رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

برگه نویسنده: بابک ونداد

کم تجربگی میزبان و مظلوم‌نمایی میهمان! / #وجیزه یاداشتهای حمیدرضا امیدی سرور

ماجرای حضور مسعود فراستی را در برنامه «من و شما» اغلب شنیده‌ایم، قصد تکرار آن نیست. صرف نظر از اینکه تا چه حد پرداختن به آن اهمیت دارد اما یک نکته مهم در این میان وجود دارد، که کمتر بدان توجه شده است. مسعود فراستی سخت در پز مظلوم نمایی فرور رفته اما چرا؟ خدمتی…

ادامه مطلب

درباره کتاب «علی عباسی تقدیم می‌کند» اثر قصیده گلمکانی / کابوس‌های بی‌پایان

در آغاز تیتراژ تعدادی از بهترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران عبارتی نقش می‌بست که سالها از آن خبری نبود، اما بیش از سه دهه بعد، حالا روی جلد یک کتاب نقش بسته: «علی عباسی تقدیم می‌کند»، کتابی حاصل کار قصیده گلمکانی که به همت نشر چشمه منتشر شده است.

ادامه مطلب

«دایی‌جان ناپلئون» ایرج پزشکزاد؛ نقطه اوج ادبیات طنز عامه‌پسند / ابراهیم قربانپور

ادبیات معاصر فارسی و به‌خصوص ادبیات داستانی هم همیشه کباده اجتماعی بودن کشیده است، اما کمتر پیش آمده که بتواند آن‌قدر به تیپ یا جریانی اجتماعی نزدیک شود تا نامی ماندگار بسازد. عجیب این‌که تنها نمونه موفق این نام‌گذاری را نه در میان ادبیات جدی اجتماعی و روشن‌فکرانه، که باید جایی میان ادبیات طنز عامه‌پسند…

ادامه مطلب

همیشه بهانه‌ای برای فراموش‌کردن مسیح هست / آرش محسنی

نمایش‌نامه‌ی تک‌پرده‌ای دیر راهبان با ۱۳ شخصیت، در صومعه‌ای می‌گذرد که در آستانه‌ی اشغال نیروهای نازی است. دیر راهبان با ورود و خروج کشیش‌ها حول محور «پدر مافوق»، مکانی است که در آن بیش از هرچیز بحث بر سر خدا، مسیح، روح و تقدیر آدمی در مواجهه با گناه و مرگ است. چکیده‌ی تمامی بحث‌ها…

ادامه مطلب

نگاهی به «عشق‌های زودگذر ماندگار» اثر آندری سرگیویچ مَکین / در مقابله‌ی با اختناق!

برای بسیاری از متفکرین و مردم روسیه؛ انقلاب اکتبر این کشور نقطه‌ی عزیمت و دروازه‌ای برای ورود به دنیایی بهتر به حساب می‌آمد. انقلاب کمونیسیتی که با سر دادن شعارهایی از جمله حاکمیت پرولتاریا، مبارزه با سرمایه‌داری و نابرابری شکل گرفت و پس از مدتی کوتاه، لنین بنیان‌‌های اتحاد جماهیر شوروی را بنا نهاد و…

ادامه مطلب

نگاهی به «کارگردانی به سبک اسکورسیزی» اثر کریستوفر کنورتی / نما به نما با مارتین اسکورسیزی

در حال دیدن فیلم بدی هستید که لشکری از بازیگران بزرگ در آن بازی می‌کنند و از خودتان می‌پرسید چطور ممکن است که فیلمی که این بازیگر و آن بازیگر را دارد، به این بدی باشد و همین بازیگران بزرگ هم این‌همه تصنعی و خنک بازی کنند؟ و این‌جاست که می‌توان در تاثیر عنوانی به…

ادامه مطلب

بازخوانی و بازنگری میراث فرهنگی پژوهشگران معاصر ایران / حامد اسماعیلی ( سروش علوی)

بازخوانی و بازنگری میراث فرهنگی پژوهشگران معاصر ایران عنوانی است مشخص و همانطور که از نامش بر می آید میراث و چکیده تلاش و کوشش های فرهنگ پژوهان و متفکران و اندیشمندان جامعه ایرانی را به بحث می گذارد و از مخاطبان این نوشتار نقد ها و نظرات درخور را می طلبد

ادامه مطلب

قاب به قاب با قاتل: زودیاک کیست؟ / حسام جنانی

تماشای فیلم «زودیاک» برای بار نخست تجربه جالبی نبود. فیلمی تقریباً سه ساعته را با این انتظار تماشا کردم که در پایان معلوم شود قاتل یا قاتل‌ها چه کسانی هستند. گمان می‌کردم چنین انتظاری برای تماشاگر فیلمی جنایی کاملاً طبیعیست، اما انتظارم سرانجام خوشی نداشت. فیلم تمام شد و فیلمنامه‌نویس و کارگردان نیز هیچ تلاشی…

ادامه مطلب

«اینک خزان» اثر اویگن روگه به روایت مترجم

«اینک خزان» حدود هشتاد سال پس از «مارش رادتسکی» نگاشته شده است. ادبیات غرب در این فاصله تجربه‌های روایی بسیار کرده و «اینک خزان» یکی از بدیع‌ترین این تجربه‌هاست. در فاصله تاریخی میان دو اثر اروپا تجربه ظهور نازیسم و هیتلر و جنگ جهانی دوم را از سر گذرانده و آلمان دوپاره ‌شده و بر…

ادامه مطلب

از «بودنبروک‌ها» تا «اینک خزان» / سمیه مهرگان

همه آثاری که از آنها نام برده شد به‌نوعی روایت یک خانواده را در مهم‌ترین دوران تاریخ کشوری خاص روایت می‌کند. آنطور که اویگن روگه در «اینک خزان» روایت خود از خانواده اومنیتزها را در دوران جنگ سرد که یکی از مهم‌ترین ادوار تاریخی آلمان است، روایت می‌کند

ادامه مطلب

چگونه طنز سانسور را در می‌نوردد و ماندگار می‌شود… / حمیدرضا امیدی سرور

کتاب «توفیق چگونه توفیق شد» شرح خاطرات دکتر عباس توفیق، یکی از سه چهره‌ای است که دوره سوم توفیق و درواقع سالهای اوج آن، مدیون تلاشهای خستگی ناپذیر آنها بوده است. او در این کتاب علاوه براینکه به شکلی مفصل به شرح درگیری‌های «توفیق» با متولیان نهادهای قدرت آن روزگار به خصوص امیرعباس هویدا…

ادامه مطلب

گفتگوی اختصاصی پرتو مهدی فر با اویگن روگه نویسنده «اینک خزان» / می‌دانستم که دارم کتاب خوبی می‌نویسم!

اویگن روگه (۱۹۵۴-آلمان) با نخستین رمانش «اینک خزان» (سرگذشت یک خانواده) توانست یک‌شبه ره صدساله را بپیماید. شاهکار روگه از زمان انتشارش تاکنون به بیش از سی‌و‌سه زبان ترجمه شده و موفقیت‌های بسیاری کسب کرده: سال ۲۰۰۹ توانست جایزه آلفرد دوبلین را از آن خود کند و در سال ۲۰۱۱ عنوان کتاب سال آلمان را،…

ادامه مطلب

و سرانجام دانستم وظیفه‌ام در قبال ناشران چیست! / وجیزه ای از ح. امیدی سرور

خیال برم داشته بود! چون چهار سال تمام وقت در خدمت دنیای نشر هستم {فقط در الف کتاب قریب به سه هزار یادداشتِ معرفی (بارویکرد حمایتی) منتشرکرده ایم (با کمک همکاران) و اگر مد ومه را هم حساب کنیم این تعداد شاید به چهار هزار هم برسد}، گمان کردم اگر خودم را…

ادامه مطلب

درباره سینمای برتولوچی به بهانه درگذشتش/ دیو رذل دوست داشتنی!

برناردو برتولوچی یکی از سینماگران شاخص جهان، دیروز در رم و در سن۷۷سالگی درگذشت تا سینما یکی از تاثیرگذارترین کارگردانانش را از دست بدهد. برناردو برتولوچی، نویسنده و کارگردان شاخصی بود که تاثیر نگاه و قدرت آثارش، تا نسل ها بعد عشاق سینما را مسحور خود نگاه خواهد داشت

ادامه مطلب

نگاهی به «دروغ گویی روی مبل» اثر اروین یالوم / گاهی دروغ گویی خوشمزه­‌ست!

«دروغ‌‌‌‌گویی روی مبل» قبل از این که تجربیات نویسنده در روان‌‌کاوی باشد، یک رمان خوب محسوب می‌‌شود. رمانی کامل با رعایت همه جنبه‌‌های زندگی انسانی است و رمانی آموزشی است. آمیزه‌ای از واقعیت و تخیل که به بررسی مشکلات پیرامون انسان می‌‌پردازد. آدم‌‌های رمان‌‌های «یالوم» در مقابل شرایط، به چالش کشیده می‌‌شوند و خودشان نمی‌‌توانند…

ادامه مطلب

فوکو درباره مارکسیسم چه می‌گوید؟ / دکتر علی غزالی‌فر

میشل فوکو نویسنده بسیار پرکاری بود. کتاب‌های زیادی نوشته و برخی از آنها چندجلدی است. حال چنین فیلسوفی که این چنین آثار زیاد و بزرگی دارد، در این کتاب کوچک – کتاب کوچکی که از کوچکترین کتاب‌های او نیز کوچکتر است – چه حرفی برای گفتن دارد و چه مطلبی بیان می‌کند، که در آن…

ادامه مطلب

بازگرداندن مردم به اندیشه فلسفی / اسماعیل نوشاد

سخن گفتن از چیستی فلسفه به نحو کلی، شاید پیچیده ترین مسئله تئوریک باشد. به همین خاطر در این بحثِ کوتاه نمی خواهیم با این هزارتوی گیج کننده روبرو شویم. به جای آن، در این مجال مختصر می خواهیم به یکی از تغییرات اساسی تاریخ فلسفه در حد فاصلِ افلاتون و ارسطو بپردازیم و ببینیم،…

ادامه مطلب

سینما بهشت: «دایره سرخ» اثر ژان پیر ملویل / دایرهٔ سرخِ سرنوشت

بهتر است برای بحثِ بیشتر در مورد «دایرهٔ سرخ» از ابتدای فیلم آغاز کنیم: جایی که دو مرد ـ در حالی که دستبندِ بسته شده به دستِ شان آن دو را نزدیک به هم نگه می دارد ـ با کلاه های شاپوییِ خود و کت و شلواری تماماً سیاه رنگ بر تنِ شان وارد قطار…

ادامه مطلب

نگاهی به«جنگ سرد» ساخته پاول پاولیکوفسکی / کاوه قادری

اگر فیلم «آیدا» را به لحاظ مشی ساختاری، تصویری، نمایشی و حتی روایی، آغازگر دوره ی جدیدی از سینمای پاول پولیکوفسکی بدانیم، فیلم «جنگ سرد» به عنوان تازه ترین اثر او نیز در ادامه ی همین خط مشی تعریف می شود؛ یک «فیلم قاب» در ادامه ی سینمایی عکاس، فضاساز، سنبلیک و استعاره بازانه، که…

ادامه مطلب

شکوه داستان بی‌مرز / علی رضا اکبری

وقتی کاترین منسفیلد در سی و چهار سالگی و در اوج شکوفایی هنری درگذشت ویرجینیا وولف جایی نوشت: «تمایلی به نوشتن ندارم، چون احساس می‌کنم رقیبی در کار نیست؛ کاترین نیست که این نوشته‌ها را بخواند.». کاترین منسفیلد چهره‌ای کلیدی در تاریخ تکامل داستان کوتاه مدرن بود

ادامه مطلب

حساس دوگانه پسری از زیستن با پدری عجیب و خیال پرداز / میلاد حسینی

سرژ شالاندون نویسنده تونسی الاصل فرانسوی ست که رمان‌های اش راوی خشم است از حقیقت. او پیش از رمان نوشتن، خبرنگار روزنامه لیبراسیون بوده و توانست به شهرتی هم در این مسیر برسد. او نویسنده‌ای جسور و البته حساس است. در چندسال اخیر مخاطب فارسی زبان هم با روایت‌های او آشنا شده. اولین بار با…

ادامه مطلب

پارادوکس “نوستالژی” در محسن نامجو / مهین میلانی

آنچه می خوانید تحلیلی است از مهین میلانی درباره سخنرانی محسن نامجو در ونکوور کانادا که برای مد و مه نوشته شده است. نامجو نیاز به معرفی ندارد، آوازه خوانی متفاوت و اهل کتاب که از دغذغه های اجتماعی خود درباره هنر و هنرمند در ایران و خارج از ایران گفته است و مهین میلانی…

ادامه مطلب

گفتگو با مایکل فرین: مردم از نویسنده، استمرار و اعتبار می‌خواهند

مایکل فرین از نمایش‌نامه‌نویس‌ها و داستان‌نویس‌های مهم ادبیات انگلیسی است. این نویسنده‌ هشتاد‌وپنج‌ساله‌ بریتانیایی تاکنون بیش از سی نمایشنامه و ده رمان نوشته و بیش از بیست جایزه دریافت کرده. نمایشنامه‌های «دموکراسی»، «کپنهاگ»، «عطسه» و «سال‌های خرها» از شاخص‌ترین آثار نمایشی وی هستند که برخی از آنها برنده جوایز وایت‌برد، تونی، حلقه منتقدان تئاتر لندن…

ادامه مطلب

«وجدان زنو» اثر ایتالو اسووو / جویس: اسووو نویسنده‌‌ای عالی‌ است

برخی نویسنده‌ها هستند که تنها با یک کتاب جاودانه می‌شوند. ایتالو اسووو (۱۹۲۸-۱۸۶۱) با شاهکارش «وجدان زنو» یکی از این نویسنده‌ها است. کتابی که پس از انتشار مورد ستایش جیمز جویس قرار گرفت و طی سال‌های بعد مورد ستایش منتقدان و نشریات بسیار. جیمز وود آن را «تفسیری جدید و فوق‌العاده از یک کتاب اصیل…

ادامه مطلب

نگاهی به «فقط ده ساعت» اثر احمد پوری / رمانی عاشقانه‌ای از مترجمِ عاشقانه‌ها

نوشتن داستان عاشقانه برای هر نویسنده‌ای واردشدن به کاری بسیار سخت و دشوار است. یکی از مهم‌ترین دشواری‌های این سبک از داستان‌نویسی به کلیشه‌های پوپولیستی و رمانتیک‌بازی‌های اغراق‌شده از طرف نویسنده‌های عموما درجه دویی برمی‌گردد که با رمان‌های پر سوزوگذار برای خودشان آوازه و طرفدارانی دارند

ادامه مطلب

شش رمان شاخص ایرانی که در سینمای ایران فیلم شدند / سعید مروتی

از بهترین داستان‌های فارسی چهاردهه اخیر، کمتر فیلمی ساخته شده و ارتباط میان ادبیات معاصر و سینمای ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد در فقدان اقتباس سینمایی از آثار ادبی به‌عنوان سنتی پایدار (چیزی که از دیرباز در هالیوود وجود داشته)، داستان ادبیات معاصر و سینمای ایران بیشتر براساس روابط و علایق شخصی…

ادامه مطلب

چگونه می توان در حق بزرگان سرزمین خود جفا کرد! / به بهانه اکران مستند «در جستجوی صبح» در گروه سینمایی هنر و تجربه

لزوما نباید خیلی اهل کتاب باشیم تا نام انتشارات امیرکبیر به گوش مان خورده باشد؛ خیلی از کسانی هم که خیلی کم با کتابخواندن میانه دارند نام آن را شنیده اند، چنانکه انگار وقتی نام کتاب و نشر کتاب به میان می آید امیرکبیر اولین ناشری است که ذهن آدم را به خود معطوف…

ادامه مطلب

مرگ و معما: نگاهی به رمان پلیسی-باستانی آی.جی پارکر / کاوه شایسته

«دروازه‌ی راشومون» اثری است معمایی که در ژاپن باستان می‌گذرد. اگر بخواهیم به صورت موجز به این ژانر، یعنی پلیسی-باستانی بپردازیم، باید بگوییم این نحوه از قصه گویی از دهه ۶۰ میلادی و به خصوص در دهه‌ی بعد از آن نضج گرفت. شاخص‌ترین اثر در میان این آثار را رمانی با عنوان «ماجراهای قاضی دی»…

ادامه مطلب

آیا هدایت همجنس‌خواه بود؟ / در حاشیه سخنان بهروز افخمی درباره صادق هدایت / حسام جنانی

یکی از نامه‌های صادق هدایت است که در اواخر سال ۱۹۴۶ به دوستی در پاریس نوشته است و مدرکی قطعی در خصوص تمایلات هم‌جنس‌گرایانه او به دست ما می‌دهد. گرایش‌های جنسی هدایت در قلمرو زندگی شخصی‌اش، مسائلی هستند خصوصی،‌ اما چنانچه بر هنرش تأثیر گذارده باشند،‌ آنگاه باید آنها را به حوزه عمومی وارد کرد…

ادامه مطلب