اصطلاح “فورمالیسم” نخستین بار از جانب مخالفان این جنبش به کار رفت و اینان، این اصطلاح را به معنایی به کار می بردند که خود فورمالیست ها هم آشکارا آن را رد می کردند. “بوریس آیخنباوم” یکی از همین فورمالیست های برجسته می گفت: ” واقعا ً دشوار است که به یاد بیاورم که چه…
داستان پابهپای تاریخ آمده است و تاریخ بهواسطۀ روایت داستانیست واقعی. چه بسیار راویان تاریخ که با نگارش حقایق و وقایع زمانۀ خود به خلق داستانهایی جاودان پرداختهاند، روایتهایی شنیدنی که کارشان ثبت حقیقت و ضبط واقعیت بوده؛ خواجه ابوالفضل بیهقی راوی قصۀ بر دار کردن حسنک وزیر «فصلی نبشت در ابتدای این حالِ بر…
آینده همیشه ما را غافلگیر می کند و به گذشته معناهایی می دهد که در خود گذشته از آنها غافل مانده بودیم. زن جوان آمریکایی حالا در یکی از غروب های سال های آخر دهه چهل درخت های حیاط شیب دار را آب داده، چمن سایه دار از تازگی برق می زند. آفتاب می خواهد…
آینده همیشه ما را غافلگیر مىکند و به گذشته معناهایى مىدهد که در خود گذشته از آنها غافل مانده بودیم. زن جوان امریکایى حالا در یکى از غروبهاى سالهاى آخر دهه چهل درختهاى حیاط شیبدار را آب داده. چمن سایهدار از تازگى برق مىزند. آفتاب مىخواهد بپرد.
اگر ناتورالیسم بیاعتنا به هیاهوی اجتماع، ترجیح میدهد از خیالپردازی دست بردارد و گرایش «اکنون» خود را به واقعیت و تنها واقعیت معطوف دارد، اگر ناتورالیسم اساس کارش را بر مؤلفههایی همچون «وراثت»، «محیط» و «لحظه» قرار میدهد و در همه حال همه «چیز» و از جمله انسان را به «چیز» فرو میکاهد، اگر ناتورالیسم…
صادق چوبک در طول عمر ۸۲ سالهی خود میراث گرانباری برای ادبیات داستانی ایرانی و نسلهای بعد از خودش به جای گذاشت. و اگر حضور فیزیکیاش هنوز زنده بود، حالا ۱۰۱ساله میشد. حالا که ۱۹سال از مرگاش میگذرد، شاید فرصت مناسبی باشد که به کارنامهی هنری و تاثیراتاش بنگریم.
از صادق چوبک چند کتاب اخیرا در نشر نگاه بازچاپ شده است. یکی، رمان مطرح او «تنگسیر» و دیگری مجموعهای از قصههای کوتاهِ او که هیچ کم از رمانهای شاهکارش، «تنگسیر» و «سنگ صبور» ندارد. «انتری که لوطیاش مرده بود و چند داستان دیگر» دربردارنده هفده قصه چوبک است از چهار مجموعه «خیمهشببازی»، «انتری که…
داستانهای کوتاه صادق چوبک وصف رابطههای برزخی در دوزخ گندآلود و هراسآور و تحملناپذیر زیستگاهی است که گریز و رهایی از آن جز در آرزو نمیگنجد. همه آروزی رهایی در سر دارند اما به اجبار «عادت و ترس» بر جای خود میخکوب شدهاند. ترس و بدبینی و بیاعتمادی چنان در خویشتن آنها خانه کرده است…
یادداشتی درباره "تنگسیر" اثر صادق چوبک
"تنگسیر" نوشته صادق چوبک داستان مردی دلیر، ساده و زحمتکش به نام محمد است که تحت تاثیر نامردمی ها و حق خوری های اطرافیانش دست به شورش و طغیان می زند و خود را از ننگ بی غیرت بودن (که به دلیل پذیرش ظلم در شرف وقوع است)…
'بوي بوشهر
زيباشناسي وجودِ صادق چوبک
علي فردوسي
وقتي چوبک مُرد مطلبي نوشتم با عنوان «زندگي عليه مرگ: فراقنامهاي براي چوبک» که در «بررسي کتاب» زمستان ۱۳۷۷ چاپ شد.
مطلب با اين پرسش آغاز ميشد: «آيا هرگز يک زندگاني خوبزيسته را به چشم خويش ديدهايد؟» مفهومِ «زندگاني خوبزيسته»، هر که برگردانِ درخشانِ دوستِ عزيزم داريوش…
این یادداشت در زمانی نوشته شده که صادق چوبک در قید حیات بود، نویسنده این مطلب، دکتر انور خامهای، سالهای سال در فضای فرهنگ و اندیشه (و البته سیاست!)حضور داشته و لااقل به عنوان یک ناظر با بسیاری چهرههای بزرگ ادبیات و فرهنگ این دیار از نزدیک مراوده داشته و از این منظر حرفهای جالب…