این مقاله را به اشتراک بگذارید
ملاحظاتی زیبا شناسانه درباره صدا در سینما
نویسنده: میشل شیون
مترجم: محمدجواد مظفریان
ناشر: ققنوس
با آغاز دوره سینمای ناطق تحولی شگرف در این صنعت بزرگ رخ داد. جهشی یک شبه مسیر این مدیوم را به سمتی کشاند که تا سال‌ها سینمای صامت به عنوان نوعی سینمای منسوخ تلقی می‌کرد. از سوی دیگر بسیاری هم بودند که آغاز سینمای ناطق را آغاز زوال هنر سینما می‌دانستند. این جدال قدیمی سبب شد تا پرسشی دیرپا در حوزه اندیشه سینمای جهان
مطرح شود:«کدام یک مهم‌تر است؟ صدا یا تصویر؟». به عبارت دیگر همه به دنبال پاسخ به این سوال بودند که ماهیت سینما با کدام یک تعریف می‌شود. اما خود این پرسش در سالیان اخیر مورد تردید قرار گرفته و از خلال این تردید موجه‌های جدید پدید آمده است. «صدا- تصویر، ملاحظاتی زیباشناسانه درباره صدا در سینما» نوشته میشل شیون کتابی است که در آن تلاش شده است تا با عبور از این پرسش نوعی هم‌آمیزی سمعی- بصری را اثبات کند و روابط متقابل نیروها را به بحث بگذارد. اینکه یک ادراک بر دیگری تاثیر می‌گذارد و آن را متحول می‌کند. این کتاب که با ترجمه محمد جواد مظفریان و توسط نشر ققنوس به بازار کتاب آمده است در دو بخش تدوین شده که هر بخش نیز به بخش‌های کوچک‌تری تقسیم شده است.
این کتاب همزمان نظری و عملی است. اول آنکه رابطه سمعی – بصری را به مثابه نوعی قرارداد توصیف و فرموله می‌کند. به عبارتی به مثابه نقطه متقابل رابطه‌ای طبیعی که از قسمی هارمونی از پیش موجود ادراکات برمی‌خیزد. آنگاه برای بررسی و تحلیل طرح روشی را می‌ریزد که می‌توان آن را در مورد فیلم‌ها، برنامه‌های تلویزیونی، ویدیوها و غیره به کار برد. فصل‌هایی که بخش اول،
« قراردادسمعی – بصری» را تشکیل می‌دهند، مجموعه‌ای از «پاسخ‌های» محتمل را بیان می‌کنند. فصل‌های بعدی تحت عنوان کلی «فراسوی صداها و تصاویر» می‌کوشند این پرسش‌ها را فرموله کنند و از مرزهای تثبیت شده و دیدگاه‌های متکثر فراتر روند. در بخشی از ابتدای کتاب آمده است: «آیا مفهوم سینما به منزله هنر تصویری فقط نوعی توهم است؟ قطعه: آخر چگونه ممکن است چنین چیزی باشد؟ این کتاب دقیقا درباره پدیدار توهم سمعی بصری است، توهمی که بیش و پیش از هر چیز در دل مهم‌ترین روابط بین صدا و تصویر قرار گرفته است… آنچه آن را ارزش افزوده می‌نامیم. آنچه من ارزش افزوده مراد می‌کنم ارزش بیانی و اطلاعاتی است که با آن یک صدا یک تصویر معین را غنا می‌بخشد تا تاثیری خاص- که فرد تجربه‌ای آنی یا خاطره‌ای از آن دارد- خلق کند، اینکه این بیان یا اطلاعات
«به شکلی طبیعی» از آنچه دیده شده است می‌آید، و پیش‌تر در خود تصویر وجود داشته است. ارزش افزوده چیزی است که تاثیری (مطلقا نادرست) مبنی بر اینکه نیازی به صدا نیست به وجود می‌آورد، این صدا صرفا معنایی را که در واقع خود موجب آن است دو چندان می‌کند، چه این تماما متعلق به صدا یا در نتیجه اختلافات و ناهمخوانی‌های بین صدا و تصویر باشد.»
«صدا-تصویر، ملاحظاتی زیباشناسانه درباره صدا در سینما» نوشته میشل شیون و با ترجمه محمدجواد مظفریان توسط نشر ققنوس در ١١٠٠ نسخه و با قیمت ١٧٠٠٠ تومان روانه بازار کتاب شده است.
اعتماد