رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

برگه نویسنده: بابک ونداد

نگاهی به کتاب «نقد دیالکتیک دستگاه‌مند»

کارل مارکس (۱۸۱۸-۱۸۸۳) در جایی می‌نویسد که ای کاش می‌توانست شاخ و برگ مفصل و انبوه منطق هگل را بزند و هسته مرکزی آن را در یک صفحه تقریر کند تا همیشه آن را پیش چشم داشته باشد و خوب از آن استفاده کند. آن هسته مرکزی دیالکتیک است. مارکس به قدری شیفته دیالکتیک بود…

ادامه مطلب

بررسی تکنیک‌های روایی در رمان «وقتِ سکوت»

لوییس مارتین‌سانتوس را نویسنده‌ای هم‌ردیف جیمز جویس و مارسل پروست دانسته‌اند و رمان «وقتِ سکوت» او رمانی هنرمندانه و اجتماعی است که در زمانه‌ خفقان و آشوب ابتذال فرانکو و همدستان فرهنگی‌اش نوشته شده است. نویسنده در این رمان، با وجود سویه‌های به‌شدت اجتماعی اثر، به واکنش اکتفا نکرده است

ادامه مطلب

چرا جین آستین و خواهران برونته را باید خواند / علی شروقی

نخستین درسگفتارِ نابوکُف در کتاب «درسگفتارهای ادبیات اروپا» درباره رمان «منسفیلد پارک» جین آستین است. رمانی که نابوکُف، آن‌طور که جان آپدایک نقل می‌کند، ابتدا در برابر راه‌دادن آن به درسگفتارهای خود مقاومت می‌کرده و سرانجام به اصرار ادمند ویلسن آن را در فهرست رمان‌هایی که قرار بوده درس بدهد گنجانده است

ادامه مطلب

خنده‌ طلایی جین آستین / شکل‌های زندگی/ نادر شهریوری (صدقی)

«صغیر و کبیر فرض‌تان این است که مرد مجرد پول و پَله‌دار قاعدتا زن می‌خواهد.»١ غرور و تعصب جین آستین با این جمله آغاز می‌شود، اکنون این جمله از معروف‌ترین جملات آغازین ادبیات جهان به شمار می‌رود، جمله‌ای شبیه به موبی‌دیک هرمان ملویل که آن نیز با جمله‌ای ترغیب‌کننده آغاز می‌شود: اسماعیل خطابم کنید!…

ادامه مطلب

گفت‌و‌گوی جواد گنجی با مراد فرهادپور / هگل و انقلاب فرانسه

ربکا کامی، استاد فلسفه و ادبیات تطبیقی در دانشگاه تورنتو، نویسنده کتاب‌های «فرجام‌ها: خاطره در هگل و هایدگر» (١٩٩٩) و گمشده در آرشیوها (٢٠٠١) است. کامی در کتاب آخر خود «جشن ماتم» (٢٠١١) تفسیری از برداشت هگل از «تجربه تاریخی» ارائه می‌کند

ادامه مطلب

نگاهی به کتاب «یک روز بلند طولانی» اثر گیتی صفرزاده

خیلی از قصه‌هایی که در خاطر ما مانده است با گزاره «روزی روزگاری» شروع می‌شوند. شاید به این خاطر که داستان‌های این چنینی تکلیف خودشان را همان بدو امر با مخاطب مشخص می‌کنند، چون قرار است قصه بگویند. رمان «یک روز بلند طولانی» با این که چندان قصه محور نیست اما آغازی حکایت وار دارد.…

ادامه مطلب

بنی صدر اشتباه کرد اما خیانت نکرد / نگاهی به ظهور و سقوط اولین رئیس جمهور تاریخ ایران

نزدیک به ۳۸ سال پیش مردم ایران در ۵ بهمن ۵۸ به پای صندوق های رأی رفتند تا اولین رئیس جمهور ایران اسلامی را انتخاب کنند. در این روز تاریخی «ابوالحسن بنی صدر» توانست با به دست آوردن بیش از هفتاد درصد از آرای مردمی نام خود را در تاریخ به عنوان رئیس جمهور اسلامی…

ادامه مطلب

خودکشی یا قتل؟ / لحظه به لحظه با مرلین مونرو در آخرین شب زندگی اش

ساعت ۳:۳۰ صبح روز پنجم اوت سال ۱۹۶۲ پرستار مرلین مونرو از خواب بیدار می شود و متوجه می شود هنوز چراغ اتاق خواب او روشن است. در نتیجه تصمیم می گیرد سر و گوشی آب دهد، تا ببیند ماجرا از چه قرار است ولی وقتی چند بار در می زند و جوابی نمی شنود.

ادامه مطلب

محمد قاضی صد و چهار ساله شد

محمد قاضی فرزند میرزاعبدالخالق قاضی در ۱۲ مرداد ۱۲۹۲ در شهر مهاباد در استان آذربایجان غربی ایران به دنیا آمد. از ابتدای دهه ۱۳۲۰ با ترجم اثری کوچک از ویکتور هوگو به نام «کلود ولگرد»، نخستین قدم را در راه ترجمه برداشت و پس از آن ۱۰ سال ترجمه را کنار گذاشت. در سال…

ادامه مطلب

نگاهی به کتاب «سر کلاس با کیارستمی» اثر پال کرونین

گشودن کتاب «سر کلاس با کیارستمی» چیزی کم ندارد از وارد شدن به اتاقی که او در آن بر صندلی نشسته و ایده ها و تجربیاتش را با ما به اشتراک می گذارد. شیوه ساده و بی تشریفات پردازش کتاب، همراه با عکس هایی شفاف از کیارستمی و هنرآموزانش، و لحن آرام و مستقیم و…

ادامه مطلب

مردهای منفعل در دنیای زنانه /«ما این‌جا داریم می‌میریم» اثر مریم حسینیان

رمان حاضر «ما این‌جا داریم می‌میریم»، روایت کشتی شکستگانی است که به ساحل نجات نمی‌رسند. شخصیت‌هایی غرق در دنیایی تنها و بی‌سرانجام که در کشتی (ساختمانی در یوسف‌آباد) شکسته‌شان نشسته‌اند و برای هیچ‌کدام انتظار هیچ معجزه‌ای نمی‌رود. آدم‌هایی فاقد درک متقابل که به دنیای تنهای هم راه پیدا نمی‌کنند.

ادامه مطلب

نگاهی به «ساعت پنج عصر» ساخته مهران مدیری / سلطه مدرنیسم را ببین!

ساعت پنج عصر، قصه ی ساده ای دارد و روایتی خوش فرم که تا انتها تو را به دیدنِ درام دعوت می کند. در این روزهای وانفسا که دیگر تقریباً هیچ فیلم ایرانی را واجد ساده ترین و ابتدایی ترین خصیصه های سینما نمی بینیم دیدن ساعت پنج عصر خالی از لطف نیست؛ نوشتار را…

ادامه مطلب

نگاه به رمان «کنگره‌ی ادبیات» سزار آیرا

روبرتو بولانیو درباره سزار آیرا، نویسنده آرژانتینی هم‌دوره خود، می‌گوید: «اگر یک نویسنده‌ی معاصر باشد که نتوان او را در دسته‌ای مشخص جا داد، سزار آیرا است. نویسنده‌ای آرژانتینی اهل شهری کوچک در استان بوئنوس‌آیرس به نام کورونل‌پرینگلس، که گمانم واقعا وجود داشته باشد، البته اصلا هم بعید نیست زاده‌ی تخیل این پسر نابغه‌اش باشد…»…

ادامه مطلب

مراسم زادروز محمود دولت‌آبادی/ ۷۷ سال مقاومت ادبی

بیش از نیم‌قرن از روزگاری که محمود دولت‌آبادی نوشتن آغاز کرد می‌گذرد، و هفتادوهفت سال از عمرِ این نویسنده مطرح معاصر. غروب روز سه‌شنبه در کافه نزدیک، اهالی فرهنگ و دوستداران نویسنده «کلیدر» گرد آمدند تا سالروز او را به جشن بنشینند و حضورِ مدامِ پنجاه‌‌ساله‌اش در عرصه فرهنگ را گرامی بدارند

ادامه مطلب

در وصف مدیا کاشیگر/ بازی با مرگ

بازی با مرگ شاهرخ تویسرکانی   دست در خود گشودن، تنها این نیست که با افتخاری ناگهانی، دقیقه تقدیر را تمام کنیم؛ آن‌گونه که همینگوی با یکی گلوله یا دیگری به هر دستی که خود خواسته باشد. اگر نیک بنگریم، همه انسان‌ها به قیمت هدیه‌ای به نام زندگی، به زمان اجازه می‌دهند تا دست بر…

ادامه مطلب

همینگوی، فاکنر، وولف و دوروتی پارکر

زمانی سامرست موام از دوروتی پارکر این‌طور یاد کرد: «آنچه به نوشته‌هایش طعم تند غریب و خاصی می‌بخشد، قریحه او در کشف چیزی خنده‌آور حتی در دردناک‌ترین مصیبت‌نامه‌های موجودات بشری است.» پارکر، که شهرتش حاصل شوخ‌طبعی گزنده و ظرافت طبعی انتقادی است، اغلب به نام «گویینویِر (زن آرتور پادشاه) میزگرد» خوانده می‌شد…

ادامه مطلب

نگاهی گذرا به زندگی دوروتی پارکر

پارکر در دورانی از تاریخ آمریکا زندگی می‌کرد که شاهد تغییرات و تحولات بسیاری از نظر اجتماعی، به‌خصوص برای زنان بود. او به‌رغم حمایت از آزادی‌های تازه زنان بر این عقیده بود که این استقلال لزوما به نفع آنان نیست. پارکر که خود را یک سوسیالیست می‌پنداشت با طبقه فقیر جامعه همدردی و جهالت طبقه…

ادامه مطلب

داستان کوتاه/ «زن و شوهر» اثر فرانتس کافکا

کسب و کار به طور کلی آنقدر خراب است که گاه گداری وقتی در دفتر وقت زیاد می آورم، کیف مستوره ها را برمی دارم تا شخصاً سراغ مشتری ها بروم. از جمله مدت ها بود قصد داشتم یک بار هم سراغ «ن» بروم که قبلاً با هم رابطه تجاری مستمری داشتیم که سال پیش…

ادامه مطلب

نگاهی به کتاب «حرکت در مه» اثر محمدحسین شهسواری

اگر اهل نوشتن هستید، یا به قول ِ کتابی که قرار است معرفی‌اش کنم، داستان نویسی در جرگه «شهودی»ها هستید، لابد زیاد گیر کردید در دنیای داستانی که هر روز بی سروُصدا جایی از ذهن‌تان می‌نشیند و «ابرآلودی» و واقعیت گنگش را به رخ‌تان می‌کشد

ادامه مطلب

نگاهی به کتاب «قصر شیشه‌ای» اثر جینت والز/ مهرداد بازیاری

کتاب «قصر شیشه‌ای» اثر جینت والز به ترجمه مهرداد بازیاری، کتاب مستطابی است و مهمترین دلیل برای این صفت این است که اثری است خواندنی و تحسین برانگیز که البته نویسنده‌اش در ایران ناشناس است و اینک به مدد مهرداد بازیاری او را می‌شناسیم. در این کتاب معرفی‌ای هرچند کوتاه از نویسنده اثر نمی‌یابید، اما…

ادامه مطلب

انتشار کتاب جدید «کلمنت گرینبرگ: میان خطوط»/ راههای نقد

راههای نقد   «کلمنت گرینبرگ: میان خطوط» عنوان کتابی است از تی‌یری دُ دوو که به‌‌تازگی با ترجمه بهاره سعیدزاده توسط نشر چشمه منتشر شده است. آن‌طور که در توضیحات پشت جلد کتاب آمده، گرینبرگ «قهرمان اکسپرسیونیسم انتزاعی و مدرنیسم»، به‌عنوان برجسته‌ترین منتقد هنری نیمه دوم سده بیستم، مورد ستایش بوده است. این کتاب در…

ادامه مطلب

نگاهی به کتاب «هنر پیرااسلامی»/ صادق رشیدی

شاید عجیب به نظر برسد، اما اگر به سده‌های دور بازگردیم و به سراغ کسانی برویم که امروزه آنها را هنرمندان اسلامی می‌نامیم و با آنان از هنر اسلامی سخن بگوییم، به هیچ وجه متوجه منظور ما نمی‌شوند. آنها نخواهند فهمید که هنر اسلامی به چه چیزهایی اطلاق می‌شود، حتی اگر آثارشان، امروزه، مصداق بارز…

ادامه مطلب

انتشار متن گمشده‌ای از خالق «پیتر پن»

انتشار متن گمشده‌اي از خالق «پيتر پن» بهاره سرلک   80 سال از مرگ خالق «پيتر پن» مي‌گذرد. جيمز متيو بري معروف به جي.‌ام. بري سال‌ها قبل از مرگش نمايشنامه «بازسازي يك جنايت» را با همكاري‌اي. وي لوكاس، طنزپرداز انگليسي نوشت. اين اثر حدود ٤٠ يا ٥٠ سال در آرشيو بري در مركز هري…

ادامه مطلب

کمونیسم در بیمارستان روانی

«چگونه تاریخچه‌ی کمونیسم را برای بیماران روانی توضیح دهیم؟» نمایشنامه‌ای است از ماتئی ویسنی‌یک، نمایشنامه‌نویس فرانسوی رومانیایی‌تبار، که با ترجمه ملیحه بهارلو در نشر کتاب فانوس منتشر شده است. از ویسنی‌یک پیش از این نیز آثاری به فارسی ترجمه شده که ازجمله آن‌ها می‌توان به «داستان خرس‌های پاندا به روایت یک ساکسیفونیست که دوست‌دختری در…

ادامه مطلب

دوکتاب از تازه های نشر بیدگل

'هنر عروسکی از آغاز تا امروز نسیم آصف «عروسک، ماسک و اشیای نمایشی» عنوان مجموعه‌ای از مقالات است که به کوشش جان بل منتشر شده و به‌تازگی این کتاب با ترجمه گروهی از مترجمان توسط نشر بیدگل به چاپ رسیده است. این کتاب یازده مقاله از نویسندگان مختلف را دربرگرفته و آن‌طور که از…

ادامه مطلب

نگاهی به کتاب «زمزمه‌های چرنوبیل» اثر سویتلانا آلکسویچ/ ترجمه‌ی شهرام همت‌زاده

این کتاب را صبح نخوانید… وقتی که از خواب بیدار می‌شوید، یا حتی هنگام خواب… نه… صبح اگر بخوانید سراسر روزتان را به افسردگی می‌آمیزد، و شب اگر مطالعه کنید احتمالا خواب‌تان نمی‌‍‌برد… به عبارت دیگر «زمزمه‌های چرنوبیل» اثری نیست که بگوییم به وقت خواب بخوانید؛ این کتاب شما را به طرز هوشیارانه‌ای بیدار نگه…

ادامه مطلب

گفتگو با طلا نژادحسین/ نگاه نویسنده به ادبیات، تکثرگراست

طلا نژادحسن (۱۳۳۰-اهواز) از دهه هفتاد به‌عنوان منتقد ادبی کارش را شروع کرد و سپس از ابتدای دهه هشتاد با «یک فنجان چای سرد» (نشر چشمه) نوشتن داستان را آغاز کرد و با «شازده ناقص» (نشر پاپریک، چاپ ششم) به ثبات رسید که برایش جایزه بهترین مجموعه‌داستان جشنواره ادبی اصفهان را به ارمغان آورد. و…

ادامه مطلب

برای مدیا کاشیگر

می‌گفتم لابد عمر نوح دارد محمود حسینی‌زاد مدیا کاشیگر را ٣٣ سال بود که می‌شناختم. یعنی از اوایل دهه ٦٠، همان سال که هر دو به‌عنوان مترجم رسمی دادگستری قبول و هم‌زمان مشغول به کار شدیم. دوستی‌مان از همان زمان آغاز شد و ادامه یافت. آنچه بیش از هر چیز در مدیا کاشیگر…

ادامه مطلب