روایت تاریخی دارای “ایهام و ابهام” را نشاید نوشتن و خواندن؛ این نوع تاریخ “موازی” و معطوف به یک گرایش سیاسی و یا یک فرقه تنظیم می شود که میانه ای با “تحلیل” یک رخداد در گذشته ندارد. روای در حافظه تاریخی آزاد است غلظت تراژیک یا حماسی یک “واقعه” را چنان تنظیم کند تا…

ژرمن‌ها به سرزمین ما پنداری چه دیر آمدند؛ در میانه جنگ اول بین‌الملل لورنس ایران “ویلهلم واسموس” به دلیران تنگستان می‌گوید ویلهلم قیصر مسیحی آلمان، مسلمان گشته و به مکه مشرف شده و با تغییر نام حاج ولی‌الله خوانده می‌شود.

محمدتقی‌خان پسیان به سال ۱۲۷۰ ش در محله سرخاب تبریز دیده به جهان گشود. او ضمن فراگیری دروس اولیه متداول با تحصیل در مدرسه نظامی به درجه سروانی رسید

به درستی نمی‌دانم چرا به این کلیشه‌ تاکید می‌شود که دشمن ایران “چرچیل” بخاطر تاخیر رضا شاه در اخراج چند مستشار آلمانی از ایران او را به چنین عقوبت شومی گرفتار ساخت. امروز که به هر علتی این “رضا” ملعبه تاریخ شده گاهی خان می‌شود و گاهی شاه، برخی ناخواسته یا نادانسته به “آلایش” تاریخ…

در تصور عمومی از دوران قاجار گمان می‌شود در آن زمان همه‌چیز با بی‌تدبیری محض و بی‌اعتنایی به حال و روز مردم سپری می‌شده است. تصور می‌شود مملکت به امان خدا رها شده بود، کسی دلی به حال مردم نمی‌سوزاند و حاکمان مطلق‌العنان آن پشیزی برای جان و وضع مردم اهمیتی قائل نبودند

این جملۀ سیدحسن مدرس به یکی از معروف‌ترین گزین‌گویه‌های سیاسی ایران تبدیل شد: «سیاست ما عین دیانت ماست». البته اگر از نقل‌کنندگان این جمله بپرسید این جمله به چه معناست، بعید است بتوانند دقیق برای شما توضیح دهند منظور مدرس چه بوده است. به همین دلیل، این جمله معنایی پیدا کرده و جایی به کار…

شاید برخلاف عرف مرسوم پژوهشی، بهتر باشد که حرف آخر را اول بزنم. با توجه به‌وجود تقریباً ۳۵۰ هزار برگ سندی که در آرشیو انگلستان در مورد تحولات ایران بین سال‌های ۱۹۲۱ تا ۱۹۴۱ میلادی موجود است؛ حیرت‌انگیز و تعجب‌آور است که فکر کنیم دولت‌های خارجی هیچ نقشی در تحولات ایران نداشته و عوامل داخلی…

روز ۶ شهریور ۱۳۲۰ به دنبال ورود متفقین به ایران و درخواست رضاشاه پهلوی، کابینه محمدعلی فروغی نخست‌وزیر جدید از مجلس شورای ملی رای اعتماد گرفت.

محمد علی فروغی بدون شک از رجال برجسته در تاریخ معاصر ایران است که خدمات گسترده ای در حوزه های مختلف داشت. با این حال ارزش خدمات او در زمینه های فرهنگ، جامعه و سیاست، مخالفان و موافقانی دارد که البته موافقانش بسیار بیشتر از مخالفان اند.

چراغ قویون (چراغ بگذارید)؛ کاسیبلار گلسینلر (فقرا بیایند)؛ قویمایین نامرده موحتاج اولسونلار (نگذارید محتاج نامردان شوند)، یوخسولارین قارنین دویورون (شکم فقرا را سیر کنید)، آجیلیغی سوندورون (تلخی‌ها را از بین ببرید)، تبریزی ساتمایین (تبریز را نفروشید)… یاشاسین ایران یاشاسین مشروطه (زنده‌باد ایران زنده‌باد مشروطه)…

شریف امامی کابینه اش را روی گسل بنا کرد؛ در روزهایی که هر روز شکاف بین ملت و حکومت عمیق و عمیق تر می شد. شاه رییس مجلس سنا را فرا خواند تا به جای آموزگار دولت تشکیل دهد؛ دولتی که ۷۵ روز بیشتر دوام نیاورد.

در ماه‌های اولی که جنگ دوم دنیاگیر پایان گرفته بود و ابتدای کار دستگاهِ تازه‌ روی کار آمدهِ دولت کارگر در انگلستان بود چند روزنامه‌نویس ایرانی دعوت شدند به لندن برای دیدن آسیب‌های جنگ و تماشای کوششی که می‌گفتند آغاز مرحله تازه‌ای‌ست در سیاست و رفتار بریتانیا و حتی، در اجرای نوع تازه و آرام…

«صنف» در لغت به معنی گونه، نوع و دسته‌ای از هر چیز است. در جامعه اسلامی از همان آغاز به جماعت‌ها و گروه‌های پیشه‌ور، عبارت صنف اطلاق می‌شده است مانند صنف صرافان و صنف رنگرزان. به عبارت دیگر در اصطلاح، دسته‌هایی مستقل از پیشه‌وران که فعالیتی مشابه دارند، ناچار به سبب منابع مشترک، دسته‌هایی ثابت…

شیوه منحصربه‌فرد سوگواری تاریخی ایرانیان در ماه محرم، بسیار در قاب نگاه تاریخ‌نگاران ایرانی و غیر ایرانی در دوره‌های متاخر تاریخ ایران نشسته است. همچنین پس از ورود دوربین عکاسی به ایران، بخشی از گنجینه عکاسان ایرانی و غیر ایرانی به آیین‌های سوگواری محرم اختصاص یافته است. تاریخ‌نگاران به ویژه جهانگردان اروپایی به همراه عکاسان…

دانش آمار در روزگار کنونی، در شمار یکی از ساخت‌مندترین حوزه‌های دانش کاربردی شناخته می‌شود که همه علوم و حوزه‌های دیگر، خود را ناگزیر بهره‌گیری از متدها، ابزار و دست‌آوردهای آن می‌شناسند. این که دانشی با سنجه‌های کمّی و کاملا مرتبط با ریاضیات، خود را چنین در پیوند و ارتباطی تنگاتنگ با همه حوزه‌ها حتی…

مشروطه یکی از نقاط عطف تاریخ ایران است. زمانه‌ای که آن را می‌توان با بینش‌های متفاوتی دید و ارزیابی کرد. اما نمی‌توان مشروطه را از شرایط اقتصادی پیش و پس از آن جدا ساخت. در واقع این دوران را می‌توان نقطه شروع یا آغاز رسمی پیدایش نهادهای مدرن اقتصادی در ایران دانست.

آخرین شاه ایران، تمامی برنامه‌های مدرنیزاسیون کشور را بر پایه‌ سکولاریسم و بی‌حجاب‌ کردن زنان سنتی بنا نهاد. او از زنان خواست تا چادرهایشان را از سر بردارند، به دانشگاه بروند و در عرصه جامعه حضور یابند.

چرا کود‌تای ١۵ جولای ٢٠١۶ نتوانست به سقوط د‌ولت رجب طیب ارد‌وغان بینجامد‌ اما کود‌تای ٢٨ مرد‌اد‌ ١٣٣٢ توانست د‌ولت محمد‌ مصد‌ق را ساقط کند‌؟ این سوالی است که سعی کرد‌ه‌ایم به مناسبت سالروز کود‌تای ٢٨ مرد‌اد‌ به آن بپرد‌ازیم و د‌ر حد‌ بضاعت مان پاسخی برای آن بیابیم.

اسناد حاضر در این نوشتار چهار سند از اسناد منتشرنشده جریان استبداد صغیر و به توپ بستن مجلس برگرفته از کتاب «روزشمار محاصره تبریز و اعاده مشروطه بر اساس اسناد منتشرنشده» است که به مناسبت یکصد و دهمین سالگرد انقلاب مشروطیت توسط انتشارات سفیر اردهال در اختیار علاقه‌مندان به تاریخ مشروطیت ایران قرار می‌گیرد

عصر میانی قاجار بیشتر از عصر آغازین و پایانیش قابل نقد است ، سخن از این نقد صرفا نقدی دین مسلکانه نیست ، بلکه استعاره از دین به جهت آشنا شدن حقیقت جویان با فهم توده ای مردمان آن زمان است

«علی قلی خان ایلخانی بختیاری» ملقب به «سردار اسعد دوم» یکی از مراجع و ریشه های تنومند سیاسی ، مدنی و نظامی ِ تاریخ مشروطه ی این مرز و بوم در سال ۱۲۳۶ ه.ش در شهر «جونقان» در فاصله چهل کیلومتری «شهرکرد»/استان چهارمحال و بختیاری،در خانواده ای اصیل و ریشه دار به دنیا آمد.