلاقی دو زندگی

«بچه‌ای می‌خواهد ببیند. همیشه همین‌طور شروع می‌شود و این‌بار هم همین‌طور شروع شد. بچه‌ای خواست ببیند. راه افتاده بود و قدش هم به دستگیره در می‌رسید. صرفا غریزه سرک‌کشیدن‌های دوران کودکی بود. دری بود که باید با فشار بازش می‌کرد؛ وارد شد، ایستاد، نگاه کرد، کسی آنجا نبود که ببیندش؛ برگشت و بیرون رفت، با…

ادامه مطلب

پاسخی به ادعاهای منوچهر اسدی در باره ترجمه داریوش آشوری / محمود صباحی

هفته‌ی پیش ترجمه‌ی جدیدی از «چنین گفت زرتشت» نیچه (انتشارات پرسش‌، ۱۳۹۳) به لطف دوستی از ایران به همراه ضمیمه‌‌‌ای بر آن به دستم رسید اما شگفت آن بود که از واژه به واژه‌ی این ضمیمه تنها بوی لجاج و عناد و کین‌توزی برمی‌آمد و همین هم مرا وادشت تا درباره‌اش این یادداشت را بنویسم.

ادامه مطلب

پرواز به سوی نیستی / فیلسوفی که خلبانان کامی‌کازه را تا پای مرگ همراهی می‌کرد

در آخرین مرحلۀ نبرد آمریکا و ژاپن در جنگ جهانی دوم، ژاپنی‌ها استراتژیِ نظامی عجیبی رو کردند: هواپیماهای نظامی را پر از سوخت و مواد منفجره می‌کردند، به سمت ناوهای جنگی آمریکایی به پرواز درمی‌آمدند و خودشان را به آن‌ها می‌کوبیدند. خلبانان این عملیات که به کامی‌کازه مشهور شده بود، در راه ژاپن خودشان را…

ادامه مطلب

ویروس کرونا و فروپاشی نظم جهانی / الکساندر دوگین

الکساندر دوگین، متفکر نامدار و جریان ساز روس، برای ایرانیان چهره ای آشناست که شوربختانه این آشنائی بیشتر به سبب بهره برداری های تبلیغاتی از پاره ای مواضع افراطی وی در قبال موضوعاتی همچون لیبرالیسم، جهانی سازی، هژمونی تمدن غربی و باورهای آخرالزمانی وی در سطح باقی مانده است و فرصت آشنائی، تحلیل و…

ادامه مطلب

نجف دریابندری یک دور تمام / سمیه مهرگان

نجف دریابندری (یک شهریور ۱۳۰۸ آبادان- ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۹ تهران) در سال ۱۳۹۶ از سوی سازمان میراث فرهنگی ایران عنوان «گنجینه زنده بشری» ثبت شد؛ این نشان می‌دهد که اهمیت او برای فرهنگ ایرانی چقدر مهم و بااهمیت است. سردبیری انتشارات فرانکلین، سرویراستار دوبلاژ فیلم‌های شبکه دو تلویزیون ملی، ویراستار و نویسنده نشریاتی مانند کتاب…

ادامه مطلب

این جادوگر لعنتی، هری پاتر، مرا به کشتن خواهد داد / چاک کلاسترمن

وقتی نوجوانید، به نظرتان چیزهای جذابی وجود دارد که بزرگترهای بی‌ذوق چیزی از آن نمی‌فهمند. رمان‌ها، فیلم‌ها و موسیقی‌هایی می‌شنوید که مخصوص خودتان است. اما وقتی از نگاه بزرگسالی جاافتاده نگاه می‌کنید، می‌بینید نوجوان‌ها به چیزهایی بیخود و مسخره دل باخته‌اند که هر کاری می‌کنید نمی‌توانید با آن کنار بیایید. چاک کلاسترمن، جستارنویسی که متخصص…

ادامه مطلب

اسقف کاپوچی و اشغال نافرجام سفارت/ علی محمد اسکندری جو

این یادنامه را به بهانه حادثه “طبس” و درگذشت آن سوری شریف و روحانی نجیب، اسقف “هیلاریون کاپوچی” می نویسم که در اردیبهشت ۱۳۵۹ مانع از اشغال سفارت واتیکان در تهران شد. آن روحانی ترسایی نیک اندیش که با درایت و کاریزمای معنوی توانست جمعی جوان شوریده سر در اطراف سفارت واتیکان در تهران را…

ادامه مطلب

شاه نقشهایی که با فداکاری بازیگرانشان ماندگار شدند / المیرا فلاحیان

بازیگران برای ایفای نقش‌های مختلف به تغییرات و گریم‌های زیادی تن می‌دهند. در این میان برخی از آن‌ها برای ایفای هرچه بهتر نقششان از هیچ کاری دریغ نمی‌کنند. نگاهی خواهیم‌داشت به ۱۰ بازیگر مشهور هالیوود که برای نقش‌هایشان بیشترین از خود گذشتگی را کرده‌اند.

ادامه مطلب

وقتی که امبرتو اکو بر شانۀ غول‌ها ایستاد / آخر داستان، باید کتابخانه‌ات آتش بگیرد

حتماً شما هم وقتی می‌روید کتابخانه، آه بلندی می‌کشید و حسرت می‌خورید: «چقدر کتاب هست که من نخوانده‌ام». امبرتو اکو عاشق این احساس بود. او می‌گفت «هرچقدر هم سخت‌کوش باشی، هیچ‌وقت نمی‌توانی تمام دانسته‌های گذشتگان را بدانی. کتابخانه جای یادگیری نیست، جای گم‌شدن است

ادامه مطلب

قرنطینه؛ از هیتلر تا آن فرانک / سمیه مهرگان

سرگذشت دو تن از شخصیت‌های تاریخی به شکل عجیبی مثل این روزهای همه ما که در قرنطینه می‌گذرد، با قرنطینه گره خورده است. قرنطینه نه به شکل امروزی، اما آنچه بر آن دو اتفاق افتاد، چیزی کم از قرنطینه نداشت. آدولف هیتلر و آن فرانک. هر دو در قرنطینه دو کتاب تاثیرگذار نوشتند که تاثیر…

ادامه مطلب

از تبار جنگ یا انقلاب/ نگاهی به «ملاحظاتی درباره مارکسیسم غربی» اثر پری اندرسون

از ترور ولیعهد اتریش در سال ۱۹۱۴ در سارایوو تا تسلیم بی‌قیدوشرط ژاپن در سال ۱۹۴۵ جهان شاهد آشوب و هرج‌ومرجی بی‌سابقه بود. تا انفجار بمب اتم. بعد از آن سرنوشت جهان به‌کل تغییر کرد. اگر به قول اریک هابزبام، در کتاب «عصر نهایت‌ها»، جنگ جهانی اول مسئله‌ای را حل نکرد ولی جنگ جهانی دوم…

ادامه مطلب

شاه‌زاده‌ی سرباز؛ درنگی بر زندگی و خدمات عباس میرزا

هنگام مرگ فقط ۴۴ سال داشت. روزهای آخر عمر در مشهد بود. مردی که اسبش همیشه زین‌کرده و همیشه آمادۀ رزم بود، فهمیده بود مرگ به زودی کلون خانه‌اش را می‌کوبد. تا دم آخر جنگید، حتی رفتنش به مشهد برای جنگی بود که در هرات جریان داشت. روی کاغذ، او از بزرگ‌ترین بازندگان تاریخ ایران…

ادامه مطلب

خاطراتی پرسروصدا که رازهای سیلیکون‌ولی را برملا می‌کند

کارکردن در گوگل یا فیسبوک رؤیای دست‌نیافتنی خیلی از آدم‌هاست. به‌هرحال، سیلیکون‌ولی سرزمین فرصت‌هاست. کسی در شرکت‌های آنجا به بن‌بست و بحران فکر نمی‌کند. مدیرانش دائماً با ایده‌هایی ناب جهان را غافل‌گیر می‌کنند. اما داستان آنا وینر فرق دارد. او از بیست‌وچندسالگی در آنجا کار کرده و اکنون داستانی افشاگرانه از رازهای آنجا نوشته

ادامه مطلب

زندگی در سرزمین سیم خاردارها/ درباره «در انتظار تاریکی، در انتظار روشنایی» اثر ایوان کلیما

«در انتظار تاریکی، در انتظار روشنایی»، نوشته ایوان کلیما روایت‌گر زندگی هنرمندی در بلوک شرق است که درگیر فعالیت در چهارچوب‌های حکومتی توتالیتر است. او برای تلویزیون دولتی این کشور کار می‌‌کند و باید از تظاهرات‌های ضد حکومت طوری فیلمبرداری کند که قابل پخش در تلویزیون باشد.

ادامه مطلب

«منِ عزیز»: نامه‌های یک رمان‌نویس به خودِ آینده‌اش

اگر اهل خاطره‌نوشتن باشید، حتماً می‌دانید که عمومی‌ترین احساسی که هنگام خواندن نوشته‌های گذشته به آدم دست می‌دهد این است: «خدایا! چقدر احمق بودم!» اما اگر دربارۀ خود آینده‌مان نوشته باشیم، داستان جالب‌تر هم می‌شود. خود گذشته‌مان را می‌بینیم که برای آیندۀ خیالی‌اش رؤیا می‌بافد و بعد یادمان می‌آید که زندگی چقدر فراز و نشیب…

ادامه مطلب

کوتاه درباره «تزار عشق و تکنو» اثر آنتونی مارا / از تاریخ به سالی نامعلوم

این بخشی از کتاب «تزار عشق و تکنو» از آنتونی مارا است که مدتی پیش با ترجمه مریم حسین‌زاده در نشر نو منتشر شد. آنتونی مارا، از نویسندگان معاصر آمریکایی است که در سال ۱۹۸۴ متولد شد و تحصیلات تکمیلی‌اش را در رشته نویسندگی خلاق سپری کرد. مارا اولین رمانش را با عنوان «منظومه‌ای از…

ادامه مطلب

هزار و یک شب قرن معاصر / کوتاه درباره «در خیابان مینتولاسا» اثر میرچا الیاده

«در خیابان مینتولاسا» اثر میرچا الیاده، عنوانِ کتابی است شاملِ یک رمان و دو نوول کوتاه که از مجموعه «دوستی با دیونیس» از زبان رمانیایی ترجمه شده است. محمدعلی صوتی، مترجم کتاب در مقدمه کوتاه خود اشاره می‌کند که میرچا الیاده متولدِ ۱۹۰۷ در بخارست، با اینکه در زمینه تاریخ ادیان، اسطوره‌شناسی و شرق‌شناسی استادی…

ادامه مطلب

گفت‌وگو با منوچهر اسدی، به بهانه ترجمه «چنین گفت زرتشت» / ترجمه آشوری راه به جایی در فهم نیچه نمی‌برد!

فردریش ویلهلم نیچه (۱۹۰۰-۱۸۴۴ م.) متفکر بنیان‌افکن آلمانی بدون شک در ردیف افلاطون و ارسطو و کانت، یکی از بزرگ‌ترین فلاسفه تاریخ بشری است که از قضا ایرانیان و فارسی‌زبانان نیز با او ناآشنا نیستند. اگر چه ممکن است در این آشنایی‌ها کژتابی‌ها و سوءفهم‌هایی نیز صورت گرفته باشد، این آشنایی به دلایل مختلف به…

ادامه مطلب

کوتاه درباره «فروپاشی» اثر جرد میسون دایموند / داستان گذشته و آینده ما

جرد میسون دایموند، دانشمند و متفکر آمریکایی و استاد جغرافیا و فیزیولوژی در دانشگاه کالیفرنیا، لس‌آنجلس، است. او علاوه بر آثار علمی و مقالاتی در زمینه‌های محیط زیست، بوم‌شناسی و پرنده‌شناسی چندین کتاب علمی رایج و عامه هم نوشته که شهرتش نیز بیشتر به همین دلیل است

ادامه مطلب

درس‌هایی از مارسل پروست و آن فرانک / چگونه در قرنطینه بنویسیم؟

“از دانشجویانم در کارگاه نوشتن خواسته‌ام که نوشتن یادداشت‌های روزانه را شروع کنند. همه باید این کار را بکنند. ما مسلما دوره فاجعه‌بار و در عین حال تاریخی را می‌گذرانیم. از امروز تا فردا، زندگی روزانه‌مان به چیزی منحصرفرد تبدیل می‌شود، عجیب و غیرقابل فهم. زندگی‌مان دگرگون شده، بازگویش کنید. به آنان سفارش کردم که…

ادامه مطلب

داستان کوتاهی از ویکتور ارافیف (نویسنده‌ی رمان «استالین خوب»)؛ در روزگار کرونا / ایل‌و‌تبار ویروس‌ها

این روزها، درگوشه‌وکنار جهان، یک نام بیشتر از همه‌ نام‌ها شنیده و خوانده می‌شود، و آن «کرونا» است: ویروسی که حالا از دنیای زیست آدم‌ها به دنیای ادبیات وارد شده. یکی از داستان‌هایی که در اینباره نوشته شده، داستان کوتاه «ایل‌وتبار ویروس‌ها» نوشته ویکتور ارافیف (۱۹۴۷-مسکو) نویسنده برجسته روس است که نویسنده آن را در…

ادامه مطلب

درنگی بر مرگ صادق و فرهنگ هدایت / علی­محمد اسکندری جو

کیست به یاد صادق باشد آنگاه که هدایت مرده است؟ اگر فرهنگ حیران است و زبان نیز ویران، اگر زیستن و ماندن در چنین فرهنگی که “الگوریتم” آن واژگون شده را نه می دانی و نه می خواهی پس صادق بخوان شاید “هدایت” شوی. وُلگاریزه شدن فرهنگ و خلط نابجای آن با مفهوم “تمدن” آسیب…

ادامه مطلب

اَاَ…. همه‌ی این کتابارو خوندی؟! / #وجیزه (یادداشتهای فرهنگی و هنری حمیدرضا امیدی‌سرور)

عرض شود از قدیم اغلب کسانی که برای اولین بار به اتاق من (و حالا به خانه ما) آمده با دیدن خیل کتابها با از من پرسیده: همه این کتابها رو خوندی؟

ادامه مطلب

رمان شکل بسط یافته ی داستان کوتاه نیست / دکتر حسین پاینده

قول مشهوری است که داستان‌نویس برجسته کترین منسفیلد (Katherine Mansfield) چند بار کوشید تا رمان بنویسد، اما هیچ‌یک از تلاش‌های او قرین موفقیت نشد (مایسْزُر Myszor ۲۰۰۱: ۳۷). همچنین در بسیاری از کتاب‌های مربوط به ادبیات داستانی از نویسنده‌ی برجسته‌ی آمریکایی ویلیام فاکنر William Faulkner نقل‌قول شده که نوشتن داستان کوتاه، به مراتب طاقت‌فرساتر از…

ادامه مطلب

خنجرهای دست‌آموز / یادداشتی بر رمان «آخرین روزهای زندگی هلاله» اثر عطا نهایی

“آخرین روزهای زندگی هلاله” عنوان رمانی از نویسنده‌ی نام آشنای کورد “عطا نهایی” است که توسط نشر افراز و با ترجمه رضا کریم‌مجاور به فارسی منتشر شده است. رمان روایتگر زندگی دختری کُرد به نام هلاله است که پس از وقوع درگیری‌های اوائل انقلاب در ایران، راهی کردستان عراق و سپس به عنوان پناهنده راهی…

ادامه مطلب