به مناسبت دهم فروردین سالگرد درگذشت دکتر فریدون آدمیت
انگشت شمارند کسانی که چنان تاثیر شگرفی بر وجود آدم می‌گذارند که رد آن هیچگاه از ذهن آدم زدوده نمی شود، و با وجود همهی تغییراتی که آدمی در طول زندگی به آنها دچار می شود، باز سرحال و قبراق سرجای خود ایستادهاند بی آنکه…
قرار گرفتن دو فیلم ماهی و گربه (ساخته شهرام مکری) و دربست آزادی (ساخته مهرشاد کارخانی) در بخش تازه و تجربه نشدهیِ نوعی تجربه در جشنواره فیلم فجر، اگرچه آغازگر سرفصلی تازه برای تنوع بیشتر بخشهای این جشنواره بود و هریک از این فیلم‌ها نوعی تجربه متفاوت با جریان مرسوم سینمای ایران را نمایندگی میکردند،…
پوسته ظاهری فیلم، رویایی است اشتباهی که "وودی"،شخصیت اصلی فیلم از بابت کسب جایزه ی یک میلیون دلاری داشته است و این خواسته، سفری سخت و شیرین را به زادگاه اش پی می ریزد، اما لایه های عمیقِ این اثر جاده ای ترسیم گر وداعی خاموش بوده که انسان امروز را به نگاهی محزون رسانده…
دچار پژواک دولت‌آبادی نمی‌شوم/
«من در زندگی ادبی‌ام هیچ استادی نداشته‌ام. استادهای من، مترجم‌هایی بوده‌اند که آثار بزرگان ادبیات را ترجمه کرده‌اند.»
این سخن مشهورترین نویسنده ایرانی است؛ کسی که تا آستانه دریافت جایزه نوبل ادبیات رفت و در جهان پرآوازه شد. او سال‌هاست که به «نماد» تبدیل شده است؛ «نماد» رمان و داستان ایرانی. او…
روز پیش بالاخره چشمم به جمال زوال کلنل محمود دولت آبادی روشن شد. ماجرا ازآنجا شروع شد که دوست فیلمسازم مهرشاد کارخانی از من دعوت کرد تا تازهترین فیلمش «در بست آزادی» را در دفتر تهیه آن تماشا کنیم که فیلمی خیابانی و گرم بود (که شرحش بماند برای فرصتی دیگر)؛ نزدیک غروب هنگام بازگشت…
«فعلا که منتظریم ببینیم چه پیش می‌آید» این جمله‌ای بود که در این یک سال در گفت‌وگو با بسیاری از اهل ادبیات می‌شنیدیم. البته با تغییر غلظت در میزان امید یا نومیدی‌ای که هر یک از اهالی قلم، برحسب نوع نگاهشان به تغییر دولت و تحلیلشان از این تغییر، چاشنی این انتظار میکردند. برخی امیدوارتر…
در آن زمان تقریبا تمام کارهای مربوط به عید، توسط اعضای خانواده انجام میشد که در بیشتر مواقع، همه در یک خانه زندگی میکردند و دست به دست هم داده به خیاطی و خانه تکانی، خرید و پخت و پز میپرداختند، باغچه را صفا داده و گلکاری میکردند و خلاصه با آغاز سال نو، همه…
فدریکو گارسیا لورکا در ۱۰ ژوئن سال ۱۹۳۶میلادی پای صحبت دوستً کاریکاتوریستً عاصی و بی پروای خود، «لوئیس باگاریا»۱می نشیند و این دو، از هنر و شعر می گویند و از ترانه های کولی ها و از معنای خوشبختی و درک این جهان و دریافت آن جهان. باگاریا یکی از بهترین و مشهورترین کاریکاتوریست های…
نگاهی بر فیلم عشق از میشل هانکه
درد عشق
فیلم عشق علاوه بر جذابیت و زیبایی بیان سینمایی اش، روایتی بدیع ( البته از منظری هم غریب) بهره می برد؛ و نتیجه از سویی تبسمیست بر لب و از سویی دیگر داغی گداخته بر روان .
شاهکار میشاییل هانکه در ضمن سادگی فرم، نشانه گذاری…
فرشته مولوی؛ نویسنده، محقق و مترجم؛ متولد 1332 است که از سال 1377 به کانادا مهاجرت کرده. از قلم او تا کنون آثاری همچون دو پردهٔ فصل، سگ‌ها و آدم‌ها، بلبل سرگشته، باغ ایرانی، نارنج و ترنج، پری آفتابی و داستان‌های دیگر، خانهٔ ابر و باد و... به انتشار رسیده. همچنین مجموعه داستان «حالا کی…
جداي از انبوه آثار بي‌ارزش و كم به نام تاريخ‌پژوهي مشروطيت و تجدد در تاريخ معاصر ايران از در و ديوار منتشر شده و مي‌شود، در ميان معدود آثار ارزشمند پژوهشي، مشروطه ايراني نوشته دكتر ماشاءالله آجوداني را به‌رغم آنكه از امكان پاره‌اي كاستي‌ها و انتقادات وارد بر آن خالي نيست، اما به اعتبار دستاوردهاي…
سید احمد کسروی یکی از چهره های مطرح صد سال اخیر است که آراء متنوع و بعضا بسیار چالش برانگیز مطرح کرده است. صرف نظر از ویژگی های شخصیتی او، تا آنجا که به آراء و آثار کسروی برمی گردد ما با چند تصویر کاملا متفاوت با او روبه رو هستیم که فراز و فرود…
طرح کلی فیلم خط آشنایی دارد حکایت آدم شهرستانی صاف و ساده ای که در دام فریبکاری و دروغ هموطنان تهرانی اش گرفتار می شود. اما همین خط تکرای یکی از مهمترین امتیازات فیلم را پیش روی ما میگذارد، اینکه اگر نویسنده فیلمنامه با ظرفیت های کارش آشنا باشد می تواند از یک خط تکراری…
ادبیات شكل پیچیده ای برای بیان مسائل ساده نیست بلكه ساده ترین شكل برای بیان مسائل پیچیده است.
ژان كوكتو
آلن رب گری یه در ۱۸ اوت ۱۹۹۲ در شهر برست در شمال غربی فرانسه به دنیا آمد. او نخستین رمانش «جوانی» را در بیست و دو سالگی نوشت ولی این رمان هرگز منتشر نشد. در سال…
این مقاله تلاشی است برای مقایسه دو متن ادبی از منظر تاریخ و فرهنگ. متون بررسی شده دو ترانه ایرانی «جمعه» و «شبانه» هستند که توسط خوانندهٔ مشهور راک ایرانی، فرهاد مهراد به اجرا درآمده‌اند. ترانه نخست «جمعه»، توسط یکی از مشهورترین ترانه‌سرایان ایرانی، شهیار قنبری در اوایل دههٔ ۱۹۷۰ نوشته و نخستین بار به…
پسری نوجوان، جعفرنام، برآمده از روستا، رنجدیده از ظلم اربابان، در آستانه انقلاب به صف انقلابیون می‌پیوندد؛ در جریان جنگ، تجربه می‌اندوزد و به فرماندهی، پخته و سردوگرم‌چشیده بدل می‌شود؛ فرماندهی که همزمان با فعالیت مسوولانه در رزم، عشق و صلح را در دل می‌پروراند.
زنی به نام پوران؛ لبریز از شور زندگی، همیشه دلواپس مرگ…
نویسنده امریکایی (1891-1980) فرزند خیاطی بود. در نیویورک زاده شد و در محله بروکلین، محله مهاجران آلمانی و ایتالیایی و ایرلندی و یهودی، دوره کودکی دشوار و آشفته‌ای را گذراند که در سراسر زندگی از تأثیر آن برکنار نماند و در آثارش تنوعی شگفت‌انگیز از گروههای بشری پدید آورد که از خاطره‌های گذشته سرچشمه داشت.…
مهرناز منتظری: «برادران کوئن» که در اواخر سال هاي دهه 50 سالگي شان قرار دارند، مجموعه اي نفيس از جوايز سينمايي مختلف را در خانه و کارنامه خود جاي داده اند. از جمله اين جوايز مي توان به جوايز مربوط به فيلم «جايي براي پيرمردها نيست»، اقتباس آنها از رمان جذاب «کورمک مک کارتي» اشاره…
چند سال پیش در حین پژوهش بر روی تاریخ پاورقی نویسی در ایران (که بخشهایی از آن به صورت پراکنده در چند نشریه منتشر شد)، هنگام کار روی نخستین نشانه های رمان نویسی در ایران که متاثر از آشنایی با فرهنگ غرب بود؛ توجه ام به جریان تجدد در ایران و نقش آن در حوزه…
زندگی و عشق های دوروتی ال. سایرز/
تصویری که از دوروتی ال. سایرز {خالق شخصیت لرد پیتر ویمسی که بدون شک یکی از بزرگترین کارآگاهای جهان داستان در دهه های 20 و 30 بود} در اذهان مخاطبان باقیمانده یادآور زنی مسن است با لباسهای مردانه و عینکی بر چشم و صورتی گرد {نشان چندانی از…
سوم اسفند، کودتای ایرانی یا انگلیسی/
14سال بیشتر از انقلاب مشروطه نگذشته بود که صبح روز سوم اسفند سال 1299 و درحالی که هنوز سپیده نزده بود، هنگ قزاق از قزوین وارد تهران شد. رضاخان معروف به «میرپنج» فرمانده تیپ همدان جلودار بود. قزاق‌ها بلافاصله نظمیه، وزارتخانه‌ها، پستخانه و ادارات دولتی و مراکز حساس تهران را…
این نوشته در سال 1358 در پانزدهمین شماره کتاب جمعه که به سردبیری اجمد شاملو منتشر می شد، به چاپ رسیده؛ همانگونه که در ابتدای نوشته آمده بهانه نگارش آن نمایش تازهٔ کارهای نصرت کریمی در انستیتو گوته، تهران بوده است. نصرت کریمی به حق از خلاق ترین بزرگان هنر این دیار بود که هیچگاه…
نویسندگان بزرگ همیشه میراثی بیش از آثارشان از خود به‌جا می‌گذارند. اینان، هر کدام تصوّر خود را از ماهیت هنر، روان‌شناسی نوشته ی خلاق، ساخت هنری و سایر مقولات هنر به‌شیوه‌ئی خاص و متفاوت از دیگران بیان می‌کنند، و بدین ترتیب از طریق برخوردی ویژه با جهان هستی، زیر نهاد و فرضیه ی هنر را…
پیدایش و پویش نخستین اندیشه‌ها و تکاپوهای تجددطلبانه در ایران عصر قاجار، از پیوند تنگاتنگی با اندیشه ترقی و اصلاحات در ایران برخوردار است.
وجود حکومت استبداد مطلقه داخلی، افزایش نفوذ و سلطه استعمارگران خارجی در ایران، انباشت عقب‌ماندگی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و ناکارآمدی ساختار سنتی حکومت و جامعه به افزایش نارضایتی از وضع موجود…
طبقه‌ی هساث / طبقه‌ی حساس (كمال تبریزی)
محسن بیگ‌آقا: نیمه‌شب ۲۱ بهمن عادل فردوسی‌پور که مجبور شد برنامه‌ی نود را به‌خاطر برنامه‌ی هفت زودتر تمام کند، در پایان برنامه گفت: «تیتراژ برنامه‌ی ما هم رفت و بحث نیمه‌کاره ماند. مثل فیلمهای جشنواره‌ی فجر امسال که پایان‌شان نامعلوم است!» این حرف را تنها فردوسی‌پور نمی‌زند. بسیاری از…
در رمان جای خالی سلوچ اثر محمود دولت آبادی خواننده از همان ابتدای داستان همراه همسر سلوچ با جای خالی او روبه رو می شود و در طول این رمان حجیم با اینکه هیچگاه سلوچ حضوری مشخص و عینی پیدا نمی کند اما چنان سایه ای روی زندگی و روابط شخصیت های دیگر می اندازد…
سیزده (هومن سیدی)
مهرزاد دانش: ترسیم یک موقعیت پست‌مدرنیستی بر بستر سوژه‌ای اخلاقی همچون تأکید روی لطمه‌های اجتماعی طلاق والدین بر فرزندان، دشواری‌های خاص خود را دارد که البته هومن سیدی تا حد زیادی توانسته است از عهده‌ی این کار برآید. تمهیدات بازیگوشانه‌ی او در بستر صدا و موسیقی و حرکت‌های اسلوموشن سوژه و ابژه…
بیداری برای سه روز (مسعود امینی تیرانی)
رضا حسینی: به‌راحتی می‌شود هر نوشته و نقدی درباره‌ی یك فیلم تجربی را با توسل به ماهیت این گونه فیلم‌ها، یعنی تجربی بودن‌شان رد كرد و آن را در تقابل با ذات تجربه‌ی موجود قلمداد كرد. اما می‌دانیم كه هر فیلمی (حتی یك اثر تجربی) به عنوان یك…
مهمترین حاشیه‌ی مراسم اختتامیه‌ی سی‌ودومین جشنواره‌ی فیلم فجر حذف ناگهانی فیلم سینمایی «عصبانی نیستم» از گردونه داوری به‌درخواست تهیه‌کننده و به دلیل برخی مسائل حاشیه‌ای بود. اعلامی که البته توسط مدیران جشنواره انجام شد.
فیلم سینمایی «عصبانی نیستم» ساخته رضا درمیشیان در تعدادی از بخش‌ها نامزد دریافت سیمرغ بلورین بود. اما سرانجام فشارهای برخی رسانه‌های خاص…
ماهی و گربه (شهرام مکری)
مهرزاد دانش: کیفیت شگفت‌آور این فیلم منحصر به فرد، صرفاً به فرایند دشوار ساختش در قالب یک سکانس‌پلان دو ساعت و ده دقیقه‌ای معطوف نیست، بلکه فرم ساختاری‌اش در یک هندسه‌ی دوار و توالی‌ها و تکرار‌ها و تلاقی‌های مداوم که به‌شدت با درون‌مایه‌ای شامل سیالیت فضا در مفاهیم مختلف عشق،…