این مقاله را به اشتراک بگذارید
طبیعت بیجان
به‌گزینی از داستان نویسان امروز ادبیات امریکا
آیا به این نکته دقت کرده‌اید که نویسندگان آثار عامه‌پسند هیچگاه داستان کوتاه نمی‌نویسند و یا لااقل به طور جدی به داستان کوتاه نمی‌پردازند. داستان کوتاه اغلب محصول جریانی ست که به ادبیات تنها به عنوان سرگرمی نمی‌نگرد بنابراین مقبول طبع مخاطبان حرفه‌ای‌تر ادبیات است؛ به خصوص وقتی پای گزینش داستانهایی از نویسندگان معتبر در میان باشد. «مرگ دنتون و داستانهای دیگر» به این جریان از ادبیات داستانی تعلق دارد؛ مجموعه‌ی هشت داستان کوتاه از نویسندگان انگلیسی زبان که توسط مجتبی ویسی به فارسی برگردانده شده و نشر آموت نیز آنها را در قالب یک کتاب به بازار فرستاده است. مجتبی ویسی قریب به دو دهه است که به طور جدی به ادبیات و ترجمه ادبی مشغول است.
از دو که حرف می زنم از چه حرف می زنم (هاروکی موراکامی)، ابداع مورل (آدولفو بیوئی کاسارس)، دوره گردها (پل هاردینگ)، مرگ یک ناتورالیست (شیموس هینی)، اعترافات یک رمان نویس جوان (اومبرتو اکو)، رقص های جنگ(شرمن الکسی)، شاعری با یک پرنده آبی( چارلز بوکفسکی) از جمله کتاب هایی هستند که به قلم ویسی به فارسی برگردانده شده و تعداد آنها به ۱۴ عنوان می رسد و افزون بر آنها دو مجموعه شعر نیز توسط او سروده شده است. با چنین کارنامه‌ای مخاطب با آسودگی خاطر می تواند به کیفیت ترجمه اعتماد کند.
مجتبی ویسی در این مجموعه به سراغ نویسندگانی رفته که اغلب معاصرند و همچنان مشغول نوشتن هستند. بنابراین می توان گفت کتاب حاضر انعکاس دهنده آن چیزی‌ست که در ادبیات معاصر انگلیسی زبان و مشخصا داستان نویسان امریکایی در جریان است. عناوین داستانها و نام نویسندگانشان بدین قرار است: طبیعت بیجان (دان دلیلو)، توازن ممتاز (استیفن کینگ)، عالم خاکی (سام شپارد)، خبر بد (مارگارت اتوود)، پدرم با من از حقایق پیری می‌گوید (گریس پیلی)، مرگ دنتون (مارتین ایمیس)، هرچه گرو بگذاری، من از گرو درمی‌آورم (شرمن الکسی) و مرگ در اکسلسیور (پی. جی. ودهاوس) است.
در میان نویسندگان داستانهای کتاب کسانی چون نظیر مارگارت اتوود، سام شپارد، استیفن کینگ اسامی آشنا و معتبری محسوب می شوند، دان دلیلو و به خصوص شرمن الکسی نیز به تازگی در میان مخاطبان فارسی زبان شهرتی بدست آورده اند، اما دیگر نویسندگان این داستانها نیز همانند مارتین ایمیس، گریس پیلی و پی جی ودهاوس نیز چهره هایی در خور اعتنا هستند که کتاب حاضر می تواند باب آشنایی بیشتر مخاطب ایرانی با آنها و آثار شان باشد.
رسم است که در آثاری از این قسم که دربرگیرنده داستانهایی از نویسندگان مختلف هستند، مترجم در ابتدای هر داستان مقدمه ای هرچند کوتاه برای معرفی نویسنده و اثر می نویسد که مدخل ورود به داستان باشد. کتاب حاضر نیز از این قاعده مستثنی نیست، مجتبی ویسی در ابتدای هر داستان در قالب معرفی های موجز و کوتاهی نوشته به برخی کلیات مهم زندگی و سبک نویسنده اشاره کرده تا خوانندگان کتاب درصورت عدم آشنایی با این نویسندگان بتوانند اطلاعاتی کارآمد و کلی از آنها داشته باشد.
اما نکته جالب کار ویسی در این زمینه آن است که برای پرهیز از لو رفتن داستان و همچنین پرکردن خلاء اشاره به ویژگی های کلی هر داستان، که معمولا در انتهای همین معرفیهای کوتاه ضمیمه شده به هر داستان دیده می شوند. این بخش از نوشته های خود را یکجا و در انتهای مقدمه اول کتاب آورده و از خوانندگان خواسته در صورتی که به لور رفتن داستان حساس هستند، این یادداشتهای کوتاه را پس از خواندن هر داستان مطالعه کنند.
گفتیم اغلب داستانهای این مجموعه به نویسندگان متأخر اختصاص دارد، مترجم برای نشان دادن اوضاع و احوال و تنوع حاکم بر داستان نویسی در دهه‌های اخیر کوشیده آثاری برخوردار از تنوع سبکی و زبانی را انتخاب کند. برای این منظور حتی به سراغ آثاری برخوردار از نیز رفته است، در کنار داستانهایی با مضمون خانوادگی و نمونه‌ای در سبک و سیاق پلیسی نیز در آن دیده می شود و… با این حال اما به لحاظ مضمونی می‌توان رگه‌هایی مشترک بین این آثار مشاهده کرد که دلالت بر اهمیت پاره ای از مسائل به عنوان دغدغه های مشترک انسانهاست همانند مرگ، زندگی زناشویی و مهمتر از همه عناصر مؤثر برنحوه ارتباط میان آنها که می تواند مناسبات انسانی را تحت الشعاع خود قرار دهد.
****
«مرگ دنتون و داستانهای دیگر»
نویسنده: استیفن کینگ، شام شپارد و…
ترجمه: مجتبی ویسی
ناشر: آموت، چاپ اول ۱۳۹۳
۲۰۷صفحه، ۱۱۰۰۰ تومان
نقل از الف کتاب