این مقاله را به اشتراک بگذارید
‘
گفتگو با مهناز افشار
از حواشی بازیگری تا شایعات زندگی خصوصی
مهناز افشار در سومین دهه بازیگری، مجموعه ای از تجربه های متداول، متفاوت و جسورانه را در کارنامه دارد. بازیگر چهره ای که بعد از مادر شدن با گزیده کاری، نقطه عطفی را ثبت کرد که هر چند از نگاه داوران جشنواره سی و چهارم به دور ماند اما آنان که باید این تمایز و انتخابگری را ببینند، افشارزاده را بر سیمای جعبه بازیگری اش رصد کردند.
در روزهای پایانی سال پای صحبت های مهناز افشار نشستیم. ما از او درباره فیلم هایش، تاثیر مادرانگی بر انتخاب هایش، حمایت او از لیست امید و تلاش بی پایان اش برای حفظ کانون خانواده به رغم هیاهوی بیرونی این ازدواج بشنویم؛ بازیگری که از مسیری که طی کرده راضی است چون بسیار زخم خورده اما بلند شده و دوباره ایستاده است.
«برف روی کاج ها» هنوز برایم رویاست
یکی از نقاط عطف کارنامه شما کار با پیمان معادی در «برف روی کاج ها» است؛ کاراکتری خاص که از زاویه نگاه معادی منحصر به فرد شده است. خودتان هم چند بار ابراز رضایت کرده اید که توانستید با این فیلم نظر منتقدان را جلب کرده و گزیده کارتر شوید، تحلیل امروزتان از کاراکتر رویا چیست؟
– «برف روی کاج ها» هنوز هم برای من مثل یک رویا است. من این فیلمنامه را خیلی قبل تر از آنکه ساخته شود، خوانده بودم و دلم می خواست این نقش را بازی کنم و به پیمان معادی هم گفته بودم. البته فیلمنامه مربوط به حدود ۱۰ سال قبل تر از زمان ساخت اش بود که من جوان تر بودم در حالی که کاراکتر اصلی، زنی جا افتاده بود. به شدت معتقدم هر اتفاق خوبی برای یک بازیگر می افتد و این چنگ انداختن و عصبی شدن برای گرفتن نقش اشتباه است.
اگر «برف روی کاج ها» اولین کار من بود، چه بسا به اینجا نمی رسیدم و تجربه کاری من همان موقع تمام می شد. هنوز لحظه به لحظه این فیلم را به خاطر دارم؛ پیاده روی های رویا، بطری آبی که در جیب داشت، رنگ لباس ها و حتی حسی که به من انتقال می داد. در آن فیلم حتی برای لحن من فکر شده بود و همه چیز دقیق بود. پیمان معادی این فیلم را به بهترین شکل ممکن ساخت و به نظر من به هیچ شکل دیگری نمی توانست ساخته شود.
۴۱ فیلم در کارنامه دارید اما اهمیت کارنامه شما فقط به این کمیت نیست بلکه به نقاط اوج و فرودی است که نشان از انتخابگری شما دارد. بااینکه همچون اکثر بازیگران زن چهره سینما را با فیلم های تجاری آغاز کردید، به تدریج مسیر خود را با حضور در فیلم هایی مثل «چه کسی امیر را کشت؟» و «کارگران مشغول کارند» تغییر دادید. در ابتدای ورود به این عرصه چه نگاهی به بازیگری داشتید و تا چه حد این تغییر مسیر آگاهانه بود؟
– واقعیت این است که خودم هم نمی دانستم این تعداد فیلم بازی کرده ام اما بسیار خوشحالم که این مسیر را طی کردم. حداقل برای خودم به این شکل بود که پله پله جلو آمدم تا امروز که ۴۱ فیلم در کارنامه دارم. گاهی فکر می کنم اگر با یک فیلم مطرح و کارگردانی بسیار خوب، کرام را شروع می کردم، انتخاب های بعدی سخت تر می شد. من زمان ورود به سینما یک دختر ۱۸ ساله با پشتوانه ای در رشته تدوین بودم که خودم انتخاب نکردم در کدام یک از فضا یا ژانرهای سینمایی کار کنم.
همه این نقش ها به من پیشنهاد شد و من هم به واسطه میزان دانش و آگاهی که در آن سن داشتم، قبول کردم. همانطور که اشاره کردم رشته تدوین خواندم و به همین دلیل با زاویه دوربین و … آشنایی داشتم. بعد هم در کلاس های مرحوم آقای حمید سمندریان شرکت کردم. شاید می توانستم برخی نقش ها را انتخاب نکنم و این مسیر را در زمان کمتری طی کنم اما از انتخاب هایی که کرده ام ناراحت و پشیمان نیستم چون معتقدم جایی که امروز ایستاده ام، جای عجیبی نیست و هنر سقفی ندارد.
من حضور در فیلم های مختلفی را تجربه کردم و طبعا کارگردانانی که آن زمان با آنها کار کردم، نمی توانستند به من به عنوان یک چهره جوان تازه وارد سینما شده اطمینان کنند. به طور مثال آقای مانی حقیقی سر فیلم «کارگران مشغول کارند»، آقای فریدون جیرانی سر فیلم «سالاد فصل» – که معتقدم بازی من از این فیلم بیشتر دیده شد – یا آقای مهدی کرمپور سر فیلم «چه کسی امیر را کشت؟» اعتمادی که به من کردند، باعث شد در انتخاب هایم دقت بیشتری کنم. نمی گویم در طول زمان فیلم های بد نداشتم اما نیت ام این بوده که فیلمی با مضمون درست و تاثیرگذار انتخاب کنم.
خوشحالم که این مسیر را انتخاب کردم چون بسیار زخم خوردم، بلند شدم و دوباره ایستادم. به همین دلیل امروز که ایستاده ام، سرم را بالا می گیرم و می گویم هنوز هم باید یاد بگیرم. در واقع آنچه امروز هستم، کاراکتری است که از همه آن تجربه ها عبور کرده و شاید اگر هر کدام از آنها در کارنامه ام نبود، امروز اینجا نبودم.
تجربه های خاص و خوشایندی در سینمای کمدی داشته اید که به خصوص با «آتش بس» که مقبول طبع مخاطبان قرار گرفت، حضورتان را در عرصه کمدی مورد توجه قرار داد. گرایش تان به سینمای کمدی چطور شکل گرفت؟
– من در آن مقطع قصد قبلی برای حضور در فیلم های کمدی نداشتم. جزو مخاطبانی هستم که به سختی با یک فیلم کمدی ارتباط برقرار می کنم و مرتب به خودم می گویم؛ چرا باید در این لحظه بخندم! به همین دلیل معمولا اولویت من فیلم های فلسفی، خانوادگی و حتی ترسناک هستند. در واقع «آتش بس» را با دید یک کار کمدی انتخاب نکردم حتی اگر کمی جلوتر بیاییم همین «نهنگ عنبر» را.
اما جالب است که در فیلم های کمدی حضور ملموس و خوشایندی دارید و مخاطب ارتباط خوبی با کاراکتر شما برقرار می کند.
– دوستانم همیشه می گویند مهناز، نوعی طنز در وجود تو هست که کاراکتر فیلم هایت را ملموس می کند. به نظر خودم، کاراکتر رویا در «نهنگ عنبر» نقش سختی بود و می توانست تبدیل به شخصیتی غیرقابل باور شود یا اینکه آدم ها با او ارتباط برقرار نکنند و دوستش نداشته باشند. من بدون علاقه به این ژانر و بدون داشتن نگاه طنز وارد این حیطه شدم در حالی که آن زمان بازیگران بزرگی مثل آقای اکبر عبدی طنز کار می کردند و من با خودم می گفتم اصلا نمی توانم!
به نظر من، خنداندن در سینما سخت تر از این است که شما مخاطب را به گریه بیندازید. مخاطب می تواند لحظه ای در فیلم گریه کند اما خنداندن کار مشکلی است که مثلا آقای رضا عطاران در این کار استاد هستند. حالا که این تجربه را دارم، دوست دارم بیشتر در این حیطه کار کنم و ممکن است اگر پیشنهاد خوبی دریافت کنم، دوباره کار کمدی کنم.
به نظرم یکی از دلایل موفقیت شما در کمدی هایی مثل «آتش بس»، «پسر آدم، دختر هوا» و «نهنگ عنبر» که البته جنس های مختلفی دارند، پارتنرهای مقابل تان هم هستند که انتخاب های درستی بودند و بده بستان خوبی با هم داشته اید.
– من هم قبول دارم که در این فیلم ها با پارتنرهای خوبی کار کردم به خصوص آقای محمدرضا گلزار که فیلم های متعددی را با هم بازی کردیم و بده بستان خوبی داشتیم. البته بعد از آن تجربه های خوب در سریال «عشق تعطیل نیست» همکاری کردیم که متاسفانه این کار به شعور مخاطب توهین کرد و همین جا از مخاطبان این کار عذرخواهی می کنم. طبعا موافقت من در یک فیلم به شدت به بازیگر مقابل ام بستگی دارد. مثلا وقتی مقابل آقای رضا عطاران بازی می کنم خودم از خنده ریسه می روم یا وقتی در «پسر آدم، دختر حوا» کار می کردم، واقعا از جایی به بعد فکر می کردم خود رامبد هستم!
جلوه های جدیدی از کاراکتر شما در این فیلم ها نمایان می شود که با مزه است. مثلا در «نهنگ عنبر» مخاطب نمی داند رویا چه می خواهد و این حس در بازی شما باعث می شود کاراکتر منفی نشود.
– جالب است بگویم مردم وقتی در خیابان مرا می دیدند، می پرسیدند چرا با ارژنگ این کارها را می کنی؟ من هم می گفتم؛ به خدا من این کارها را نکردم. به من می گفتند این کارها را انجام بده.
در میان این تجربه ها، گریزی هم زدید به فیلم های متفاوت مثل «طبقه سوم» که این تفاوت و دور بودن کاراکترها می تواند چالش های جذابی برای هر بازیگر باشد. چطور با حس متفاوت کاراکترهای مختلف به خصوص موقع خواندن فیلمنامه ارتباط برقرار می کنید و خود را برای حضور در چنین تجربه های متفاوتی مناسب و آماده می بینید؟
– من اولین باری که فیلمنامه را می خوانم، خودم را جای مخاطبی می گذارم که فیلم را می بیند؛ اینکه چه حسی دارد؟ به همین دلیل ابتدا جذب قصه می شوم تا کاراکتر. زمانی که جذب قصه شدم، در دل ماجرا غرق می شوم درست مانند یک رمان و خودم را مثل شخصیت های داستانی فرض می کنم که با تکان دادن چوب جادویی در قلب نقش های مختلف فرو می روم. باید بگویم بازیگر بسیار منعطفی هستم و ترجیح می دهم خودم چیزی نسازم و شخصیتی را خلق نکنم.
به نظرم این کار به مجسمه سازی شبیه است. وقتی قالبی محکم داشته باشید، شکل دادن به آن سخت است اما وقتی مثل خمیر نرم و انعطاف پذیر باشید، کارگردان می تواند به شما برای ساخت ابعاد شخصیت کمک کند. فکر می کنم عامل موفقیت من در فیلم هایی که مردم دوست داشتند و شما هم اشاره کردید، همین بوده که خودم را در اختیار کارگردان قرار دادم.
کار کردن با برخی کارگردانان مثل داریوش مهرجویی آرزوی هر بازیگری است و چه بسا به موفق بودن یا نبودن این تجربه فکر نکند. با این نگاه از ابتدا چه تصویری از حضور در «چه خوبه برگشتی» داشتید که به شخصه معتقدم از آثار ناموفق کارنامه ایشان است؟
– خیلی ممنون هستم از نقدتان چون به شخصه وقتی فردی مقابل ام بنشیند و صرفا از کارهایم تعریف کند، لذت نمی برم. این چالشی زیبا است و من این صداقت کلام را دوست دارم. برخی اسامی برای من در تصمیم گیری فقط یک اسم نیستند، کار کردن با آقای مسعود کیمیایی و داریوش مهرجویی برای من مانند کلاس درس است .
البته که خیلی دوست داشتم قهرمان فیلم های تاثیرگذار و منتقدپسند این بزرگواران در گذشته باشم اما الان هم ناراحت نیستم. می دانم «چه خوبه برگشتی» با «هامون»، «لیلا» و … قابل مقایسه نیستند اما برای من به عنوان مهناز افشار، کار کردن با آقای مهرجویی و قرار گرفتن مقابل دوربین ایشان لذتبخش است. برخی اسامی جزو برنامه کاری من نیستند. یعنی به فیلمنامه، کستینگ و … کار توجه نمی کنم بلکه صرفا دوست دارم با آنها کار کنم.
یکی از سکانس های تاثیرگذار فیلم، سکانس کنسرت است که پیمان معادی هم در گفتگو اشاره کرد که می خواسته رویا در این صحنه تا مرز گریه پیش برود اما گریه نکند.
– دقیقا می خواستم به همین سکانس اشاره کنم. نمی توانید تصور کنید در آن لحظه چه حالی داشتم. فقط می خواستم موزیک برای من پخش شود. دلم می خواست گریه کنم اما پیمان معادی گفت اصلا نباید گریه کنی چون قرار نیست رویا گریه کند. یکی از بهترین سکانس های فیلم برای من، این سکانس و سکانسی است که رویا مقابل آینه آرایش می کند تا به کنسرت برود و لیوان آبمیوه واژگون می شود. پیمان معادی به این موضوع فکر کرده بود که رویا زن بی اخلاقی نیست و حتی وقتی می خواهد برای لحظه ای با مردی حرف بزند یا قرار بگذارد، هول می شود.
این نکته مهمی بود که متاسفانه برخی متوجه نشدند و اکران فیلم را متوقف کردند. رویا زن بی اخلاق و بی حیایی نبود بلکه به نظر من زن نجیبی بود چون چادرش را به کمرش نبست تا دنبال شوهر خیانتکارش برود و جیغ و داد کند.
به نظرم تفکر مردسالار حاکم بر جامعه، حقی برای این زن قائل نیست حتی به اندازه تجربه یک هوای تازه مثل کنسرت رفتن با پسر جوان. به همین دلیل از این رفتار، تعابیر ناخوشایند مورد نظر خودشان را کردند.
– پیمان معادی که نویسنده و کارگردان این فیلم است، انسانی خانواده دار و با اخلاق است و به شدت به دیگران احترام می گذارد و به همین دلیل هم این فیلم را با نگاه مردسالارانه نساخت بلکه برگرفته از شخصیت ذاتی خودش است.
شما با کارگردانان مستقل و تجربه گرا هم همکاری خوبی داشته اید مثل «شبانه روز» کیوان علی محمدی و امید بنکدار که فیلمی عجیب و دوست داشتن یاست و در پروژه جدید آنها؛ «همنام» هم همکاری دارید؛ نگاه تان به این جنس سینما و فیلمسازی چیست؟
– به نظر من، کیوان و امید یکی (دوتا) از شیرین ترین و محترم ترین کارگردانان سینما هستند که شاید فیلم های شان باب سلیقه همه مردم نباشد اما آدم های بسیار باارزش و با سوادی هستند که نمی خواهند خودشان را به رخ بکشند و کار کردن با آنها بسیار دلپذیر است.
سر فیلم «نهنگ عنبر» باردار بودید و بعد از مادر شدن در فیلمی حضور پیدا نکردید تا «خانه ای در خیابان چهل و یکم». انگار همزمان پیشنهاد بازی در «ابد و یک روز» و «ربوده شده» را هم داشتید. چطور شد که از میان این سه فیلم، همکاری با حمیدرضا قربانی را انتخاب کردید؟
– در درجه اول بابت اتفاقات خوبی که برای «ابد و یک روز» افتاده، خوشحالم و بدون تعارف باید بگویم ناراحتم که سهمی از این فیلم ندرام.
در مورد فیلم «ربوده شده» باید بگویم فیلمنامه را دوست نداشتم چون فکر می کنم این روزها به واسطه فضای مجازی، ما به مردم نزدیکتر شده ایم و آنها به راحتی می توانند به عکس ها و حتی زندگی خصوصی بازیگران سرک بکشند.
«ربوده شده» داستان بازیگر زنی بود که لپ تاپ اش دزدیده شد مانند اتفاقی که چند سال قبل برای خانم هدیه تهرانی افتاد اما این قصه در این مقطع زمانی برای من جالب نبود و به اصرار آقای بیژن میرباقری که تجربه خوب «طبقه سوم» را با هم داشتیم کار را پذیرفتم. البته از همان ابتدا گفتم فیلمنامه نیاز به بازنویسی دارد و اگر این اتفاق نیفتد بازی نمی کنم. شاید هم اشتباه از من بود که از همان ابتدا یک «نه» محکم نگفتم و دقیقه ۹۰ کار را رها کردم.
دلیل انتخاب «خانه ای در خیابان چهل و یکم» چه بود؟
– به دو دلیل تصمیم گرفتم در «خانه ای در خیابان چهل و یکم» بازی کنم؛ یکی مسئله قضاوت و دیگری بحث اعدام و قصاص که در فیلم مطرح بود. ما همیشه حق را به کسی می دهیم که باید رضایت بگیرد و کمتر به خانواده ای که عزیزی را از دست داده توجه می کنیم. این دو نکته باعث شد فیلمنامه آقای قربانی را انتخاب کنم و دو سکانس فیلم را به شدت دوست دارم؛ یکی سکانس رویارویی پسربچه با عمویش در انتهای فیلم و دیگری رویارویی فروغ با برادر شوهرش. البته معتقد بودم آن سکانس باید کمی حسی تر می بود اما آقای قربانی معتقد بود همین میزان حس و حال کافی است.
فکر کنم به این دلیل که می خواستند از ذات ملودرام قصه و این موقعیت فاصله بگیرند و مخاطب را وادار به نگاه منطقی کنند، نه احساسات زده.
– بله، من همیشه به سلیقه و نگاه کارگردان احترام می گذارم. به هر حال در آن مقطع چون تازه مادر شده بودم، نمی توانستم همزان در دو فیلم کار کنم و اصولا هم این کار را نمی کنم.
خوشحالم که در فیلم «خانه ای در خیابان چهل و یکم» بازی کردم چون فیلم شریفی است و ادعایی هم ندارد. این فیلم حتی در نگرش من نسبت به رضایت گرفتن از خانواده مقتول تاثیر گذاشت و اگر امروز بخواهم در چنین حرکتی شرکت کنم، می دانم باید به جای طلب رضایت از خانواده مقتول خواهش کنم. خوشحالم این فیلم در کارنامه من ثبت شده است.
تا چه حد تجربه و پیشینه حمیدرضا قربانی شما را برای حضور در فیلم اول او ترغیب کرد؟
– برای فیلمسازان اول، سابقه ساخت فیلم های کوتاه بسیار مهم است. حتی اگر سابقه دستیاری نداشته باشند. آقای قربانی فیلمساز دغدغه مندی هستند که چند فیلم کوتاه کار کردند. دستیار آقای اصغر فرهادی و مهدی فخیم زاده بودند و تجربیاتی به دست آورده بودند. همچنین کار با آقای سید محمود رضوی تهیه کننده فیلم برای من بسیار قابل احترام بود چون ایشان هر فیلمی را کار نمی کنند. خوشحالم از اینکه ۶۰ روز کاری را در کنار این کارگردان، تهیه کننده و عوامل فیلم حضور داشتم.
در این فیلم، مادر یک نوجوان هستید که پدرش را از دست داده و آنچه در باورپذیری فیلم تاثیر دارد، رابطه مادرانه شما و پرستان است که باعث می شود کاراکتر فروغ روی لبه تیغ حرکت کند و مثبت یا منفی نشود.
– البته خیلی دوست داشتم فضای احساسی تری با پسرم در فیلم داشته باشم ولی آقای قربانی از این بخش صرفنظر کردند که به نظر من، تصمیم درستی بود چون قرار نبود مخاطب تحت تاثیر بی پدری این پسربچه قرار بگیرد. یادم هست آن زمان دخترم «لیانا» 6 ماهه بود اما این حس مادرانه – هر چند در فیلم، فرزندم یک پسر نوجوان بود – در من شدید بود. عاطفه درونی مادر شدن، به بازی من در این فیلم کمک بسیاری کرد.
یکی از اتفاقات عجیب عدم حضور فیلم در بخش سودای سیمرغ جشنواره فجر بود که باعث شد وجوه مختلف فیلم از جمله بازیگری دیده نشوند؛ تحلیل شما از این وضعیت چیست؟
– من خیل یدوست داشتم به این قضیه اعتراض کنم اما اصولا آنقدر حجم اعتراض ها زیاد است که برای آرام شدن جو تصمیم گرفتم چیزی نگویم. خیلی تعجب کردم چون معتقد بودم این فیلم می توانست در بخش سودای سیمرغ حضور داشته باشد و در حق عوامل و کارگردان بی انصافی شد. البته خوشحالم که فیلم بازخورد خوبی در جشنواره فجر داشته و بسیاری از منتقدان و مخاطبان از آن استقبال کردند. این اتفاق خستگی را از تن مان درآورد.
ابتدای کارتان تجربه ای هم در تلویزیون داشتید. اگر تلویزیون دوباره رونق بگیرد و به سلیقه مخاطب خود احترام بگذارد، دوست دارید دوباره این عرصه را تجربه کنید؟
– اولین کار من سریال «گمشده» بود که آن زمان ۱۸ سالم بود. به نظر من در حال حاضر تلویزیون ایران به مخاطب خود بی احترامی می کند و به دلیل شرایطی که برای سازنده ها، عوامل و کارگردان کار به وجود می آورد، ترجیح می دهم در این رسانه کار نکنم. یکی از نقاط ضعف مهم تلویزیون، غفلت از لحظه های مهمی است که باید در درام یک قصه باشد و نقطه ضعف دیگر، نتیجه کار در تلویزیون است که به نقاب می ماند. به نظرم تلویزیون ما با مخاطب صداقت ندارد در حالی که همین مخاطب در سینما می تواند روابط انسانی را به طور واقعی حس کند اما در تلویزیون از درک این حس محروم می شود. مخاطب امروز، فیلم ها و سریال های با کیفیت خارجی را می بیند و دیگر با کارهای بی کیفیت ارتباط برقرار نمی کند.
تجربه هایی هم در عرصه تئاتر با بهاره رهنما و رضا حداد داشتید که واکنش هایی را به همراه داشت، قصد دارید دوباره تکرارش کنید؟
– من به تئاتر بسیار علاقه دارم. با وجود همه بی توجهی به تئاتری ها، نداشتن امکانات و اجحافی که به آنها می شود. من از دوستانی مثل نسیم ادبی، لیلی رشیدی و بهاره رهنما در تئاتر یاد گرفتم و دوست دارم دوباره این عرصه را تجربه کنم چون برایم مانند یک کلاس بازیگری بود. همه بچه های تئاتر به من عشق دادند و از من حمایت کردند.
دوست دارید در سینما با کدامیک از کارگردانان همکاری کنید؟
– با همه آنهایی که کار نکرده ام و از نسل قدیمی هستند مانند آقایان استاد ناصر تقوایی و استاد بهرام بیضایی.
بین بازیگران زن، نوعی گرایش به تجربه عرصه های دیگر سینما وجود دارد مثل نیکی کریمی که یک فیلمساز مستقل شد یا میترا حجار که قصد کارگردانی دارد. شما هم در مقاطعی گفته بودید علاقه به فیلمبرداری دراید. هنوز هم این گرایش در شما وجود دارد.
– آن زمان به این دلیل فیلمبرداری را دوست داشتم که تدوین خوانده بودم اما الان آن حس را ندارم چون فکر می کنم باید در بازیگری تجربه های بیشتری کنم.
به نظرم بازیگران مثل یک تابلو هستند که می توانند تصویر ذهنی جامعه را به واسطه مدل زندگی شان تغییر دهند. ارزش گذاری بر تصویر خانواده می تواند یکی از رسالت های مهم هنرمندان در کنار هنرشان باشد.
– من بازیگری بودم که در سن ۲۲ سالگی ازدواج کردم و دو سال بعد هم طلاق گرفتم. همیشه اولویت من تشکیل خانواده بوده است. گاهی فراموش مان می شود که روزی پیر می شویم و چه خوب است وقتی به عقب برمی گردیم، بتوانیم به خانواده ای که داریم تکیه کنیم. همین هالیوودی ها که به فساد متهم می شوند، به خانواده بسیار احترام می گذارند در حالی که ما این وجه آنها را نمی بینیم. من اگر خانواده داشته باشم می توانم مهناز افشاری باشم که به پشتوانه این خانواده به قول شما، تابلوی محترم تر و با فرهنگ تری برای جامعه باشم.
در یادداشت روزنامه سینما هم به حس وطن پرستی تان اشاره کردید و اینکه دوست دارید در مملکت خودتان زندگی و کار کنید.
– دقیقا همینطور است. به نظرم همه هموطنان ما که به هر دلیل خارج از ایران هستند یا همه کسانی هم که سفر می روند حق دارند در مورد وطن خودنگران و حتی دغدغه داشته باشند. نمی دانم چرا برخی فکر می کنند من قبل از ازدواج سفر نرفتم، در حالی که وقتی فکر می کنم می بینم قبل از ازدواج بیشتر سفر رفته ام. بعد از ازدواج، کار و بچه داری فرصت کمتری برای سفر به من داد.
فرزند من در آمریکا به دنیا نیامده چون این تصمیم گرفته نشد و دلیل به دنیا آمدنش در آلمان هم تصمیم همسرم بود چون خود او متولد آلمان است و تولدش هیچ ربطی به سیاست گذاری های زمانی ندارد. من هم به دلیل حساسیت هایی که در دوران بارداری داشتم و اتفاقاتی که بابت لو رفتن فیلم و عکس در بیمارستان ها اتفاق افتاده بود و نگرانی بابت این قضایا، این پیشنهاد را پذیرفتم. این را می دانم هیچ فرزندی قبل از به دنیا آمدن نمی تواند مکان تولد و خانواده اش را انتخاب کند. مثل من، شما، دخترم، همسرم و همه مردم.
به تجربه های بازیگری در خارج از ایران هم فکر کرده اید؟
– بله. از ترکیه پیشنهادهایی برای بازی داشتم. همچنین به دلیل اینکه پسرخاله ام از گذشته های دور در آمریکا زندگی می کند، برای معرفی من به ورک شاپ و کلاس های بازیگری، رزومه مرا به چند جا فرستاده و چند کار به من پیشنهاد شد که به دلایلی قبول نکردم.
در انتخابات اخیر حضور فعالی داشتید که به نتیجه دلخواه شما و بسیاری از هنرمندان منجر شد و امید است در آینده نزدیک شاهد اتفاقات بهتری در سطوح مختلف به خصوص سینما باشیم. این گرایش سیاسی را از گذشته داشتید؟
– وقتی خرد جمعی به نفع مردم دعوت به رأی می کنند، من هم همراه می شوم. در این مقطع هم تصمیم، «نه» گفتن به افراطیون و تندروها بود. هیچ وقت یادم نمی رود یکی از خانم های نماینده مجلس در تلویزیون حضور پیدا کرد و گفت فیلم ندیده ام اما از بی اخلاقی در سینما حرف زد! یا ادبیات بد آقای رسایی را فراموش نمی کنم. می دانم برخی فکر می کنند ما به اشتباه رأی دادیم و در خانواده خودم هم چنین کسانی بودند که رأی ندادند. البته من تلاش زیادی کردم که آنها را به رأی دادن متقاعد کنم اما به دیدگاه و دلیل رأی ندادن شان احترام می گذارم. رأی دادن من به دلیل کلام محترم ترین مرد سیاست ایران بود که برای من آدم بزرگی است. برخی فکر می کنند چون پشتم گرم است به لیست امید، رأی دادم در حالی که نمی دانند وضعیت برای من از خیلی ها سخت تر بود.
به هر حال من به نام پدر بسیار احترام می گذارم اما ایدئولوژی پدر همسرم را قبول ندارم.البته به قول همان عزیزان معترض و همه از فضل پدر، پسر را چه حاصل. آرزوی من است که بتوانیم با عقاید مختلف کنار بیاییم، به همین دلیل به لیست امید رأی دادم تا برجام پایدار بماند. امیدوارم اصولگرایانی که از شهرستان ها رأی آوردند، آدم های منصفی باشند وگرنه اختلاف سلیقه ایرادی ندارد.
به نظر شما تغییر آرایش مجلس جدید تا چه حد می تواند در تغییر نگاه کمیسیون فرهنگی به خصوص نسبت به سینما، تاثیر داشته باشد؟
– به قول آقای رضا کیانیان، ما باید به کسانی رأی بدهیم که ما را دوست داشته باشند و در خانه سینما را نبندند. باید افرادی در کمیسیون فرهنگی باشند که کتاب خوانده و فیلم دیده باشند. لیست امید می تواند به تمامی مردم و اهالی فرهنگ کمک کند. من به عنوان یک شهروند این را متوجه می شوم که درآمد با مخارج برابر نیست. درآمدها کم و داشتن کمترین امکانات برای مردم سخت شده. بیکاری زیاد است و بسیاری از مردم با مدرک دانشگاهی بالا کار ندارند. لیست امید برای من و بسیاری از مردم روزنه امیدی است که امیدوارم بتابد و اشتباه نکرده باشیم.
بازیگران جوان حاضر در جشنواره امسال را چطور دیدید؟
– متاسفانه سال ها است بازیگران جوان و توانمند وارد سینما نشده اند، در حالی که زمان ما ورودی سینما زیاد بود که البته برخی می ماندند و برخی هم می رفتند. زمانی می گفتیم ورود به سینما راحت است اما ماندگاری سخت، امروز ورود هم کم است که علت را باید از متخصصان پرسید. امسال به خاطر حضور جوانان در میان برگزیدگان بسیار خوشحال شدم. مخاطب حق دارد در فیلم ها، چهره های جدید ببیند و من هم به عنوان بازیگری که سال ها کار کرده، دیگر نمی توانم همه نقش ها را بازی کنم. این اتفاق خوبی است که از آن استقبال می کنم چون تنوع ایجاد می شود و برای من هم جذاب است که در فیلم ها چهره های جدید ببینم.
افق پیش روی سینمای ایران در سال ۹۵ را چگونه ارزیابی می کنید؟
– خوشحالم که در جشنواره فجر این جرقه های امید از قبل زده شد و از سطح بالای فیلم ها واقعا دلگرم شدم. امیدوارم در سال جدید آقای ناصر تقوایی فیلم بسازند، آقای بهرام بیضایی به ایران برگردند. آقای اصغر فرهادی بیشتر فیلم بسازند. فیلم های آقای بهمن فرمان آرا اکران شوند. خانم رخشان بنی اعتماد از فیلم ساختن دلسرد نشود، ممنوعیت کاری آقای جعفر پناهی به پایان برسد و بقیه کارگردانان عزیز هم انگیزه کار داشته باشند.
از بازیگرانی هستید که بعد از شهرت، با عشق ازدواج کردید و با تولد دخترتان، این خوشبختی تکمیل شد. در این شرایط همیشه حرف حدیث هایی مطرح شد که خوشایند نیست اما شما مصمم و بدون توجه به این حاشیه ها مسیر خود را طی می کنید. این روحیه از کجا می آید؟
– این اولین بار است که می خواهم با شما درباره ازدواجم صحبت کنم؛ روزگاری در این مملکت مردم برای هم آرزوی خوشبختی می کردند و می گفتند ان شاءالله خوشبخت شوید تا ما هم خوشبخت شویم اما امروز متاسفانه همه چیز برعکس شده و می گویند دیگری بدبخت شود ولی ما خوشبخت!
من برای ازدواج تنها به این موضوع فکر کردم که همسرم چگونه آدمی است و آیا می توانم او را دوست داشته باشم یا نه؟ ازدواج من به گونه ای بود که به دیگران اجازه می داد پرسش هایی داشته باشند چون خودم هم از یکسری مسائل شوکه شدم. در واقع اسمی پشت این ازدواج بود که به شخصه خاطره خوشی از آن نداشتم و برای من یادآور بسته شدن مجله «رویش» با عکس خودم روی جلد مجله بود اما ملاک من این چیزها نبود بلکه خود این آدم بود.
بزرگترین حسن همسر من متانت و سکوت اش در مقابل همه حرف ها است و من از او یاد گرفتم در مورد هر حرفی که پشت سر ما است، سکوت کنم. شاید گاهی این سکوت اشتباه بوده اما زندگی شخصی هر فردی برای او است و دیگران نباید در آن دخالت کنند. شاید اگر من جای همسرم بودم با آن همه حواشی نمی توانستم اینقدر خوب باشم. همسر من در مقابل تمام تهمت هایی که به او زدند از اختلاس تا شیر خشک و … سکوت کرد و تنها دو بار به احترام من نامه داد.
من در ماهنامه «دیار» برای اولین و آخرین بار می خواهم بگویم اگر مطلبی را که درسایت ها می خوانید، باور می کنید پس باید تکذیبیه آن را هم باور کنید. مردم باید هر اتهامی را با ارائه مدرک باور کنند نه صرف اینکه هر تهمتی زده شد بگوییم ثابت کن دروغ است! خیر آنها باید ادعای شان را اثبات کنند. اگر تکذیبیه را باور نمی کنید، مطلب را هم نباید باور کنید. اگر هر زمانی این اتهام ها ثابت شد، من هم به شکل قانونی پا به پای مردم در دادگاه حقوق تضییع شده را پس می گیرم.
ماهنامه دیار
‘