این مقاله را به اشتراک بگذارید
شایعاتی درباره شاه: از بیماری سرطان تا ترور در شمال
طوفانیان درباره ملاقات با شاه چه گفت؟
در اسنادی که سایت ویکی لیکس اخیرا منتشر کرده، چارلز ناس، کاردار سفارت آمریکا در تهران در گزارشی محرمانه در ۲۶ جولای ۱۹۷۸ (۴ مرداد ۱۳۵۷) نوشته که شایعاتی درباره بیماری محمدرضا شاه پهلوی و یا سوءقصد به او شنیده می‌شود اما بیش از ۹۰ درصد آن‌ها مهمل است. متن کامل گزارش محرمانه ناس به این شرح است:
۱. طی سه هفتۀ گذشته شایعاتی مبتنی بر وضع سلامتی شاه در اصفهان و تهران پیچیده است. آمریکایی‌ها، ایرانی‌ها و دیگر دیپلمات‌ها در همۀ مراسم از من و کارکنان سفارت مضطربانه سؤال می‌پرسند. حالا دیگر همۀ دفاتر شرکت‌های آمریکایی از بیماری شاه مطلع شده‌اند. شایعات مختلفی بر سر زبان‌هاست: از تومور بدخیم، سرطان خون و بیماری کم خونی گرفته تا مجروح شدن از ناحیۀ بازو و شانه توسط پسر ژنرال خاتمی و یا پسر شاهدخت اشرف. در شایعۀ آخر از سوءقصد در اوایل امسال در جزیرۀ کیش یا سوءقصد در کنار دریای خزر صحبت می‌شود و در این شایعات از کشته شدن تعدادی از ماموران امنیتی نیز سخن به میان می‌آید.
۲. شاه در اواخر ماه ژوئن و اوائل ماه جولای به دلیل بیماری (نامعلوم) چندین قرار ملاقات را لغو کرد. سپس در ۶ و ۷ ماه جولای به دریای خزر رفت ولی از گزارش‌ها و تصاویر همیشگی دیدار با مقامات خبری نبود و به این ترتیب به شایعات بیماری دامن زده شد. برای مقابله با شایعات، مطبوعات روز ۲۳ جولای عکسی از او و شهبانو فرح در کنار دریای خزر منتشر کردند ولی باز هم جلوی شایعات گرفته نشد. برخی از ایرانیان بدبینانه عقیده دارند که عکس متعلق به چندین سال پیش است.
۳. همانطور که می‌دانید در روز ۱ جولای من و خانم جانسون سپس به همراه آقای نیوزوم معاون وزیر در ۹ جولای با شاه ملاقات داشتم. کمی خسته به نظر می‌رسید ولی حال عمومی‌اش مساعد بود. در ملاقات آخر، هنگام نوشیدن چای تعدادی قرص مصرف کرد. ارتشبد طوفانیان به من گفت از زمانی که تعطیلات شاه در کنار دریای خزر آغاز شده هفته‌ای دو بار با شاه ملاقات کرده است، حال او خوب است و از تعطیلاتش لذت می‌برد. طوفانیان روس‌ها را مقصر این شایعه می‌داند. منابع ما از شایعاتی که توسط روس‌ها منتشر می‌شوند آگاه هستند ولی در این مورد خاص همه وارد عمل شده‌اند.
۴. اطمینان دارم که بیش از ۹۰ درصد این شایعات مهمل است ولی باید تلاش کنیم تا خود را مطلع نگاه داریم. ما در پاسخگویی به سؤالات به این جمله بسنده می‌کنیم: «تا جایی که ما اطلاع داریم حال شاه خوب است.»
شیدا قماشچی/ تاریخ ایرانی