این مقاله را به اشتراک بگذارید
سیستم سینمای ایران قابل پیش‌بینی نیست
«اصغر فرهادی» که با جدیدترین فیلمش در بخش رقابتی جشنواره کن حضور داشت، در مصاحبه با “هالیوود ریپورتر” از حضور بازیگران مشهور در فیلم بعدی‌اش، احتمال اعطای اسکار به «گذشته»، سینماگران مولف در ایران و البته دشواری‌های ساخت فیلم در کشور گفته است.
اصغر فرهادی که به عنوان اولین کارگردان ایرانی سال گذشته با فیلم «جدایی نادر از سیمین» موفق به کسب جایزه اسکار شد، در جشنواره کن امسال نیز با فیلم «گذشته» توجه منتقدین و تماشاگران را به خود جلب کرد، هرچند دستش از نخل طلای کن کوتاه ماند و تنها به جایزه کلیسای جهانی کن و بهترین بازیگر زن برای «برنیس بژو» بسنده کرد.
فرهادی ۴۱ ساله درباره احتمال کسب جایزه اسکار با فیلم «گذشته» گفت: سعی می‌کنم در این‌باره فکر نکنم، اما نمی‌گویم برایم مهم نیست. هر انسانی در جهان دوست دارد مورد تقدیر و تحسین دیگران قرار بگیرد، اما من سعی می‌کنم توقعی در این مورد نداشته باشم. اما اگر این امر محقق شود، بهترین اتفاق می‌افتد و در غیر این صورت چیزی را از دست نمی‌دهم.
فرهادی که در فیلم جدیدش از ستاره‌های بین‌المللی سینما چون «برنیس بژو» بازی گرفته است، درباره ساخت فیلم با سایر بازیگران سرشناس سینمای جهان و یا احتمال ساخت فیلمی در هالیوود گفت: نمی‌توانم به این سوال به وضوح پاسخ دهم، چرا که نمی‌توان از چیزی ۱۰۰ درصد مطمئن بود. اما باید بگویم که پروژه‌ای در سر دارم که در آن بازیگران مطرح سینمای جهان حضور خواهند داشت، اما از زمان ساخت این فیلم مطمئن نیستم و نمی‌دانم که آیا پروژه بعدی سینمایی‌ام خواهد بود یا خیر. هم‌اکنون مشغول فکر کردن به این فیلم هستم که اولین قدم ساخت آن خواهد بود.
کارگردان ایرانی برنده اسکار درباره داستان فیلم آینده‌اش گفت: این فیلم نیز ادامه راهی خواهد بود که آغاز کردم و به سمت‌وسوی متفاوتی نخواهم رفت؛ اما درباره داستان فیلم نمی‌توانم بیشتر حرف بزنم تا برای مردم جالب باشد.
فرهادی در پاسخ به سوالی درباره بازیگر مورد علاقه‌اش که تمایل همکاری با وی را دارد گفت: من همیشه کار را از داستان آغاز می‌کنم و زمانی که داستان را تکمیل کردم، درباره بازیگران فکر می‌کنم. بازیگران زیادی هستند که کار آنها را می‌پسندم.
وی درباره ساخت فیلم در فرانسه و در جایی دور از سرزمین مادری‌اش نیز گفت: تا کنون خیلی‌ها این سوال را از من پرسیده‌اند که آیا کار کردن در کشوری دیگر نحوه کار من را تغییر داده است یا خیر. تنها چیزی که باید بگویم این است که کسی که ۴۰ سال به شکلی خاص راه می‌رود، نمی‌تواند ناگهان راه و روش راه رفتن خود را تغییر دهد. البته باید بگویم در فرانسه آرامش و امنیت بیشتری برای ساخت فیلم داشتم و می‌دانستم همانطور که دوست دارم فیلم می‌سازم. اما در ایران اوضاع اینگونه نیست؛ در ایران همیشه این نگرانی را دارم که آیا می‌توان فیلم را به انتها رساند و آیا مخاطبان می‌توانند فیلم را ببینند یا خیر.
فرهادی درباره موفقیت فیلم‌های ایرانی در عرصه بین‌المللی به هالیوود ریپورتر گفت: باید بدانید که در ایران فیلم‌های زیادی ساخته و اکران می‌شوند. اغلب آنها همانند سایر نقاط جهان جنبه تجاری دارند و ارزش خاصی ندارند که معروف‌ترین فیلم‌های داخل ایران هستند. اما تعدادی فیلم نیز ساخته می‌شوند که به واقع به جنبه‌های عمیق‌تر زندگی می‌پردازند. از این فیلم‌ها تنها تعداد اندکی به رویدادهای خارجی می‌روند. کارگردانان بزرگی در ایران هستند که در خارج از کشور شناخته نشده‌اند که فیلم‌های مولف خوبی تولید می‌کنند. این موضوع برای مخاطب ایرانی اهمیت فراوانی دارد، چرا که دوست دارد تصویری واقع‌بینانه و غیرسیاسی از ایران و ایرانی به جهانیان معرفی کند.
فرهادی همچنین در پاسخ به پرسش خبرنگار هالیوود ریپورتر درباره وضعیت کنونی سانسور در ایران گفت: در ایران سیستم بسیار غیرقابل پیش‌بینی است که نمی‌توان به خوبی آن را توصیف کرد. چراکه اوضاع همواره در حال تغییر است و این موضوعی است که کار ما را سخت می‌کند. اگر قوانین خاصی در این‌باره وجود داشت، می‌توانستیم خود را با آن وفق دهیم. درحالیکه در حال حاضر شرایط به شرایط روحی و سلیقه تصمیم‌گیران در این حوزه بستگی دارد. در ایران باید فیلم را دوبار تحویل مسئولین دهید؛ یک‌بار زمانی که فیلمنامه تکمیل شده و باردوم پیش از اکران است. برای افراد خارج از ایران شگفت‌انگیز است که چگونه می‌توان زیر این فشار فیلمی ساخت که مضامینی خاص داشته باشند. چراکه فیلمسازان و هنرمندان ایرانی به کلنجار با این روش‌ها می‌پردازند و راه‌هایی برای دوری از آن پیدا می‌کنند و علی‌رغم این محدودیت‌ها فیلم می‌سازند که برخی مواقع موفق می‌شوند و برخی مواقع شکست می‌خورند.
فرهادی در انتها درباره محکوم کردن اسکار ۲۰۱۳ برای فیلم ضد ایرانی «آرگو» گفت: فکر نمی‌کنم مردم ایران مشکلی با ساخت یک فیلم آمریکایی درباره رویدادهای تاریخی در ایران داشته باشند. مشکل اینجاست که در این فیلم تصویری کلیشه‌ای و منفی از مردم ایران ارائه شده و این امر برای مردم ایران غیرقابل هضم است. اگر فیلمی قصد دارد به موضوعی درباره ایران بپردازد، چرا باید چنین رویکردی غیرواقع بینانه و توخالی داشته باشد؟!
ششم خرداد ۱۳۹۲