«احتیاج به یه نوشیدنی داشتم، احتیاج داشتم به یه عامله بیمه عمر، به تعطیلات، احتیاج داشتم یه خونه داشته باشم بیرون از شهر. چیزی که داشتم اما یه کلاه بود، یه کت و یه اسلحه. پوشیدمشون و از اتاق زدم بیرون.» کسی که با این خلق و خود از اتاق بیرون می زند «فیلیپ مارلو»…
هر چند در کشور ما چنین نظرسنجی ای انجام نشده اما دور از ذهن نیست که در ایران نیز نتیجه مشابهی به دست آید.در سال ۱۸۴۶ بود که «سرآرتور کانن دویل» هلمز را در شماره ۲۲ خیابان بیکر در شهر لندن آفرید. نخستین کارآگاه خصوصی که مشتریانی از تمام اقشار جامعه به سراغ اش می…
مشهورترین زیر ژانرِ داستانهای جنایی مابین جنگهای جهانی اول و دوم، سه نوع برچسب داشت: کلاسیک، عصر طلایی، سرنخ و معما. استفان نایت روزنامه نگار و نویسنده رمانهای پلیسی، در توصیف این نوع ادبی میگوید: رمانهای معمایی عصر طلایی، برای خوانندگان آن دوران، ترکیب بسیار پیچیدهای بودند از لذت و نگرانی و همچنین آزمون و…
جیمز ام. کین خالق داستانهایی است که ما بیشتر آنها را در قالب فیلمهای بهیادماندنی به خاطر داریم، فیلمهایی مانند «غرامت مضاعف» و «پستچی همیشه دوبار در میزند» که امروزه جزیی از حافظه جمعی جهان ما شدهاند. «پستچی همیشه دوبار در میزند» در ۱۹۳۴ به چاپ رسید
ریشههای فیلم نوآر و نئونوآر را در ادبیات هاردبویل، اکسپرسیونیسم، درامهای رادیویی، فیلمهای وحشت آمریکایی و سینمای فرانسه دهه ۱۹۳۰ جستوجو میکنند. ادبیات هاردبویل از این جهت اهمیت دارد که الگوهای روانی، درونمایههای اصلی و سبک کلامی نوآرها را تعیین میکند.
جیمز ام. کین که بیشتر برای خلق آثاری همچون و «میلدرد پیرس» شناخته میشود، در مریلند در سال ۱۸۹۲ چشم به جهان گشود. بعد از خدمت در ارتش و اشتیاق خواندهشدن همانند مادرش، سالهای زیادی را به عنوان خبرنگار و روزنامهنگار در بالتیمور و نیویورک گذراند. هنگامی که داستان «پستچی همیشه دوبار در میزند»…
آگاتا کریستی در سال ۱۹۲۶ رمان «قتل راجر اکروید» را منتشر کرد. در این رمان پلیسی، دکتر شپارد خواهری به نام کارولین دارد. نامبرده از هرکول پوآرو که در همسایگی اش اقامت دارد، می خواهد که به او اجازه دهد به سهم خودش به تحقیق بپردازد. او را دختری سالمند و کنجکاو می یابیم که…
درباره سریال «والاندر» که داستان هایش در سوئد ظاهرا آرام می گذرد و هر قسمتش روایتگر ماجرای جنایی جذابی است که می تواند مخاطبان بسیاری را پای سریال بنشاند. اسم نویسندگان، به متن رجوع شود: درباره سریال «والاندر» که داستان هایش در سوئد ظاهرا آرام می گذرد و هر قسمتش روایتگر ماجرای جنایی جذابی است…
یک نویسنده آثار جنایی در چین به کشتن چهار نفر در سال ۱۹۹۵ اعتراف کرد تا پرونده مسکوت این قتلها پس از بیش از دو دهه به سرانجام برسد.
خانه قانونزده که اقتباسی از رمان چارلز دیکنز اگرچه رگههایی از دیوید کاپرفیلد و آرزوهای بزرگ را دارد اما ویژگی بارز آن ساختار معماگونه و پلیسی آن است که به این مناسبت در نوشتار زیر نگاهی به این ویژگی در داستانهای این نویسنده بزرگ انگلیسی داشتهایم.
بیلی وایلدر، کارگردان بزرگ سینمای کلاسیک، میگوید از میان کسانی که در دوران فعالیتِ خود با آنها همکاری داشته، دو نفر بودهاند که مدام دیگران در مورد آنها کنجکاوی کردهاند: مرلین مونرو و ریموند چندلر.
جیمز ام کِین نویسندهی برجستهی مکتب هاردبویلد و از پیشکامان این سبک در ادبات پلیسی و جنایی[ خالق رمان شاخصِ پستچی همیشه دوبار زنگ میزند] میگوید هنگام نوشتن این آثار دربارهی هاردبویلد هیچ نمیدانسته!… تعجب نکنید، کم نیستند جنایینویسانِ دیگری که چنین شرایطی داشتهاند.کسانی که از نگاه صاحب نظران بهترین نمونه ها را در سبک…
در مورد هاردبویلد (Hard-boiled) اطلاعات زیادی میان آثار و مقالات ادبی فارسی موجود نیست. عده ای از منتقدان آن را ژانر، ساب ژانر، سبک، استایل و یا مضمون و محتوا می دانند. وقتی به منابع غربی مراجعه می کنیم، همه نوع تعریفی خوانده می شود مانند ژانر هاربویلد، پلیس هاردبویلد، داستان هاردبویلد و الی آخر.
اولین مساله رو در روی کسی که در مورد داستان جنایی قلم می زند این است که حدود مضمون مورد بررسی اش را علامت گذاری کند. مورخان قصه کارآگاهی بر این نکته پافشاری می کنند که این نوع قصه فرم ادبی یکه یی است که مجزا از قصه جنایی یا معمایی است و نباید با…
چهار سال پیش براساس نظرسنجی بزرگ انجمن نویسندگان آثار جنایی آمریکا (CWA)، «آگاتا کریستی»، نویسنده معروف رمانهای «هرکول پوآرو» که لقب «ملکه جنایت» را یدک میکشد، برترین نویسنده جنایی تاریخ ادبیات نام گرفت.
امروز ۲۲ مه و صد و پنجاه و هشتمین سال تولد سر آرتور کانن دویل خالق شخصیت داستانی شرلوک هولمز است که تا به حال اقتباسهای تصویری و تلویزیونی زیادی از داستانهای این شخصیت تولید شده است.
سال ۱۹۴۴ ادموند ویلسون، نویسنده و منتقد ادبی در مجله نیویورکر مقالهای با عنوان «چرا مردم داستانهای کارآگاهی میخوانند؟» منتشر شد. ویلسون که در آن زمان برای پوشش بمباران متفقین بر فراز آسمان آلمان عازم سفر بود،
آنچه می خوانید متن یک گفتگوی خواندنی و منحصر به فرد است، نه به دلیل محتوای آن که به واسطه حضور دو نام مطرح یکی آگاتا کریستی که شهرتی جهانی دارد و دیگری محمد علی سپانلو که شاعر و نویسنده نامدار ایرانی است. این گفتگو پنجاه سال پیش از این انجام شده آن هم در…
روایت است در سالهای پیش از انقلاب، آگاتا کریستی سفری به ایران کرد و در این بین وقتی نسخهی فارسی یکی از آثارش را برای او بردند. نا آشنایی نام کتاب باعث شد، از آنها بخواهد داستان کتاب را برایش تعریف کنند. او پس از شنیدن داستان کتاب، گفت: نویسنده ای که به این خوبی…
پیدی جیمز را ملکه جنایت نامیدهاند؛ نویسندهای که بهعنوان یکی از محبوبترین نویسندگان رمانهای کارآگاهی، برخلاف بیشتر نویسندگان این ژانر، بیرون ازمحدوده خوانندگان و علاقهمندان این ژانر نیز احترام و اعتباری دارد.
داستان پلیسی بههزار و یک دلیل، به ندرت تبدیل به چنین کالایی میشود، آنهم کالایی سفارشی و تجویزی. این داستان همیشه درباره جنایت است. پس درباره فقدان یک عنصرِ اساسی در سیستمِ سعادت و تعالی اخلاقی است. جنایت که محرومیت و سرخوردگی یک فرد و در نتیجه محرومیت و سرخوردگی یک قوم و نژاد است…
فیلیس دوروتی جیمز مشهور به پی دی جیمز مانند بسیار از جنایی نویسان همتای خود، ابتدا بدون انتظار از شهرت، وارد حرفه نویسندگی شد. پیش از قلم بدست گرفتن، او هم یکی از سیل مشتاقان و خوانندگان رمان های کارآگاهی بود و طی عمر طولانی خود شیفته ژانری باقی ماند که به رمان های کلاسیک…
ژانر «نوآر» در زبان فارسی به «ادبیات سیاه» مشهور است. «نوآر» که ریشه در زبان فرانسوی دارد و سیاهی معنی می دهد، صفت زیر ژانری جنایی قرار گرفته است که قهرمان داستانش لزوماً پلیس یا کارآگاه نیست بلکه می تواند قربانی، مظنون و یا حتی تبهکار باشد. هیچ کاراکتری خارج از داستان برای حل جنایت…
در یکی از روزهای سال ۱۸۸۵ یا ۱۸۸۶، سر آرتور کانن دویل، پزشک جوان انگلیسی- که با نویسنده داستان پیتر پن کریکت بازی می کرد و نقش زیادی در تبدیل اسکی به یک ورزش مردمی داشت و علاقه اش به فوتبال و اتومبیلرانی زبانزد بود و البته آن قدر چاق بود که نتواند بجنگد اما…
همه رمانهایی که در ژانر نوآر یا «سیاه» نوشته میشوند، یک وجه مشترک دارند: به قول ونسان کولونا، قدرت آنها در بررسی بیرحمی، نشاندادن نهایت خشونت و منشاء شرّ است و بهگفته اوتو پنزلر، ادبیاتِ سیاه روایتی از دنیای ظالم و تاریک انسانهاییست که بدون رستگاری در منجلاب گناه غوطهورند؛ دنیایی که نجابت در آن…
یکی از منحصربه فردترین نویسندگان قرن بیستم بود، بیش از چهارصد کتاب نوشت، که نیمی از آنها رمانهایی بازاری بودند که بااستفاده از شانزده نام مستعار نوشته بود. اما جدا از این آثار که عمدتا در دوران جوانی او، زمانی که در پی تثبیت موقعیت مالی خود بود، نوشته شدند. او داستانهایی پلیسی و جنایی…
امروزه رمان های جنایی در زمره محبوب ترین ژانرهای ادبی جهان به حساب می آیند. با مراجعه به سایت های بزرگ فروش کتاب، با یک جستجوی ساده، شاید به جرأت بتوان ادعا کرد که از هر پنج کتابی که به انگلیسی منتشر می شود، یکی به ژانر جنایی و زیر مجموعه هایش تعلق دارد. تعدادشان…
بده و بستان ادبیات پلیسی با سینمای نوار
نوآر بدون رابطه ی پیوسته و پربار با ادبیات نمی توانست به منزلت فعلی خود دست یابد و چنین آثار ماندگاری را در تاریخ سینما خلق کند. این رابطه چه به صورت اقتباس های ادبی، و چه به صورت مشارکت نویسندگان شاخص ادبیات در تولید آثار سینمایی،…
دشیل همت یکی از آن شخصیت های قابل ستایش در تاریخ ادبیات پلیسی و جنایی است، هم به خاطر سهم انکار ناپذیرش در اعتلای آن و پذیرش اینکه داستان پلیسی فی نفسه اثری پیش پا افتاده نیست و می تواند داستانی با جنبه های قوی ادبی باشد، هم از آن رو که ریموند چندلر…
شاید برخی از ما آنقدر به رمان پلیسی علاقه داشته باشیم که برایمان چیزی به اسم رمان پلیسی بد وجود نداشته باشد؛ اما هیچ یک از ما نمی توانیم رمانهای پلیسیای پیدا کنیم که بهتر از آثار ریموند چندلر نوشته شده باشند. حتی اگر فرض کنیم که شما اصلا رمانهای چندلر را نخوانده و با…