رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

ادبیات

آیا ترانه را می‌توان در حوزه ادبیات دانست؟

وقتی مرزهای بین ادبیات شفاهی و کتبی شکسته‌ شد   هفته گذشته و در نهایت شگفتی متخصصان و مخاطبان دنیای ادبیات، «باب دیلن» ترانه‌سرای آمریکایی برنده جایزه نوبل ادبیات سال 2016 شد و بحث‌های بسیاری را در دنیای ادبیات به راه انداخت؛ به نظر می‌رسد تعریف جامعه از ادبیات دستخوش تغییر شده و مرزهای…

ادامه مطلب

ویروسِ نوشتن

تولد دوباره مؤلف در قرن بیست‌و‌یکم ویروسِ نوشتن دانیال حقیقی «زبان، ویروسی است از کهکشانی دیگر.» ویلیام لی١ ١  کلاژکردن و برش/پرش(cut-up) تکنیک‌هایی هستند که ظرفیت بی‌پایانی برای دگرسانی در مسئله‌ فرم پدید آورده‌اند. سوای این امر علاقه‌ی روزافزونی که به نوشتن خلاق به‌مثابه یک کنش انتقادی و تجربی در جریان است برگرفته از…

ادامه مطلب

یاغی / زندگی شگفت‌انگیز ویلیام اس. باروز

ویلیام اس. باروز، با نام ادبیِ ویلیام لی (۱۹۹۷-۱۹۱۴)، داستان‌نویس، مقاله‌نویس و نقاش آمریکایی بود که به‌عنوان اولین چهره‌ی نسل بیت و همچنین یکی از سیاسی‌ترین، تأثیرگذارترین و خلّاق‌ترین نویسندگان قرن بیستم شناخته شده است. نوشته‌های او به‌یک‌اندازه بر ادبیات و فرهنگ عمومی تأثیر داشته‌اند

ادامه مطلب

شکل‌های زندگی: پابلو نرودا و شعرِ ضدرئالیسم / نادر شهریوری (صدقی)

پابلو نرودا (١٩٧٣-١٩٠۴) به یک تعبیر نه شاعری اهل شیلی، نه شاعرِ آمریکای‌لاتین و نه شاعر «سرزمینی» معین، که شاعرِ زمین است. زمین اسمی مؤنث همچون اسم مادری است که بر فراز همه نام‌ها ایستاده است. شاعر خود را در گستردگی مهر بی‌پایان زمین کوچک می‌بیند و حس می‌کند در نقطه‌ای دور از تاریخ آن…

ادامه مطلب

نوبل و بی اعتنایی به بزرگان / نامدارانی که بی نوبل از دنیا رفتند

شاید یکی از جالب‌ترین نکته‌ها درباره برگزیدگان آکادمی نوبل ادبیات، اعطا نشدن آن به نویسندگان صاحب‌نام و تأثیرگذاری است که هریک نقطه عطفی در تاریخ ادبیات جهان به‌شمار می‌آیند. برخی از این ‌نام‌های بزرگ که شاید در ذهن هر خواننده‌ای سؤال ایجاد کنند «تولستوی»، «ناباکوف»، «چخوف»، «ایبسن»، «جویس»، «بورخس» و «فوئنتس» هستند.

ادامه مطلب

وقتی نوشتی، دیگر نمی میری / نگاهی به زندگی و آثار آرتو میلر

“آرتور میلر” نمایشنامه نویسی از نسل غول های بزرگ تئاتر معاصر جهان و در ردیف کسانی چون تنسی ویلیامز، برشت، بکت، یونسکو، آرابال و چخوف در تحول تئاتر مدرن نقش مهمی داشته و”مرگ دستفروش” او از نخستین تراژدی های مدرن جهان است که سه جایزه اصلی نمایشنامه نویسی یعنی”پولیتزر”، “تونی” و جایزه “حلقه منتقدان نمایشنامه…

ادامه مطلب

به مناسبت زادروز ابراهیم گلستان / گفتگویی خواندنی با این چهره نامدار تاریخ ادبیات و هنر ایران

ابراهیم گلستان از چهره های یگانه در تاریخ ادب و هنر این دیار است با تاثیراتی انکار ناپذیر که چه میانه ای با لحن صریح او داشته باشیم و یا نه، نمی توان این اهمیت را انکار کرد. ۲۶ مهرماه زادروز «ابراهیم گلستان» (۲۶ مهر ۱۳۰۱)، بهانه ای شد برای انتشارگفت و گوی او با…

ادامه مطلب

جوابیه مرضیه خسروی به مطلب کارخانه ترجمه سازی یا به سوی جهنم ترجمه…

آنچه در ادامه خواهید خواند جوابیه است که خانم مرضیه خسروی در پاسخ به یکی مطالب منتشره در سایت ادبی و هنری «مد و مه» ارسال کرده است. ماجرا از این قرار است که چندی پیش مطلبی تحت عنوان «کارخانه ترجمه‌سازی / به سوی جهنم ترجمه…» {اینجا} به قلم سمیه مهرگان منتشر شد؛ این نوشته…

ادامه مطلب

گفت‌وگو با شیوا ارسطویی درباره رمان اخیرش، «نی‌نا» / دستاوردی تازه در رسیدن به نفس قصه

«نی‌نا»، رمان اخیر شیوا ارسطویی، چندی پیش توسط نشر پیدایش منتشر شده است. ارسطویی معتقد است این رمان، در رسیدن به نفس نوشتن «قصه»، برایش یک دستاورد محسوب می‌شود. می‌گوید در این رمان عناصر قصه‌نویسی را در رویکردی تازه به کار گرفته است تا از آن‌ها به نفع ساختن جهانی استفاده بکند که نشانه‌های آن…

ادامه مطلب

لذت متن و لذت صدا در ترانه‌های باب دیلن / ترانه به‌مثابه شکلی ادبی

این مقاله در پی آن است تا لذت‌های خاص ادبی را که شنونده‌های ترانه‌های باب دیلن تجربه می‌کنند بررسی کند. در راستای این هدف، تحلیل حاضر فرض می‌گیرد که چنین لذتی، از توافق سه فعالیت ادبی حاصل می‌شود: متن‌های شاعرانه‌ دیلن ابتدا به نگارش درآمده و سپس اجرا می‌شوند؛ صدای دیلن، شعر او را به…

ادامه مطلب

سرنوشت، من را جاودانه کرد / برنده نوبل ۲۰۱۶ در تازه ترین گفتگوی خود

باب دیلنِ نوازنده، آهنگساز و خواننده، یکی از تاثیرگذارترین هنرمندان تاریخ آمریکا و جهان است. جز اینها، دیلن، طراحی و نقاشی می‌کند، فیلمنامه می‌نویسد، برنامه‌ رادیویی اجرا کرده، موسیقی متن فیلم ساخته، داستان و مقاله می‌نویسد. به همه اینها نوشتن زندگی‌نامه‌ خودش را هم باید اضافه کرد، که تاکنون یک جلدش منتشر شده

ادامه مطلب

مورد عجیب باب دیلن / آیا باب دیلن مستحق نوبل ادبیات بود؟

آکادمی نوبل یک‌بار دیگر جهان را شوکه کرد. برنده نوبل ادبیاتِ ٢٠١۶ روز پنجشنبه، سیزدهم اکتبر با چند روزی تأخیر اعلام شد: باب دیلن. یک ترانه‌سرا! این نخستین‌بار است که نوبل ادبیات به یک ترانه‌سرا یا آن‌طور که آکادمی نوبل در بیانیه‌ خود آورده است «یک شاعر» تعلق می‌گیرد. تمام رسانه‌ها با اعلام نامِ این…

ادامه مطلب

مرگ ناگهانی یک آنارشیست

«داریو فو» درگذشت مرگ ناگهانی یک آنارشیست  داریو فو، نويسنده بنام ايتاليايي، چهارشنبه ٢١ مهر (١٢ اكتبر) در ۹۰ سالگی بر اثر اختلالات ریوی درگذشت. به گزارش خبرگزاري‌ها، داریو فو (زاده ۲۴ مارس ١٩٢٦) برنده نوبل ادبي در سال ١٩٩٧ از تأثیرگذارترین نویسندگان معاصر ایتالیا بود که علاوه بر نویسندگی، به کارگردانی، طراحی صحنه و…

ادامه مطلب

باب دیلن؛ شاعر، نقال یا ترانه‌سرا؟ / نوبلی که حاشیه ساز شد

باب دیلن؛ شاعر، نقال یا ترانه‌سرا؟ فرانک عمیدی    باب دیلن موسیقی فولک آمریکایی را دگرگون کرد باب دیلن یکی از مشهورترین و تاثیرگذارترین ترانه‌سراها و آهنگسازان دنیا برنده جایزه نوبل ادبیات شد. آکادمی نوبل، دیلن را به خاطرایجاد "بیان شاعرانه‌ای نوین در ترانه‌سرایی آمریکایی" تقدیر کرد و او را لایق این جایزه دانست.…

ادامه مطلب

اقدام عجیب آکادمی نوبل ادبیات به «باب دیلن» رسید!

اقدام عجیب آکادمی نوبل ادبیات به «باب دیلن» رسید! «باب دیلن» ترانه‌سرای معروف آمریکایی به عنوان برنده نوبل ادبیات ۲۰۱۶ معرفی شد. به گزارش مد و مه به نقل از ایسنا، لحظاتی پیش «گاردین» باب دیلن خواننده و ترانه‌سرای سرشناس آمریکایی را به عنوان برنده نوبل ادبیات سال ۲۰۱۶ معرفی کرد. او این جایزه را…

ادامه مطلب

نخستین نسل ادبیات داستانی مدرن ایران / محمد بهار لو

زبان ادبیات داستانی در ایران با پیدایش و رواج روزنامه‌نگاری ـ به‌ویژه با انتشار ” قانون ” و ” صوراسرافیل” و ترجمه ی نمایش ‌نامه‌ها و رمان‌های فرنگی به زبان فارسی بنیاد گذاشته شد. انتشار کتاب‌هایی نظیر ” سیاحت‌نامه ابراهیم بیگ” ، ” مسالک المحسنین” و ” سرگذشت حاجی‌ بابای اصفهانی” ، که اگرچه…

ادامه مطلب

محمود دولت‌آبادی: من‌ شخصاً مدعی‌ام‌ که‌‌ از بسیاری‌ از نویسندگانی‌ که‌ نوبل‌ گرفتند، نویسنده‌تر هستم

نوبل ادبی و دست خالی ایران   جایزه نوبل برای ادبیات از بحث‌برانگیزترین مجموعه جوایز نوبل است. هر سال نام عده‌ای از نویسندگان برجسته جهان به عنوان برنده احتمالی نوبل ادبی در میان می‌آید، اما در اغلب موارد تصمیم کمیته نوبل در این‌مورد غافلگیرکننده است. ۱۳ اکتبر سال جاری برنده نوبل ادبی اعلام می‌شود. در…

ادامه مطلب

حماسه عاشورا به روایت غلامحسن ساعدی در مقتلی منتشر نشده

«مقتل» عنوان رمانی ست از ساعدی که گویا نخست بخشهایی از آن در مجله نگین که از نشریات ارزنده آن روزگار محسوب می شد، به چاپ رسید. روایت است که نوشتن این رمان تمام شده بوده و به دست ناشر نیز رسیده حال چه اتفاقی افتاده که منتشر نشده دقیقا روشن نیست و متاسفانه این…

ادامه مطلب

خوسه دونوسو درمیان بزرگان ادبیات امریکای لاتین

درماندگي پارسا شهري خوسه دونوسو در كنار هم‌نسلانِ خود، رمان‌نويسان بزرگ آمريكاي لاتين، فوئنتس و ماركز و يوسا و كورتاسار، دوره «شكوفايي» را در ادبيات اين خطه رقم زدند. اما گذشته از تفاوت‌هاشان در سبك و جهانِ داستاني، دونوسو خصيصه منحصربه‌فرد ديگري نيز داشت. خصيصه‌اي كه شايد او را بيش از هم‌نسلانش به نسل…

ادامه مطلب

سرزمین درون سرِ من/ درباره خوسه دونوسو نویسنده شیلیایی

«حکومت نظامی» نوشته خوسه دونوسو، نویسنده شیلیایی با این جملات است که آغاز می‌شود. مانونگو ورا خواننده محبوب شیلیایی بعد از کودتای ١٩٧٣ علیه آلنده از شیلی خارج می‌شود و پس از سیزده سال دوری به سانتیاگو بازمی‌گردد و به سوی خانه نرودا در دامنه تپه سن‌کریستوبال می‌رود، او اسیر خاطراتی از گذشته و همین‌طور…

ادامه مطلب

ماندن و جنگیدن یا رفتن و عاشقی‌کردن /«حکومت‌نظامی» و خوسه دونوسو

اشاره: این مطلب درباره رمان «حکومت‌نظامی» خوسه دونوسو در سال ۱۹۸۸، هم‌زمان با ترجمه انگلیسی آن، در روزنامه لس‌آنجلس‌تایمز به‌قلم کریستوفر لیلاند منتشر شده است. کریستوفر لیلاند در آن زمان استاد دانشگاه سیراکوز بوده است و کتابی با عنوان «آخرین مرد خوشحال، نسل۱۹۲۲، رمان، واقعیت‌های آرژانتین» منتشر کرده بود.

ادامه مطلب

فیلیپ راث نویسنده‌ای که باید خواند / فریدون مجلسی

نویسنده‌ای که نباید آثارش را از دست داد فریدون مجلسی* تصور می‌کنم اگر فیلیپ راث را سرشناس‌ترین نویسنده زنده آمریکا بنامیم سخنی به گزاف نگفته‌ایم. او در سالیان گذشته چندبار نامزده جایزه ادبی نوبل شد اما در اعطای آن جایزه بزرگ اروپایی گاهی برخی ملاحظات مزیت‌هایی ایجاد می‌کند که در واگذاری‌اش تاثیر دارند. مثلا، گرچه…

ادامه مطلب

فیلیپ راث؛ صدای قرن آمریکایی / آلن ماسی

فیلیپ راث در هشتادوسه سالگی‌اش، هنوز خودش را نویسنده‌ای می‌بیند که اغلب از او به عنوان بزرگ‌ترین نویسنده زنده آمریکا نام می‌برند، نه به این دلیل که موفق‌ترین نویسنده به‌جای‌مانده از نسل پس از جنگ است. او مهر تایید نهایی‌اش را با انتشار مجموعه‌آثارش در نه جلد از سوی کتابخانه آمریکا به دست آورده است.…

ادامه مطلب

شبیه کسی هستم که تمام روزفقط می‌نویسد / گفتگویی خواندنی با فیلیپ راث

فیلیپ راث یکی از مهم‌ترین نویسنده‌های معاصر جهان و تاریخ ادبیات آمریکا است که با بیست‌وهفت رمان و مجموعه‌داستان، و دو کتاب غیرداستانی، و کوله‌باری از مهم‌ترین جوایز ادبی جهان، جایگاهی برجسته و ویژه در ادبیات معاصر دارد؛ هرچند منتقدان بسیار جدی نیز دارد. همین رویکرد، در قبال خوانندگان آثارش نیز صدق می‌کند: یا آثارش…

ادامه مطلب

پیشنهادهایی برای مطالعه چند کتاب‌ عاشورایی / از قصه تا مقتل

آنچه می خوانید پیشنهادی مناسبتی است برای مطالعه آثاری مناسب با حال و هوای ایام سوگواری محرم، آثاری داستانی با مضمون عاشورایی و یک مقتل بازنویسی شده. البته شاید این پیشنهاد می توانست سیاهه بلند و بالاتری داشته باشد با توجه انتشار کتابهایی با چنین مضامینی از سوی نشر کتاب نیستان که در حوزه ادبیات…

ادامه مطلب

برگزیده نوبل ادبیات ٢٠١۶ کیست؟

برگزيده نوبل ادبيات ٢٠١٦ كيست؟ بالاترين شانس دريافت نوبل ادبيات با موراكامي است بهار سرلك يك هفته پيش از اعلام برگزيده امسال جايزه نوبل ادبيات، نام‌هاي سرشناس ادبي از جمله جان بنويل، نويسنده برنده بوكر ايرلند و هاروكي موراكامي نويسنده محبوب ژاپني در وبسايت پيش‌بيني «لادبروكس» بيشترين احتمال كسب اين جايزه را دارند.…

ادامه مطلب

شانس اولی که هیچوقت نوبل نمی گیرد!

«موراکامی»، امسال هم شانس اول نوبل ادبیات «هاروکی موراکامی» نویسنده مطرح ژاپنی از سوی سایت «لدبروکس» به عنوان محتمل‌ترین گزینه برای دریافت جایزه نوبل ادبیات در سال ۲۰۱۶ شناخته شد.به گزارش ایسنا به نقل از گاردین،در فاصله یک هفته مانده به معرفی برنده جایزه نوبل ادبیات در سال ۲۰۱۶ میلادی،سایت معروف انگلیسی «لدبروکس» طبق سنت…

ادامه مطلب

اسکات فیتزجرالد در گفتگو با خودش: اعتراف می‌کنم سارق ادبی هستم

سال ۱۹۲۰، چند هفته پس از انتشار «این سوی بهشت»، اسکات فیتزجرالد به پیشنهاد جان ویلیام راجرز، مدیر تبلیغات انتشارات اسکریبنرز، با خودش مصاحبه‌ای کرد، مصاحبه‌ای که قرار بود برای تبلیغ کتاب اول این نویسنده جوان پرشروشور استفاده شود. چند روز بعد اسکات فیتزجرالد با مصاحبه‌ای که با مداد و حسابی خط‌خطی و خشن نوشته…

ادامه مطلب