این مقاله را به اشتراک بگذارید
دفتر نشر فرهنگ اسلامی منتشر کرد
بازخوانی«امپراتوری عثمانی» کتاب تاریخی و تحلیلی نوشته‌ی خلیل اینالجیق
به گزارش مد و مه، «امپراتوری عثمانی» کتاب تاریخی و تحلیلی نوشته‌ی خلیل اینالجیق محقق واستاد افتخاری تاریخ در دانشگاه شیکاگو، به تازگی به زبان فارسی ترجمه شده است تا علاقه‌مندان ایرانی با دیدگاه‌های این مورخ و نویسنده نامدار ترکیه درباره‌ی علت‌های انحطاط و زوال این امپراتوری بیشتر آشنا شوند.
این در حالی است که علت‌های این زوال با همه‌ی اهمیت و جذابیت آن، از منظر عثمانی شناسان ترک و اروپایی، هنوز مورد بررسی کامل قرار نگرفته است و بسیاری از بایگانی‌ها، تاکنون در دسترس پژوهش‌گران قرار نگرفته است.
در این میان اثر این نویسنده نامدار که امسال صدمین سال تولدش را جشن گرفت با ترجمه عبدالعلی اسپهبدی و ویراستاری غلامرضا امامی از سوی دفتر نشر فرهنگ اسلامی به‌زودی منتشر می‌شود، اثری که در آن به تاریخ تحلیلی و تحقیقی سه قرن نخست امپراتوری عثمانی (حدود قرن‌های ۱۳ تا ۱۶ میلادی) پرداخته شده است.
در سیر تاریخی رشد و گسترش این امپراتوری همچنین به این موضوع هم اشاره شده که «سلیمان قانونی»، خودرا سلطان دو دریا، دو قاره و به طور خلاصه سلطان این جهان می‌دانست و با گذشت زمان به یک امپراتور منطقه‌ای محدود به آسیای صغیر و سرزمین‌های عربی، تبدیل شد اما در نهایت حتی «سلطان»ی مانند «سلیم سوم» – که با تاثیر از انقلاب کبیر فرانسه درصدد انجام اصلاحات برآمده بود – در مقابل مخالفت‌های جدی صاحبان منافع، از ادامه برنامه خود بازماند .
نویسنده این کتاب بیان می‌کند که عثمانی ها اولین ملتی بودند که شریعت اسلامی را به صورت یک نظام قانونی در تمام ابعاد دولتی و اجتماعی به اجرا در آوردند و به امپراتوری بزرگی تبدیل شدند که از سواحل دانوب تا فرات امتداد داشت و بزرگ‌ترین ارتش های صلیبی اروپا را در هم شکسته، قوی‌ترین زمامداران جهان اسلام را به چالش گرفته و با امیر تیمور، جهان‌گشای نو پیدای آسیای مرکزی و ایران، دست و پنجه نرم کرده بود.
در همین حال امپراتوری عثمانی با چنین قدرتی نمی‌تواند در مقابل پیشرفت‌های نظامی، فنی ، اقتصادی و علمی اروپاییان مقاومت کند و توسعه‌طلبی‌هایش با تحمیل عهدنامه‌های تحقیر‌آمیز بین المللی متوقف می‌شود.
نویسنده این اثر همچنین نتایج این زوال را در بخش دیگری بازگو می‌کند و می‌آورد این امپراتوری که روزگاری به قول یکی از جهانگردان اروپایی با نقدینه طلاهای خود می‌توانست تمام کشورهای اروپا را به چالش بگیرد، دیگر نمی‌توانست از عهده‌ی مخارج ارتش مجهز به سلاح‌های آتشین و توپخانه و سربازان حرفه‌ای برآید.