هانس فالادا یکی از پرحاشیهترین نویسندگان آلمانی نیمهی اول قرن بیستم است. در طی دورهی نوجوانی و جوانی، روح سرکش و عصیانگرش او را از پیمودن روال طبیعی زندگیاش بازداشت. در مسیر تحصیل و نویسندگی خطرات و پیچ و خمهای بسیاری را تجربه کرد و چندین بار با الهام از آثار ادبی که شیفتهشان بود،…
ادبیات آلمانیزبان کشور اتریش در سده بیستم با سه چهره بزرگ و جهانی خود یعنی روبرت موزیل، هرمان بروخ و یوزف روت در جهان شناخته میشود؛ در این میان، زندگیِ چهلوپنجساله تراژیک یوزف روت به او و آثارش بُعدی افسانهای داده است
برشت بهعنوان ماتریالیستی تمامعیار قبل از مرگ در نامه به همسرش درباره نحوه کفنودفن خود همه چیز را «مشخص» توضیح میدهد. او به هلنه میگوید پیش از آنکه به گورم بگذارید دشنهای به قلبم فرو کنید تا مبادا زنده باشم و دومین وصیت برشت آن بود که تابوتم را از پولاد محکم بسازید چون دلم…
هاینریش مان (۱۹۵۱-۱۸۷۱) از رماننویسان مطرح آلمان در قرن بیستم بود، با رمانهایی چون «استاد گند»، «شهر کوچک» و خاصه «زیردست»، هر سه نوشته پیش از جنگ جهانی اول و موضوع هر سه هم روانشناسی قدرتِ حکومتی، زیرا پیشهنگام از گسترش تفکرات ناسونالیستی و نظامی در لایههای پنهان جامعه گمانی روشن یافته بود.
هرمان بروخ اول نوامبر ۱۸۸۶ در وین به دنیا آمد و سیام ماه مه ۱۹۵۱ در نیویورک چشم از جهان فروبست. این نویسندهی یهودیتبار که بعدها به کلیسای کاتولیک پیوست، در نوجوانی به خواست پدرش در رشتهی فنی آموزش دید
از فریدریش هلدرلین، شاعر برجسته عصر کلاسیک آلمان، تنها یک رمان با نام «هیپریون» منتشر شده است. «هیپریون» رمانی آشکارا فلسفی است که درعینحال آن را شاعرانهترین رمان آلمانی نامیدهاند
گرت هوفمان متولد سال ۱۹۳۱ میلادی در لیمباخ است و در سال ۱۹۹۳ در اردینگ درگذشت. هوفمان در سال ۱۹۴۸ به لایپزیک نقلمکان کرد و آنجا در مدرسه زبان، زبانهای انگلیسی و روسی را آموخت
سال آینده میلادی، سال ۲۰۲۰ مقارن است با دویستوپنجاهمین زادسال فریدریش هلدرلین، شاعر مکتب کلاسیک و رمانتیک آلمان، چکامهسرای آرمانخواهی که زندگی فاجعهبارش بازتابی از تحولات طوفانی تاریخ اروپا در سالهای انقلاب جمهوریخواهانه فرانسه است و زبان شاعرانهاش –با همه آنکه قرنی تمام به حاشیه رانده شده و گم ماند- سرانجام برای نوجویی و نوآوری…
توماس برنهارد (۱۹۸۹-۱۹۳۱) یکی از بزرگترین رماننویسها و نمایشنامهنویسهای آلمانیزبان است و به تعبیر ایتالو کالوینو نویسنده شهیر ایتالیایی «مهمترین نویسنده جهان». نثر پرتکرار و نمادین برنهارد موجب تحسین بیقیدوشرط و نقدهای سازشناپذیری شد. توماس برنهارد با نمایشنامهها و رمانهای کوتاه و بلندش مشهور است.
«سفر دریایی با دن کیشوت» از توماس مان و «هرمان و دوروته آ» از گوته تازه ترین ترجمه های محمود حدادی اند که به ترتیب در نشر نو و نشر گویا به چاپ رسیده اند. «سفر دریایی با دن کیشوت» حاصل اولین سفر توماس مان به امریکا در سال ۱۹۳۴ است
هاینریش بل، نویسندهی برجسته آلمان در صف برندگان نوبل ادبی قرار دارد. بیشتر آثار بل به زبان فارسی نیز ترجمه و منتشر شده و با استقبال خوبی روبرو گردیده است. ۱۶ ژوئیه ۲۰۱۵ مصادف است با سیامین سالمرگ او.
این زندگی رؤیایی که در تنهایی کامل سپری میشد، با داستان غیرمتعارف خانواده کستلر جور درمیآمد. پدربزرگ این خاطرهنویس، در جنگ کریمه[۴] از راه کارپاتن[۵] به مجارستان مهاجرت کرد. او نام واقعی خود را حتی از خانوادهاش هم پنهان کرد و خود را کستلر نامید
«در غرب خبری نیست»، بزرگترین موفقیت یک کتاب آلمانیزبان (و به قول رمارک «بهترین کتاب من») در آلمان از نو و با شمار میلیونی منتشر میشود. فیلم جنجالبرانگیزی که از روی رمان ساخته شد، با دوبله جدید در آلمان به نمایش درمیآید.
همه آثاری که از آنها نام برده شد بهنوعی روایت یک خانواده را در مهمترین دوران تاریخ کشوری خاص روایت میکند. آنطور که اویگن روگه در «اینک خزان» روایت خود از خانواده اومنیتزها را در دوران جنگ سرد که یکی از مهمترین ادوار تاریخی آلمان است، روایت میکند
آرتور شنتیسلر از مهمترین چهرههای ادبی آلمانیزبان در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم بود. او از اعضای تاثیرگذار حلقۀ ادبی مهمی به نام «وین جوان» بود که چهرههایی همچون هوگو فون هوفمنزتال، فلیکس دورمان، پتر آلتنبرگ و کارل کراوس عضو آن بودند. اعضای این حلقه بر آن بودند که تقیدهای اخلاقی ادبیات قرن…
اینگو شولتسه از نویسندههای برجسته و مطرح امروز آلمان است که کتابهایش به بسیاری از زبانهای زنده دنیا ترجمه شده است از جمله فارسی: «موبایل» (داستانهایی به سبکوسیاق گذشته)، ترجمه محمود حسینیزاد، نشر افق، «آدام و اِوِلین»، ترجمه حسین تهرانی، نشر کتاب کولهپشتی، «داستانهای ساده» ترجمه حسین تهرانی، نشر چشمه. شولتسه، متولد ۱۹۶۲ در درسدن…
گرهارت هاوپتمان (۱۹۴۶-۱۸۶۲) نمایندهی فرهنگ و ادبیات آلمان در قرن نوزده و بیست بود و در مقام شاعر ملی حتی مورد احترام دولتهای وقت آلمان. از وی بیش از همه نمایشنامه به یادگار مانده است و در آن میان درام «بافندگان»، شرح نخستین قیامهای کارگری در آلمان، برایش اعتباری جهانی آورد.
در حالی که هفته پیش صدمین سالگرد تولد هاینریش بُل نویسنده برنده جایزه ادبی نوبل از آلمان بود، پسرش رنه بل که خود هنرمند است، نسبت به زندگی و آثار پدرش ابراز نظر کرد.
جهان امروز از آن اولینها یا بهترینها است. از این روست که هرگاه به جهان ترجمان ادبیات آلمانی به زبان پارسی وارد میشویم، «مهشید میرمعزی» یکی از نامهای درخشان در این عرصه است. چراکه اولین بودن در ترجمه از خصایص میرمعزی بوده است.
برشت در این شعر از ناپایداری شهرها که نماد قدرتاند میگوید و همینطور از پایداری شادمانه نسیم که آن نیز گذرا است. اگر که برشت در شعرهایش از نسیم، باد و آب سخن میگوید به خاطر تحرک و پویاییشان است
بسیاری از بزرگان ادبیات، روبرت والرز را ستوده یا همانند کافکا و هرمان هسه از سبک و اندیشه او تاثیرات عمیق گرفتهاند. اما به راستی هیچکس جز والزر نمیتواند مثل خودش بنویسد. هنگامی که ویرجینیا وولف در سال ۱۹۱۹ مقاله «داستان مدرن» را ارائه داد و به آثاری که جنبه امپرسیونیستی آن به وجه تجربیاش…
روبرت والرز (۱۸۷۸-۱۹۵۶) یکی از نامهای فراموش شده ادبیات آلمانیزبان و جهان است که پس از مرگ تراژیکش از پس عمری زندگی در آسایشگاه روانی، یعنی ۲۳ سال ننوشتن، جایگاه رفیعش را در ادبیات جهان پیدا کرد، هرچند دیر، اما درنهایت آن جایگاهی را که شایستهاش بود به دست آورد؛
رمان «مفیستو» شانزدهمین رمان کلاوس مان نویسنده برجسته آلمانی و فرزند توماس مان بزرگ است که در سال ۱۹۳۶ هنگامی که او در تبعیدگاهش، آمستردام به سر میبرد منتشر شد؛ آنطور که خودش میگفت: «راه بازگشتی نبود، نکبت ما را میکشت؛» همین نکبت نیز موجب شد تا انتشار این رمان در آلمان- برلین شرقی، هفت…
انتشار مهمترین اثر ادبی هلدرلین، یعنی رمان «گوشهنشین در یونان» (هیپریون) با ترجمه محمود حدادی در ابتدای دهه نود از سوی نشر نیلوفر، یکبار دیگر ما را با نویسندهای مواجه کرد که از او بهعنوان تنها شاعر اسطورهای آلمان عصر کلاسیک یاد میشود
طی یکی، دو دهه گذشته، ترجمه از زبان آلمانی رشد چشمگیری داشته است. سهم محمود حدادی در شکوفایی ترجمههای آلمانی در ایران، چشمگیر است. مترجمی که هم زبان فارسی را خوب میشناسد و هم زبان آلمانی را. این را در ترجمههای او از آلمانی میتوان به خوبی دید
«افیبریست» تئودور فونتانه از مهمترین رمانهای قرن نوزدهم ادبیات آلمان است که البته تا پیش از این شناخت چندانی از این رمان و نویسندهاش در ایران وجود نداشت. بهتازگی کامران جمالی «افیبریست» را به فارسی ترجمه کرده و نشر نیلوفر آن را بهچاپ رسانده است
اووه تیم؛ فرزند دوران پس از جنگ
سانی حسنی*
تیمِ ضد نازی
اووههانسهاینس تیم، یکی از موفقترین نویسندگان و فیلمنامهنویسان آلمانی است؛ بسیاری از کتابهای او تبدیل به فیلم شدهاند. «کشف سوسیس با سس کاری»، «رودی روسل؛ خوک دونده» و «مثلا برادرم» از پرفروشترین و مهمترین آثار تیم به شمار میآید.
اووه تیم ۳۰ مارس سال…
اووه تیم از کودکی به داستان علاقهمند بود و به داستانهاى پدربزرگش با علاقه و ولع گوش مىداد. هر موقع که میتوانست، به خانه عمهاش که در ناحیه بندر شهرهامبورگ زندگى میکرد، میرفت و در آشپزخانه او بود که اولین داستانها و قصههایش را نوشت. آنموقع در دبستان درس مىخواند
«مثلا برادرم» نوشته اووه تیم [ترجمه محمود حسینیزاد، نشر افق] یک رمان کوتاه اما بسیار مهم است – حتی اگر نویسنده چند صفحهای را هم درباره چیزهای بیاهمیت نوشته باشد- جملات او چنان تلالوی ناباورانهای دارند که نهتنها این نقص را جبران میکند بلکه حتی به غنا و وزن کتاب میافزاید.
هرچند که برخی از صاحب نظران براین باورند که ادبیات آلمان بعد از جنگ دوم جهانی، نثر نویسی به قدرت توماس مان نداشته؛ اما این بدان معنا نبوده که ادبیات آلمانِ بعد از جنگ نتوانسته در حد و اندازه های گذشته ظاهر شود. جنگ جهانی دوم بی شک تاثیری عمیق بر روح و روان ملتی…