رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

برگه نویسنده: بابک ونداد

یآ جسی ( برنده‌ی جایزه‌ی پن‌همینگوی): کتاب دلخواهتان را نمی‌یابید؛ خودتان آن را بنویسید

کمتر نویسنده‌ای است که با نخستین کتابش نامش عالمگیر شود. یآ جسی یکی از این نویسنده‌های کتاب اول است که با همان تک‌کتابش «خانه‌روان» که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد، توانست یک‌شبه ره صدساله را بپیماید. کتاب در همان سال انتشار توانست عنوان یکی از ده کتاب برتر سال ۲۰۱۶ را از آن خود کند…

ادامه مطلب

سینما با تاریخ چه کرده است؟ / محمد مفتاحی

«مارک فِرو» را به گستردگی دامنه‌‌‌‌ی مطالعاتی و دقت در تحلیل مشهور است. «سینما و تاریخ» کتاب معتبری برای مطالعه در زمینه‌‌‌‌ی نقطه‌‌‌‌های تلاقی تاریخ و سینماست. با مطالعه‌‌‌‌ی این کتاب حقایق بسیاری درباره‌‌‌‌ی تاریخ‌‌‌‌نگاری سینما در جنگ جهانی عاید خواننده می‌‌‌‌شود.

ادامه مطلب

فتورمان بومی نیمه عینی-نیمه انتزاعی / کاوه قادری

در تازه ترین اثر آلفونسو کوارون یعنی «روما»، آنچه از ابتدا مسلم است، این است که مانند فیلم قبلی کوارون یعنی «جاذبه»، دیگر با یک اثر هالیوودی موقعیت محورِ پرکنش و پرحادثه مواجه نیستیم؛ حتی مجموعاً با یک اثر به لحاظ زیستی و رفتاری و موقعیتی، جهان شمول و دارای زبان جهانی نیز مواجه نیستیم؛…

ادامه مطلب

بهتی از جنس تردید / مریم رحیمی

شش داستانِ مجموعه «متغیر منصور» حاصل چند سال کوتاه‌نویسی این داستان‌نویس با حوصله است. خلاصه اگر بگوییم: شش داستان؛ شش زبان؛ شش تکنیک. یاد علی قصه‌هایش را ساده آغاز می‌کند، ولی ناگهان مخاطب را در وضعیتی قرار می دهد که در می یابد حقیقت کاملا مخدوش شده است. متغیر منصور فضایی است نو…

ادامه مطلب

روشنگری ملایم و بسیار دردناک لایا / محسن توحیدیان

«لایا» پسر جوانش، «آدم» را گم کرده و ماه‌هاست از او نشانی ندارد. «نیک» ناپدری آدم، «جویس» زنی که با ارواح ارتباط می‌گیرد، پدر سیاستمدارش «گوردون» و «جوئل» دختر جوانی که مجری تبلیغات تلویزیونی است هم نمی‌توانند لایا را در یافتن تنها پسرش یاری کنند. آدم رفته تا تنهایی سفر کند و احتمالات سرنوشت او…

ادامه مطلب

واپسین تاریخ در انتظار گودو / حامد داراب

این نوشته به قلم حامد داراب نخستین بار در اوایل دهه نود در مد و مه منتشر شد و از جمله مطالب پر بازدیدی که متاسفانه در تغییرات طراحی سایت که سه سال پیش اتفاق افتاد از دسترس خوانندگان خارج شد این روزها که مصادف است با سالگرد درگذشت ساموئل بکت، فرصت خوبی است…

ادامه مطلب

برنارد مالامود؛ زیر پوست شهر / رضا فکری

برنارد مالامود را باید از دسته‌ نویسندگان یهودی‌آمریکایی نیمه دوم قرن بیستم دانست و منتسب به گروهی که بسیار درگیرتر از سایر نویسندگان هم‌نسلشان به مسائل اجتماعی جامعه‌ آمریکا پرداخته‌اند. نویسندگانی که با شاخک‌های تیزشان مدام به اوضاع و احوال شهر محل زیستشان سرک کشیده‌اند و فضاهای شهری را ترسیم کرده‌اند که مهاجرهایش را پس…

ادامه مطلب

«اجاره‌‌نشین‌ها»؛ یگانگی نویسنده و کاراکترهایش

در بیست سال نخست پس از جنگ جهانی دوم رمان‌های زیادی درباره یهودیان نوشته شد که یکی از برجسته‌ترینشان «اجاره‌نشین‌ها»ی برنارد مالامود است. یکی از مشخصه‌های بارز این دسته رمان‌ها، نمایش سنخیت بیشتر یهودیان با رنج و محنت جسمی و روانی است تا کسب لذت‌های عالم. سرشناسی مالامود در این زمره هم بی‌ارتباط با این…

ادامه مطلب

برنارد مالامود: نویسنده باید به زندگی خوانندگانش معنا بیاورد

برنارد مالامود (۱۹۸۶-۱۹۱۴) از مهم‌ترین نویسنده‌های آمریکا است که پس از مرگش جایزه‌ای نیز از سوی بنیاد قلم فاکنر به او اختصاص داده شد؛ جایزه‌ای به نام پن‌مالامود که از سال ۱۹۸۸ آغاز به کار کرد و در اولین و دومین دوره خود به جان آپدایک و سال بلو و بعدها به جویس کرول‌اوتس، توبیاس…

ادامه مطلب

کارآگاهان خصوصی در دنیای رسانه؛ از کمیک استریپ و تلوزیون گرفته تا ادبیات

کارآگاهان خصوصی توی هر رسانه‌ای که فکرش را بکنید، سرک کشیده‌اند. یکی از اولین کارآگاه‌های تاریخ را سوفوکل در نمایشنامه اودیپوس رکس خلق می‌کند. این گستردگی حضور باعث می‌شود که با هر جور از رسانه‌ای هم که سروکار داشته باشید، دست آخر گذرتان به یکی از این مردان و زنان ذره‌بین به دست خورده باشد.

ادامه مطلب

مسحوران مهتاب؛ از فاکنر تا هدایت / فرزاد طباطبایی

در روزی گرم و خشک شاید متقارن با این روز‌های واپسین تابستان، در جفرسون، شهر مرکزی سرزمین مخلوق ویلیام فاکنر، یوکناپاتافا، راوی مشکوک و در حاشیه ایستاده‌ای برای‌مان چیز‌هایی از قصه میس مینی کوپر بازمی‌گوید. در روزی از روز‌های یک سپتامبر خشک و بی‌باران. روزی و روزگاری که آنقدر خشک توصیف می‌شود که حتی هوا…

ادامه مطلب

روایتی خواندنی از زندگی ویلیام فاکنر / برگردان: مهشید میرمعزی

فاکنر تقریباً سی سال تمام، خود و داستان شخصی زندگی‌اش را پنهان کرد. تازه حالا بیشتر در انظار عمومی ظاهر می‌شود، اجازه می‌دهد از او عکس بگیرند و دوستان و آشنایانش به قدری در بارۀ او و خانواده‌اش حرف می‌زنند که یافتن دلایل و زمینه‌های داستان‌های پرهیجان و پرسرعت او امکان‌پذیر می‌شود.

ادامه مطلب

«داستانهای خوب برای پسران بلند پرواز» اثر بن بروکس (از نشر نو) / ما هم می‌توانیم… / نیره رحمانی

پس از موفقیت و اقبالی که کتاب «داستانهای خوب برای دختران بلند پرواز» بدست آورد و نه تنها به بسیاری از زبانهای زنده دنیا ترجمه شد، بلکه کتاب دوم آن نیز به بازار آمد … دور از انتظار نبود که خیلی زود شاهد انتشار «داستانهای خوب برای پسران بلند پرواز» نیز باشیم. کتابی با…

ادامه مطلب

گلی ترقی؛ تهران-پاریس / سمیه مهرگان

تهرانِ ادبی، تهرانی است که در شعر و داستان‌های معاصر فارسی دو وجه دارد: یک رویش را در شعرهای محمدعلی سپانلو خوانده‌ایم که با گذشته نزدیک و دور تهران در پیوند است. از همین رو است که او را «شاعر تهران» می‌نامند.

ادامه مطلب

«بازگشت» باشکوه گلی ترقی سمیرا سهرابی

گلی ترقی (متولد ۱۳۱۸-تهران) یکی از معدود نویسنده‌های مهاجر ایرانی است که هیچ‌وقت پیوند خود را با زبان مادری و سرزمین پدری‌ قطع نکرد. پس از سال‌ها زندگی در فرانسه، البته می‌توان اینطور گفت که او سال‌ها است دو زندگی دارد: زندگی در پاریس و زندگی در تهران.

ادامه مطلب

عصاره‌ای از نظریه‌های روایت / رضا فکری

روایت به نوعی با تاریخ بشر گره خورده و انسان را بدون آن نمی‌توان متصور شد و همین‌طور خاستگاه روایت‌شناسی هم به گذشته‌های دور و به بوطیقای ارسطو برمی‌گردد. متن، تصویر، اجرا و یا ترکیبی از این‌ها را که داستانی واگو کند، می‌توان روایت در نظر گرفت و رشته‌ی روایت‌شناسی هم ساختارهای همین روایت را…

ادامه مطلب

جرالد مورنین: داستان دیوانه‌ترین نویسندۀ زندۀ دنیا

جرالد مورنین از آن دست آدم‌هایی است که فاکنر درباره‌شان گفته است «ارواح شیطانی مدام زیر گوششان زمزمه می‌کنند»: از آدم‌ها فرار کن، هواپیما سوار نشو، دست به کامپیوتر نزن، به نویسنده‌ها و روشنفکرها فحش بده، و از همه بدتر، داستان‌های عجیب‌غریبی بنویس که احدالناسی از آن‌ها سر در نیاورد. می‌گویند مورنین از گزینه‌های نوبل…

ادامه مطلب

همه‌ی ما باید داستان خودمان را خلق کنیم / فرشاد تاج‌بخش

با این که گفت‌وگویِ کتاب بیش از بیست سال پیش (نوامبر ۱۹۹۵) در دو شب متوالی در ژاپن انجام شده ولی هنوز صحبت‌های این دو موضوعیت دارد. موراکامی خود کلیت گفت‌وگوی دونفره‌شان را درباره‌ی «مقایسه‌ی گذشته‌ی کشورشان، برداشت‌ها از ژاپن در خارج از کشور، طرز نگرش امریکایی‌ها و ژاپنی‌ها، این که چگونه و چرا هر…

ادامه مطلب

محله‌های اعیان نشین تهران قدیم کجا‌ها بودند؟

تهران قدیم پر از داستان های گفته و ناگفته برای ما که بچه های نسل جدید هستیم و پر از خاطرات روزهای دور برای والدین و نسل های قبل تر از ما است. همانطور که می دانید، تهران این روزها به صورت بنیادی با تهران دهه های قبل، زمین تا آسمان فرق کرده است اما…

ادامه مطلب

انقلاب سینما؛ وقتی «روانی» به هالیوود شوک وارد کرد

فیلم «روانی» داستان ماریون کرین (جانت لی) را که یک منشی در شهر فونیکس ایالت آریزوناست روایت می‌کند. او در همان اولین صحنه‌ها هنگام ناهار با معشوقش ملاقات دارد و همان روز چهل هزار دلار از کارفرمایش می‌دزدد و فرار می‌کند. شب را در متلی تقریبا نزدیک به بزرگراه می‌گذراند و در همان‌جا در حالی…

ادامه مطلب

دست و پا زدن در پوچی ایام / محمد مفتاحی

داستان‌های‌ «لانگه» از تاثیر پوچی حاصل از جنگ جهانی بر شخصیت‌های این آثار حکایت می‌کند. روایت غیرمستقیم جنگی تلخ که ویرانی­های بر جای مانده از آن بر روان بازماندگان سنگینی می­‌کند و از هر یک انسان تازه­‌ای می­‌سازد

ادامه مطلب

گفتگو با الساندرو باریکو : می‌نویسم تا برای دیگران نوشتن غیرممکن شود

الساندرو باریکو (۱۹۵۸-تورین) را در همه‌جای دنیا با دو اثر به‌یادماندنی می‌شناسند: یکی «نووه چنتو» یا همان «افسانه۱۹۰۰» (۱۹۹۴) و دیگری «ابریشم» (۱۹۹۶) که در همان سال انتشارش در ایتالیا بیست‌وهفت بار تجدید چاپ شد و سپس در سال۲۰۰۲ به فهرست ۱۰۰۱ کتابی که پیش از مرگ باید خواند نیز راه یافت

ادامه مطلب

نگاهی تازه به «سرزمین بی‌حاصل» اثر تی. اس. الیوت با ترحمه حسن شهباز / حسین علیزاده

کمتر کسی پیدا می‌شود که اهل مطالعه‌ی شعر و ادبیات باشد و نام تی. اس. الیوت شاعر، نمایشنامه‌نویس، منتقد و ویراستار مطرح آمریکایی‌الاصلِ انگلیسی به گوشش نخورده باشد. شاعری که به عقیده‌ی بسیاری از منتقدان مهم‌ترین شاعر قرن بیستم انگلستان به شمار می‌آید و برخی هنوز بر این باورند که دیگر شاعری با توانایی او…

ادامه مطلب

یوسا و ادبیات علیه دیکتاتورها / سمیه مهرگان

جان آپدایک نویسنده بزرگ آمریکایی، ماریو بارگاس‌یوسا را بهترین رمان‌نویس پرو و یکی از بهترین‌های دنیا معرفی می‌کند. رمان‌نویسی که با هریک از کتاب‌هایش، دریچه‌ای رو به جهان باز می‌کند تا به ما بیاموزد که چرا مردم با دیکتاتورها مخالف‌اند. زندگی و زمانه یوسا از تولد تا بلوغ و سپس نویسنده‌ شدنش در آمریکای لاتین…

ادامه مطلب

برای عکاسی به دنیا آمده‌ام / گفت‌وگو با حسن غفاری

حسن غفاری، عکاس شناخته شده‌ای است که در زمینه‌ی عکاسی مستند اجتماعی کار می‌کند. نزدیک به سی سال است تلاش‌های هنرمندانه‌ی خود را بر زندگی عشایر ایران متمرکز کرده و در این مدت آرشیو غنی و پرباری را از آداب و رسوم، پوشش‌ها، و شیوه‌های زندگی عشایری و مردمی که زندگی‌شان به طبیعت وابسته است…

ادامه مطلب

یوسا چگونه به شما «لذت خواندن» می‌دهد؟ / پرتو مهدی‌فر

نام ماریو بارگاس یوسا بیش از هر نویسنده‌ای در جهان با سیاست گره خورده است. سیاستمدار لیبرال راست‌گرا و غول ادبی که شأن عظیم و غیرقابل انکارش، راه هر گونه خرده‌گیری و خدشه، در مورد اهدای نوبل ادبی ۲۰۱۰ را بر منتقدان سد کرد. انتخابی که بیش از کسب اعتبار برای نویسنده، اعتباری برای جایزه…

ادامه مطلب

یوسا چگونه از شما «انسان متعهد» می‌سازد؟ / رضا فکری

ماریو بارگاس یوسا را باید مهم‌ترین نویسنده‌ زنده‌ آمریکای لاتین دانست. نویسنده‌ای که نامش همواره در کنار غول‌هایی چون اوکتاویو پاز، خولیو کورتاسار، خورخه لوئیس‌بورخس، کارلوس فوئنتس و گابریل گارسیامارکز می‌آید. نویسنده‌ای چندوجهی که در هشتادودو‌الگی‌اش همچنان به حوزه‌های تفکر مسلط است و هنوز هم شاخک‌های روشنفکری‌اش به اتفاق‌های روز جهان حساس‌اند.

ادامه مطلب

وقتی مرگ تنها راه چاره است / رضا فکری

داستان‌های مبتنی بر فوران‌های ناخودآگاه ذهن یا حافظه‌های آشفته و بیمار، تعامل بسیار مخاطب را می‌طلبد. چیدمان تصویرهای منقطع، غیرخطی و نامنظم بناست نوعی از شبیه‌سازی وضعیت پیچیده‌ روان انسان باشند. تصویرهایی که ممکن است متکی بر نماد یا آمیخته با داده‌های مخدوش داستانی باشند و به سادگی نتوان قطعیت و صحتشان را تایید کرد

ادامه مطلب

ادبیات به ما فرصت زندگی دوباره می‌دهد

اگر امروز از خود بپرسم چرا ادبیات را دوست می‌دارم، اولین چیزی که به ذهنم می‌رسد این است: ادبیات یاری‌ام می‌کند تا زندگی کنم.» این سطرهای درخشان تزوتان تودوروف نظریه‌پرداز فرمالیست بلغار است که نشان می‌دهد ادبیات چه سهم بسزایی در زندگی انسان دارد و می‌تواند داشته باشد تا ادبیات برای همه انسان‌ها، چیزی باشد…

ادامه مطلب

۱۰ کتابی که تحت تاثیر کوکائین نوشته شده‌اند / فروغ بیداری

اغلب مردم جهان برای هنر و هنرمندان ارزش و اعتبار بسیار زیادی قایل هستند. هنر یعنی خلاقیت، یعنی جسارت، یعنی فکر کردن خارج از چهارچوب و محدودیت. اگر هنرمند جهان را بسان مردم عادی ببیند دیگر هنرمند نیست؛ چون اثری برای خلق کردن نخواهد داشت.

ادامه مطلب