این مقاله را به اشتراک بگذارید
انتشار نوار جلسه شورای امنیت؛ نقشه بختیار برای ربودن هواپیمای حامل امام
موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی نوار مربوط به جلسه شورای امنیت کشور در اوایل بهمن ۱۳۵۷ را در اختیار پژوهشگران تاریخ معاصر قرار داده است. در فایل‌های صوتی که منتشر شده، گفت‌وگوهای اعضای شورای امنیت کشور را به ریاست شاپور بختیار می‌شنویم. این جلسه در یکی از روزهای سوم تا هشتم بهمن ماه ۱۳۵۷ در محل نخست‌وزیری در تهران برگزار شده است. در این جلسه مهم شاپور بختیار با بعضی از اعضای کابینه و فرماندهان ارتش درباره راه‌های جلوگیری از ورود امام خمینی(ره) به کشور مشورت می‌کند.
پس از استعفاء سید جلال تهرانی رئیس شورای سلطنت در اول بهمن ماه ۱۳۵۷ و ملاقات او با امام خمینی در پاریس، امام تصمیم قاطع خود را برای بازگشت به ایران در روزهای آینده اعلام کردند. واکنش بختیار در مقابل خبر بازگشت قریب‌الوقوع امام خمینی، تشکیل جلسه اضطراری شورای امنیت کشور با حضور فرماندهان نیرو‌ها و دستور بستن فرودگاه مهرآباد به روی هواپیما‌ها بود.
همزمان با این تصمیم، این احتمال هم در نظر گرفته شده بود که ممکن است امام خمینی به دستور بستن فرودگاه مهرآباد از طرف دولت اعتنا نکرده و از پیروان خود بخواهد فرودگاه را باز کنند. تصمیمات خطرناکی که برای مقابله با این احتمال اتخاذ شده بود در آن موقع فاش نشد، ولی بعدا در خاطرات بعضی از مقامات آمریکایی که در جریان این تصمیمات قرار گرفته بودند انعکاس یافت.
اکنون نخستین بار است که این ماجرا از زبان خود شاپور بختیار در جلسه شورای امنیت شنیده می‌شود. در بخشی از این گفت‌وگو‌ها بختیار طرح خود را درباره ربایش هواپیمای حامل امام خمینی توسط جنگنده‌های ارتش و هدایت آن به سمت جزیره کیش توضیح می‌دهد. بر اساس این طرح هواپیمای حامل امام به محض ورود به آسمان ایران توسط شکاری جنگنده‌های ارتش به جزیره کیش برده شده و در آنجا امام خمینی و همراهانشان بازداشت می‌شوند. هدف اصلی این اقدام آنگونه که در جلسه شورای امنیت از زبان بختیار مطرح می‌شود ممانعت از بازگشت امام خمینی به تهران و جلوگیری از اعلام جمهوری اسلامی است.
با توجه به هشدارهای بعضی از اعضای جلسه درباره اینکه در صورت اجرای چنین طرحی مردم عکس‌العمل شدیدی از خود نشان خواهند داد، بختیار با بیان اینکه طرح‌های مختلفی را برای کنترل حرکت امام از پاریس به سمت تهران دارد، می‌کوشد آن‌ها را متقاعد کند که چاره‌ای جز ممانعت از ورود امام به ایران وجود ندارد.
البته در ادامه این جلسه درباره احتمال اینکه بختیار به امام تلگراف بزند و ایشان را برای بازگشت مشروط به ایران ترغیب کند، نیز بحث می‌شود. بختیار معتقد است می‌توان با ورود امام به ایران موافقت کرد به شرط آنکه امام از خواسته خود درباره تغییر رژیم ایران منصرف شود. در این جلسه همچنین درباره بیانیه ارتش پیرامون وضعیت آن روز ایران و موضع ارتش مبنی بر دفاع از قانون اساسی و دولت قانونی بحث‌های مفصلی انجام می‌شود.
در پایان این جلسه بختیار درباره تجربه‌های شخصی خود از حمله چماقداران طرفدار شاه به مردم سخنان جالبی را مطرح می‌کند. از جمله بختیار مدعی است حمله چماقداران طرفدار شاه به یک مراسم مذهبی در روز عید قربان مصادف با اول آذرماه ۱۳۵۶ در تهران، موجب شروع حرکت انقلاب اسلامی در ایران شده است.
در نواری که مربوط به نشست شورای عالی امنیت کشور در یکی از روزهای بین پنجم تا هشتم بهمن ۱۳۵۷ است، از حال و هوای سخنان شاپور بختیار معلوم است دستگاه ضبط صوت را پس از گذشت چند دقیقه روشن کرده‌اند. در ادامه نوار ۳۰ دقیقه‌ای، ضبط جلسه، بصورت نیمه تمام قطع شده است.
مهم‌ترین مطالبی که در این جلسه مطرح شده است عبارتند از:
اعلام دستوراتی راجع به بسته نگه داشتن فرودگاه‌ها برای ممانعت از ورود امام خمینی
کاهش مقررات حکومت نظامی
بازدید هوایی بختیار توسط بالگرد از تظاهرات طرفداران رژیم پهلوی در تهران و پرس‌و‌جو درباره تظاهرات طرفداران شاه در سایر شهر‌ها و گزارش‌های اعضای جلسه در این باره
مکالمه تلفنی با بختیار و اعلام خبر برگزاری تظاهرات چماقداران و پاره کردن عکس امام خمینی
نقل از نشریات فرانسوی که تظاهرات طرفداران شاه را اکثریت خاموش!! خوانده است.
نقل بختیار از تلفن فرزند آیت‌الله [عبدالله] شیرازی و هشدار درباره اینکه اگر فرودگاه بسته بماند روحانیون و مردم فرودگاه را تصرف خواهند کرد و واکنش تند بختیار به این موضوع
اعلام انصراف امام از آمدن به تهران به نقل از صادق قطب‌زاده
ابراز تردید یکی از اعضای جلسه [احتمالا قره‌باغی] درباره نیامدن امام به ایران و تاکید بر بسته ماندن فرودگاه زیرا ممکن است خبر نیامدن امام ترفندی باشد تا عوامل رژیم را فریب دهند
نقل تحلیل رادیو بی‌بی‌سی درباره اینکه تظاهرات اعتدالی طرفداران قانون اساسی در واقع نفی شاه و [امام] خمینی بوده است.
مشورت درباره عواقب ورود امام به تهران و نحوه برخورد با استقبال مردم از امام در فرودگاه
ادامه اعتصاب‌ها در دوایر دولتی و تاثیرات آن بر روند حرکت مردم
شایعات درباره حضور ساواکی‌ها در مراکز دولتی
نامه‌های محرمانه و سری و به کلی سری دست طرفداران انقلاب اسلامی در مراکز دولتی از جمله وزارت کشور نفوذ داشته‌اند.
یک وزیر برای استخدام یک منشی یا یک مسئول دفتر باید از ساواک استعلام کند.
اختلاف نظر درباره نحوه استعلام گرفتن درباره صلاحیت کاری افراد ازجمله درباره فردی به نام عبدالحسین دانشپور از حزب ایران، بختیار می‌گوید شاه انتصاب او به عنوان معاون سازمان برنامه را تائید می‌کند اما ساواک با قبول این مسئولیت مخالفت می‌نماید!!
حضور ۲۰۰ الی ۳۰۰ نفر در رادیو تلویزیون که ساواک رسما نوشته بکارگیری آن‌ها به مصلحت نیست، اما استخدام شده‌اند!!
اصلاح متن یک اطلاعیه توسط بختیار درباره نحوه برخورد با مردم
در جلسه دیگری که با توجه به مطالب مطرح شده یک روز قبل از بازگشت امام خمینی(ره) در روز چهارشنبه یازدهم بهمن ماه ۱۳۵۷ به ریاست شاپور بختیار آخرین نخست‌وزیر رژیم شاه برگزار شده است، موضوعات مهمی به شرح ذیل مطرح می‌شود:
۱- ابتدا بخشی از سخنان بختیار درباره سیاست‌های دولتش درباره حل مسالمت‌آمیز بحران و رد هرگونه دوگانگی در دولت
۲- برگزاری رژه بخشی از نیروهای ارتش در خیابان‌های تهران در حمایت از دولت بختیار و اجرای قانون اساسی به عنوان آخرین تلاش‌های بی‌حاصل برای نجات رژیم پهلوی
۳- مرور اخبار انقلاب از جمله جزئیاتی از مصاحبه مهندس بازرگان با هفته‌نامه آلمانی اشپیگل در ۲۱ نوامبر ۱۹۷۸ است. در این جلسه ادعا می‌شود بازرگان از آنکه امام علاقه‌ای به تبادل نظر با افراد را ندارد و صرفا به دنبال تبعیت محض از ایشان هستند، گله‌مند بوده است.
۴- مجموعه اقدام‌هایی که درباره انتقال امام خمینی توسط بالگرد به بهشت زهرا باید انجام می‌شده به بحث گذاشته شده است که نخستین بار این جزئیات منتشر می‌شود.
۵- صورت‌جلسه امنیتی برای تامین امنیت فرودگاه خوانده می‌شود که جزئیات این برنامه نیز بسیار جالب است.
۶- تمهیدات مربوط به ورود افراد همراه امام و بسته شدن فرودگاه برای سایر پرواز‌ها و ادعای اینکه ۶۰ تا ۱۰۰ نفر چریک فلسطینی به اسم خبرنگار همراه امام وارد کشور می‌شوند!!
۷- تصور بختیار درباره اینکه اگر امام خمینی وارد کشور شود و سخنرانی کند کسی به حرف ایشان گوش نمی‌دهد!! نشان می‌دهد که تا چه میزان از ارزیابی واقعیت‌های روز کشور عاجز است.
۸- اختلاف نظر بر سر مشروعیت دولت و تصور اینکه از طریق مذاکره می‌توانند مشکل نامشروع بودن دولت بختیار را حل و فصل کنند.
۹- صحبت درباره اقدام‌های امنیتی که دولت باید برای کنترل مخالفان انجام دهد.
۱۰- نقش انصاری از بازرسی شاهنشاهی در بازجویی از افراد دستگیر شده از مقام‌های پیشین رژیم پهلوی بر اساس ماده پنج حکومت نظامی و پرونده‌سازی برای کسانی که در پادگان جمشیدیه بازداشت هستند.
۱۱- انتقاد از وضعیت کشور در جلسه شورای امنیت کشور
نوار اول را اینجا و اینجا بشنوید
نوار دوم را اینجا و اینجا بشنوید
نوار سوم را اینجا و اینجا و اینجا بشنوید
تاریخ ایرانی