رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

برگه نویسنده: بابک ونداد

فلسفۀ میانسالی/ اگر می‌خواهید حال یک میانسال را بفهمید، شوپنهاور بخوانید

در مقایسه با جوان‌ها و سالمندان، میانسال‌ها با شدت بیشتری از زندگی‌شان ناراضی‌اند. احساس می‌کنند به چیزهایی که می‌خواسته‌اند نرسیده‌اند و چیزهایی که به آن رسیده‌اند هم دیگر رنگ و بویی برایشان ندارد. کارشان ملال‌آور و تکراری است و زندگی روزمره‌شان خسته‌کننده و غم‌بار. به این حالت بحران میانسالی گفته می‌شود. موضوعی که فلاسفه هنوز…

ادامه مطلب

آثار جورجو آگامبن در زبان فارسی

فلسفه جورجو آگامبن به رشته‌ها، سنت‌ها و مباحث گوناگونی سر می‌زند و مرزهایشان را زیر پا می‌گذارد تا پرسش‌هایی دقیق و انتقادی در فلسفه و سیاست مطرح کند. از قلمرو دین، حقوق و زبان می‌گذرد و پا در بحث‌های سرمایه‌داری، کار، حاکمیت و بحران خانمان‌سوز اقتصادی می‌گذارد: بدین‌سان تفکر او منظرهایی تازه برای وارسی وضع…

ادامه مطلب

گفت‌وگویی با جورجو آگامبن / تفکر یعنی شهامت نومیدشدن

صدای ناقوس کلیسای تراستوره که به گوش می‌آید – محلی که قرار ملاقات گذاشته‌ایم- چهره او در ذهن نقش می‌بندد… جورجو آگامبن در نقش فیلیپ، یکی از دوازده حواری مسیح، در فیلم «انجیل به روایت متی» پیر پائولو پازولینی (١٩۶۴) ظاهر شد. درآن زمان دانشجوی جوان رشته حقوق بود، متولد ١٩۴٢ در شهر رم، با…

ادامه مطلب

نگاهی به کتاب «پدینگتون کمک می‌کند»/ احسان راسخی

اگر شنیدید کسی پیدا شده که ماجراجویی و شیطنت و سادگی او منجر به خراب شدن همه کارها می‌شود و از قضا خرس هم هست بدانید او کسی نیست جز پدینگنون. خرسی که از عواقب کارش نه تنها عصبانی نمی‌شوی بلکه خنده‌ات هم می‌گیرد.

ادامه مطلب

مسئله «شناخت»، ابراهیم گلستان و ادبیات ما

«قصه‌نویسی برای گور ‌پدرتان نگفتن است، برای شناختن و شناساندن است.» ابراهیم گلستان در جایی از کتاب «از روزگار رفته»١، از دوران کودکی و خاطراتش حرف به‌میان می‌آورد. اینکه چرا در اغلب داستان‌هایش میلی به بازگشت به دوران کودکی دیده می‌شود. گلستان در مقامِ پاسخ دوگانه‌ای را پیش می‌کشد که سختْ به کارِ مخمصه ادبیات…

ادامه مطلب

وداع با «ملکه مارها»!/ به بهانه درگذشت ستاره سینمای هند، سریدیوی کاپور

آیا مرگ نابه‌هنگام سریدیوی کاپور به معنی پایان دوره تولید فیلم‌های زن‌محور در بالیوود است؟ این بازیگر که هنگام مرگ ۵۴ سال داشت، در دنیای مردانه و اکشن سینمای مردم‌پسند هند، بازیگر فیلم‌هایی بود که زنان در آن‌ها نقش اصلی داشتند و حضورشان پررنگ بود. حتی منتقدان و رسانه‌های هندی هم زمانی که قصد تعریف…

ادامه مطلب

تحشیه‌ای بر «خروس» اثر ابراهیم گلستان

داستانِ بلندِ «خروس» اغلب در معرض رمزگشایی‌ها و تفسیرهای سیاسی و تاریخی بوده و در چارچوب همین رمزگشایی‌ها و تفسیرها به تمثیلی پیشگویانه در باب انقلاب بدل شده است. «چندکلمه»‌ای هم که ابراهیم گلستان در ابتدای نخستین چاپ کاملِ آن به سال ١٣٨۴ آورده، به این خصلت تمثیلی دامن زده است

ادامه مطلب

نگاهی به کتاب «قرن بیستم»/ حمیدرضا امیدی سرور

این کتاب یکی از آثار متاخر ارنست نولته است که به دلیل سادگی زبان، حجم فشرده و حضور خلاصه‌وار بسیاری از دیدگاه‌های مهم او می‌تواند اثری بسیار مناسب برای آشنایی با این نویسنده محسوب شود

ادامه مطلب

نگاهی به کتاب «لیبرالیسم و مساله عدالت»/ دکتر علی غزالی‌فر

در جوامع لیبرال سخن گفتن از عدالت ساده نیست؛ زیرا عدالت ارزش نهایی لیبرالیسم نیست. بلکه متاخر از آزادی است. در تعارض میان آزادی و عدالت، لیبرالیست‌ها طرف آزادی را می‌گیرند و نه عدالت. چرا؟

ادامه مطلب

ابراهیم گلستان: اعتقادی به «شاملوی بزرگ» که می‌گویند، ندارم

ابراهیم گلستان با کسی تعارف ندارد، حتی با خودش. با تملق‌ها و تعارف‌های مرسوم ایرانیان نمی‌توان دلش را به‌دست آورد. همین نکته است که انتقادات گزنده‌اش را ارزشمند می‌کند. حرف‌ها، نقدها و نظراتش بیانگر دیدگاهش به هستی است، از رعونت و خودشیفتگی و توهمی که اغلب این روزها به‌ آن گرفتاریم، بَری است.

ادامه مطلب

نگاهی تازه به زندگی و شعر فروغ فرخزاد / بهاره بوذری

اندوه بغض‌آلود شعر فروغ، آدمی را به درک ژرف‌ترین دردهای انسانی می‌رساند. او با حواس آگاه و روح سرشار خود «تولدی دیگر» را سرود که حادثه‌ای‌ تکرارناشدنی در شعر امروز فارسی بود.

ادامه مطلب

امیر نظام گروسی، فال حافظ و دکتر مصدق/ به مناسبت زادروز دکتر محمد مصدق

دکتر مصدق در خاطرات خود از دیدار خویش با رجال شهیر عصر ناصرالدین شاه، حسنعلی خان امیر نظام گروسی یاد می کند، میرزا محمد خان ۹ ساله پسر میرزا هدایت الله وزیر دفتر بوده که به نیابت از پدر برای عیادت از امیر نظام گروسی به منزل وی می رود، امیر نظام مردی بزرگ…

ادامه مطلب

گفتگو با ژان اشنوز نویسنده برجسته فرانسوی برنده جایزه گنکور

از زمان اولین رمان ژان اشنوز، «نصف‌النهار گرینویچ» که در سال ۱۹۷۹ منتشر شد، تا زمان انتشار آخرین کتابش «نماینده ویژه» درسال ۲۰۱۶، از او هفده کتاب منتشرشده که بسیاری از آنها برایش جایزه‌های معتبری را به ارمغان آورده است. جایزه گنکور و عنوان بهترین رمان سال ۱۹۹۹ از سوی مجله معتبر فرانسوی «lire» برای…

ادامه مطلب

نگاهی به کتاب «در مدح عشق»/ دکتر علی غزالی‌فر

از آن‌جایی که عشق با انکشاف حقیقت ربط دارد، پس برای فلسفه شرط لازم است و بدون آن هیچ‌کس فیلسوف نمی‌شود؛ همان‌گونه که علم، هنر و سیاست نیز سه شرط ضروری دیگر فلسفه هستند. از نظر بدیو فیلسوف، عاشقی است که در عین حال فعال سیاسی و شاعر و دانشمند است

ادامه مطلب

از گوجه تا نژادپرستی/ چگونه برگه‌های فهرست‌نویسی هرج و مرج دنیا را سامان دادند؟

قبل از اینکه جست‌وجوی کامپیوتری در مخزن کتابخانه‌ها رایج شود، اگر می‌خواستید دنبال کتابی بگردید، باید در جعبه‌های چوبی‌ای که در هر کدامشان صدها برگه چیده شده بود، بالا و پایین می‌کردید. شاید برای خودتان هم برگه‌های فهرست‌نویسی تهیه کرده باشید و اطلاعاتتان را روی آن‌ها نظم و ترتیب داده باشید. برخلاف ظاهر خنثی و…

ادامه مطلب

همه چیز درباره اسکار ۲۰۱۸ / از حاشیه تا متن

دوستداران سینما می دانند که مدت زمان زیادی تا مراسم اسکار ۲۰۱۸ و توزیع جوایز این فستیوال سینمایی بزرگ که معتبرترین در نوع خود به شمار می آید نمانده است تقریباً یک سال از قاطی شدن پاکت های اعلام بهترین فیلم سال ۲۰۱۶ گذشت که جنجال زیادی به پا کرد.

ادامه مطلب

چگونه ممیزان «دلبر» را تبدیل به «خواهر» کردند؟ / ممیزی کتاب در ایران

«از مجموع ۲۵۷ عنوان کتاب داستان مشروط و غیرمجاز حدود ۲۳۵ عنوان ذیل عنوان رمان آمده است که حدود ۴۵ درصد مشروط و ۵۵ درصد غیرمجاز شناخته شدند.» این بخشی از آمار یک سال صدور مجوز کتاب تنها در زمینه رمان فارسی است؛ آماری از بررسی ۱۴۰۰ سند ممیزی کتاب توسط دکتر احمد رجب‌زاده در…

ادامه مطلب

نگاهی به کتاب «انسان و زمان آگاهی مدرن»/ دکتر علی غزالی‌فر

دولوز در ابتدا این نظریه را مطرح می‌کند که کانت سه نوآوری یا سه واژگونی بزرگ در مفهوم زمان ایجاد کرده است. دولوز این سه مورد را تحت سه قاعده کلیدی دسته‌بندی می‌کند. البته این سه قاعده بیان کانت نیستند، بلکه دولوز آنها را از جاهای مختلفی یافته و گرد آورده است

ادامه مطلب

سایه از زندگی در آلمان می گوید/ می خواهم ببینم دیوانگی این جهان به کجا می رسد!

هوشنگ ابتهاج در آستانه نود سالگی دل پر دردی دارد؛ اما به قول خودش نمی‌خواهد حرف هایش سیاهی دیگری روی سیاهی‌ها اضافه کند. او که این روز‌ها در آلمان به سر می‌برد، هر روزش را با شنیدن اخبار ایران و جهان سپری می‌کند و از تمام اتفاقات ریز و درشت ایران باخبر است.

ادامه مطلب

نگاهی به ترجمه «فلسفه فرانسوی و آلمانی» اثر «رابرت چ. سولومون» / محمدمهدی اردبیلی

اخیرا کتابی منتشر شده است که بر جلد آن عنوان «فلسفه فرانسوی و آلمانی» اثر «رابرت چ. سولومون» با ترجمه محمدسعید حنایی‌کاشانی درج شده است. البته که رابرت سی. سالمن کتابی با چنین عنوانی ندارد، اما با اندکی دقت می‌توان دریافت که این کتاب همان مجلد هفتم از تاریخ فلسفه آکسفورد است که مترجم فارسی…

ادامه مطلب

درباره کتاب «سیاره آقای سملر» اثر سال بلو

خواندن آثار سال بلو لذت‌بخش است؛ او از معدود رمان‌نویسانی است که شیوا، دقیق، روان و محرک حالات درونی آدمی است. رمان در نظر بلو وسیله‌ای است برای بیان نقطه‌نظرات و ایده‌هایش. رمان «سیاره‌ آقای سملر» اما قضیه‌اش فرق می‌کند. در لایه‌ آشکار اثر، چیزی جز گذران دو روز از زندگانی آقای سملر در نزدیکی…

ادامه مطلب

دریاره کتاب «شکارچیان در برف» اثر نسیبه فضل‌الهی

«شکارچیان در برف» مجموعه‌داستانی ۱۳۵ صفحه‌ای است نوشته نسیبه فضل‌اللهی که پیش از این برای برخی داستان‌هایش برنده‌ جشنواره‌ ملی داستان ایرانی (۱۳۸۶) و برگزیده‌ جایزه‌ ادبی بوشهر (۱۳۹۳) شده بود. «شکارچیان در برف» در اصل اولین مجموعه‌داستان چاپ‌شده وی به شمار می‌رود؛ مجموعه‌ای شامل هشت داستان. داستان‌های کتاب با زاویه دیدهای مختلف نوشته شده‌اند،…

ادامه مطلب

درباره رمان «زلیخا چشم‌هایش را باز می‌کند» شاهکار گوزل یاخینا

پس از اینکه «آرمان» گفت‌وگویی اختصاصی با گوزل یاخینا نویسنده رمان «زلیخا چشم‌هایش را باز می‌کند» داشت، توجه به این رمان بیشتر شد؛ تاآنجاکه یادداشت‌های بسیاری در ستایش این رمان نوشته شد و بسیاری در شبکه‌های مجازی از این رمان نوشتند و آن را به‌عنوانی کتابی خواندنی به دیگران پیشنهاد دادند

ادامه مطلب

نگاهی به فیلم «بدون تاریخ بدون امضا» ساخته وحید جلیلوند

دومین فیلم وحید جلیوند را می‌توان در تداوم همان منظومه معنایی و جهان سینمایی فیلم اولش چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت دانست، اگرچه یک گام به جلو نبود و حفره‌های داستانی آن، هم فیلم را از حیث منطق دراماتیک دچار مشکل می‌کند و هم ریتم آن را می‌گیرد. قصه از این قرار است که دکتر کاوه نریمان…

ادامه مطلب

خدایان تشنه‌اند / نگاهی به سه رمان بهومیل هرابال که به فارسی درآمده اند

بهومیل هرابال سال‌هاست به لطف ترجمه خواندنی و روان پرویز دوائی از رمان معروف «تنهایی پرهیاهو» نزد خوانندگان ایرانی شناخته‌شده است. در سال‌های اخیر نیز ناشران مختلف ترغیب شده‌اند سراغ ترجمه‌ رمان‌ها و داستان‌های دیگری از او بروند

ادامه مطلب