این مقاله را به اشتراک بگذارید
۱٫ از کتاب‌های تازه نشر نی در حوزه ادبیات «لیلی و مجنون در ادبیات عربی و فارسی» است که پژوهشی نقدی و تطبیقی در عشق عُذری و عشق صوفیانه است. این کتاب را دکتر محمد غنیمی هلال نوشته و دکتر هادی نظری منظم و ریحانه منصوری ترجمه کرده‌اند. دکتر غنیمی هلال، پژوهشگر و منتقد بنام مصری و پایه‌گذار ادبیات تطبیقی در کشورهای عربی است. به همت این استاد متخصص در زبان‌های فرانسه و فارسی، داستان لیلی و مجنون در ادبیات فارسی به یکی از جذاب‌ترین موضوع‌های تطبیقی در دانشگاه‌های عرب تبدیل شده است.تاجایی‌که کتاب حاضر در زبان عربی از بهترین آثار تطبیقی در ادبیات عربی به شمار می‌آید. نویسنده در این کتاب با پرداختن به داستان لیلی و مجنون به بررسی عشق عُذری عربی تا عشق صوفیانه در ادبیات فارسی می‌پردازد. چه عشق صوفیانه‌گونه‌ای از عشق عذری است که تحت‌تاثیر عوامل دینی و فلسفی دگرگون شده است. مباحث مهم این کتاب عبارت‌است از: بررسی اخبار مجنون و لیلی در ادبیات عربی و فارسی، تاثیر اخبار و روایت‌های عربی در منظومه‌های فارسی مربوط به مجنون و بیان ویژگی‌های عربی در منظومه‌های فارسی مربوط به مجنون و بیان ویژگی‌های خاص موضوع مزبور در ادبیات فارسی. در این اثر، روش پژوهش تاریخی- علمی است و نگارنده ضمن پیونددادن ادبیات صوفی با جریان‌های فکری جهان‌شمول به روشنگری ریشه‌های فلسفی اندیشه‌های صوفیانه نیز پرداخته است.
۲٫ «کینکاس بوربا» آخرین سری از سه رمانِ بزرگِ اتوبیوگرافیک برزیل است که عبدا… کوثری ترجمه و نشر «نی» منتشر کرده است.«کینکاس بوریا» شاهکار ماشادو د آسیس، نویسنده بزرگ برزیلی است که با کاراکتر/راویِ غیرقابل اعتمادی به همین نام، که به نوعی دچار یک نوع ماخولیا است، بخشی از زندگی و زمانه آمریکای لاتین و به‌ویژه امپراتوری برزیل قرن نوزدهمی را روایت می‌کند. ماشادو دِ آسیس خالق این رمان، و چنانچه سوزان سانتاگ نظریه‌پرداز آمریکایی می‌گوید،نویسنده‌ای «باعظمت» که می‌توان او را بزرگ‌ترین نویسنده‌ای دانست که تاکنون آمریکای لاتین به خود دیده است. ماشادو با عبور از رمانتیسم و ناتورالیسم به رئالیسم روانکاوانه می‌رسد که در ادبیات جهان به‌نام وی شناخته می‌شود. داستان‌های ماشادو، خواه از نظرگاه اول‌شخص باشد یا سوم‌شخص، چند ویژگی نمایان دارد: روایتی است شرح‌حال‌گونه، طنزآمیز، آکنده از تمسخر، شکاکانه و در عین‌حال با این تعمد که ماهیت داستانی روایت را به خواننده گوشزد می‌کند. دنیای ماشادو سرشار از ابهام و عدم قطعیت است. «کینکاس بوربا» سومین رمان مشهور ماشادو که عبدا… کوثری بعد از «خاطرات پس از مرگ براس کوبا» و «دُن کاسمورو»، آن را ترجمه کرده، روایت زندگی فیلسوف نامتعارفی است که فلسفه‌ای نامتعارف‌تر از خود دارد و ماشادو در ترکیب اجزای این فلسفه عناصری از مهم‌ترین فلسفه‌های رایج در قرن نوزدهم را به‌کار گرفته، به‌این‌منظور که در نهایت آن فلسفه‌ها را به نقد بکشد و حتی دست بیندازد. «کینکاس بوربا» نیز همچون دو رمان دیگر ماشادو از یکسو کند وکاوی موشکافانه در روان و ذهنیت شخصیت‌هاست؛ به‌گونه‌ای که تمام ضعف‌ها، خودفریبی‌ها و فرافکنی‌ها را به‌همان زبان طنزآمیز و گزنده پیش چشم خواننده می‌نهد و از سوی دیگر نگاهی انتقادی به اوضاع اجتماعی، سیاسی و اقتصادی امپراتوری برزیل دارد. این رمان در اصل مجموعه‌ای است اجتماعی/ سیاسی/ فلسفی یا به‌بیانی دیگر تمثیلی است از مدرنیزاسیون شتابزده و ظاهری برزیل در اواخر قرن نوزدهم. رمانی‌که در ظاهر نمونه‌ای از رمان‌های آن دوران است با مضامینی چون عشق، خانواده، پیمان‌شکنی، روابط اجتماعی و سیاست، اما در پس این سیمای آشنا، رمانی است که نقد رمان نیز است. این رمان برای کسانی نوشته شده که «راه و رسم و خواندن را می‌دانند.» کسانی که به‌دنبال چیزهای «واقع‌نما» نیستند بلکه خواهان محبت و حیرت ذهن، آزادی تخیل، غافلگیری و خنده‌ای هستند که از انگیزش‌های ناخودآگاه مایه می‌گیرد.
۳٫ «هزار نماد در هنر و ادبیات و اسطوره» کتاب مرجع و پایه‌ای است که نشر «نی» به تازگی منتشر کرده است. همان‌طور که نمادها در ادبیات، افسانه، اسطوره و هنرهای بصری کاربرد فراوانی دارد، این کتاب نیز به دلیل بصری بودن و نگاه بصری به نمادها، شکل دیگری از نمادها را به تصویر کشیده است. کتاب حاضر با توجه به اهمیت روزافزون مقوله چندفرهنگی‌شدن و گرایش گسترده به ادبیات و فرهنگ‌های سراسر دنیا تدوین شده است. نویسندگان کتاب، برای ارائه تصویری جامع‌تر از چگونگی تعبیر نمادها، تلاش کرده‌اند تا جای ممکن فرهنگ‌های بیشتر را در این کتاب بگنجانند. با اینکه کتابی با این مقیاس و قطع نمی‌تواند در مورد کل فرهنگ‌هایی باشد که به چندین دسته مشخص (برای مثال قوم و قبیله) تقسیم شده‌اند و هر یک اسطوره‌ها و رسوم خاص خود را دارند، به‌ویژه اقوام آفریقا، آمریکای شمالی، مرکزی و جنوبی، استرالیا و حوزه اقیانوس آرام. به همین‌ترتیب با تغییر فرهنگ در طول زمان، معانی نمادهای آن نیز عوض می‌شود. در نتیجه، در بسیاری موارد نویسندگان تلاش کرده‌اند اشاره مختصری به این اسطوره داشته باشند؛ به مجموعه بی‌نهایت گسترده و بسیار پیچیده فرهنگ‌هایی که طی زمان در سراسر دنیا شکل گرفته‌اند. همچنین نویسندگان کتاب تلاش کرده‌اند در حجم محدود کتاب، تصویری از معانی‌ای که یک نماد می‌تواند به خود بگیرد، با اشاره به چند نمونه گویاتر (وجالب‌تر) از این معانی، به خواننده ارائه کنند. «هزار نماد» را راوانا و راپرت شفرد نوشته‌اند و آزاده بیداربخت و نسترن لواسانی ترجمه کرده‌اند.
سمیه مهرگان/ آرمان / مد و مه/ بهمن ۱۳۹۳